Đánh giá thực trạng và hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở xã thái sơn huyện đô lương tỉnh nghệ an
- 64 trang
- file: .doc
đang tải dữ liệu....
Tài liệu bị giới hạn, để xem hết nội dung vui lòng tải về máy tính.
Tải xuống - 64 trangNội dung text: Đánh giá thực trạng và hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở xã thái sơn huyện đô lương tỉnh nghệ an
PHÁÖN 1: MÅÍ ÂÁÖU
1.1 Âàût váún âãö
Näng nghiãûp laì màût tráûn haìng âáöu laì váún âãö
chiãún læåüc quan troüng âãø äøn âënh chênh trë xaî häüi,
phaït triãøn kinh tãú âoï laì âiãöu âæåüc âaíng vaì nhaì næåïc
ta khaíng âënh trong sæû nghiãûp cäng nghiãûp hoaï hiãûn
âaûi hoaï âáút næåïc. Chuïng ta khäng thãø laìm giaìu tæì
näng nghiãûp, nhæng khäng thãø äøn âënh xaî häüi vaì phaït
triãøn kinh tãú nãúu âáút næåïc âoï thiãúu læång thæûc,
thæûc pháøm vaì näng nghiãûp ngheìo naìn laûc háûu. nhçn
chung caïc næåïc trãn thãú giåïi khäng coï næåïc naìo coi
nheû vaì boí qua näng nghiãûp caí màûc duì hoü âaî phaït
triãøn caïc ngaình muîi nhoün khaïc. Vç váûy näng nghiãûp
noï âaím baío cho an toaìn læång thæûc taûi chäù, tàng khaí
nàng khai thaïc täúi âa vãö caïc nguäön læûc. Âäúi våïi Viãût
nam laì mäüt næåïc näng nghiãûp coï nguäön gäúc láu âåìi
våïi 80% dán säú säúng åí näng thän, vaì gáön 70% nguäön
lao âäüng laìm näng nghiãûp thç näng nghiãûp chiãúm mäüt
vë trê quan troüng noï quyãút âënh sæû säúng coìn cuía âáút
næåïc khäng nhæîng træåïc màõt maì coìn láu daìi.
Âáút næåïc ta tæì khi âäøi måïi âãún nay cå cáúu kinh
tãú näng thän coï sæû chuyãøn biãún têch cæûc, nhæng
näng nghiãûp váùn coìn tçnh traûng saín xuáút nhoí, cå cáúu
näng nghiãûp vaì kinh tãú näng thän mäüt säú nåi váùn laì
san xuáút âäüc canh, thuáön näng. Näng nghiãûp váùn
chiãúm tyí troüng låïn trong kinh tãú näng thän, caïc ngaình
kinh tãú ngoaìi ngaình näng nghiãûp váùn chæa âæåüc phaït
triãøn. Nhçn chung cå cáúu kinh tãú näng thän åí næåïc ta
coìn báút håüp lyï, hiãûu quaí tháúp, chæa khai thaïc hãút
moüi tiãöm nàng cuía âáút næåïc vaì låüi thãú sinh thaïi cuía
1
tæìng vuìng cho sæû tàng træåíng vaì phaït triãøn kinh tãú
xaî häüi åí näng thän. Do âoï, chuyãøn dëch cå cáúu kinh tãú
näng thän theo hæåïng cäng nghiãûp hoaï hiãûn âaûi hoaï laì
mäüt âiãöu táút yãúu, cáön thiãút âãø phaït triãøn näng
nghiãûp, näng thän toaìn diãûn âaïp æïng âoìi hoíi ngaìy
caìng cao cuía thë træåìng vaì giaíi quyãút caïc váún âãö xaî
häüi bæïc xuïc åí näng thän.
Trong nhæîng nàm qua nhaì næåïc ta cuîng ráút quan
tám âãún viãûc chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng trãn táút caí
ba miãön cuía âáút næåïc, âaî âæa nhæîng cå chãú chênh
saïch âãø khuyãún khêch chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng
nhàòm náng cao thu nháûp goïp pháön vaìo xoaï âoïi giaím
ngheìo, do váûy maì âáút næåïc ta trong nhæîng nàm qua
saín pháøm näng nghiãûp âaî tàng lãn âaïng kãø vaì saín
pháøm näng nghiãûp ráút âa daûng. Bãn caûnh âoï viãûc
chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng cuía tæìng vuìng, tæìng âëa
phæång cuîng chæa âaût âæåüc hiãûu quaí cao, chæa phaït
triãøn âuïng våïi tiãöm nàng cuía vuìng, cuía tæìng âëa
phæång. Nháút laì viãûc chuyãøn âäøi cå cáúu cuía tæìng
huyãûn noïi chung vaì cuía tæìng xaî noïi riãng coìn nhiãöu
báút cáûp, coìn aïp âàût theo kiãøu trãn xuäúng nãn viãûc
chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng coìn cháûm chæa âaût
âæåüc hiãûu quaí cao.
Xaî thaïi sån laì mäüt xaî baïn sån âëa thu nháûp chênh
cuía ngæåìi dán tæìì näng nghiãûp. Thæûc tãú nhæîng nàm
qua cå cáúu cáy träöng âaî thay âäøi âaïng kãø nhæng váùn
chæa thæûc sæû mang laûi hiãûu quaí kinh tãú, coï nhæîng
cáy träöng cho nàng suáút vaì thu nháûp cao nhæ: cáy dæa
chuäüt thç chuïng ta cáön phaíi khuyãún khêch måí räüng
diãûn têch âãø saín xuáút, nhæng bãn caûnh âoï cuîng coï
nhæîng loaûi cáy träöng cho thu nháûp tháúp thç cáön phaíi
thu heûp diãûn têch laûi cho phuì håüp âãø coï biãûn phaïp,
2
âënh hæåïng chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng cho phuì håüp
våïi âiãöu kiãûn cuía âëa phæång nhàòm tàng nàng suáút cáy
träöng, caíi thiãûn âåìi säúng cuía nhán dán. Nhæng thæûc
tãú trçnh âäü thám canh cuía ngæåìi dán coìn tháúp, väún
âáöu tæ vaìo coìn nhiãöu haûn chãú. Do váûy maì âåìi säúng
cuía nhán dán trãn tæìng âëa phæång coìn gàûp nhiãöu khoï
khàn, saín læåüng bçnh quán trãn âáöu ngæåìi chæa cao,
nàng suáút cáy träöng tháúp.
Xuáút phaït tæì nhu cáöu cuía thæûc tãú saín xuáút, sæû
âäöng yï cuía khoa khuyãún näng vaì phaït triãøn näng thän,
våïi sæû giuïp âåî cuía Uyí ban nhán dán xaî Thaïi Sån, chuïng
täi âaî maûnh daûn nghiãn cæïu âãö taìi: “Âaïnh giaï thæûc
traûng vaì hæåïng chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng åí
xaî Thaïi Sån- huyãûn Âä læång- tènh Nghãû An”.
1.2 Muûc âêch âãö taìi:
Tçm hæåïng chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng phuì håüp
nhàòm náng cao thu nháûp cuía ngæåìi näng dán.
PHÁÖN 2: TÄØNG QUAN NGHIÃN CÆÏU
2.1 Tçnh hçnh chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng trãn
thãú giåïi
Phaït triãøn kinh tãú våïi täúc âäü cao vaì bãön væîng laì
muûc tiãu pháún âáúu cuía táút caí caïc næåïc trãn thãú giåïi.
Táút caí caïc næåïc âãöu coï ngaình näng nghiãûp nhæng åí
nhæîng mæïc âäü phaït triãøn khaïc nhau vç mäùi næåïc coï
mäüt nãön kinh tãú phaït triãøn khaïc nhau, aïp duûng tiãún
bäü khoa hoüc ké thuáût khaïc nhau. Tuy âáút næåïc muäún
phaït triãøn thç khäng thãø laìm giaìu âæåüc tæì näng
nghiãûp, nhæng noï laûi laì ngaình âaím baío cho an toaìn vaì
3
an ninh læång thæûc trong mäùi næåïc cuîng nhæ trãn toaìn
thãú giåïi. Qua âoï âãø thuïc âáøy caïc ngaình khaïc phaït
triãøn, do âoï maì ngaình näng nghiãûp ráút âæåüc coi troüng
vaì laì nhiãûm vuû phaït triãøn haìng âáöu cuía táút caí caïc
næåïc trãn thãú giåïi.
Caïc næåïc tæ baín hoü ráút phaït triãøn vaì coi troüng
ngaình näng nghiãûp, do khoa hoüc ké thuáût cuía hoü phaït
triãøn, nãn viãûc aïp duûng vaìo saín xuáút näng nghiãûp
ráút coï hiãûu quaí. Noï thãø hiãûn åí váún âãö sau: caïc
næåïc phaït triãøn thç lao âäünng åí ngaình näng nghiãûp laì
ráút êt nhæng saín læåüng cuía näng nghiãûp laûi âaût mæïc
ráút cao, tyí troüng cuía noï trong nãön kinh tãú quäúc dán
chiãúm mäüt vë trê tæång âäúi cao.
Coìn caïc næåïc âang phaït triãøn vaì chæa phaït triãøn
thç ngæåüc laûi tuy åí nhæîng næåïc naìöy ngaình saín xuáút
näng nghiãûp âaî xuáút hiãûn láu âåìi nhæng laûi phaït triãøn
coìn cháûm, viãûc aïp duûng caïc biãûn phaïp khoa hoüc kyî
thuáût âaût âæåüc chæa cao, lao âäüng åí trong nghaình
näng nghiãûp váùn coìn låïn, nàng suáút, saín læåüng cuîng
nhæ tyí troüng cuía noï âaût âæåüc chæa cao. Âiãöu naìy
cuîng thãø hiãûn âæåüc trçnh âäü thám canh, väún âáöu tæ
vaì viãûc aïp duûng caïc biãûn phaïp khoa hoüc kyî thuáût åí
mäùi næåïc khäng giäúng nhau.
Bæåïc âáöu cuía quaï trçnh chuyãøn biãún trãn âæåüc
âaïnh giáúu bàòng viãûc thay âäøi cå cáúu cáy träöng, bàòng
viãûc aïp duûng räüng raîi chãú âäü luán canh måïi coï hiãûu
quaí kinh tãú vaì kyî thuáût cao. Viãûc âæa vaìo saín xuáút
nhæîng giäúng måïi coï nàng suáút cao phuì håüp våïi âiãöu
kiãûn cuía mäùi vuìng, cuîng nhæ viãûc aïp duûng täút caïc
kyî thuáût trong baío vãû thæûc váût, phán boïn.
4
Sau âáy laì cå cáúu näng nghiãûp vaì tçnh hçnh saín
xuáút näng nghiãûp cuía mäüt säú næåïc trãn thãú giåïi.
Trung Quäúc: Trung Quäúc luän coi näng nghiãûp laì cå
såí cuía nãön kinh tãú quäúc dán” nhiãûm vuû haìng âáöu
âàût ra laì táûp trung moüi tinh læûc laìm cho nãön näng
nghiãûp laûc háûu mau choïng phaït triãøn” trong saín xuáút
näng nghiãûp læång thæûc âæåüc chuï troüng âàûc biãût våïi
quan âiãøm “phi læång báút äøn” bàòng nhiãöu biãûn phaïp
taïc âäüng âãø äøn âënh diãûn têch gieo träöng læång
thæûc, náng cao saín læåüng trãn mäüt âån vë diãûn têch
bàòng con âæåìng thám canh, chuí træång xáy dæûng caïc
vuìng læång thæûc haìng hoïa troüng âiãøm coï sæû häù tråü
cuía nhaì næåïc ... Nhåì váûy Trung Quäúc âaî tæìng bæåïc
thoaït khoíi tçnh traûng trç trãû cuía nhæîng nàm træåïc âáy,
giaíi quyãút naûn thiãúu âoïi triãön miãn cuía nhán dán.
Âãø âáøy maûnh täúc âäü phaït triãøn ngaình näng
nghiãûp, Trung Quäúc âaî sæí duûng nhiãöu biãûn phaïp coï
hiãûu quaí nhæ: Caíi tiãún quaín lyï kinh tãú näng nghiãûp,
sæí dung räüng khàõp caïc biãûn phaïp khoa hoüc kyî thuáût
vaìo saín xuáút näng nghiãûp. Sau khi âaím baío læång
thæûc væîng chàõc, Trung Quäúc âiãöu chènh cå cáúu ngaình
kinh tãú näng thän phaït triãøn theo hæåïng âa daûng. Våïi
chênh saïch phaït triãøn näng nghiãûp toaìn diãûn, haìng
tràm triãûu häü näng dán Trung Quäúc âaî chuyãøn tæì
traûng thaïi kinh tãú tæû nhiãn tæû cáúp tæû tuïc sang nãön
kinh tãú haìng hoïa, näng nghiãûp phaït triãøn khaï äøn âënh
âaî taûo âiãöu kiãûn cho sæû phaït triãøn chung cuía nãön
kinh tãú Quäúc dán.
Thaïi Lan: Trong nhæîng nàm 60 cuía thãú kyí 20 Thaïi
Lan váùn laì næåïc laûc háûu, yãúu keïm vãö näng nghiãûp
vaì cäng nghiãûp, trãn 90% dán säú laì näng dán nãn hoü âaî
choün cäng nghiãûp hoïa laìm con âæåìng âãø thuïc âáøy
5
näng nghiãûp vaì kinh tãú näng thän phaït triãøn, vaìo thåìi
gian âáöu Thaïi Lan læûa choün mä hçnh cäng nghiãûp hoïa
âä thë vaì táûp trung xáy dæûng mäüt säú ngaình cäng
nghiãûp troüng yãúu nhæ: âäüng læûc, dáöu hoía, saín xuáút
tæ liãûu saín xuáút... Âi theo hæåïng naìy chàóng nhæîng
nãön kinh tãú khäng phaït triãøn maì coìn lám vaìo tçnh
traûng trç trãû, näng nghiãûp váùn laûc háûu, queì quàût
phán taïn. Træåïc tçnh hçnh trãn våïi quan âiãøm näng thän
laì xæång säúng cuía âáút næåïc Thaïi Lan âaî chuyãøn
hæåïng chiãún læåüc cäng nghiãûp hoïa âä thë âaî chuyãøn
sang âa daûng hoïa nãön kinh tãú, âa daûng hoïa caí âä thë
vaì näng thän, caí näng nghiãûp vaì cäng nghiãûp âãöu
hæåïng vãö xuáút kháøu. Thæûc hiãûn phaït triãøn näng
nghiãûp theo hæåïng âa daûng hoïa âaî taïc âäüng træûc
tiãúp âãún quaï trçnh chuyãøn dëch cå cáúu kinh tãú näng
nghiãûp vaì näng thän. Trong phaït triãøn näng nghiãûp chuï
troüng âa daûng hoïa caïc loaûi cáy träöng, váût nuäi, âa
daûng hoïa saín pháøm, näng, lám, ngæ nghiãûp gàõn våïi
cäng nghiãûp chãú biãún.
Âãún nhæîng nàm 90 cuía thãú kyí 20 kinh tãú näng
thän Thaïi Lan âaî coï sæû phaït triãøn âaïng kãø theo hæåïng
saín xuáút vaì xuáút kháøu ngaìy caìng nhiãöu näng saín
haìng hoïa, caïc vuìng chuyãn canh låïn âæåüc hçnh thaình,
caïc khu cäng nghiãûp chãú biãún xuáút kháøu cuîngâæåüc
phaït triãøn. Do váûy náng cao âæåüc giaï trë saín pháøm vaì
âæa laûi hiãûu quaí kinh tãú cao. Våïi chuí træång phaït
triãøn näng nghiãûp âa daûng gàõn våïi cäng nghiãûp chãú
biãún hæåïng vãö xuáút kháøu, nãn näng saín haìng hoïa
ráút âæåüc thë træåìng Quäúc tãú æa chuäüng. Thaïi Lan âaî
tråí thaình næåïc âæïng âáöu thãú giåïi vãö xuáút kháøu
gaûo, sàõn, cao su laì næåïc âæïng thæï 3 vãö xuáút kháøu
âæåìng. Ngoaìi ra Thaïi lan coìn xuáút kháøu 1 khäúi læåüng
6
låïn haìng hoïa näng saín thæûc pháøm chãú biãún nhæ:
Mæûc, gaì, täm âäng laûnh, næåïc dæïa, Rau quaí tæåi...
2.2. Tçnh hçnh chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng vaì
näng nghiãûp åí Viãût Nam
Sau 15 nàm âäøi måïi âáút næåïc ngaìy caìng phaït
triãøn theo xu hæåïng cäng nghiãûp hoïa, hiãûn âaûi hoïa.
Trong nhæîng nàm qua näng nghiãûp laì mäüt lénh væûc
âaût âæåüc thaình tæûu to låïn täúc âäü tàng træåíng näng
nghiãûp bçnh quán thåìi kyì 1986- 1990 laì 3,4%, Thåìi kyì
1990- 2000 laì 4,4% trong âoï saín xuáút læång thæûc phaït
triãøn maûnh vaì khaï væîng chàõc. Nãúu nhæ nàm 1990
næåïc ta måïi chè âaût 21,48 triãûu táún læång thæûc thç
âãún nàm 2000 âaût 35,6 triãûu táún (bçnh quán mäùi nàm
tàng 1,3 triãûu táún ). Bãn caûnh cáy læång thæûc caïc loaûi
cáy träöng khaïc cuîng phaït triãøn nhanh, âàûc biãût laì cáy
cäng nghiãûp (caí daìi ngaìy vaì ngàõn ngaìy ) vaì cáy àn
quaí. Näng nghiãûp noï âaût âæåüc nhæîng thaình tæûu nhæ
váûy laì do trong nhæîng nàm qua nháûn thæïc âuïng vãö
tênh táút yãúu vaì cáön thiãút cuía viãûc chuyãøn âäøi cå
cáúu cáy träöng trong quaï trçnh phaït triãøn kinh tãú cuía
âáút næåïc. Âaíng vaì nhaì næåïc âaî coï nhæîng chuí træång
vaì chênh saïch âuïng âàõn taûo âiãöu kiãûn thuáûn låüi cho
näng nghiãûp phaït triãøn. Viãûc nghiãn cæïu chuyãøn âäøi
cå cáúu cáy träöng nhàòm tæìng bæåïc phaï boí thãú âäüc
canh cáy luïa âæåüc triãøn khai, vaì thu âæåüc kãút quaí
täút. Caïc âëa phæång ngaìy caìng âæåüc tiãúp cáûn, aïp
duûng räüng raîi caïc tiãún bäü khoa hoüc kyî thuáût trong
saín xuáút, taïc âäüng cuía giäúng måïi, caïc biãûn phaïp
thám canh vaì mäüt säú chênh saïch näng nghiãûp ngaìy
caìng âæåüc nhiãöu âëa phæång, nhiãöu häü näng dán, täø
chæïc kinh tãú khaíng âënh. Tæì âoï âáút næåïc ta âaî hçnh
thaình nhiãöu vuìng chuyãn män hoïa nhæ: Cáy læång thæûc
7
åí Âäöng Bàòng Säng Cæíu Long vaì Âäöng Bàòng Säng
Häöng, cáy cäng nghiãûp åí táy nguyãn vaì Âäng Nam Bäü.
Tuy nhiãn bãn nhæîng thaình tæûu âoï thç nãön näng
nghiãûp næåïc ta váùn laì nãön saín xuáút nhoí, cäø truyãön,
coìn mang tênh thuáön näng, âäüc canh. Viãûc chuyãøn âäøi
cå cáúu cáy träöngcoìn cháûm, chæa coï kãút quaí væîng
chàõc træåïc nhæîng biãún âäüng phæïc taûp vaì thæí thaïch
cuía thë træåìng, nhiãöu loaûi cáy träöng phaït triãøn khäng
äøn âënh. Mäüt säú âëa phæång, vuìng kinh tãú viãûc giaíi
quyãút täút mäùi quan hãû giæîa bäú trê cáy träöng våïi
váún âãö xaî häüi vaì baío vãû mäi træåìng sinh thaïi, phaït
triãøn bãön væîng váùn chæa âæåüc thæûc hiãûn. Do âoï
viãûc chuyãøn nãön saín xuáút laûc háûu åí næåïc ta lãn
nãön saín xuáút näng nghiãûp haìng hoïa laì caí mäüt quaï
trçnh caïch maûng láu daìi. Nãn cáön quaïn triãût chênh saïch
âäøi måïi toaìn diãûn vãö kinh tãú vaì xaî häüi do Âaûi häüi VI
Âaíng Cäüng Saín Viãût Nam âãö ra, Nghë quyãút 10 cuía
Bäü chênh trë vaì sau âoï laì Nghë quyãút Ban cháúp haình
Trung Æång Âaíng láön thæï VI (khoïa 6) âaî xaïc âënh tiãúp
tuûc âäøi måïi cå chãú quaín lyï näng nghiãûp, trong âoï häü
näng dán laì âån vë kinh tãú tæû chuí cuía näng thän. Tiãúp
âoï nghë quyãút Trung Æång V (khoïa VII) vãö näng thän vaì
näng nghiãûp (1993) âaî hoaìn thiãûn cå chãú khoaïn häü
âäöng thåìi âãö ra nhæîng quyãút saïch phaït triãøn kinh tãú,
xaî häüi näng thän, saín xuáút näng nghiãûp toaìn diãûn,
væîng chàõc theo cå cáúu tiãún bäü, kãút håüp saín xuáút
näng nghiãûp våïi cäng nghiãûp näng thän vaì dëch vuû.
2.3. Tçnh hçnh chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng åí
huyãûn Âä Læång
Âáút næåïc ngaìy caìng phaït triãøn theo xu hæåïng
cäng nghiãûp hoaï, hiãûn âaûi hoaï, kinh tãú näng thän ngaìy
caìng âæåüc chuï troüng vaì phaït triãøn thç näng nghiãûp
8
âæåüc coi laì màût tráûn haìng âáöu âãø âaím baío cho an
ninh læång thæûc, äøn âënh xaî häüi. Do váûy maì viãûc
chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng laì ráút cáön thiãút åí mäùi
âån vë saín xuáút. Huyãûn Âä Læång trong nhæîng nàm qua
tçnh hçnh chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng coï nhæîng
chuyãøn biãún têch cæûc, cáy träöng tæìng bæåïc phaït
triãøn âa daûng, bäú trê saín xuáút håüp lyï theo tiãöm nàng
âáút âai vaì caïc yãúu täú låüi thãú vãö kinh tãú, kyî thuáût
khaïc. Cå cáúu cáy träöng tæìng bæåïc chuyãøn dëch theo
hæåïng äøn âënh saín xuáút læång thæûc ngaìy caìng âaût
âæåüc nàng suáút cao. Âäöng thåìi tàng cæåìng phaït triãøn
caïc loaûi cáy träöng coï giaï trë kinh tãú cao nhæ cáy læång
thæûc, cáy cäng nghiãûp, dáu...
Diãûn têch gieo träöng trong toaìn huyãûn cuîng giaím
qua caïc nàm, nhæng nàng suáút ngaìy caìng âæåüc caíi
thiãûn nhæ cáy luïa, ngä, laûc ... Caïc loaûi cáy träöng coï
nàng suáút, hiãûu quaí kinh tãú tháúp nhæ cáy âáûu, væìng
vaì mäüt säú diãûn têch cuía luïa vuìng cao âæåüc chuyãøn
sang träöng caïc loaûi cáy coï nàng suáút, hiãûu quaí kinh tãú
cao nhæ: cáy laûc, cáy dæa chuäüt...Caïc loaûi cáy träöng coï
hiãûu quaí kinh tãú cao âæåüc Huyãûn cuîng nhæ caïc âëa
phæång khuyãún khêch phaït triãøn âãø tàng thu nháûp.
Huyãûn âang tæìng bæåïc khuyãún khêch caïc xaî nàòm
doüc theo con säng Âaìo träöng dáu âãø nuäi tàòm vaì bæåïc
âáöu âaî âaût âæåüc hiãûu quaí kinh tãú cao nhæ caïc xaî
Trung Sån, Bäöi Sån, Lam Sån... mäùi nàm cho thu nháûp
âæåüc tæì 7 - 10 triãûu âäöng. Cáy laûc, ngä, âáûu laì
nhæîng cáy quan troüng âäúi våïi caïc xaî nàòm doüc theo
säng Âaìo vç åí vuìng naìy âáút träöng luïa ráút êt, âáút chuí
yãúu laì âáút caït vaì caït pha.
Caïc xaî nàòm åí phêa âäng cuía huyãûn nhæ: Âaûi Sån,
Truì Sån, Myñ Sån... âáy laì nhæîng xaî coìn ráút gàûp nhiãöu
9
khoï khàn, nháút laì hãû thäúng thuyí låüi coìn nhiãöu thiãúu
thäún. Do váûy maì nguäön næåïc tæåïi khäng âaím baío
phaíi phuû thuäüc vaì nguäön næåïc tæû nhiãn nãn coï
nhæîng nàm luïa, cuîng nhæ cáy rau maìu bë máút tràõng do
haûn haïn gáy ra thiãût haûi låïn nháút váùn laì vuû heì thu
do âoï viãûc äøn âënh saín xuáút. Qua âoï huyãûn cuîng nhæ
xaî cáön âáöu tæ xáy dæûng caïc cäng trçnh thuyí låüi âaím
baío âæåüc næåïc tæåïi âãø khai thaïc hãút tiãöm nàng âáút
âai cuía vuìng vç åí nhæîng vuìng naìy nguäön âáút âai laì
ráút låïn, tæì âoï choün cå cáúu cáy träöng phuì håüp vuìng
nhàòm tàng nàng suáút, thu nháûp cho ngæåìi dán.
2.4. Mäüt säú khaïi niãûm cå cáúu cáy träöng vaì
chuyãøn dëch cå cáúu cáy träöng.
2.4.1. Cå cáúu cáy träöng.
Cäng nghiãûp hoïa näng nghiãûp näng thän laì xu hæåïng
phaït triãøn cuía næåïc ta vaì táút caí caïc næåïc trãn thãú
giåïi. Næåïc ta nãön kinh tãú chuí yãúu laì näng nghiãûp thç
cäng nghiãûp hoïa näng nghiãûp näng thän laì xu hæåïng
táút yãúu âoï laì chuí træång cuía âaíng vaì nhaì næåïc âãø
taûo âiãöu kiãûn phaït triãøn näng nghiãûp näng thän. Hiãûn
nay trong näng nghiãûp cuía næåïc ta âang tæìng bæåïc âæa
cå giåïi hoïa vaìo saín xuáút âãø thay thãú cho lao âäüng
chán tay mãût nhoüc, vaì âæa caïc tiãún bäü khoa hoüc kyî
thuáût vaìo saín xuáút nhàòm náng cao thu nháûp, xoïa âoïi
giaím ngheìo cho ngæåìi dán vaì tiãún tåïi giaím tyí troüng
nghaình näng nghiãûp tàng dáön tyí troüng nghaình cäng
nghiãûp vaì dëch vuû. Nhæng âãø âaût âæåüc âiãöu âoï thç
træåïc hãút phaíi xáy dæûng vaì phaït triãøn mäüt nãön näng
nghiãûp bãön væîng vaì äøn âënh âãø âaím baío cho an ninh
vaì an toaìn læång thæûc trong toaìn xaî häüi. Trong näng
nghiãûp cuîng nhæ trong caïc nghaình saín xuáút khaïc thç
hiãûu quaí kinh tãú laì muûc tiãu haìng âáöu nhæng bãn
10
caûnh âoï cuîng phaíi âaím baío caïc muûc tiãu khaïc nhæ:
Mäi træåìng, an toaìn, cháút læåüng âãø âaût âæåüc hiãûu
quaí âoï thç træåïc hãút, phaíi coï mäüt hãû thäúng cáy
träöng håüp lyï, phuì håüp våïi âiãöu kiãûn tæû nhiãn, kinh
tãú, xaî häüi cuía tæìng vuìng sinh thaïi.
Cå cáúu cáy träöng laì thaình pháön caïc loaûi cáy träöng,
giäúng cáy träöng vaì tyí lãû diãûn têch cuía chuïng bäú trê
trong mäüt cå såí saín xuáút näng nghiãûp hay mäüt vuìng
saín xuáút näng nghiãûp.
Trong näng nghiãûp mäùi loaûi cáy träöng khaïc nhau thç
noï cung cáúp cho chuïng ta nhæîng loaûi saín pháøm khaïc
nhau phán theo nhoïm saín pháøm nhæ cáy cäng nghiãûp
daìi ngaìy, cáy cäng nghiãûp ngàõn ngaìy, cáy læång thæûc,
thæûc pháøm hoa maìu do váûy viãûc âa daûng hoïa saín
pháøm âoï chênh laì âa daûng hoïa cáy träöng laì yãúu täú
quyãút âënh âãún cå cáúu cáy träöng cuía mäùi vuìng saín
xuáút, bãn caûnh âoï khäng nhæîng cung cáúp læång thæûc
thæûc pháøm cho con ngæåìi maì noï coìn cung cáúp nguyãn
liãûu cho caïc nghaình khaïc nhæ: Cäng nghiãûp nheû, cäng
nghiãûp chãú biãún, chàn nuäi. Vç váûy maì cáy träöng
quyãút âënh âãún sæû phaït triãøn cuía nghaình näng
nghiãûp.
Vãö màût sinh lyï cáy träöng: Trong quaï trçnh sinh
træåíng phaït triãøn cuía cáy träöng chëu aính hæåíng cuía
nhiãöu yãúu täú nhæ: thåìi tiãút, khê háûu, âiãöu kiãûn âáút
âai, nguäön næåïc giæîa mäùi loaûi cáy träöng cuîng váûy
chuïng cuîng coï nhæîng mäúi liãn hãû våïi nhau nhæ: vãö
aïnh saïng, cháút dinh dæåîng tuìy vaìo mäùi loaûi cáy träöng
maì mäúi quan hãû naìy têch cæûc hay tiãu cæûc, do váûy ta
phaíi bäú trê cáy träöng håüp lyï âãø sæí duûng täút caïc
âiãöu kiãûn tæû nhiãn, vaì khai thaïc hãút caïc tiãöm nàng
cuía vuìng âãø nhàòm náng cao nàng suáút cáy träöng.
11
Cå cáúu cáy träöng håüp lyï phuì håüp khäng nhæîng
náng cao nàng suáút thu nháûp maì quan troüng laì cå cáúu
cáy träöng phuì håüp âaî goïp pháön caíi taûo vaì bäöi
dæåîng nguäön âáút laìm cho âáút âai ngaìy caìng tåi xäúp,
maìu måî hån. Toïm laûi viãûc bäú trê cå cáúu cáy träöng
phuì håüp coï mäüt yï nghéa ráút to låïn trong viãûc laìm cho
nàng suáút cáy träöng cao, tàng nhanh vaì äøn âënh.
2.4.2. Khaïi niãûm chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng.
Chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng laì sæû chuyãøn dëch
diãûn têch gieo träöng cuía caïc loaûi cáy träöng keïm hiãûu
quaí thay vaìo âoï laì caïc loaûi cáy träöng coï hiãûu quaí kinh
tãú cao hån. Sæû chuyãøn âäøi cå cáúu coìn mang yï nghéa
chuyãøn âäøi cáúu truïc vaì caïc mäúi quan hãû giæîa caïc
cáy träöng våïi nhau, giæîa ngæåìi saín xuáút, giæîa phán
bäú thåìi vuû, cäng lao âäüng sao cho täøng thãø cuía mäüt
vuìng saín xuáút âaût hiãûu quaí kinh tãú cao nháút.
Âãø chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng håüp lyï vaì coï
hiãûu quaí træåïc hãút chuïng ta phaíi quan tám âãún nhu
cáöu cuía thë træåìng näng saín, tênh âãún sæû phán vuìng
quy hoaûch näng nghiãûp, nhiãûm vuû vaì phæång hæåïng
saín xuáút cuía vuìng, cå cáúu diãûn têch âáút träöng troüt
phuûc vuû cho phæång hæåïng saín xuáút chuyãn män hoïa
táûp trung. Bãn caûnh âoï cuîng phaíi xem xeït âãún âiãöu
kiãûn tæû nhiãn, kinh tãú cuía âëa phæång, táûn duûng täúi
âa âiãöu kiãûn ruäüng âáút, khê háûu, sæí duûng håüp lyï
sæïc lao âäüng vaì tæ liãûu saín xuáút. Trãn cå såí âoï phaíi
chuï yï âãún viãûc æïng duûng khoa hoüc cäng nghãû vaìo
saín xuáút.
Viãûc chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng cáön phaíi âaím
baío tênh hãû thäúng, xem hãû thäúng träöng troüt laì mäüt
täøng thãø coï tráût tæû cuía caïc yãúu täú khaïc nhau, coï
12
quan hãû taïc âäüng qua laûi láùn nhau. Vç váûy viãûc
nghiãn cæïu hãû thäúng khäng âi vaìo nghiãn cæïu thuäüc
tênh cuía âäúi tæåüng maì âi sáu nghiãn cæïu nhæîng âàûc
tênh, baín cháút cuía mäúi liãn hãû âaím baío cho hãû thäúng
phaït triãøn äøn âënh vaì bãön væîng.
Nhæ váûy âãø âaím baío tênh hãû thäúng thç cäng taïc
chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng cáön tuán thuí caïc yãúu täú
sau.
- Chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng phaíi âaût âæåüc hiãûu
quaí cao. Nghéa laì chi phê mçnh boí ra thç êt nhæng âem
laûi hiãûu quaí cao nháút. Âäúi våïi nhæîng næåïc xaî häüi
chuí nghéa muûc tiãu cuía saín xuáút haìng hoïa laì ngaìy
caìng taûo ra nhiãöu cuía caíi váût cháút, thoía maîn nhu
cáöu ngaìy caìng cao cuía xaî häüi. Nhæng bãn caûnh âoï
váùn khäng quãn tênh âãún hiãûu quaí kinh tãú vaì tiãút
kiãûm chi phê chuïng laì thæåïc âo âãø âaïnh giaï trçnh âäü
quaín lyï.
- Viãûc chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng cuîng cáön âaím
baío tênh kyî thuáût. Nghéa laì chuyãøn dëch nhæng phaíi
phuì håüp våïi âiãöu kiãûn tæû nhiãn, kinh tãú, kyî thuáût
cuía âëa phæång. Traïnh tçnh traûng âiãöu kiãûn cå såí váût
cháút cuía vuìng coìn nhiãöu haûn chãú, laûc háûu, maì bäú
trê nhæîng loaûi cáy träöng coï yãu cáöu kyî thuáût cao. Thç
viãûc chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng khäng nhæîng khäng
mang laûi hiãûu quaí maì coìn phaï våî hãû thäúng canh taïc
cuía vuìng. Màût khaïc âàûc âiãøm cuía saín xuáút näng
nghiãûp phuû thuäüc vaìo âiãöu kiãûn tæû nhiãn vaì coï tênh
thåìi vuû cao vç thãú cäng taïc kyî thuáût âoìi hoíi cao, chênh
xaïc nãúu khäng seî cho nàng suáút tháúp.
- Chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng phaíi nhàòm khai thaïc
låüi thãú so saïnh cuía mäùi vuìng, nghéa laì xem xeït låüi
13
thãú cuía vuìng naìy so våïi vuìng khaïc nhæ thãú naìo trong
viãûc saín xuáút vaì cung æïng saín pháøm ra thë træåìng.
Trong cå chãú thë træåìng gàõn våïi xu thãú quäúc tãú hoïa
nhæ hiãûn nay, låüi thãú so saïnh âãöu coï åí mäùi quäúc gia,
mäùi âëa phæång thãú nhæng chuïng ta phaíi nhçn nháûn
âãø tçm ra låüi thãú so saïnh chuí yãúu cuía mçnh maì ra
quyãút âënh saín xuáút cho phuì håüp, coï tênh caûnh tranh
cao. Nhæ váûy saín pháøm näng saín phaíi âaût yãu cáöu chi
phê tháúp nháút nhæng phaíi âaím baío cháút læåüng, máùu
maî âa daûng phong phuï. Âãø âaût âæåüc âiãöu âoï cáön
traíi qua quaï trçnh láu daìi vaì biãút æïng duûng täút caïc
tiãún bäü khoa hoüc kyî thuáût.
Viãûc chuyãøn cå cáúu cáy träöng phaíi âaím baío tênh
bãön væîng cuía hãû thäúng, chuyãøn dëch, phaït triãøn
nhàòm thoía maîn nhu cáöu hiãûn taûi maì khäng laìm täøn
haûi âãún nhu cáöu cuía thãú hãû tæång lai. Chuyãøn âäøi cå
cáúu cáy träöng khäng chè thæûc hiãûn trong thåìi gian
ngàõn maì phaíi tênh âãún hiãûu quaí láu daìi, âäöng thåìi
kãút håüp haìi hoìa giæîa caïc yãúu täú trong hãû thäúng bao
gäöm: con ngæåìi, ruäüng âáút, cáy träöng nhàòm thoía
maîn täúi âa låüi êch vaì âaím baío sæû cán bàòng cuía hãû
sinh thaïi näng nghiãûp.
Toïm laûi chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng phaíi dæûa
trãn qua âiãøm hãû thäúng, khäng nhæîng âaím baío hiãûu
quaí kinh tãú maì coìn khäng phaï hoaûi caính quan mäi
træåìng, khai thaïc vaì caíi taûo nguäön taìi nguyãn âáút âai,
laìm cå såí væîng chàõc cho sæû phaït triãøn bãön væîng.
PHÁÖN 3: NÄÜI DUNG VAÌ PHÆÅNG PHAÏP
NGHIÃN CÆÏU
14
3.1 Âäúi tæåüng, phaûm vi vaì phæång phaïp nghiãn
cæïu
- Âäúi tæåüng nghiãn cæïu: Cå cáúu cáy träöng trãn âëa
baìn xaî trong giai âoaûn 2003 - 2005.
- Phaûm vi nghiãn cæïu trong mäüt xaî vaì choün 3 xoïm
våïi täøng säú häü âiãöu tra laì 30 häü âiãøm.
3.2 Phæång phaïp nghiãn cæïu
- Sæí duûng phæång phaïp PRA. Âiãöu tra näng thän coï
sæû tham gia cuía cäüng âäöng.
- Säú liãûu thæï cáúp thu taûi phoìng näng nghiãûp UBND
xaî vaì caïn bäü phuû traïch näng nghiãûp cuía thän.
- Säú liãûu så cáúp âiãöu tra 30 häü âaûi diãûn: 10 häü
khaï, 10 häü trung bçnh, 10 häü ngheìo taûi 3 thän âaûi
diãûn trong xaî vaì phoíng váún mäüt säú ngæåìi cung cáúp
thäng tin taûi caïc thän, xaî.
- Cäng cuû. Sæí dung baíng âiãöu tra baïn cáúu truïc. Vaì
quan saït thæûc âëa
- Säú liãûu thu âæåüc seî xæí lyï trãn pháön mãöm excel.
3.3 Näüi dung nghiãn cæïu
3.3.1. Nghiãn cæïu caïc âàûc âiãøm tæû nhiãn, kinh tãú
xaî häüi cuía xaî Thaïi Sån
Âàûc âiãøm tæû nhiãn
- Vë trê âëa lyï
- Khê háûu, thåìi tiãút
Âàûc âiãøm kinh tãú xaî häüi
- Tçnh hçnh âáút âai
- Tçnh hçnh dán säú vaì nguäön lao âäüng
15
3.3.2. Thæûc traûng cå cáúu cáy träöng trong 3 nàm
Cå cáúu diãûn têch caïc nhoïm cáy träöng chênh cuía xaî
tæì 2003 - 2005
Lëch thåìi vuû cuía mäüt säú cáy träöng chênh
3.3.3. Nghiãn cæïu vãö nàng læûc saín xuáút cuía caïc
nhoïm näng häü
- Thæûc traûng vãö nhán kháøu vaì lao âäüng
- Tçnh hçnh sæí dung âáút âai cuía näng häü
- Cå cáúu diãûn têch cuía cáy träöng haìng nàm tæì 2003
- 2005
- Nàng suáút cuía mäüt säú cáy träöng chênh qua 3 nàm
cuía näng häü
- Hiãûu quaí kinh tãú cuía mäüt säú cáy träöng chênh cuía
caïc nhoïm häü
16
PHÁÖN 4: KÃÚT QUAÍ NGHIÃN CÆÏU VAÌ THAÍO
LUÁÛN
4.1. Âiãöu kiãûn tæû nhiãn, kinh tãú xaî häüi cuía xaî
thaïi sån
4.1.1. Âiãöu kiãûn tæû nhiãn
4.1.1.1.Vë trê âëa lyï
Xaî thaïi Sån laì mäüt xaî baïn sån âëa cuía huyãûn Âä
Læång - tènh Nghãû An âæåüc bao boüc xung quanh båíi caïc
âäöi nuïi, häö âáûp vaì säng ngoìi caïch trung tám thaình
phäú Vinh laì 50Km vãö phêa bàõc.
- Phêa bàõc giaïp xaî Myñ thaình - huyãûn Yãn Thaình
- Phêa táy giaïp xaî Tán Sån
- Phêa âäng giaïp xaî Quang Sån
- Phêa nam giaïp xaî Minh Sån
Hãû thäúng giao thäng cuía xaî tæång âäúi âaím baío
caïc truûc âæåìng chênh thäng qua caïc xaî âaî âæåüc raíi
nhæûa, âæåìng thän xoïm âaî âæåüc bã täng hoïa khoaíng 25
km. Nhæng bãn caûnh âoï cuîng coï mäüt säú tuyãún qua
caïc xoïm váùn laì âæåìng âáút chæa âæåüc bã täng hoïa vãö
muìa mæa váùn coìn láöy läüi, gáy khoï khàn cho viãûc âi
laûi. Caïc tuyãún âæåìng tæång âäúi räüng nãn êt khi bë aïch
17
tàõc giao thäng kãø caí khi hoüc sinh âi hoüc vãö nhçn chung
hãû thäúng giao thäng cuía xaî tæång âäúi täút.
4.1.1.2. Khê háûu, thåìi tiãút
Xaî Thaïi Sån noïi riãng vaì huyãûn Âä Læång noïi chung
noï nàòm trong vuìng âäöng bàòng ven biãøn miãön trung
nãn khê háûu khaï phæïc taûp vaì mang tênh nhiãût âåïi.
Muìa âäng laûnh noï keïo daìi tæì thaïng 12 âãún thaïng 2
nàm sau muìa khä tæì thaïng 3, 4, 5, 6 muìa mæa tæì thaïng
7 âãún thaïng 11. Våïi âàûc âiãøm cuía khê háûu miãön trung
laì muìa khä thç noïng coìn muìa laûnh thç laûnh, muìa mæa
thç mæa táûp trung nãn noï âaî gáy khäng êt khoï khàn trong
saín xuáút cuía huyãûn cuîng nhæ cuía xaî. nhiãût âäü trung
bçnh nàm cuía xaî laì 23,9oC, åí vuìng naìy baîo hay xuáút
hiãûn vaìo thaïng 10 âãún thaïng 12.
Diãùn biãún thåìi tiãút qua caïc nàm tæì 2003 - 2005
âæåüc thãø hiãûn åí baíng sau.
Baíng 1:Diãùn biãún thåìi tiãút cuía caïc nàm 2003 -
2005
Cac
thaïng I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Chè tiãu
Nhiãût 200 17, 21, 18,
21,5 26,4 28,7 29,7 29,2 28,5 27,0 25,3 23,3
âäü TB 3 3 8 3
(oc) 200 18, 20, 19,
18,4 24,3 26,8 28,8 28,7 28,4 26,6 24,4 22,3
4 2 6 4
200 18, 19, 17,
19,3 24,4 30,0 28,8 29,0 28,1 26,9 24,8 22,8
5 0 4 3
Nhiãût 200 29, 35, 27,
30,4 37,5 40,3 37,0 38,0 37,6 35,0 36,2 33,6
âäü 3 5 8 7
max 200 27, 31,5 34, 34,0 38,0 37,6 38,8 37,0 36,5 32,9 31,5 26,
18
(oc) 4 4 5 7
200 37, 31, 27,
31,2 38,0 37,8 38,5 38,5 36,0 35,0 33,6 31,8
5 0 7 4
Nhiãût 200 15, 10,
9,5 11,1 20,0 20,0 24,6 22,6 23,5 23,0 20,0 14,2
âäü 3 0 6
min 200 12, 11,
o
8,5 9,5 17,0 19,5 22,8 23,7 24,0 21,2 19,8 16,0
( c) 4 4 4
200 19, 15,
11,6 9,3 17,4 23,8 23,2 23,5 24,7 23,2 19,1 13,7
5 0 0
ÁØm 200
84 85 87 84 80 74 78 80 86 83 79 83
âä 3
(%) 200
85 88 89 87 83 75 70 82 81 83 86 82
4
200
83 89 86 84 74 79 81 82 85 85 85 83
5
Säú 200
7 6 13 6 17 8 10 16 13 14 11 9
ngaìy 3
mæa 200
15 13 12 15 14 8 14 17 13 7 9 8
( ngaì 4
y) 200
7 14 15 13 8 12 13 17 20 17 10 8
5
Læåün 200 21, 32, 182, 122, 148, 156, 418, 124, 113, 72,
11,6 58,2
g 3 4 4 2 4 0 0 0 1 2 3
mæa 200 27, 105, 35, 118, 255, 404, 202, 388, 380, 207, 64,
31,2
thaïng 4 7 7 1 9 3 8 0 5 9 5 9
(mm) 200 17, 48, 268, 310, 435, 594, 188, 126, 71,
22,2 67,0 85,0
5 6 1 8 7 2 9 4 9 4
Täøng 200 71, 96, 151, 222, 196, 177, 173, 133, 122, 128, 84,
74,4
säú 3 7 8 1 8 4 2 0 8 0 7 8
giåì 200 60, 98, 129, 147, 218, 129, 203, 145, 120, 121, 73,
86,5
nàõng 4 0 6 6 2 7 6 3 5 6 5 4
(giåì) 200 73, 53,4 75, 123, 239, 231, 142, 120, 120, 84,9 97,8 89,
19
5 2 1 2 5 2 3 9 1 4
“Nguäön säú liãûu traûm khê tæåüng huyãûn Âä Læång”
Qua säú liãûu baíng 1 chuïng täi tháúy:
Nhçn chung nhiãût âäü trung bçnh cuía caïc thaïng tæì
nàm 2003 - 2005 chãnh lãûch khäng âaïng kãø vaì gáön
tæång âæång våïi nhiãût âäü trung bçnh cuía nhiãöu nàm.
Nhiãût âäü trung bçnh qua caïc nàm tháúp nháút tháúp nháút
laì 17,3oC vaìo thaïng 1 cuía nàm 2003 vaì thaïng 12 cuía
nàm 2005. Cao nháút laì 30,0oC vaìo thaïng 5 cuía nàm 2005
nhçn chung nhiãût âäü trung bçnh qua caïc nàm noï chãnh
lãûch nhau khäng låïn.
Qua baíng 1 chuïng täi tháúy nhiãût âäü trung bçnh,
nhiãût âäü min, nhiãût âäü max âãöu tháúp åí caïc thaïng 12
vaì thaïng 1, thaïng 2 nàm sau, vaì cao vaìo caïc thaïng 5, 6,
7, 8 noï phuì håüp våïi quy luáût diãùn biãún thåìi tiãút cuía
vuìng. Thåìi tiãút cuía vuìng noï diãùn biãún ráút phæïc taûp
sæû chãnh lãûch nhiãût âäü giæîa nhiãût âäü khäng khê täúi
cao tuyãût âäúi vaì nhiãût âäü khäng khê täúi tháúp tuyãût
âäúi laì ráút låïn nhiãût âäü täúi cao coï khi lãn tåïi 40,3 oC
vaìo thaïng 5 cuía nàm 2003, nhiãût âäü täúi tháúp coï khi
xuäúng tåïi 8,5oC vaìo thaïng 1 cuía nàm 2004. Nhæng nhiãût
âäü täúi tháúp tuyãût âäúi cuía nàm 2005 noï laûi diãùn
biãún tháút thæåìng, nhiãût âäü tháúp nháút laì vaìo thaïng 3
våïi nhiãût âäü 9,3oC maì trong giai âoaûn naìy cáy luïa âang
trong thåìi kyì laìm âoìng nãn noï aính hæåíng khäng nhoí tåïi
saín xuáút.
ÁØm âäü tæång âäúi cao vaì äøn âënh qua caïc nàm, chè
chãnh lãûch nhau tæì 70 - 89%. Nhæîng thaïng coï áøm âäü
cao laì nhæîng thaïng 2, 3, 4 coìn nhæîng thaïng 6, 7 laì
nhæîng thaïng coï áøm âäü tháúp. ÅÍ âáy áøm âäü noï cuîng
tuán theo quy luáût, thaïng 6, thaïng7 laì nhæîng thaïng
20
1.1 Âàût váún âãö
Näng nghiãûp laì màût tráûn haìng âáöu laì váún âãö
chiãún læåüc quan troüng âãø äøn âënh chênh trë xaî häüi,
phaït triãøn kinh tãú âoï laì âiãöu âæåüc âaíng vaì nhaì næåïc
ta khaíng âënh trong sæû nghiãûp cäng nghiãûp hoaï hiãûn
âaûi hoaï âáút næåïc. Chuïng ta khäng thãø laìm giaìu tæì
näng nghiãûp, nhæng khäng thãø äøn âënh xaî häüi vaì phaït
triãøn kinh tãú nãúu âáút næåïc âoï thiãúu læång thæûc,
thæûc pháøm vaì näng nghiãûp ngheìo naìn laûc háûu. nhçn
chung caïc næåïc trãn thãú giåïi khäng coï næåïc naìo coi
nheû vaì boí qua näng nghiãûp caí màûc duì hoü âaî phaït
triãøn caïc ngaình muîi nhoün khaïc. Vç váûy näng nghiãûp
noï âaím baío cho an toaìn læång thæûc taûi chäù, tàng khaí
nàng khai thaïc täúi âa vãö caïc nguäön læûc. Âäúi våïi Viãût
nam laì mäüt næåïc näng nghiãûp coï nguäön gäúc láu âåìi
våïi 80% dán säú säúng åí näng thän, vaì gáön 70% nguäön
lao âäüng laìm näng nghiãûp thç näng nghiãûp chiãúm mäüt
vë trê quan troüng noï quyãút âënh sæû säúng coìn cuía âáút
næåïc khäng nhæîng træåïc màõt maì coìn láu daìi.
Âáút næåïc ta tæì khi âäøi måïi âãún nay cå cáúu kinh
tãú näng thän coï sæû chuyãøn biãún têch cæûc, nhæng
näng nghiãûp váùn coìn tçnh traûng saín xuáút nhoí, cå cáúu
näng nghiãûp vaì kinh tãú näng thän mäüt säú nåi váùn laì
san xuáút âäüc canh, thuáön näng. Näng nghiãûp váùn
chiãúm tyí troüng låïn trong kinh tãú näng thän, caïc ngaình
kinh tãú ngoaìi ngaình näng nghiãûp váùn chæa âæåüc phaït
triãøn. Nhçn chung cå cáúu kinh tãú näng thän åí næåïc ta
coìn báút håüp lyï, hiãûu quaí tháúp, chæa khai thaïc hãút
moüi tiãöm nàng cuía âáút næåïc vaì låüi thãú sinh thaïi cuía
1
tæìng vuìng cho sæû tàng træåíng vaì phaït triãøn kinh tãú
xaî häüi åí näng thän. Do âoï, chuyãøn dëch cå cáúu kinh tãú
näng thän theo hæåïng cäng nghiãûp hoaï hiãûn âaûi hoaï laì
mäüt âiãöu táút yãúu, cáön thiãút âãø phaït triãøn näng
nghiãûp, näng thän toaìn diãûn âaïp æïng âoìi hoíi ngaìy
caìng cao cuía thë træåìng vaì giaíi quyãút caïc váún âãö xaî
häüi bæïc xuïc åí näng thän.
Trong nhæîng nàm qua nhaì næåïc ta cuîng ráút quan
tám âãún viãûc chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng trãn táút caí
ba miãön cuía âáút næåïc, âaî âæa nhæîng cå chãú chênh
saïch âãø khuyãún khêch chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng
nhàòm náng cao thu nháûp goïp pháön vaìo xoaï âoïi giaím
ngheìo, do váûy maì âáút næåïc ta trong nhæîng nàm qua
saín pháøm näng nghiãûp âaî tàng lãn âaïng kãø vaì saín
pháøm näng nghiãûp ráút âa daûng. Bãn caûnh âoï viãûc
chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng cuía tæìng vuìng, tæìng âëa
phæång cuîng chæa âaût âæåüc hiãûu quaí cao, chæa phaït
triãøn âuïng våïi tiãöm nàng cuía vuìng, cuía tæìng âëa
phæång. Nháút laì viãûc chuyãøn âäøi cå cáúu cuía tæìng
huyãûn noïi chung vaì cuía tæìng xaî noïi riãng coìn nhiãöu
báút cáûp, coìn aïp âàût theo kiãøu trãn xuäúng nãn viãûc
chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng coìn cháûm chæa âaût
âæåüc hiãûu quaí cao.
Xaî thaïi sån laì mäüt xaî baïn sån âëa thu nháûp chênh
cuía ngæåìi dán tæìì näng nghiãûp. Thæûc tãú nhæîng nàm
qua cå cáúu cáy träöng âaî thay âäøi âaïng kãø nhæng váùn
chæa thæûc sæû mang laûi hiãûu quaí kinh tãú, coï nhæîng
cáy träöng cho nàng suáút vaì thu nháûp cao nhæ: cáy dæa
chuäüt thç chuïng ta cáön phaíi khuyãún khêch måí räüng
diãûn têch âãø saín xuáút, nhæng bãn caûnh âoï cuîng coï
nhæîng loaûi cáy träöng cho thu nháûp tháúp thç cáön phaíi
thu heûp diãûn têch laûi cho phuì håüp âãø coï biãûn phaïp,
2
âënh hæåïng chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng cho phuì håüp
våïi âiãöu kiãûn cuía âëa phæång nhàòm tàng nàng suáút cáy
träöng, caíi thiãûn âåìi säúng cuía nhán dán. Nhæng thæûc
tãú trçnh âäü thám canh cuía ngæåìi dán coìn tháúp, väún
âáöu tæ vaìo coìn nhiãöu haûn chãú. Do váûy maì âåìi säúng
cuía nhán dán trãn tæìng âëa phæång coìn gàûp nhiãöu khoï
khàn, saín læåüng bçnh quán trãn âáöu ngæåìi chæa cao,
nàng suáút cáy träöng tháúp.
Xuáút phaït tæì nhu cáöu cuía thæûc tãú saín xuáút, sæû
âäöng yï cuía khoa khuyãún näng vaì phaït triãøn näng thän,
våïi sæû giuïp âåî cuía Uyí ban nhán dán xaî Thaïi Sån, chuïng
täi âaî maûnh daûn nghiãn cæïu âãö taìi: “Âaïnh giaï thæûc
traûng vaì hæåïng chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng åí
xaî Thaïi Sån- huyãûn Âä læång- tènh Nghãû An”.
1.2 Muûc âêch âãö taìi:
Tçm hæåïng chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng phuì håüp
nhàòm náng cao thu nháûp cuía ngæåìi näng dán.
PHÁÖN 2: TÄØNG QUAN NGHIÃN CÆÏU
2.1 Tçnh hçnh chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng trãn
thãú giåïi
Phaït triãøn kinh tãú våïi täúc âäü cao vaì bãön væîng laì
muûc tiãu pháún âáúu cuía táút caí caïc næåïc trãn thãú giåïi.
Táút caí caïc næåïc âãöu coï ngaình näng nghiãûp nhæng åí
nhæîng mæïc âäü phaït triãøn khaïc nhau vç mäùi næåïc coï
mäüt nãön kinh tãú phaït triãøn khaïc nhau, aïp duûng tiãún
bäü khoa hoüc ké thuáût khaïc nhau. Tuy âáút næåïc muäún
phaït triãøn thç khäng thãø laìm giaìu âæåüc tæì näng
nghiãûp, nhæng noï laûi laì ngaình âaím baío cho an toaìn vaì
3
an ninh læång thæûc trong mäùi næåïc cuîng nhæ trãn toaìn
thãú giåïi. Qua âoï âãø thuïc âáøy caïc ngaình khaïc phaït
triãøn, do âoï maì ngaình näng nghiãûp ráút âæåüc coi troüng
vaì laì nhiãûm vuû phaït triãøn haìng âáöu cuía táút caí caïc
næåïc trãn thãú giåïi.
Caïc næåïc tæ baín hoü ráút phaït triãøn vaì coi troüng
ngaình näng nghiãûp, do khoa hoüc ké thuáût cuía hoü phaït
triãøn, nãn viãûc aïp duûng vaìo saín xuáút näng nghiãûp
ráút coï hiãûu quaí. Noï thãø hiãûn åí váún âãö sau: caïc
næåïc phaït triãøn thç lao âäünng åí ngaình näng nghiãûp laì
ráút êt nhæng saín læåüng cuía näng nghiãûp laûi âaût mæïc
ráút cao, tyí troüng cuía noï trong nãön kinh tãú quäúc dán
chiãúm mäüt vë trê tæång âäúi cao.
Coìn caïc næåïc âang phaït triãøn vaì chæa phaït triãøn
thç ngæåüc laûi tuy åí nhæîng næåïc naìöy ngaình saín xuáút
näng nghiãûp âaî xuáút hiãûn láu âåìi nhæng laûi phaït triãøn
coìn cháûm, viãûc aïp duûng caïc biãûn phaïp khoa hoüc kyî
thuáût âaût âæåüc chæa cao, lao âäüng åí trong nghaình
näng nghiãûp váùn coìn låïn, nàng suáút, saín læåüng cuîng
nhæ tyí troüng cuía noï âaût âæåüc chæa cao. Âiãöu naìy
cuîng thãø hiãûn âæåüc trçnh âäü thám canh, väún âáöu tæ
vaì viãûc aïp duûng caïc biãûn phaïp khoa hoüc kyî thuáût åí
mäùi næåïc khäng giäúng nhau.
Bæåïc âáöu cuía quaï trçnh chuyãøn biãún trãn âæåüc
âaïnh giáúu bàòng viãûc thay âäøi cå cáúu cáy träöng, bàòng
viãûc aïp duûng räüng raîi chãú âäü luán canh måïi coï hiãûu
quaí kinh tãú vaì kyî thuáût cao. Viãûc âæa vaìo saín xuáút
nhæîng giäúng måïi coï nàng suáút cao phuì håüp våïi âiãöu
kiãûn cuía mäùi vuìng, cuîng nhæ viãûc aïp duûng täút caïc
kyî thuáût trong baío vãû thæûc váût, phán boïn.
4
Sau âáy laì cå cáúu näng nghiãûp vaì tçnh hçnh saín
xuáút näng nghiãûp cuía mäüt säú næåïc trãn thãú giåïi.
Trung Quäúc: Trung Quäúc luän coi näng nghiãûp laì cå
såí cuía nãön kinh tãú quäúc dán” nhiãûm vuû haìng âáöu
âàût ra laì táûp trung moüi tinh læûc laìm cho nãön näng
nghiãûp laûc háûu mau choïng phaït triãøn” trong saín xuáút
näng nghiãûp læång thæûc âæåüc chuï troüng âàûc biãût våïi
quan âiãøm “phi læång báút äøn” bàòng nhiãöu biãûn phaïp
taïc âäüng âãø äøn âënh diãûn têch gieo träöng læång
thæûc, náng cao saín læåüng trãn mäüt âån vë diãûn têch
bàòng con âæåìng thám canh, chuí træång xáy dæûng caïc
vuìng læång thæûc haìng hoïa troüng âiãøm coï sæû häù tråü
cuía nhaì næåïc ... Nhåì váûy Trung Quäúc âaî tæìng bæåïc
thoaït khoíi tçnh traûng trç trãû cuía nhæîng nàm træåïc âáy,
giaíi quyãút naûn thiãúu âoïi triãön miãn cuía nhán dán.
Âãø âáøy maûnh täúc âäü phaït triãøn ngaình näng
nghiãûp, Trung Quäúc âaî sæí duûng nhiãöu biãûn phaïp coï
hiãûu quaí nhæ: Caíi tiãún quaín lyï kinh tãú näng nghiãûp,
sæí dung räüng khàõp caïc biãûn phaïp khoa hoüc kyî thuáût
vaìo saín xuáút näng nghiãûp. Sau khi âaím baío læång
thæûc væîng chàõc, Trung Quäúc âiãöu chènh cå cáúu ngaình
kinh tãú näng thän phaït triãøn theo hæåïng âa daûng. Våïi
chênh saïch phaït triãøn näng nghiãûp toaìn diãûn, haìng
tràm triãûu häü näng dán Trung Quäúc âaî chuyãøn tæì
traûng thaïi kinh tãú tæû nhiãn tæû cáúp tæû tuïc sang nãön
kinh tãú haìng hoïa, näng nghiãûp phaït triãøn khaï äøn âënh
âaî taûo âiãöu kiãûn cho sæû phaït triãøn chung cuía nãön
kinh tãú Quäúc dán.
Thaïi Lan: Trong nhæîng nàm 60 cuía thãú kyí 20 Thaïi
Lan váùn laì næåïc laûc háûu, yãúu keïm vãö näng nghiãûp
vaì cäng nghiãûp, trãn 90% dán säú laì näng dán nãn hoü âaî
choün cäng nghiãûp hoïa laìm con âæåìng âãø thuïc âáøy
5
näng nghiãûp vaì kinh tãú näng thän phaït triãøn, vaìo thåìi
gian âáöu Thaïi Lan læûa choün mä hçnh cäng nghiãûp hoïa
âä thë vaì táûp trung xáy dæûng mäüt säú ngaình cäng
nghiãûp troüng yãúu nhæ: âäüng læûc, dáöu hoía, saín xuáút
tæ liãûu saín xuáút... Âi theo hæåïng naìy chàóng nhæîng
nãön kinh tãú khäng phaït triãøn maì coìn lám vaìo tçnh
traûng trç trãû, näng nghiãûp váùn laûc háûu, queì quàût
phán taïn. Træåïc tçnh hçnh trãn våïi quan âiãøm näng thän
laì xæång säúng cuía âáút næåïc Thaïi Lan âaî chuyãøn
hæåïng chiãún læåüc cäng nghiãûp hoïa âä thë âaî chuyãøn
sang âa daûng hoïa nãön kinh tãú, âa daûng hoïa caí âä thë
vaì näng thän, caí näng nghiãûp vaì cäng nghiãûp âãöu
hæåïng vãö xuáút kháøu. Thæûc hiãûn phaït triãøn näng
nghiãûp theo hæåïng âa daûng hoïa âaî taïc âäüng træûc
tiãúp âãún quaï trçnh chuyãøn dëch cå cáúu kinh tãú näng
nghiãûp vaì näng thän. Trong phaït triãøn näng nghiãûp chuï
troüng âa daûng hoïa caïc loaûi cáy träöng, váût nuäi, âa
daûng hoïa saín pháøm, näng, lám, ngæ nghiãûp gàõn våïi
cäng nghiãûp chãú biãún.
Âãún nhæîng nàm 90 cuía thãú kyí 20 kinh tãú näng
thän Thaïi Lan âaî coï sæû phaït triãøn âaïng kãø theo hæåïng
saín xuáút vaì xuáút kháøu ngaìy caìng nhiãöu näng saín
haìng hoïa, caïc vuìng chuyãn canh låïn âæåüc hçnh thaình,
caïc khu cäng nghiãûp chãú biãún xuáút kháøu cuîngâæåüc
phaït triãøn. Do váûy náng cao âæåüc giaï trë saín pháøm vaì
âæa laûi hiãûu quaí kinh tãú cao. Våïi chuí træång phaït
triãøn näng nghiãûp âa daûng gàõn våïi cäng nghiãûp chãú
biãún hæåïng vãö xuáút kháøu, nãn näng saín haìng hoïa
ráút âæåüc thë træåìng Quäúc tãú æa chuäüng. Thaïi Lan âaî
tråí thaình næåïc âæïng âáöu thãú giåïi vãö xuáút kháøu
gaûo, sàõn, cao su laì næåïc âæïng thæï 3 vãö xuáút kháøu
âæåìng. Ngoaìi ra Thaïi lan coìn xuáút kháøu 1 khäúi læåüng
6
låïn haìng hoïa näng saín thæûc pháøm chãú biãún nhæ:
Mæûc, gaì, täm âäng laûnh, næåïc dæïa, Rau quaí tæåi...
2.2. Tçnh hçnh chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng vaì
näng nghiãûp åí Viãût Nam
Sau 15 nàm âäøi måïi âáút næåïc ngaìy caìng phaït
triãøn theo xu hæåïng cäng nghiãûp hoïa, hiãûn âaûi hoïa.
Trong nhæîng nàm qua näng nghiãûp laì mäüt lénh væûc
âaût âæåüc thaình tæûu to låïn täúc âäü tàng træåíng näng
nghiãûp bçnh quán thåìi kyì 1986- 1990 laì 3,4%, Thåìi kyì
1990- 2000 laì 4,4% trong âoï saín xuáút læång thæûc phaït
triãøn maûnh vaì khaï væîng chàõc. Nãúu nhæ nàm 1990
næåïc ta måïi chè âaût 21,48 triãûu táún læång thæûc thç
âãún nàm 2000 âaût 35,6 triãûu táún (bçnh quán mäùi nàm
tàng 1,3 triãûu táún ). Bãn caûnh cáy læång thæûc caïc loaûi
cáy träöng khaïc cuîng phaït triãøn nhanh, âàûc biãût laì cáy
cäng nghiãûp (caí daìi ngaìy vaì ngàõn ngaìy ) vaì cáy àn
quaí. Näng nghiãûp noï âaût âæåüc nhæîng thaình tæûu nhæ
váûy laì do trong nhæîng nàm qua nháûn thæïc âuïng vãö
tênh táút yãúu vaì cáön thiãút cuía viãûc chuyãøn âäøi cå
cáúu cáy träöng trong quaï trçnh phaït triãøn kinh tãú cuía
âáút næåïc. Âaíng vaì nhaì næåïc âaî coï nhæîng chuí træång
vaì chênh saïch âuïng âàõn taûo âiãöu kiãûn thuáûn låüi cho
näng nghiãûp phaït triãøn. Viãûc nghiãn cæïu chuyãøn âäøi
cå cáúu cáy träöng nhàòm tæìng bæåïc phaï boí thãú âäüc
canh cáy luïa âæåüc triãøn khai, vaì thu âæåüc kãút quaí
täút. Caïc âëa phæång ngaìy caìng âæåüc tiãúp cáûn, aïp
duûng räüng raîi caïc tiãún bäü khoa hoüc kyî thuáût trong
saín xuáút, taïc âäüng cuía giäúng måïi, caïc biãûn phaïp
thám canh vaì mäüt säú chênh saïch näng nghiãûp ngaìy
caìng âæåüc nhiãöu âëa phæång, nhiãöu häü näng dán, täø
chæïc kinh tãú khaíng âënh. Tæì âoï âáút næåïc ta âaî hçnh
thaình nhiãöu vuìng chuyãn män hoïa nhæ: Cáy læång thæûc
7
åí Âäöng Bàòng Säng Cæíu Long vaì Âäöng Bàòng Säng
Häöng, cáy cäng nghiãûp åí táy nguyãn vaì Âäng Nam Bäü.
Tuy nhiãn bãn nhæîng thaình tæûu âoï thç nãön näng
nghiãûp næåïc ta váùn laì nãön saín xuáút nhoí, cäø truyãön,
coìn mang tênh thuáön näng, âäüc canh. Viãûc chuyãøn âäøi
cå cáúu cáy träöngcoìn cháûm, chæa coï kãút quaí væîng
chàõc træåïc nhæîng biãún âäüng phæïc taûp vaì thæí thaïch
cuía thë træåìng, nhiãöu loaûi cáy träöng phaït triãøn khäng
äøn âënh. Mäüt säú âëa phæång, vuìng kinh tãú viãûc giaíi
quyãút täút mäùi quan hãû giæîa bäú trê cáy träöng våïi
váún âãö xaî häüi vaì baío vãû mäi træåìng sinh thaïi, phaït
triãøn bãön væîng váùn chæa âæåüc thæûc hiãûn. Do âoï
viãûc chuyãøn nãön saín xuáút laûc háûu åí næåïc ta lãn
nãön saín xuáút näng nghiãûp haìng hoïa laì caí mäüt quaï
trçnh caïch maûng láu daìi. Nãn cáön quaïn triãût chênh saïch
âäøi måïi toaìn diãûn vãö kinh tãú vaì xaî häüi do Âaûi häüi VI
Âaíng Cäüng Saín Viãût Nam âãö ra, Nghë quyãút 10 cuía
Bäü chênh trë vaì sau âoï laì Nghë quyãút Ban cháúp haình
Trung Æång Âaíng láön thæï VI (khoïa 6) âaî xaïc âënh tiãúp
tuûc âäøi måïi cå chãú quaín lyï näng nghiãûp, trong âoï häü
näng dán laì âån vë kinh tãú tæû chuí cuía näng thän. Tiãúp
âoï nghë quyãút Trung Æång V (khoïa VII) vãö näng thän vaì
näng nghiãûp (1993) âaî hoaìn thiãûn cå chãú khoaïn häü
âäöng thåìi âãö ra nhæîng quyãút saïch phaït triãøn kinh tãú,
xaî häüi näng thän, saín xuáút näng nghiãûp toaìn diãûn,
væîng chàõc theo cå cáúu tiãún bäü, kãút håüp saín xuáút
näng nghiãûp våïi cäng nghiãûp näng thän vaì dëch vuû.
2.3. Tçnh hçnh chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng åí
huyãûn Âä Læång
Âáút næåïc ngaìy caìng phaït triãøn theo xu hæåïng
cäng nghiãûp hoaï, hiãûn âaûi hoaï, kinh tãú näng thän ngaìy
caìng âæåüc chuï troüng vaì phaït triãøn thç näng nghiãûp
8
âæåüc coi laì màût tráûn haìng âáöu âãø âaím baío cho an
ninh læång thæûc, äøn âënh xaî häüi. Do váûy maì viãûc
chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng laì ráút cáön thiãút åí mäùi
âån vë saín xuáút. Huyãûn Âä Læång trong nhæîng nàm qua
tçnh hçnh chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng coï nhæîng
chuyãøn biãún têch cæûc, cáy träöng tæìng bæåïc phaït
triãøn âa daûng, bäú trê saín xuáút håüp lyï theo tiãöm nàng
âáút âai vaì caïc yãúu täú låüi thãú vãö kinh tãú, kyî thuáût
khaïc. Cå cáúu cáy träöng tæìng bæåïc chuyãøn dëch theo
hæåïng äøn âënh saín xuáút læång thæûc ngaìy caìng âaût
âæåüc nàng suáút cao. Âäöng thåìi tàng cæåìng phaït triãøn
caïc loaûi cáy träöng coï giaï trë kinh tãú cao nhæ cáy læång
thæûc, cáy cäng nghiãûp, dáu...
Diãûn têch gieo träöng trong toaìn huyãûn cuîng giaím
qua caïc nàm, nhæng nàng suáút ngaìy caìng âæåüc caíi
thiãûn nhæ cáy luïa, ngä, laûc ... Caïc loaûi cáy träöng coï
nàng suáút, hiãûu quaí kinh tãú tháúp nhæ cáy âáûu, væìng
vaì mäüt säú diãûn têch cuía luïa vuìng cao âæåüc chuyãøn
sang träöng caïc loaûi cáy coï nàng suáút, hiãûu quaí kinh tãú
cao nhæ: cáy laûc, cáy dæa chuäüt...Caïc loaûi cáy träöng coï
hiãûu quaí kinh tãú cao âæåüc Huyãûn cuîng nhæ caïc âëa
phæång khuyãún khêch phaït triãøn âãø tàng thu nháûp.
Huyãûn âang tæìng bæåïc khuyãún khêch caïc xaî nàòm
doüc theo con säng Âaìo träöng dáu âãø nuäi tàòm vaì bæåïc
âáöu âaî âaût âæåüc hiãûu quaí kinh tãú cao nhæ caïc xaî
Trung Sån, Bäöi Sån, Lam Sån... mäùi nàm cho thu nháûp
âæåüc tæì 7 - 10 triãûu âäöng. Cáy laûc, ngä, âáûu laì
nhæîng cáy quan troüng âäúi våïi caïc xaî nàòm doüc theo
säng Âaìo vç åí vuìng naìy âáút träöng luïa ráút êt, âáút chuí
yãúu laì âáút caït vaì caït pha.
Caïc xaî nàòm åí phêa âäng cuía huyãûn nhæ: Âaûi Sån,
Truì Sån, Myñ Sån... âáy laì nhæîng xaî coìn ráút gàûp nhiãöu
9
khoï khàn, nháút laì hãû thäúng thuyí låüi coìn nhiãöu thiãúu
thäún. Do váûy maì nguäön næåïc tæåïi khäng âaím baío
phaíi phuû thuäüc vaì nguäön næåïc tæû nhiãn nãn coï
nhæîng nàm luïa, cuîng nhæ cáy rau maìu bë máút tràõng do
haûn haïn gáy ra thiãût haûi låïn nháút váùn laì vuû heì thu
do âoï viãûc äøn âënh saín xuáút. Qua âoï huyãûn cuîng nhæ
xaî cáön âáöu tæ xáy dæûng caïc cäng trçnh thuyí låüi âaím
baío âæåüc næåïc tæåïi âãø khai thaïc hãút tiãöm nàng âáút
âai cuía vuìng vç åí nhæîng vuìng naìy nguäön âáút âai laì
ráút låïn, tæì âoï choün cå cáúu cáy träöng phuì håüp vuìng
nhàòm tàng nàng suáút, thu nháûp cho ngæåìi dán.
2.4. Mäüt säú khaïi niãûm cå cáúu cáy träöng vaì
chuyãøn dëch cå cáúu cáy träöng.
2.4.1. Cå cáúu cáy träöng.
Cäng nghiãûp hoïa näng nghiãûp näng thän laì xu hæåïng
phaït triãøn cuía næåïc ta vaì táút caí caïc næåïc trãn thãú
giåïi. Næåïc ta nãön kinh tãú chuí yãúu laì näng nghiãûp thç
cäng nghiãûp hoïa näng nghiãûp näng thän laì xu hæåïng
táút yãúu âoï laì chuí træång cuía âaíng vaì nhaì næåïc âãø
taûo âiãöu kiãûn phaït triãøn näng nghiãûp näng thän. Hiãûn
nay trong näng nghiãûp cuía næåïc ta âang tæìng bæåïc âæa
cå giåïi hoïa vaìo saín xuáút âãø thay thãú cho lao âäüng
chán tay mãût nhoüc, vaì âæa caïc tiãún bäü khoa hoüc kyî
thuáût vaìo saín xuáút nhàòm náng cao thu nháûp, xoïa âoïi
giaím ngheìo cho ngæåìi dán vaì tiãún tåïi giaím tyí troüng
nghaình näng nghiãûp tàng dáön tyí troüng nghaình cäng
nghiãûp vaì dëch vuû. Nhæng âãø âaût âæåüc âiãöu âoï thç
træåïc hãút phaíi xáy dæûng vaì phaït triãøn mäüt nãön näng
nghiãûp bãön væîng vaì äøn âënh âãø âaím baío cho an ninh
vaì an toaìn læång thæûc trong toaìn xaî häüi. Trong näng
nghiãûp cuîng nhæ trong caïc nghaình saín xuáút khaïc thç
hiãûu quaí kinh tãú laì muûc tiãu haìng âáöu nhæng bãn
10
caûnh âoï cuîng phaíi âaím baío caïc muûc tiãu khaïc nhæ:
Mäi træåìng, an toaìn, cháút læåüng âãø âaût âæåüc hiãûu
quaí âoï thç træåïc hãút, phaíi coï mäüt hãû thäúng cáy
träöng håüp lyï, phuì håüp våïi âiãöu kiãûn tæû nhiãn, kinh
tãú, xaî häüi cuía tæìng vuìng sinh thaïi.
Cå cáúu cáy träöng laì thaình pháön caïc loaûi cáy träöng,
giäúng cáy träöng vaì tyí lãû diãûn têch cuía chuïng bäú trê
trong mäüt cå såí saín xuáút näng nghiãûp hay mäüt vuìng
saín xuáút näng nghiãûp.
Trong näng nghiãûp mäùi loaûi cáy träöng khaïc nhau thç
noï cung cáúp cho chuïng ta nhæîng loaûi saín pháøm khaïc
nhau phán theo nhoïm saín pháøm nhæ cáy cäng nghiãûp
daìi ngaìy, cáy cäng nghiãûp ngàõn ngaìy, cáy læång thæûc,
thæûc pháøm hoa maìu do váûy viãûc âa daûng hoïa saín
pháøm âoï chênh laì âa daûng hoïa cáy träöng laì yãúu täú
quyãút âënh âãún cå cáúu cáy träöng cuía mäùi vuìng saín
xuáút, bãn caûnh âoï khäng nhæîng cung cáúp læång thæûc
thæûc pháøm cho con ngæåìi maì noï coìn cung cáúp nguyãn
liãûu cho caïc nghaình khaïc nhæ: Cäng nghiãûp nheû, cäng
nghiãûp chãú biãún, chàn nuäi. Vç váûy maì cáy träöng
quyãút âënh âãún sæû phaït triãøn cuía nghaình näng
nghiãûp.
Vãö màût sinh lyï cáy träöng: Trong quaï trçnh sinh
træåíng phaït triãøn cuía cáy träöng chëu aính hæåíng cuía
nhiãöu yãúu täú nhæ: thåìi tiãút, khê háûu, âiãöu kiãûn âáút
âai, nguäön næåïc giæîa mäùi loaûi cáy träöng cuîng váûy
chuïng cuîng coï nhæîng mäúi liãn hãû våïi nhau nhæ: vãö
aïnh saïng, cháút dinh dæåîng tuìy vaìo mäùi loaûi cáy träöng
maì mäúi quan hãû naìy têch cæûc hay tiãu cæûc, do váûy ta
phaíi bäú trê cáy träöng håüp lyï âãø sæí duûng täút caïc
âiãöu kiãûn tæû nhiãn, vaì khai thaïc hãút caïc tiãöm nàng
cuía vuìng âãø nhàòm náng cao nàng suáút cáy träöng.
11
Cå cáúu cáy träöng håüp lyï phuì håüp khäng nhæîng
náng cao nàng suáút thu nháûp maì quan troüng laì cå cáúu
cáy träöng phuì håüp âaî goïp pháön caíi taûo vaì bäöi
dæåîng nguäön âáút laìm cho âáút âai ngaìy caìng tåi xäúp,
maìu måî hån. Toïm laûi viãûc bäú trê cå cáúu cáy träöng
phuì håüp coï mäüt yï nghéa ráút to låïn trong viãûc laìm cho
nàng suáút cáy träöng cao, tàng nhanh vaì äøn âënh.
2.4.2. Khaïi niãûm chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng.
Chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng laì sæû chuyãøn dëch
diãûn têch gieo träöng cuía caïc loaûi cáy träöng keïm hiãûu
quaí thay vaìo âoï laì caïc loaûi cáy träöng coï hiãûu quaí kinh
tãú cao hån. Sæû chuyãøn âäøi cå cáúu coìn mang yï nghéa
chuyãøn âäøi cáúu truïc vaì caïc mäúi quan hãû giæîa caïc
cáy träöng våïi nhau, giæîa ngæåìi saín xuáút, giæîa phán
bäú thåìi vuû, cäng lao âäüng sao cho täøng thãø cuía mäüt
vuìng saín xuáút âaût hiãûu quaí kinh tãú cao nháút.
Âãø chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng håüp lyï vaì coï
hiãûu quaí træåïc hãút chuïng ta phaíi quan tám âãún nhu
cáöu cuía thë træåìng näng saín, tênh âãún sæû phán vuìng
quy hoaûch näng nghiãûp, nhiãûm vuû vaì phæång hæåïng
saín xuáút cuía vuìng, cå cáúu diãûn têch âáút träöng troüt
phuûc vuû cho phæång hæåïng saín xuáút chuyãn män hoïa
táûp trung. Bãn caûnh âoï cuîng phaíi xem xeït âãún âiãöu
kiãûn tæû nhiãn, kinh tãú cuía âëa phæång, táûn duûng täúi
âa âiãöu kiãûn ruäüng âáút, khê háûu, sæí duûng håüp lyï
sæïc lao âäüng vaì tæ liãûu saín xuáút. Trãn cå såí âoï phaíi
chuï yï âãún viãûc æïng duûng khoa hoüc cäng nghãû vaìo
saín xuáút.
Viãûc chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng cáön phaíi âaím
baío tênh hãû thäúng, xem hãû thäúng träöng troüt laì mäüt
täøng thãø coï tráût tæû cuía caïc yãúu täú khaïc nhau, coï
12
quan hãû taïc âäüng qua laûi láùn nhau. Vç váûy viãûc
nghiãn cæïu hãû thäúng khäng âi vaìo nghiãn cæïu thuäüc
tênh cuía âäúi tæåüng maì âi sáu nghiãn cæïu nhæîng âàûc
tênh, baín cháút cuía mäúi liãn hãû âaím baío cho hãû thäúng
phaït triãøn äøn âënh vaì bãön væîng.
Nhæ váûy âãø âaím baío tênh hãû thäúng thç cäng taïc
chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng cáön tuán thuí caïc yãúu täú
sau.
- Chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng phaíi âaût âæåüc hiãûu
quaí cao. Nghéa laì chi phê mçnh boí ra thç êt nhæng âem
laûi hiãûu quaí cao nháút. Âäúi våïi nhæîng næåïc xaî häüi
chuí nghéa muûc tiãu cuía saín xuáút haìng hoïa laì ngaìy
caìng taûo ra nhiãöu cuía caíi váût cháút, thoía maîn nhu
cáöu ngaìy caìng cao cuía xaî häüi. Nhæng bãn caûnh âoï
váùn khäng quãn tênh âãún hiãûu quaí kinh tãú vaì tiãút
kiãûm chi phê chuïng laì thæåïc âo âãø âaïnh giaï trçnh âäü
quaín lyï.
- Viãûc chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng cuîng cáön âaím
baío tênh kyî thuáût. Nghéa laì chuyãøn dëch nhæng phaíi
phuì håüp våïi âiãöu kiãûn tæû nhiãn, kinh tãú, kyî thuáût
cuía âëa phæång. Traïnh tçnh traûng âiãöu kiãûn cå såí váût
cháút cuía vuìng coìn nhiãöu haûn chãú, laûc háûu, maì bäú
trê nhæîng loaûi cáy träöng coï yãu cáöu kyî thuáût cao. Thç
viãûc chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng khäng nhæîng khäng
mang laûi hiãûu quaí maì coìn phaï våî hãû thäúng canh taïc
cuía vuìng. Màût khaïc âàûc âiãøm cuía saín xuáút näng
nghiãûp phuû thuäüc vaìo âiãöu kiãûn tæû nhiãn vaì coï tênh
thåìi vuû cao vç thãú cäng taïc kyî thuáût âoìi hoíi cao, chênh
xaïc nãúu khäng seî cho nàng suáút tháúp.
- Chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng phaíi nhàòm khai thaïc
låüi thãú so saïnh cuía mäùi vuìng, nghéa laì xem xeït låüi
13
thãú cuía vuìng naìy so våïi vuìng khaïc nhæ thãú naìo trong
viãûc saín xuáút vaì cung æïng saín pháøm ra thë træåìng.
Trong cå chãú thë træåìng gàõn våïi xu thãú quäúc tãú hoïa
nhæ hiãûn nay, låüi thãú so saïnh âãöu coï åí mäùi quäúc gia,
mäùi âëa phæång thãú nhæng chuïng ta phaíi nhçn nháûn
âãø tçm ra låüi thãú so saïnh chuí yãúu cuía mçnh maì ra
quyãút âënh saín xuáút cho phuì håüp, coï tênh caûnh tranh
cao. Nhæ váûy saín pháøm näng saín phaíi âaût yãu cáöu chi
phê tháúp nháút nhæng phaíi âaím baío cháút læåüng, máùu
maî âa daûng phong phuï. Âãø âaût âæåüc âiãöu âoï cáön
traíi qua quaï trçnh láu daìi vaì biãút æïng duûng täút caïc
tiãún bäü khoa hoüc kyî thuáût.
Viãûc chuyãøn cå cáúu cáy träöng phaíi âaím baío tênh
bãön væîng cuía hãû thäúng, chuyãøn dëch, phaït triãøn
nhàòm thoía maîn nhu cáöu hiãûn taûi maì khäng laìm täøn
haûi âãún nhu cáöu cuía thãú hãû tæång lai. Chuyãøn âäøi cå
cáúu cáy träöng khäng chè thæûc hiãûn trong thåìi gian
ngàõn maì phaíi tênh âãún hiãûu quaí láu daìi, âäöng thåìi
kãút håüp haìi hoìa giæîa caïc yãúu täú trong hãû thäúng bao
gäöm: con ngæåìi, ruäüng âáút, cáy träöng nhàòm thoía
maîn täúi âa låüi êch vaì âaím baío sæû cán bàòng cuía hãû
sinh thaïi näng nghiãûp.
Toïm laûi chuyãøn âäøi cå cáúu cáy träöng phaíi dæûa
trãn qua âiãøm hãû thäúng, khäng nhæîng âaím baío hiãûu
quaí kinh tãú maì coìn khäng phaï hoaûi caính quan mäi
træåìng, khai thaïc vaì caíi taûo nguäön taìi nguyãn âáút âai,
laìm cå såí væîng chàõc cho sæû phaït triãøn bãön væîng.
PHÁÖN 3: NÄÜI DUNG VAÌ PHÆÅNG PHAÏP
NGHIÃN CÆÏU
14
3.1 Âäúi tæåüng, phaûm vi vaì phæång phaïp nghiãn
cæïu
- Âäúi tæåüng nghiãn cæïu: Cå cáúu cáy träöng trãn âëa
baìn xaî trong giai âoaûn 2003 - 2005.
- Phaûm vi nghiãn cæïu trong mäüt xaî vaì choün 3 xoïm
våïi täøng säú häü âiãöu tra laì 30 häü âiãøm.
3.2 Phæång phaïp nghiãn cæïu
- Sæí duûng phæång phaïp PRA. Âiãöu tra näng thän coï
sæû tham gia cuía cäüng âäöng.
- Säú liãûu thæï cáúp thu taûi phoìng näng nghiãûp UBND
xaî vaì caïn bäü phuû traïch näng nghiãûp cuía thän.
- Säú liãûu så cáúp âiãöu tra 30 häü âaûi diãûn: 10 häü
khaï, 10 häü trung bçnh, 10 häü ngheìo taûi 3 thän âaûi
diãûn trong xaî vaì phoíng váún mäüt säú ngæåìi cung cáúp
thäng tin taûi caïc thän, xaî.
- Cäng cuû. Sæí dung baíng âiãöu tra baïn cáúu truïc. Vaì
quan saït thæûc âëa
- Säú liãûu thu âæåüc seî xæí lyï trãn pháön mãöm excel.
3.3 Näüi dung nghiãn cæïu
3.3.1. Nghiãn cæïu caïc âàûc âiãøm tæû nhiãn, kinh tãú
xaî häüi cuía xaî Thaïi Sån
Âàûc âiãøm tæû nhiãn
- Vë trê âëa lyï
- Khê háûu, thåìi tiãút
Âàûc âiãøm kinh tãú xaî häüi
- Tçnh hçnh âáút âai
- Tçnh hçnh dán säú vaì nguäön lao âäüng
15
3.3.2. Thæûc traûng cå cáúu cáy träöng trong 3 nàm
Cå cáúu diãûn têch caïc nhoïm cáy träöng chênh cuía xaî
tæì 2003 - 2005
Lëch thåìi vuû cuía mäüt säú cáy träöng chênh
3.3.3. Nghiãn cæïu vãö nàng læûc saín xuáút cuía caïc
nhoïm näng häü
- Thæûc traûng vãö nhán kháøu vaì lao âäüng
- Tçnh hçnh sæí dung âáút âai cuía näng häü
- Cå cáúu diãûn têch cuía cáy träöng haìng nàm tæì 2003
- 2005
- Nàng suáút cuía mäüt säú cáy träöng chênh qua 3 nàm
cuía näng häü
- Hiãûu quaí kinh tãú cuía mäüt säú cáy träöng chênh cuía
caïc nhoïm häü
16
PHÁÖN 4: KÃÚT QUAÍ NGHIÃN CÆÏU VAÌ THAÍO
LUÁÛN
4.1. Âiãöu kiãûn tæû nhiãn, kinh tãú xaî häüi cuía xaî
thaïi sån
4.1.1. Âiãöu kiãûn tæû nhiãn
4.1.1.1.Vë trê âëa lyï
Xaî thaïi Sån laì mäüt xaî baïn sån âëa cuía huyãûn Âä
Læång - tènh Nghãû An âæåüc bao boüc xung quanh båíi caïc
âäöi nuïi, häö âáûp vaì säng ngoìi caïch trung tám thaình
phäú Vinh laì 50Km vãö phêa bàõc.
- Phêa bàõc giaïp xaî Myñ thaình - huyãûn Yãn Thaình
- Phêa táy giaïp xaî Tán Sån
- Phêa âäng giaïp xaî Quang Sån
- Phêa nam giaïp xaî Minh Sån
Hãû thäúng giao thäng cuía xaî tæång âäúi âaím baío
caïc truûc âæåìng chênh thäng qua caïc xaî âaî âæåüc raíi
nhæûa, âæåìng thän xoïm âaî âæåüc bã täng hoïa khoaíng 25
km. Nhæng bãn caûnh âoï cuîng coï mäüt säú tuyãún qua
caïc xoïm váùn laì âæåìng âáút chæa âæåüc bã täng hoïa vãö
muìa mæa váùn coìn láöy läüi, gáy khoï khàn cho viãûc âi
laûi. Caïc tuyãún âæåìng tæång âäúi räüng nãn êt khi bë aïch
17
tàõc giao thäng kãø caí khi hoüc sinh âi hoüc vãö nhçn chung
hãû thäúng giao thäng cuía xaî tæång âäúi täút.
4.1.1.2. Khê háûu, thåìi tiãút
Xaî Thaïi Sån noïi riãng vaì huyãûn Âä Læång noïi chung
noï nàòm trong vuìng âäöng bàòng ven biãøn miãön trung
nãn khê háûu khaï phæïc taûp vaì mang tênh nhiãût âåïi.
Muìa âäng laûnh noï keïo daìi tæì thaïng 12 âãún thaïng 2
nàm sau muìa khä tæì thaïng 3, 4, 5, 6 muìa mæa tæì thaïng
7 âãún thaïng 11. Våïi âàûc âiãøm cuía khê háûu miãön trung
laì muìa khä thç noïng coìn muìa laûnh thç laûnh, muìa mæa
thç mæa táûp trung nãn noï âaî gáy khäng êt khoï khàn trong
saín xuáút cuía huyãûn cuîng nhæ cuía xaî. nhiãût âäü trung
bçnh nàm cuía xaî laì 23,9oC, åí vuìng naìy baîo hay xuáút
hiãûn vaìo thaïng 10 âãún thaïng 12.
Diãùn biãún thåìi tiãút qua caïc nàm tæì 2003 - 2005
âæåüc thãø hiãûn åí baíng sau.
Baíng 1:Diãùn biãún thåìi tiãút cuía caïc nàm 2003 -
2005
Cac
thaïng I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Chè tiãu
Nhiãût 200 17, 21, 18,
21,5 26,4 28,7 29,7 29,2 28,5 27,0 25,3 23,3
âäü TB 3 3 8 3
(oc) 200 18, 20, 19,
18,4 24,3 26,8 28,8 28,7 28,4 26,6 24,4 22,3
4 2 6 4
200 18, 19, 17,
19,3 24,4 30,0 28,8 29,0 28,1 26,9 24,8 22,8
5 0 4 3
Nhiãût 200 29, 35, 27,
30,4 37,5 40,3 37,0 38,0 37,6 35,0 36,2 33,6
âäü 3 5 8 7
max 200 27, 31,5 34, 34,0 38,0 37,6 38,8 37,0 36,5 32,9 31,5 26,
18
(oc) 4 4 5 7
200 37, 31, 27,
31,2 38,0 37,8 38,5 38,5 36,0 35,0 33,6 31,8
5 0 7 4
Nhiãût 200 15, 10,
9,5 11,1 20,0 20,0 24,6 22,6 23,5 23,0 20,0 14,2
âäü 3 0 6
min 200 12, 11,
o
8,5 9,5 17,0 19,5 22,8 23,7 24,0 21,2 19,8 16,0
( c) 4 4 4
200 19, 15,
11,6 9,3 17,4 23,8 23,2 23,5 24,7 23,2 19,1 13,7
5 0 0
ÁØm 200
84 85 87 84 80 74 78 80 86 83 79 83
âä 3
(%) 200
85 88 89 87 83 75 70 82 81 83 86 82
4
200
83 89 86 84 74 79 81 82 85 85 85 83
5
Säú 200
7 6 13 6 17 8 10 16 13 14 11 9
ngaìy 3
mæa 200
15 13 12 15 14 8 14 17 13 7 9 8
( ngaì 4
y) 200
7 14 15 13 8 12 13 17 20 17 10 8
5
Læåün 200 21, 32, 182, 122, 148, 156, 418, 124, 113, 72,
11,6 58,2
g 3 4 4 2 4 0 0 0 1 2 3
mæa 200 27, 105, 35, 118, 255, 404, 202, 388, 380, 207, 64,
31,2
thaïng 4 7 7 1 9 3 8 0 5 9 5 9
(mm) 200 17, 48, 268, 310, 435, 594, 188, 126, 71,
22,2 67,0 85,0
5 6 1 8 7 2 9 4 9 4
Täøng 200 71, 96, 151, 222, 196, 177, 173, 133, 122, 128, 84,
74,4
säú 3 7 8 1 8 4 2 0 8 0 7 8
giåì 200 60, 98, 129, 147, 218, 129, 203, 145, 120, 121, 73,
86,5
nàõng 4 0 6 6 2 7 6 3 5 6 5 4
(giåì) 200 73, 53,4 75, 123, 239, 231, 142, 120, 120, 84,9 97,8 89,
19
5 2 1 2 5 2 3 9 1 4
“Nguäön säú liãûu traûm khê tæåüng huyãûn Âä Læång”
Qua säú liãûu baíng 1 chuïng täi tháúy:
Nhçn chung nhiãût âäü trung bçnh cuía caïc thaïng tæì
nàm 2003 - 2005 chãnh lãûch khäng âaïng kãø vaì gáön
tæång âæång våïi nhiãût âäü trung bçnh cuía nhiãöu nàm.
Nhiãût âäü trung bçnh qua caïc nàm tháúp nháút tháúp nháút
laì 17,3oC vaìo thaïng 1 cuía nàm 2003 vaì thaïng 12 cuía
nàm 2005. Cao nháút laì 30,0oC vaìo thaïng 5 cuía nàm 2005
nhçn chung nhiãût âäü trung bçnh qua caïc nàm noï chãnh
lãûch nhau khäng låïn.
Qua baíng 1 chuïng täi tháúy nhiãût âäü trung bçnh,
nhiãût âäü min, nhiãût âäü max âãöu tháúp åí caïc thaïng 12
vaì thaïng 1, thaïng 2 nàm sau, vaì cao vaìo caïc thaïng 5, 6,
7, 8 noï phuì håüp våïi quy luáût diãùn biãún thåìi tiãút cuía
vuìng. Thåìi tiãút cuía vuìng noï diãùn biãún ráút phæïc taûp
sæû chãnh lãûch nhiãût âäü giæîa nhiãût âäü khäng khê täúi
cao tuyãût âäúi vaì nhiãût âäü khäng khê täúi tháúp tuyãût
âäúi laì ráút låïn nhiãût âäü täúi cao coï khi lãn tåïi 40,3 oC
vaìo thaïng 5 cuía nàm 2003, nhiãût âäü täúi tháúp coï khi
xuäúng tåïi 8,5oC vaìo thaïng 1 cuía nàm 2004. Nhæng nhiãût
âäü täúi tháúp tuyãût âäúi cuía nàm 2005 noï laûi diãùn
biãún tháút thæåìng, nhiãût âäü tháúp nháút laì vaìo thaïng 3
våïi nhiãût âäü 9,3oC maì trong giai âoaûn naìy cáy luïa âang
trong thåìi kyì laìm âoìng nãn noï aính hæåíng khäng nhoí tåïi
saín xuáút.
ÁØm âäü tæång âäúi cao vaì äøn âënh qua caïc nàm, chè
chãnh lãûch nhau tæì 70 - 89%. Nhæîng thaïng coï áøm âäü
cao laì nhæîng thaïng 2, 3, 4 coìn nhæîng thaïng 6, 7 laì
nhæîng thaïng coï áøm âäü tháúp. ÅÍ âáy áøm âäü noï cuîng
tuán theo quy luáût, thaïng 6, thaïng7 laì nhæîng thaïng
20