Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành và nhũng vấn đề cơ bản

  • 33 trang
  • file: .doc

đang tải dữ liệu....

Tài liệu bị giới hạn, để xem hết nội dung vui lòng tải về máy tính.

Tải xuống - 33 trang

Nội dung text: Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành và nhũng vấn đề cơ bản

Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
LỜI NÓI ĐẦU
Kế toán và thuế là hai công cụ quản lý và điều hành nền kinh tế có vai trò hết sức
quan trọng đối với nhà nước. Hoàn thiện hệ thống thuế và kế toán để phát huy tốt các
chức năng vốn có của nó là vấn đề luôn được quan tâm bởi các cơ quan quản lí nhà nước.
Trong phạm vi doanh nghiệp, kế toán và thuế cũng có vai trò to lớn trong công tác quản
lí, điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh. Am hiểu luật thuế, chấp hành tốt các quy
định về thuế là một trong những tiêu chuẩn quan trọng đánh giá chất lượng và hiệu quả
quản lí. Trong tất cả các hệ thống thuế hiện đang được áp dụng tại nước ta, thuế thu nhập
doanh nghiệp(TTNDN) hiện hành là một loại thuế đóng vai trò quan trọng trong nguồn
thu của ngân sách nhà nước và nó cũng là một công cụ quản lí hữu hiệu của nhà nước về
phát triển kinh tế đất nước. Được ban hành vào ngày 01/01/2004 để thay thế cho luật thuế
TNDN ban hành năm 1997. Đến nay qua nhiều lần chỉnh sửa và bổ sung luật thuế TNDN
hiện hành đã có những sự hoàn thiện hơn về mức thuế và những quy định trong việc tính
thuế.
Để giúp các bạn hiểu rõ hơn về thuế TNDN hiện hành về cả mặt lý thuyết và cách
hạch toán trong thực tiễn. Nhóm chúng tôi quyết định chọn đề tài “ Thuế thu nhập
doanh nghiệp hiện hành và nhũng vấn đề cơ bản” . Đây là bài nghiên cứu mang tính
chất giới thiệu những vấn đề cơ bản nhất về thuế TNDN hiện hành ở Việt Nam hiện nay.
Nhóm 2 – K13KDN6 1
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
I. THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP
1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM CỦA THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP:
1.1 Khái niệm:
Thuế thu nhập doanh nghiệp là loại thuế trực thu đánh vào thu nhập chịu thuế của doanh
nghiệp theo thuế suất được quy định và doanh nghiệp phải có trách nhiệm khai báo, nộp
thuế đầy đủ, kịp thời cho nhà nước.
1.2 Đặc điểm:
- Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) là thuế trực thu, đối tượng nộp thuế TNDN
là các doanh nghiệp, các nhà đầu tư thuộc các thành phần kinh tế khác nhau đồng
thời cũng là người chịu thuế.
- Thuế TNDN phụ thuộc vào kết quả hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp
hoặc các nhà đầu tư. Thuế TNDN được xác định trên cơ sở thu nhập chịu thuế,
nên chỉ khi các doanh nghiệp, các nhà đầu tư kinh doanh có lợi nhuận mới phải
nộp thuế TNDN
- Thuế TNDN là thuế khấu trừ trước thuế thu nhập cá nhân. Thu nhập mà các cá
nhân nhận được từ hoạt động đầu tư như: lợi tức cổ phần, lãi tiền gửi ngân hàng,
lợi nhuân do góp vốn liên doanh, liên kết là phần thu nhập được chia sau khi nộp
thuế TNDN. Do vậy, thuế TNDN cũng có thể coi là một biện pháp quản lý thu
nhập cá nhân.
- Tuy là thuế trực thu song thuế TNDN không gây phản ứng mạnh mẽ bằng thuế thu
nhập cá nhân
- Ở VN, có xuất xứ từ khoản trích nộp lợi nhuận áp dụng đối với khu vực kinh tế
quốc doanh và thuế lợi tức doanh nghiệp áp dụng đối với khu vực kinh tế ngoài
quốc doanh trong giai đoạn từ 1953 đến trước ngày 1/1/1990.
Nhóm 2 – K13KDN6 2
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
1.3 Cơ chế tự khai và tự nộp thuế:
Cơ chế tự khai, tự nộp thuế đòi hỏi tổ chức, cá nhân nộp thuế phải nâng cao trách
nhiệm vì tờ khai là do tổ chức, cá nhân nộp thuế tự lập trên cơ sở kết quả sản xuất kinh
doanh của mình và chính sách chế độ về thuế mà không cần có sự xác nhận của cơ quan
Thuế. Tổ chức, cá nhân nộp thuế chịu trách nhiệm về kết quả của việc tính thuế, kê khai
thuế của mình trước pháp luật.
Cơ quan thuế không can thiệp vào quá trình kê khai, nộp thuế của tổ chức, cá nhân kinh
doanh, nhưng cơ quan thuế sẽ tiến hành thanh tra, kiểm tra và áp dụng các biện pháp xử
phạt, cưỡng chế theo luật định đối với những trường hợp có hành vi vi phạm pháp luật về
thuế như không kê khai, không nộp thuế, trốn thuế, gian lận về thuế….
Thời hạn tạm nộp thuế TNDN: cơ sở sản xuất, kinh doanh tự xác định số thuế TNDN
tạm nộp hang quý theo mẫu quy định của Bộ Tài chính và tự nộp thuế vào NSNN chậm
nhất không quá 25 ngaỳ của tháng đầu quý tiếp theo. Thuế TNDN tạm nộp hàng quý
được xác định trên cơ sở doanh thu của quý kê khai, tỉ lệ thu nhập chịu thuế trên doanh
thu của năm trước và thuế suất thuế TNDN. Trường hợp trong năm có sự thay đổi lớn về
sản xuất, kinh doanh làm tỉ lệ thu nhập chịu thuế trên doanh thu thay đổi so với năm
trước, cơ sở sản xuất kinh doanh được điều chỉnh tỉ lệ thu nhập chịu thuế tạm nộp và nộp
thuế theo tỉ lệ đã điều chỉnh, nhưng phải có văn bản giải trình nêu rõ nguyên nhân, lý do
gửi cơ quan Thuế. Khi cơ quan Thuế kiểm tra, phát hiện việc điều chỉnh tỉ lệ thu nhập
chịu thuế tạm nộp không có căn cứ thì có quyền ấn định số thuế tạm nộp từng quý.
Thời hạn tự quyết toán thuế thuế TNDN theo quy định là kết thúc năm dương lịch hoặc
năm tài chính, cơ sở sản xuất, kinh doanh tự kê khai quyết toán thuế TNDN theo mẫu tờ
khai do Bộ Tài chính ban hành chậm nhất không quá 90 ngày, kể từ ngày kết thúc năm
dương lịch hoặc năm tài chính; đồng thời, tự nộp đầy đủ số thuế còn thiếu vào NSNN,
nếu nộp thừa thì được trừ vào số thuế phải nộp của kỳ nộp thuế tiếp theo.
Cơ sở sản xuất, kinh doanh tự chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính trung thực, tính
chính xác của việc kê khai, tính thuế. Trường hợp sáp nhập, hợp nhât, chia tách, giải thể,
phá sản, cơ sở sản xuất, kinh doanh phải thực hiện quyết toán thuế GTGT, thuế TNDN
với cơ quan thuế theo quy định của pháp luật hiện hành
Nhóm 2 – K13KDN6 3
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
2. CÁC KHOẢN CHI ĐƯỢC TRỪ VÀ KHÔNG ĐƯỢC TRỪ ĐỂ XÁC ĐỊNH THU
NHẬP CHỊU THUẾ
2.1 Các khoản chi được trừ để xác định thu nhập chịu thuế
Doanh nghiệp được trừ mọi khoản chi nếu đáp ứng điều kiện quy định và không
nằm trong những khoản chi không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế:
- Các khoản chi được trừ là các khoản đáp ứng được các điều kiện sau:
+ Các khoản chi thực tế phát sinh có liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp
+ Các khoản chi có đủ hóa đơn, chứng từ theo quy định của pháp luật
2.2 Các khoản chi không được trừ để xác định thu nhập chịu thuế
- Khoản chi không đáp ứng đủ các điều kiện quy định, trừ phần giá trị tổn thất do
thiên tai, dịch bệnh và trường hợp bất khả kháng khác không được bồi thường
- Khoản tiền phạt do vi phạm hành chính
- Khoản chi được bù đắp bằng nguồn kinh phí khác
- Phần chi phí quản lý kinh doanh do doanh nghiệp nước ngoài phân bổ cho cơ sở
thường trú tại VN vượt mức tính theo phương pháp phân bổ do pháp luật VN quy định.
- Phần chi phí nguyên liệu, vật liệu, nhiên liệu, năng lượng, hàng hóa vượt định mức
tiêu hao do doanh nghiệp xây dựng thông báo cho cơ quan thuế và giá thực tế xuất kho
- Phần chi trả tiền lãi vay vốn SXKD của đối tượng không phải là tổ chức tín dụng
hoặc tổ chức kinh tế vượt quá 150% mức lãi suất cơ bản do ngân hàng Nhà nước VN
công bố tại thời điểm vay.
- Trích khấu hao TSCĐ không đúng theo quy định của pháp luật
- Khoản trích trước vào chi phí không đúng theo quy định của pháp luật.
- Tiền lương, tiền công của chủ doanh nghiệp tư nhân, tiền thù lao trả cho các sáng lập
viên doanh nghiệp không trực tiếp tham gia điều hành sản xuất, kinh doanh. Tiền lương,
tiền công, các khoản hạch toán khác để trả cho người lao động nhưng thực tế không chi
trả hoặc không có hóa đơn, chứng từ theo quy định của pháp luật
- Chi trả lãi vay vốn tương ứng với phần vốn điều lệ còn thiếu
- Thuế GTGT đầu vào đã được khấu trừ, thuế GTGT nộp theo phương pháp khấu trừ,
thuế TNDN
Nhóm 2 – K13KDN6 4
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
- Phần chi quảng cáo tiếp thị, khuyến mãi, hoa hồng môi giới, chi phí tiếp tân, hội nghị,
chi hỗ trợ tiếp thị, chi hỗ trợ chi phí, chiết khấu thanh toán, chi báo biếu, báo tặng của các
cơ quan báo chí liên quan trực tiếp đến hoạt động SXKD vượt quá 10% tổng số chi được
trừ. Đối với DN thành lập mới là phần chi vượt quá 15% trong 3 năm đầu, kể từ khi được
thành lập. Tổng số chi được trừ không bao gồm các khoản chi quy định tại điểm này. Đối
với hoạt động thương mại, tổng số chi được trừ không bao gồm giá mua của hàng hóa
bán ra.
-Khoản tài trợ ( trừ khoản tài trợ cho giáo dục, y tế, khắc phục hậu quả thiên tai và làm
nhà tình nghĩa cho người nghèo theo quy định của pháp luật).
3. THUẾ SUẤT THUẾ TNDN ÁP DỤNG ĐỐI VỚI CƠ SỞ KINH DOANH:
- Thuế suất thuế TNDN áp dụng đối với cơ sở kinh doanh là 25%.
- Thuế suất thuế TNDN áp dụng đối với cơ sở kinh doanh tiến hành tìm kiếm, thăm dò,
khai thác dầu khí và tài nguyên quý hiếm khác tối thiểu 32% (từ 32% đến 50%)
- Đối với hoạt động Xổ số kiến thiết, nộp thuế TNDN với mức thuế suất là 28%. Bộ Tài
chính quy định cụ thể cơ chế tài chính áp dụng đối với khoản thu nhập sau thuế của hoạt
động Xổ số kiến thiết.
II. THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP HIỆN HÀNH
1. KHÁI NIỆM:
Thuế thu nhập hiện hành là số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp ( hoặc thu hồi được)
tính trên thu nhập chịu thuế và thuế suất thuế TNDN của năm hiện hành.
2. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA THUẾ TNDN HIỆN HÀNH:
2.1 Đối tượng nộp thuế, đối tượng chịu thuế
2.1.1) Đối tượng nộp thuế:
*) Các tổ chức sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ bao gồm:
- Các tổ chức kinh doanh được thành lập và đăng ký kinh doanh theo luật doanh
nghiệp, luật doanh nghiệp nhà nước, luật đầu tư, luật hợp tác xã.
- Liên hiệp hợp tác xã, hợp tác xã, tổ hợp tác.
- Các tổ chức kinh tế của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội,
tổ chức xã hội- nghề nghiệp, tổ chức thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, cơ quan
hành chính, tổ chức sự nghiệp và các tổ chức khác.
*) Cá nhân trong nước sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ bao gồm:
Nhóm 2 – K13KDN6 5
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
- Cá nhân và nhóm cá nhân kinh doanh.
- Cá nhân hành nghề độc lập có hoặc không có văn phòng, địa điểm hành nghề cố
định: bác sĩ, kế toán, kiểm toán, họa sĩ và những người hành nghề độc lập khác.
- Cá nhân cho thuê tài sản như: nhà, đất, phương tiện vận tải, máy móc thiết bị và
các loại tài sản khác.
*) Công ty ở nước ngoài sản xuất kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thông qua cở sở thường
trú tại Việt Nam gồm một trong các hình thức sau:
- Chi nhánh, văn phòng điều hành, nhà máy, xưởng sản xuất, kho giao nhận hàng
hóa, phương tiện vận tải, mỏ dầu hoặc mỏ khí, phương tiện phục vụ cho việc thăm
dò tài nguyên thiên nhiên….
- Địa điểm xây dựng, công trình xây dựng, lắp đặt, lắp ráp, các hoạt động giám sát
xây dựng, công trình xây dựng, lắp đặt ,lắp ráp
- Cơ sở cung cấp các dịch vụ bao gồm cả dịch vụ tư vấn thông qua người làm công
cho mình hay một đối tượng khác.
- Đại lý cho công ty ở nước ngoài.
- Đại diện ở Việt Nam trong các trường hợp:
+ Có thẩm quyền ký kết các hợp đồng đứng tên công ty ở nước ngoài
+ Không có thẩm quyền ký kết các hợp đồng đứng tên công ty nước ngoài
nhưng thường xuyên thực hiên việc giao hanhg hóa hoặc cung ứng dịch vụ tại Việt
Nam
*) Công ty nước ngoài, tổ chức nước ngoài, cá nhân nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam
không theo luật đầu tư và luật doanh nghiệp hoặc có thu nhập phát sinh tại Việt Nam nộp
thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật
2.1.2) Đối tượng chịu thuế:
Thu nhập chịu thuế bao gồm thu nhập chịu thuế của hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch
vụ, kể cả thu nhập chịu thuế từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ ở nước ngoài và
thu nhập chịu thuế khác.
2.2 Căn cứ tính thuế:
Thuế thu nhập doanh nghiệp được xác định dựa trên hai căn cứ: thu nhập chịu thuế thu
nhập doanh nghiệp và thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp ( TNDN )
Nhóm 2 – K13KDN6 6
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
Thuế TNDN Thu nhập chịu thuế
Phải nộp = trong kỳ tính thuế * Thuế suất
( TNCT )
Trong đó :
TNCT = DT tính TNCT trong - Chi phí hợp lý + TNCT khác trong kỳ
kỳ tính thuế trong kỳ tính thuế tính thuế
Kỳ tính thuế được xác định theo năm dương lịch. Trường hợp cơ sở kinh doanh áp
dụng năm tài chính khác với năm dương lịch thì kỳ tính thuế được xác định theo năm tài
chính áp dụng.
Kỳ tính thuế năm đầu tiên của cơ sở kinh doanh mới thành lập và kỳ tính thuế năm
cuối cùng đối với cơ sở kinh doanh chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, chuyển đổi hình
thức sở hưũ, hợp nhất, sáp nhập, chia, tách, giải thể, phá sản có thời gian ngắn hơn ba
tháng thì được cộng với kỳ tính thuế năm tiếp theo ( đối với cơ sở kinh doanh mới thành
lập) hoặc kỳ tính thuế năm trước đó (đối với cơ sở kinh doanh chuyển đổi loại hình doanh
nghiệp, chuyển đổi hình thức sở hữu, hợp nhất, sáp nhập, chia, tách, giải thể, phá sản) để
hình thành một kỳ tính thuế TNDN. Kỳ tính thuế TNDN năm đầu tiên hoặc kỳ tính thuế
TNDN năm cuối cùng không quá 15 tháng.
2.3 Chứng từ kế toán:
- Các tờ khai thuế tạm nộp/ quyết toán thuế TNDN hàng năm.
- Thông báo thuế và biên lai nộp thuế.
- Các chứng từ kế toán có liên quan khác…
2.4 Sổ kế toán:
2.4.1 Đối với hình thức kế toán nhật ký chung:
-Gồm các sổ:
+ Nhật ký chung
+ Nhật ký đặc biệt
+ Sổ cái các tài khoản 3334 “ thuế TNDN”, tài khoản 8211 “ chi phí thuế TNDN hiện
hành”
Quy trình chung ghi sổ kế toán:
Nhóm 2 – K13KDN6 7
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
TK 8211
Không sử dụng Nhật ký chung Sổ cái
NK ĐB TK 3334
Chứng từ gốc
TK 8211
Có sử dụng Nhật ký đặc biệt Sổ cái
NK ĐB TK 3334
2.4.2 Đối với hình thức kế toán nhật ký sổ cái:
- Gồm:
+ Sổ nhật ký sổ cái
+ Thẻ kế toán chi tiết
Quy trình chung ghi sổ kế toán:
TK 8211
Chứng từ gốc Nhật ký sổ cái
TK 3334
2.4.3 Đối với hình thức kế toán Nhật ký chứng từ:
- Gồm :
+ Sổ Nhật ký chứng từ số 8
+ Bảng kê chứng từ số 1, số 2…
+ Sổ, thẻ kế toán chi tiết
Quy trình chung ghi sổ kế toán:
Nhóm 2 – K13KDN6 8
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
Bảng kê số 6 TK 8211
Sổ cái TK 3334
Chứng từ gốc …
NKCT số 7
2.4.4 Đối với hình thức kế toán chứng từ ghi sổ:
Tài khoản 3334- Thuế thu nhập doanh nghiệp
- Gồm :
+ Chứng từ ghi sổ
+SốSổthuế
cái thu nhập doanh nghiệp nộp Số thuế thu nhập doanh nghiệp còn
+thừa đầu kỳ.
Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ, … phải nộp đầu kỳ.
- Số thuế TNDN đã nộp - Số thuế TNDN phải nộp
- Số thuế TNDN phải nộp của các năm - Thuế TNDN của các năm trước phải
Quy trình chung ghi sổ kế toán:
trước đã ghi nhận lớn hơn số phải nộp nộp bổ sung do phát hiện sai sót không
của các năm đó do phát hiện sai sót trọng yếu của các năm trước được ghi
TK 8211
không trọng
Chứng các năm
từ gốc yếu của Chứng trước
từ ghi sổ tăng chi phí thuế TNDN hiện hành của
Sổ cái
TK 3334
được ghi giảm chi phí thuế TNDN hiện năm hiện tại…
hành trong năm hiện tại
- Số thuế TNDN tạm phải nộp trong
năm lớn hơn số thuế TNDN phải nộp
được xác định khi kết thúc năm tài chính
Tổng số phát sinh Nợ Tổng số phát sinh Có
Số dư cuối kỳ: Số dư cuối kỳ:
- Số thuế TNDN nộp thừa - Số thuế TNDN còn phải nộp
- Điều chỉnh tăng số dư đầu năm đối với - Điều chỉnh tăng số dư đầu năm đối với
số thuế TNDN phải nộp của các năm số thuế TNDN hiện hành của các năm
trước được giảm trừ vào số thuế TNDN trước phải nộp bổ sung do áp dụng hồi
phải nộp năm nay do áp dụng hồi tố thay tố thay đổi chính sách kế toán hoặc điều
đổi chính sách kế toán hoặc điều chỉnh chỉnh hồi tố sai sót trọng yếu của các
hồi tố sai sót trọng yếu của các năm năm trước
trước
2.5 Tài khoản sử dụng:
Nhóm 2 – K13KDN6 9
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
Nhóm 2 – K13KDN6 10
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
TK 8211- Chi phí thuế TNDN hiện hành
- Thuế TNDN phải nộp tính vào - Số thuế TNDN thực tế phải nộp
chi phí thuế TNDN hiện hành phát trong năm nhỏ hơn số thuế TNDN
tạm phải nộp được giảm trừ vào
sinh trong năm
chi phí thuế TNDN hiện hành đã
- Thuế TNDN của các năm trước
ghi nhận trong năm
phải nộp bổ sung do phát hiện sai - Số thuế TNDN phải nộp được
sót không trọng yếu của các năm ghi giảm do phát hiện sai sót
được ghi tăng chi phí thuế TNDN không trọng yếu của các năm
hiện hành của năm hiện tại trước được ghi giảm chi phí thuế
TNDN hiện hành trong năm hiện
tại
- Kết chuyển chi phí thuế TNDN
hiện hành vào bên Nợ TK 911 để
xác định kết quả kinh doanh
Lưu ý: TK 3334 –“ Thuế TNDN” có thể có số dư bên Có hoặc số dư bên Nợ.
Lưu ý: TK 8211 –“ chi phí thuế TNDN hiện hành” không có số dư
Nhóm 2 – K13KDN6 11
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
2.6 Phương pháp hạch toán:
2.6.1 Sơ đồ hạch toán:
TK111,112,… TK3334 TK8211 TK3334
(1b),( 2b), (3b) (1a),( 2a), (3a) (5), (6)
TK911 TK911
(4) (7)
2.6.2 Diễn giải:
* Các nghiệp vụ kế toán phát sinh tăng chi phí thuế TNDN hiện hành:
(1a) Hàng quý, khi xác định thuế TNDN tạm phải nộp theo quy định của Luật thuế
TNDN, kế toán phản ánh số thuế TNDN tạm phải nộp Nhà nước vào chi phí thuế TNDN
hiện hành, ghi:
Nợ TK 8211
Có TK 3334
(1b) Khi nộp thuế TNDN vào NSNN, ghi:
Nhóm 2 – K13KDN6 12
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
Nợ TK 3334
Có TK 111,112,…
(2a) Cuối năm tài chính căn cứ vào số thuế TNDN thực tế phải nộp:
- Nếu số thuế TNDN thực tế phải nộp trong năm lớn hơn số thuế TNDN tạm phải
nộp, kế toán phản ánh bổ sung số thuế TNDN còn phải nộp, ghi:
Nợ TK 8211
Có TK 3334
(2b) Khi nộp thuế TNDN vào NSNN, ghi:
Nợ TK 3334
Có TK 111,112,…
(3a) Trường hợp phát hiện sai sót không trọng yếu của các năm trước lien quan đến
khoản thuế TNDN phải nộp của các năm trước, doanh nghiệp được hạch toán tăng
( giảm) số thuế TNDN phải nộp của các năm trước vào chi phí thuế thu nhập hiện hành
của năm phát hiện sai sót.
Trường hợp thuế TNDN hiện hành của các năm trước phải nộp bố sung do phát hiện
sai sót không trọng yêu của các năm trước được ghi tăng chi phí thuế TNDN hiện hành
của năm hiện tại, ghi:
Nợ TK 8211
Có TK 3334
(3b) Khi nộp tiền, ghi:
Nợ TK 3334
Có TK 111,112,…
(4) Cuối kỳ kế toán, kết chuyển chi phí thuế thu nhập hiện hành, nếu TK 8211 có số phát
sinh Nợ < số phát sinh Có, thì số chênh lệch ghi:
Nợ TK 8211
Có TK 911
* Các nghiệp vụ kế toán phát sinh giảm chi phí thuế TNDN hiện hành:
(5) Cuối năm tài chính căn cứ vào số thuế TNDN phải nộp:
- Nếu số thuế TNDN thực tế phải nộp trong năm nhỏ hơn số thuế TNDN tạm phải nộp,
thì số chênh lệch kế toán ghi giảm chi phí số thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành, ghi:
Nợ TK 3334
Nhóm 2 – K13KDN6 13
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
Có TK 8211
(6) Trường hợp số thuế TNDN phải nộp được ghi giảm do phát hiện sai sót không trọng
yếu của các năm trước được ghi giảm chi phí thuế TNDN hiện hành trong năm hiện tại,
ghi:
Nợ TK 3334
Có TK 8211
(7) Cuối kỳ kế toán, kết chuyển chi phí thuế TNDN hiện hành, nếu TK 8211 có số phát
sinh Nợ lớn hơn số phát sinh Có, thì số chênh lệch ghi:
Nợ TK 911
Có TK 8211
Nhóm 2 – K13KDN6 14
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
III. BÀI TẬP:
Đầu năm 2009: DNTM A còn số lỗ năm trước được kết chuyển sang năm sau tính trừ
thuế TNDN là 8trđ
Năm 2009 DNTM có số liệu kế toán sau: (ĐVT: triệu đồng)
Chỉ tiêu Quý 1 Quý 2 Quý 3 Quý 4 Cả Năm
1. Doanh thu bán hàng 100 150 250 200 700
2. Giá vốn hàng bán 80 120 200 170 570
3. Lãi gộp ? ? ? ? ?
4. Doanh thu tài chính 60 30 70 60 220
5. Chi phí tài chính 20 10 30 10 70
6. Chi phí bán hàng 30 35 40 52 157
7. Chi phí quản lí doanh nghiệp 20 25 30 23 98
8. Lợi nhuận hoạt động KD ? ? ? ? ?
9. Thu nhập khác 10 20 10 35 75
10. Chi phí khác 0 25 25 10 60
11. Lợi nhuận HĐ khác ? ? ? ? ?
12. Tổng LN kê toán trước thuế ? ? ? ? ?
13. Chi phí thuế TNDN hiện hành ? ? ? ? ?
14. Chi phí thuế TNDN hoãn lại ? ? ? ? ?
15. Lợi nhuận sau thuế TNDN ? ? ? ? ?
Yêu cầu 1:DN có chứng từ đầy đù là hợp pháp hợp lệ được tính vào thu nhập chịu thuế.
Tài liệu bổ sung cho số liệu ở bảng trên:
+ Quý 1: Không có khoản điều chỉnh tăng , giảm thu nhập chịu thuế từ doanh thu và
chi phí trong kỳ
+ Quý 2: Bị phạt do vi phạm hợp đồng 15trđ, một số chi phí chứng từ không hợp lệ đã
tính vào chi phí khác là 5trđ
+ Quý 3: Thu nhập tài chính từ hoạt động liên doanh đã tính thuế TNDN tại nguồn là
50trđ
Nhóm 2 – K13KDN6 15
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
+ Quý 4: Chi phí tiếp khách 15trđ, chi phí quảng cáo 45trđ. Thu nhập tài chính từ hoạt
động liên doanh đã tính thuế TNDN tại nguồn là 20trđ.
Hãy tính thuế thu nhập tạm nộp từng quý và quyết toán thuế TNDN cuối năm. Hạch toán
và hoàn thành bảng số liệu trên.
Yêu cầu 2: Giả sử cuối năm, DN phát hiện bỏ sót một khoản thu nhập khác từ năm trước
10trđ, cần điều chỉnh vào thu nhập chịu thuế, sự sai xót này không trọng yếu. Hãy tính
thuế TNDN năm hiện hành và hạch toán thuế TNDN vào cuối năm ( kết hợp với yêu cầu
1)
Bài giải: (ĐVT: 1 triệu đồng)
Câu 1: Tính thuế thu nhập tạm nộp theo quý và cả năm
Quý 1: 1. Tổng hợp lợi nhuận kế toán trước thuế là 20trđ
2. Điều chỉnh tăng lợi nhuận theo pháp luật thuế: 0trđ
3. Điều chỉnh giảm lợi nhuận theo pháp luật thuế: 0trđ
4. Lỗ được kết chuyển trong kỳ: 8trđ
5. Thu nhập chịu thuế: 12trđ
6. Thuế TNDN tạm nộp: 12*25%=3
Hạch toán chi phí thuế TNDN cuối quý.
a, Nợ TK 8211: 3
Có TK 3334: 3
b, Nợ TK 911 : 3
Có TK 8211: 3
Quý 2: 1. Tổng hợp lợi nhuận kế toán trước thuế là (15)trđ
2. Điều chỉnh tăng lợi nhuận theo pháp luật thuế: 20trđ
3. Điều chỉnh giảm lợi nhuận theo pháp luật thuế: 0trđ
4. Lỗ được kết chuyển trong kỳ: 0trđ
5. Thu nhập chịu thuế: 5trđ
6. Thuế TNDN tạm nộp: 5*25%= 1,25
Hạch toán chi phí thuế TNDN cuối quý.
a, Nợ TK 8211: 1,25
Có TK 3334 : 1,25
Nhóm 2 – K13KDN6 16
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
b, Nợ TK 911: 1,25
Có TK 8211 : 1,25
Quý 3: 1. Tổng hợp lợi nhuận kế toán trước thuế là 5trđ
2. Điều chỉnh tăng lợi nhuận theo pháp luật thuế: 0trđ
3. Điều chỉnh giảm lợi nhuận theo pháp luật thuế: 50trđ
4. Lỗ được kết chuyển trong kỳ: 0trđ
5. Thu nhập chịu thuế: (45)trđ
Quý 3 tạm thời không nộp thuế TNDN
Quý 4: Điều chỉnh cho cả năm
Tính chi phí quảng cáo, tiếp khách được trừ theo quy định 10%/ tổng chi phí
(lưu ý tổng phí không tính giá mua và phí quảng cáo, tiếp khách vì đây là DN thương mại
đang hoạt động)
Tổng chi phí được làm căn cứ tính trừ = 70 + 157 + 98 + 60 – 20 – 60 =305
Chi phí quảng cáo, tiếp thị được tính trừ theo tỉ lệ qui định =305*10%=30,5
Vậy chi phí quảng cáo, tiếp khách đã chi vượt đinh mức không được tinh trừ thu
nhập chịu thuế là: 60 - 30,5 = 29,5
1. Tổng hợp lợi nhuận kế toán trước thuế là: 40trđ
2. Điều chỉnh tăng lợi nhuận theo pháp luật thuế: 20+29,5= 49,5trđ
3. Điều chỉnh giảm lợi nhuận theo pháp luật thuế: 70 trđ
4. Lỗ được kết chuyển trong kỳ: 8 trđ
5. Thu nhập chịu thuế: 11,5 trđ
6. Thuế TNDN tạm nộp: 11,5*25%= 2,875
7.Thuế TNDN đã tạm nộp trong các quí : 4,25trđ
8. Thuế TNDN đã nộp thừa trong năm: 4,25- 2,875= 1,375trđ
Kế toán điều chỉnh bút toán ghi giảm thuế TNDN phải nộp cuối quí 4
a, Nợ TK 3334 : 1,375
Có TK 821(1): 1,375
b, Nợ TK 821(1): 1,375
Có TK 911: 1,375
Vậy DNTM A có số liệu kế toán như sau: (đvt: triệu đồng)
Nhóm 2 – K13KDN6 17
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
Cả
Chỉ tiêu Quý 1 Quý 2 Quý 3 Quý 4 Năm
1. Doanh thu bán hàng 100 150 250 200 700
2. Giá vốn hàng bán 80 120 200 170 570
3. Lãi gộp 20 30 50 30 130
4. Doanh thu tài chính 60 30 70 60 220
5. Chi phí tài chính 20 10 30 10 70
6. Chi phí bán hàng 30 35 40 52 157
7. Chi phí quản lí doanh nghiệp 20 25 30 23 98
8. Lợi nhuận hoạt động KD 10 (10) 20 5 25
9. Thu nhập khác 10 20 10 35 75
10. Chi phí khác 0 25 25 10 60
11. Lợi nhuận HĐ khác 10 (5) (15) 25 15
12. Tổng lợi nhuận kê toán trước thuế 20 (15) 5 30 40
13. Chi phí thuế TNDN hiện hành 3 1.25 (1.375) 2.875
14. Chi phí thuế TNDN hoãn lại
15. Lợi nhuận sau thuế TNDN 17 (16.25) 5 31.375 37.125
Câu 2: Lấy số liệu từ câu 1, giả sử :
Thuế TNDN năm trước bỏ sót nộp vào năm nay: 10*25%= 2,5trđ
Tổng thuế TNDN phải nộp năm nay : 2,875+ 2,5= 5,375trđ
Tổng TNDN đã tạm nộp năm nay: 4,25trđ
Số thuế TNDN còn phải nộp: 5,375- 4,25= 1,125trđ
Hạch toán chi phí TNDN hiện hành cuối năm:
a, Nợ TK 821(1) 1,125
Có TK 3334 1,125
b, Nợ TK 911 1,125
Có TK 821(1) 1,12
PHỤ LỤC
Nhóm 2 – K13KDN6 18
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
1. TỜ KHAI THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP TẠM TÍNH:
(Dành cho người nộp thuế khai theo thu nhập thực tế phát sinh)
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
TỜ KHAI THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP TẠM TÍNH
(Dành cho người nộp thuế khai theo thu nhập thực tế phát sinh)
[01] Kỳ tính thuế: Quý.... năm …....
[02] Người nộp thuế :.....................................................................................
[03] Mã số thuế: .............................................................................................
[04] Địa chỉ: ...................................................................................................
[05] Quận/huyện: ................... [06] Tỉnh/Thành phố: .....................................
[07] Điện thoại: ..................... [08] Fax: .................. [09] Email: ..................
Đơn vị tiền: đồng Việt Nam
STT Chỉ tiêu
1 Doanh thu thực tế phát sinh trong kỳ [10]
2 Chi phí thực tế phát sinh trong kỳ [11]
3 Lợi nhuận phát sinh trong kỳ ([12]=[10]-[11]) [12]
4 Điều chỉnh tăng lợi nhuận theo pháp luật thuế [13]
5 Điều chỉnh giảm lợi nhuận theo pháp luật thuế [14]
6 Lỗ được chuyển trong kỳ [15]
7 Thu nhập chịu thuế ([16]=[12]+[13]-[14]-[15]) [16]
8 Thuế suất thuế TNDN [17]
9 Thuế TNDN dự kiến miễn, giảm [18]
10 Thuế TNDN phải nộp trong kỳ ([19]=[16]x[17]-[18]) [19]
Tôi cam đoan số liệu khai trên là đúng và chịu trách nhiệm trước pháp luật về số
liệu đã khai ./.
..........................., ngày......... tháng........... năm..........
NGƯỜI NỘP THUẾ hoặc
ĐẠI DIỆN HỢP PHÁP CỦA NGƯỜI NỘP THUẾ
Ký tên, đóng dấu (ghi rõ họ tên và chức vụ)
Ghi chú:Số thuế TNDN dự kiến được miễn, giảm, người nộp thuế tự xác định
theo các điều kiện ưu đãi được hưởng
2. TỜ KHAI THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP TẠM TÍNH:
Nhóm 2 – K13KDN6 19
Môn kế toán tài chính nâng cao GVHD: ThS Trần Thượng Bích La
(Dành cho người nộp thuế khai theo tỷ lệ thu nhập chịu thuế trên doanh thu)
Mẫu số: 01B/TNDN
(Ban hành kèm theo Thông tư
số 60/TT-BTC ngày
14/07/2007 của Bộ Tài chính) CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
TỜ KHAI THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP TẠM TÍNH
(Dành cho người nộp thuế khai theo tỷ lệ thu nhập chịu thuế trên doanh thu)
[01] Kỳ tính thuế: Quý.... năm …....
[02] Người nộp thuế :.....................................................................................
[03] Mã số thuế: .............................................................................................
[04] Địa chỉ: ...................................................................................................
[05] Quận/huyện: ................... [06] Tỉnh/Thành phố: .....................................
[07] Điện thoại: ..................... [08] Fax: .................. [09] Email: ..................
Đơn vị tiền: đồng Việt Nam
STT Chỉ tiêu
1 Doanh thu thực tế phát sinh trong kỳ [10]
a Doanh thu thực tế theo thuế suất chung [11]
b Doanh thu của dự án theo thuế suất ưu đãi [12]
2 Tỷ lệ thu nhập chịu thuế trên doanh thu (%) [13]
3 Thuế suất
a Thuế suất chung (%) [14]
b Thuế suất ưu đãi (%) [15]
Thuế thu nhập doanh nghiệp phát sinh trong kỳ ([16]= [16]
4
[17]+[18])
Thuế thu nhập doanh nghiệp tính theo thuế suất chung [17]
a
([17]=[11]x[13] x [14])
Thuế thu nhập doanh nghiệp tính theo thuế suất ưu đãi [18]
b
([18]= [12]x[13]x[15])
5 Thuế thu nhập doanh nghiệp dự kiến miễn, giảm [19]
6 Thuế TNDN phải nộp trong kỳ ([20]= [16]–[19]) [20]
Tôi cam đoan số liệu khai trên là đúng và chịu trách nhiệm trước pháp luật về số liệu đã
khai .
..........................., ngày......... tháng........... năm..........
NGƯỜI NỘP THUẾ hoặc
ĐẠI DIỆN HỢP PHÁP CỦA NGƯỜI NỘP THUẾ
Ký tên, đóng dấu (ghi rõ họ tên và chức vụ)
Ghi chú:
Số thuế TNDN dự kiến được miễn, giảm, người nộp thuế tự xác định theo các điều kiện ưu đãi
được hưởng.
Nhóm 2 – K13KDN6 20