Phương hướng hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ây lắp ở công ty constrexim
- 81 trang
- file: .doc
đang tải dữ liệu....
Tài liệu bị giới hạn, để xem hết nội dung vui lòng tải về máy tính.
Tải xuống - 81 trangNội dung text: Phương hướng hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ây lắp ở công ty constrexim
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
PhÇn thø I.
Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi
phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh
nghiÖp x©y l¾p
I. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.
1.Vai trß vµ ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n (XDCB)
X©y dùng c¬ b¶n lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt cã vÞ trÝ hÕt søc quan träng
trong nÒn kinh tÕ cña mçi quèc gia. XDCB lµ qu¸ tr×nh x©y dùng míi, x©y
dùng l¹i, c¶i t¹o, hiÖn ®¹i ho¸, kh«i phôc c¸c c«ng tr×nh, nhµ m¸y, xÝ nghiÖp,
®êng x¸, cÇu cèng, nhµ cöa…nh»m phôc vô cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng x· héi.
Chi phÝ ®Çu t XDCB chiÕm mét tû träng lín trong tæng ng©n s¸ch nhµ níc
còng nh ng©n s¸ch c¸c doanh nghiÖp.
S¶n xuÊt x©y l¾p lµ mét ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®Æc biÖt, ®ãng mét
vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. S¶n phÈm XDCB còng ®îc tiÕn
hµnh s¶n xuÊt liªn tôc, tõ kh©u th¨m dß, ®iÒu tra kh¶o s¸t ®Õn thiÕt kÕ thi c«ng
vµ quyÕt to¸n c«ng tr×nh khi hoµn thµnh. S¶n xuÊt XDCB còng cã tÝnh d©y
chuyÒn, gi÷a c¸c kh©u cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi
nhau, nÕu mét kh©u ngõng trÖ sÏ ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c kh©u kh¸c.
Tuy nhiªn, XDCB cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt rÊt ®Æc trng, thÓ hiÖn râ
ë s¶n phÈm x©y dùng vµ qu¸ tr×nh s¸ng t¹o ra s¶n phÈm cña ngµnh:
S¶n phÈm x©y l¾p mang tÝnh chÊt riªng lÎ:
Mçi s¶n phÈm s¶n xuÊt x©y l¾p ®Òu cã nh÷ng yªu cÇu vÒ mÆt thiÕt kÕ
mü thuËt, kÕt cÊu, h×nh thøc, ®Þa ®iÓm x©y dùng kh¸c nhau. V× vËy, mçi s¶n
phÈm x©y l¾p ®Òu cã yªu cÇu vÒ tæ chøc qu¶n lý, tæ chøc thi c«ng vµ biÖn
ph¸p thi c«ng phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña tõng c«ng tr×nh cô thÓ.
Do s¶n phÈm cã tÝnh chÊt ®¬n chiÕc vµ ®îc s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng
nªn chi phÝ bá vµo s¶n xuÊt thi c«ng còng hoµn toµn kh¸c nhau gi÷a c¸c c«ng
tr×nh, ngay c¶ khi c«ng tr×nh thi c«ng theo thiÕt kÕ mÉu nhng ë nh÷ng ®Þa
®iÓm kh¸c nhau víi c¸c ®iÒu kiÖn thi c«ng kh¸c nhau th× chi phÝ s¶n xuÊt
còng kh¸c nhau.
S¶n phÈm XDCB cã gi¸ trÞ lín, khèi lîng c«ng tr×nh lín, thêi
gian thi c«ng t¬ng ®èi dµi. Trong thêi gian s¶n xuÊt, thi c«ng cha t¹o ra s¶n
phÈm cho x· héi nhng l¹i sö dông nhiÒu vËt t, nh©n lùc cña x· héi. Do ®ã khi
lËp kÕ ho¹ch XDCB cÇn c©n nh¾c thËn träng nªu râ c¸c yªu cÇu vÒ vËt t, tiÒn
vèn, nh©n c«ng. ViÖc qu¶n lý theo dâi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, thi c«ng ph¶i chÆt
chÏ, ®¶m b¶o sö dông vèn tiÕt kiÖm, ®¶m b¶o chÊt lîng thi c«ng c«ng tr×nh.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Do thêi gian thi c«ng t¬ng ®èi dµi nªn kú tÝnh gi¸ thµnh kh«ng x¸c ®Þnh
hµng th¸ng nh trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp mµ ®îc x¸c ®Þnh trong thêi ®iÓm
khi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh hay bµn giao thanh to¸n theo
giai ®o¹n quy íc tuú thuéc vµo kÕt cÊu, ®Æc ®iÓm kü thuËt…
ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ thi
c«ng x©y l¾p còng ®îc tÝnh cho tõng s¶n phÈm x©y l¾p riªng biÖt, s¶n xuÊt
x©y l¾p thêng ®îc thùc hiÖn theo ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng nªn Ýt ph¸t
sinh chi phÝ trong qu¸ tr×nh lu th«ng.
Thêi gian sö dông s¶n phÈm x©y l¾p t¬ng ®èi dµi:
C¸c c«ng tr×nh XDCB thêng cã thêi gian sö dông dµi nªn mäi sai lÇm
trong qu¸ tr×nh thi c«ng thêng khã söa ch÷a, ph¶i ph¸ ®i lµm l¹i. Sai lÇm trong
XDCB võa g©y l·ng phÝ, võa ®Ó l¹i hËu qu¶ rÊt nghiªm träng, l©u dµi vµ khã
kh¾c phôc.
Do ®Æc ®iÓm nµy mµ trong qu¸ tr×nh thi c«ng cÇn ph¶i thêng xuyªn
kiÓm tra, gi¸m s¸t ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng c«ng tr×nh theo ®óng tiªu chuÈn quy
®Þnh.
S¶n phÈm x©y l¾p ®îc sö dông t¹i chç nhng ®Þa ®iÓm x©y dùng lu«n
thay ®æi theo ®Þa bµn thi c«ng:
Khi chän ®Þa ®iÓm x©y dùng ph¶i ®iÒu tra, nghiªn cøu, kh¶o s¸t thËt kü
vÒ ®iÒu kiÖn kinh tÕ, ®Þa chÊt thuû v¨n, kÕt hîp víi c¸c yªu cÇu vÒ ph¸t triÓn
vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi tríc m¾t còng nh l©u dµi. Sau khi ®a vµo sö dông,
c«ng tr×nh kh«ng thÓ di dêi, cho nªn nÕu c¸c c«ng tr×nh lµ nhµ m¸y, xÝ nghiÖp
cÇn nghiªn cøu c¸c ®iÒu kiÖn vÒ nguån cung cÊp nguyªn vËt liÖu, nguån lùc
lao ®éng, nguån tiªu thô s¶n phÈm, ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn thuËn lîi khi c«ng
tr×nh ®i vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sau nµy.
Mét c«ng tr×nh x©y dùng hoµn thµnh, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ ngêi c«ng
nh©n x©y dùng kh«ng cßn viÖc ®Ó lµm ë ®ã n÷a, ph¶i chuyÓn ®Õn thi c«ng ë
mét c«ng tr×nh kh¸c. Do ®ã, sÏ ph¸t sinh c¸c chi phÝ ®iÒu ®éng c«ng nh©n,
m¸y mãc thi c«ng, chi phÝ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh t¹m thêi cho c«ng nh©n vµ
cho m¸y mãc thi c«ng. §Æc ®iÓm nµy ®· khiÕn c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p thêng sö
dông lùc lîng thuª ngoµi t¹i chç, t¹i n¬i thi c«ng ®Ó gi¶m bít c¸c chi phÝ khi
di dêi.
2. Vai trß, ý nghÜa cña c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.
Th«ng qua c¸c sè liÖu do bé phËn kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸
thµnh cung cÊp, c¸c nhµ qu¶n lý l·nh ®¹o cña doanh nghiÖp cã thÓ biÕt ®îc
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
chi phÝ, gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh còng nh
kÕt qu¶ toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tõ ®ã ®a ra
nh÷ng ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ,
t×nh h×nh sö dông lao ®éng, vËt t, tiÒn vèn cã hiÖu qu¶ hay l·ng phÝ, t×nh h×nh
thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm. §©y còng chÝnh lµ c¨n cø ®Ó ®Ò ra
biÖn ph¸p h÷u hiÖu kÞp thêi nh»m h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt, ®Ò ra c¸c quyÕt
®Þnh phï hîp cho sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. KÕt
qu¶ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ¶nh hëng ®Õn tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm, råi t¸c ®éng tíi sù ®óng ®¾n trong viÖc ph©n tÝch kÕt qu¶
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
Do vËy, tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa quan träng ®èi víi mçi doanh nghiÖp x©y l¾p
trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay.
3. Yªu cÇu qu¶n lý vµ nhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ x©y l¾p vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
3.1. Yªu cÇu qu¶n lý.
S¶n xuÊt x©y l¾p lµ mét nghµnh s¶n xuÊt cã tÝnh chÊt c«ng nghiÖp. Tuy
nhiªn, ®ã lµ mét ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®Æc biÖt. S¶n phÈm x©y l¾p cã
gi¸ trÞ lín, mang tÝnh chÊt riªng lÎ, ®¬n chiÕc.
Do nh÷ng ®Æc thï cña ngµnh XDCB vµ cña s¶n phÈm x©y dùng nªn
viÖc qu¶n lý vÒ ®Çu t, x©y dùng lµ mét qu¸ tr×nh khã kh¨n, phøc t¹p. HiÖn
nay, trong lÜnh vùc x©y dùng, chñ yÕu ¸p dông ph¬ng ph¸p ®Êu thÇu, giao
thÇu, nhËn thÇu x©y dùng. §Ó cã thÓ tróng thÇu, nhËn thÇu thi c«ng mét c«ng
tr×nh th× doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng ®îc gi¸ thÇu hîp lý cho c«ng tr×nh ®ã
dùa trªn c¬ së ®· ®Þnh møc ®¬n gi¸ XDCB do Nhµ níc ban hµnh, trªn c¬ së
gi¸ thÞ trêng vµ kh¶ n¨ng cña b¶n th©n doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, ®Ó ®¶m b¶o
kinh doanh cã l·i, nhiÖm vô hµng ®Çu vµ hÕt søc quan träng cña doanh nghiÖp
lµ tiÕt kiÖm chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Muèn vËy, ®ßi hái
doanh nghiÖp ph¶i t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ nãi chung vµ qu¶n lý
chi phÝ, gi¸ thµnh nãi riªng. KÕ to¸n chi phÝ x©y l¾p vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm x©y l¾p lµ mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý rÊt ®¾c lùc vµ h÷u hiÖu cña
c¸c nhµ l·nh ®¹o, do vËy cÇn ph¶i ®¶m b¶o ph¸t huy tèi ®a t¸c dông cña c«ng
cô kÕ to¸n ®èi víi qu¶n lý s¶n xuÊt thi c«ng trong c¸c lÜnh vùc.
- Qu¶n lý kÕ ho¹ch XDCB ®Ó cã thÓ hoµn thµnh theo ®óng kÕ ho¹ch ®-
îc giao, theo ®óng tiÕn ®é thi c«ng.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
- Qu¶n lý toµn bé c«ng tr×nh theo tõng h¹ng môc c«ng tr×nh, hoÆc giai
®o¹n khèi lîng x©y l¾p sao cho chÊt lîng c«ng tr×nh ®îc ®¶m b¶o ®óng tr×nh
tù, theo ®óng kÕt cÊu.
- Qu¶n lý theo tõng kho¶n môc chi phÝ.
- Qu¶n lý theo tõng tæ ®éi thi c«ng.
- Qu¶n lý gi¸ thµnh c«ng tr×nh theo gi¸ dù to¸n ®· ®îc phª duyÖt.
Tõ nh÷ng yªu cÇu qu¶n lý trªn ta rót ra ®îc nhiÖm vô kÕ to¸n chñ yÕu
cña c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ x©y l¾p vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
3.2. NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
x©y l¾p.
Trong c«ng t¸c qu¶n lý, th«ng qua c¸c th«ng tin vÒ cho phÝ s¶n xuÊt vµ
gi¸ thµnh s¶n phÈm, nhµ qu¶n lý n¾m ®îc chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n
phÈm thùc tÕ cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸
t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc kinh tÕ, kü thuËt, c¸c dù to¸n chi phÝ, tiÕt
kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. KÕ to¸n lµ c«ng cô qu¶n lý
kinh tÕ quan träng ë c¸c doanh nghiÖp. C«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ x©y l¾p vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nhiÖm vô sau:
- C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý vµ quy tr×nh c«ng nghÖ ®Ó x¸c
®Þnh chÝnh x¸c ®èi tîng tËp hîp chi phÝ vµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ hîp lý
còng nh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh, ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh, kú tÝnh gi¸ thµnh.
- Ghi chÐp, ph©n bæ, tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh x¸c cho tõng ®èi t-
îng, kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc chi phÝ, dù to¸n chi phÝ, kiÓm tra
tÝnh to¸n chÝnh x¸c chi phÝ s¶n phÈm. Trªn c¬ së ®ã, tÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸
thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
- X¸c ®Þnh ®óng ®¾n vµ bµn giao, thanh to¸n kÞp thêi khèi lîng c«ng
t¸c x©y dùng ®· hoµn thµnh. §Þnh kú kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ khèi lîng thi c«ng
dë dang theo nguyªn t¾c quy ®Þnh.
- §¸nh gi¸ ®óng ®¾n kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë tõng
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng bé phËn thi c«ng, ®éi x©y dùng…trong
tõng thêi kú phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý cña l·nh ®¹o doanh nghiÖp.
II. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp
x©y l¾p.
1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p:
Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p cã thÓ ®-
îc kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau:
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Qu¸ tr×nh biÕn ®æi cã
C¸c yÕu môc ®Ých c¸c yÕu tè ®Çu C¸c s¶n
tè ®Çu vµo thµnh s¶n phÈm x©y phÈm x©y l¾p
vµo l¾p nhÊt ®Þnh hoµn thµnh
Sù tham gia cña c¸c yÕu tè vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt h×nh thµnh nªn c¸c
kho¶n chi phÝ t¬ng øng: t¬ng øng víi viÖc sö dông nguyªn vËt liÖu lµ chi phÝ
vÒ nguyªn vËt liÖu, t¬ng øng víi viÖc sö dông lao ®éng lµ chi phÝ tiÒn l¬ng,
tiÒn c«ng, t¬ng øng víi viÖc sö dông tµi s¶n cè ®Þnh lµ chi phÝ khÊu hao tµi
s¶n cè ®Þnh…®Ó cã thÓ biÕt ®îc sè chi phÝ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó phôc vô
cho s¶n xuÊt kinh doanh lµ bao nhiªu, nh»m tæng hîp tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu
kinh tÕ tæng hîp phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý, mäi chi phÝ chi ra cuèi cïng
®Òu ®îc biÓu hiÖn b»ng thíc ®o tiÒn tÖ.
Trong doanh nghiÖp x©y l¾p, ngoµi ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p t¹o ra
c¸c s¶n phÈm x©y l¾p cßn cã c¸c ho¹t ®éng kh¸c. Do ®ã, chØ c¸c kho¶n chi
phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p nh»m t¹o ra s¶n phÈm
x©y l¾p míi ®îc coi lµ chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. Trªn c¸c gãc ®é nghiªn cøu
vµ qu¶n lý kh¸c nhau, qua c¸c thêi kú kh¸c nhau ngêi ta cã c¸c c¸ch hiÓu
kh¸c nhau vÒ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®èi víi kÕ to¸n
th× kh¸i niÖm chi phÝ ph¶i lu«n g¾n liÒn víi mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh
nhÊt ®Þnh, ph¶i lµ chi phÝ thùc sù ph¸t sinh. C¸c kho¶n hao hôt vÒ vËt liÖu
ngoµi ®Þnh møc, c¸c kho¶n tiÒn ph¹t vi ph¹m hîp ®ång… sÏ kh«ng ®îc tÝnh
vµo chi phÝ.
Nh vËy, chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toµn bé hao phÝ
vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh
nghiÖp ®· bá ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p trong mét thêi kú
nhÊt ®Þnh.
2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p.
Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ë c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm nhiÒu
lo¹i néi dung, tiªu chuÈn kinh tÕ còng nh môc ®Ých, c«ng dông kh¸c nhau
trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, do ®ã c«ng t¸c kÕ to¸n ®èi víi c¸c lo¹i
chi phÝ còng kh¸c nhau. §Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý c«ng t¸c kÕ to¸n phï hîp
víi tõng lo¹i chi phÝ cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh theo nh÷ng tiªu thøc thÝch hîp.
2.1. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña
chi phÝ.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, c¨n cø vµo tÝnh chÊt, néi dung kinh tÕ cña chi
phÝ s¶n xuÊt kh¸c nhau ®Ó chia ra c¸c yÕu tè chi phÝ, mçi yÕu tè chi phÝ chØ
bao gåm nh÷ng chi phÝ cã cïng mét néi dung kinh tÕ, kh«ng ph©n biÖt c¸c chi
phÝ ®ã ph¸t sinh ë lÜnh vùc nµo, ë ®©u. Trong kú, toµn bé c¸c chi phÝ s¶n xuÊt
x©y l¾p cña doanh nghiÖp ®îc chia thµnh c¸c yÕu tè sau:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu: Bao gåm toµn bé c¸c chi phÝ vÒ nguyªn vËt
liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ, vËt liÖu thiÕt bÞ x©y
dùng c¬ b¶n.
- Chi phÝ nh©n c«ng: Bao gåm toµn bé sè tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng ph¶i tr¶,
tiÒn trÝch BHYT, BHXH, KPC§ cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp.
- Chi phÝ khÊu hao TSC§: Bao gåm toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao
TSC§ sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p cña doanh nghiÖp.
- Chi phÝ c«ng cô dông cô: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ hao mßn cña c¸c
lo¹i c«ng cô dông cô sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p.
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm toµn bé sè tiÒn doanh nghiÖp ®·
chi tr¶ vÒ c¸c lo¹i dÞch vô mua tõ bªn ngoµi nh tiÒn ®iÖn, níc, tiÒn bu phÝ…
phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p cña doanh nghiÖp.
- Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Bao gåm toµn bé chi phÝ kh¸c dïng cho ho¹t
®éng s¶n xuÊt ngoµi bèn yÕu tè chi phÝ trªn vµ ®îc thanh to¸n b»ng tiÒn.
2.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi
phÝ.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, c¨n cø vµo môc ®Ých, c«ng dông cña chi phÝ
trong s¶n xuÊt ®Ó chia ra c¸c kho¶n môc chi phÝ kh¸c nhau, kh«ng ph©n biÖt
chi phÝ ®ã cã néi dung kinh tÕ nh thÕ nµo. Trong kú, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt
x©y l¾p ®îc chia thµnh c¸c kho¶n môc chi phÝ sau:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: lµ chi phÝ vÒ c¸c lo¹i vËt liÖu chÝnh,
phô, vËt liÖu lu©n chuyÓn…trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n
phÈm x©y l¾p.
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: lµ chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, c¸c
kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p c«ng tr×nh.
- Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: lµ toµn bé chi phÝ sö dông xe, m¸y thi
c«ng phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt thi c«ng, chi phÝ tiÒn l¬ng cña
c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y vµ phôc vô m¸y thi c«ng, chi phÝ nhiªn liÖu vµ
®éng lùc dïng cho m¸y thi c«ng…
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ nh÷ng chi phÝ dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt
chung ë c¸c ph©n xëng, tæ ®éi s¶n xuÊt ngoµi hai kho¶n môc chi phÝ trùc tiÕp
®· nªu ë trªn, bao gåm c¸c kho¶n sau:
+ Chi phÝ nh©n viªn: gåm l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, c¸c kho¶n
BHXH, BHYT, KPC§ trÝch trªn tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n
xuÊt, x©y l¾p, nh©n viªn qu¶n lý ®éi c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng.
+ Chi phÝ vËt liÖu: gåm c¸c chi phÝ vËt liÖu sö dông chung nh vËt liÖu
dïng ®Ó söa ch÷a b¶o dìng TSC§, vËt liÖu v¨n phßng vµ nh÷ng vËt liÖu dïng
cho nhu cÇu qu¶n lý chung ë c¸c ph©n xëng, ®éi s¶n xuÊt…
+ Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt: gåm c¸c chi phÝ vÒ c«ng cô, dông cô dïng
cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung ë c¸c ph©n xëng, ®éi s¶n xuÊt nh: khu«n mÉu
dông cô g¸ l¾p, dông cô cÇm tay, dông cô b¶o hé lao ®éng, v¸n khu«n, giµn
gi¸o trong x©y dùng c¬ b¶n…
+ Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: gåm nh÷ng chi phÝ vÒ lao vô, dÞch vô
mua ngoµi ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt chung ë c¸c ph©n xëng nh: chi
phÝ vÒ ®iÖn níc, khÝ nÐn h¬i, chi phÝ ®iÖn tho¹i, fax, chi phÝ söa ch÷a TSC§
thuª ngoµi…
+ Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: gåm nh÷ng chi phÝ b»ng tiÒn ngoµi nh÷ng chi
phÝ trªn phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña c¶ ph©n xëng.
Ph©n lo¹i chi phÝ theo môc ®Ých, c«ng dông kinh tÕ cã t¸c dông phôc vô
cho yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt theo ®Þnh møc, cung cÊp sè liÖu cho
c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹
gi¸ thµnh.
2.3. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ víi khèi lîng s¶n
phÈm s¶n xuÊt trong kú.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ s¶n xuÊt ®îc chia thµnh 3 lo¹i:
- Chi phÝ bÊt biÕn (®Þnh phÝ): lµ chi phÝ mµ tæng sè kh«ng thay ®æi dï
cã sù thay ®æi trong møc ®é ho¹t ®éng cña s¶n xuÊt hoÆc khèi lîng s¶n phÈm
s¶n xuÊt trong kú.
- Chi phÝ kh¶ biÕn (biÕn phÝ): lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi vÒ tæng sè tû lÖ
thuËn víi sù thay ®æi cña møc ®é ho¹t ®éng, khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt
trong kú. Thuéc lo¹i chi phÝ nµy lµ chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng
trùc tiÕp…
- Chi phÝ hçn hîp: lµ chi phÝ mµ b¶n th©n nã gåm c¸c yÕu tè cña ®Þnh
phÝ vµ biÕn phÝ.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸ch nµy cã ý nghÜa quan träng trong
c«ng t¸c qu¶n trÞ kinh doanh, phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý cÇn thiÕt
®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh.
2.4. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ víi ®èi
tîng chÞu chi phÝ.
- Chi phÝ trùc tiÕp: lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi t-
îng chÞu chi phÝ. Nh÷ng chi phÝ nµy kÕ to¸n cã thÓ c¨n cø vµo chøng tõ gèc
®Ó tËp hîp cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ.
- Chi phÝ gi¸n tiÕp: lµ chi phÝ liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng chÞu chi phÝ.
Nh÷ng chi phÝ nµy kÕ to¸n cÇn tiÕn hµnh ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng liªn quan
theo mét tiªu thøc thÝch hîp.
C¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt nµy cã ý nghÜa ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh
ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng mét c¸ch
®óng ®¾n, hîp lý.
2.5. Ph©n lo¹i chi phÝ theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh vµ ph¹m vi tËp hîp chi
phÝ.
- Chi phÝ x©y l¾p cña tæ ®éi x©y dùng: lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan ®Õn
qu¸ tr×nh thi c«ng cña tæ ®éi x©y dùng thuéc ph¹m vi tËp hîp chi phÝ.
- Chi phÝ x©y l¾p cña xÝ nghiÖp
- Chi phÝ x©y l¾p cña doanh nghiÖp
3. §èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p.
§èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ x©y l¾p lµ mét ph¹m vi, giíi h¹n nhÊt ®Þnh
vÒ thêi gian vµ ®Þa ®iÓm ph¸t sinh c¸c chi phÝ ®îc tËp hîp nh»m ®¸p øng yªu
cÇu kiÓm tra, gi¸m s¸t chi phÝ vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh.
ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ®óng ®¾n, phï
hîp víi ho¹t ®éng, ®Æc ®iÓm cña tõng c«ng tr×nh thi c«ng vµ ®¸p øng ®îc yªu
cÇu qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp míi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tæ chøc tèt nhÊt c«ng
viÖc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ x©y l¾p. Tuú theo c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt, yªu
cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý s¶n xuÊt, yªu cÇu h¹ch to¸n kinh doanh cña doanh
nghiÖp mµ ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ toµn bé quy
tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, tõng giai ®o¹n, tõng quy tr×nh c«ng nghÖ riªng biÖt
hay tõng tæ ®éi s¶n xuÊt mµ ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ cã thÓ lµ tõng
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng ®¬n ®Æt hµng, tõng khèi lîng x©y l¾p
cã thiÕt kÕ riªng…
4. Ph¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
4.1. TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ nh÷ng chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu
chÝnh, vËt liÖu phô, vËt liÖu kh¸c…sö dông trùc tiÕp cho viÖc x©y l¾p c¸c c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp thêng ®îc x©y
dùng ®Þnh møc vµ tæ chøc qu¶n lý chóng theo ®Þnh møc. Chi phÝ nguyªn vËt
liÖu trùc tiÕp cã liªn quan ®Õn c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nµo th× tæ chøc
tËp hîp theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
®ã theo gi¸ trÞ thùc tÕ. C¸c chøng tõ liªn quan ®Õn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc
tiÕp ®Òu ph¶i ghi ®óng ®èi tîng chÞu chi phÝ, trªn c¬ së ®ã kÕ to¸n lËp b¶ng kª
tËp hîp chi phÝ trùc tiÕp cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan ®Ó ghi trùc tiÕp vµo tµi
kho¶n vµ chi tiÕt theo ®óng ®èi tîng.
NÕu nguyªn vËt liÖu sö dông cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng tËp hîp
chi phÝ (vËt liÖu lu©n chuyÓn trong x©y l¾p) ph¶i lùa chän tiªu chuÈn hîp lý ®Ó
tiÕn hµnh ph©n bæ chóng cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan theo tiªu thøc:
C
Ci = x Ti
T
Trong ®ã:
- Ci : Lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu ph©n bæ cho ®èi tîng thø i
- C : Tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu ®· tËp hîp cÇn ph©n bæ
- T: Tæng ®¹i lîng cña tiªu chuÈn dïng ®Ó ph©n bæ
- Ti : §¹i lîng cña tiªu chuÈn ph©n bæ cña ®èi tîng i
+ NÕu chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh cã thÓ chän tiªu chuÈn ph©n bæ lµ:
chi phÝ ®Þnh møc, chi phÝ kÕ ho¹ch, khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt…
+ NÕu chi phÝ vËt liÖu phô, vËt liÖu kh¸c cã thÓ chän tiªu chuÈn ph©n
bæ lµ chi phÝ ®Þnh møc, lµ chi phÝ kÕ ho¹ch, chi phÝ vËt liÖu chÝnh, khèi lîng
s¶n phÈm s¶n xuÊt…
§Ó tËp hîp chÝnh x¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n cÇn chó
ý kiÓm tra x¸c ®Þnh sè nguyªn vËt liÖu ®· lÜnh nhng cuèi kú cha sö dông hÕt
vµ trÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi (nÕu cã), ®Ó lo¹i ra khái chi phÝ guyªn vËt liÖu trùc
tiÕp trong kú.
Chi phÝ TrÞ gi¸ TrÞ gi¸ TrÞ gi¸ TrÞ
nguyªn nguyªn vËt nguyªn nguyªn gi¸
vËt liÖu liÖu trùc vËt liÖu vËt liÖu phÕ
thùc tÕ = tiÕp cßn l¹i xuÊt ®a cuèi kú liÖu
trong kú ®Çu kú vµo sö cha sö thu
+ dông - dông - håi
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
4.2. TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ toµn bé sè tiÒn doanh nghiÖp x©y l¾p
ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt x©y l¾p nh: tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, c¸c
kho¶n phô cÊp (bao gåm c¶ tiÒn thuª lao ®éng bªn ngoµi). Trong doanh
nghiÖp x©y l¾p, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kh«ng bao gåm tiÒn l¬ng, tiÒn phô
cÊp cho nh©n viªn qu¶n lý vµ c¸c kho¶n trÝch lËp BHXH, BHYT, KPC§ trªn
tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp thêng ®îc tÝnh trùc tiÕp vµo tõng ®èi tîng
chÞu chi phÝ liªn quan. Trêng hîp cÇn ph©n bæ gi¸n tiÕp nh tiÒn l¬ng phô, l¬ng
tr¶ theo thêi gian mµ ngêi lao ®éng thùc hiÖn nhiÒu c«ng viÖc kh¸c nhau th×
cã thÓ chän tiªu chuÈn ph©n bæ lµ: chi phÝ tiÒn c«ng ®Þnh møc (hoÆc kÕ
ho¹ch), sè giê c«ng ®Þnh møc (hoÆc giê c«ng thùc tÕ).
C«ng thøc ph©n bæ:
Sè chi phÝ NCTT Tæng chi phÝ NCTT ph¸t Tiªu thøc
ph¶i ph©n bæ cho sinh cÇn ph©n bæ ph©n bæ
tõng c«ng tr×nh, = x cho tõng
h¹ng môc CT Tæng tiªu thøc ph©n bæ ®èi tîng
4.3. TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
Trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p, viÖc s¶n xuÊt thi c«ng x©y l¾p cã thÓ
®îc tiÕn hµnh theo h×nh thøc thi c«ng chuyªn b»ng m¸y hoÆc hçn hîp võa thñ
c«ng võa b»ng m¸y. Chi phÝ m¸y thi c«ng lµ toµn bé chi phÝ vËt t, lao ®éng vµ
chi phÝ b»ng tiÒn trùc tiÕp cho qu¸ tr×nh sö dông m¸y thi c«ng. Do ®ã, ®Ó ph©n
bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng kÕ to¸n ph¶i tËp hîp chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh
cña mét ca m¸y hoÆc mét giê m¸y.
C«ng thøc ph©n bæ:
Chi phÝ sö Tæng CPSDMTC ph¸t sinh Khèi lîng ca
dông MTC cÇn ph©n bæ m¸y thùc
ph©n bæ cho ca = x hiÖn ë CT,
m¸y thùc hiÖn Tæng khèi lîng c«ng viÖc ca HMCT
ë CT, HMCT m¸y thùc hiÖn
4.4. TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung.
Chi phÝ s¶n xuÊt chung thêng ph¸t sinh ë tõng tæ, ®éi x©y l¾p bao gåm:
chi phÝ tiÒn l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dông cô sö
dông ë ®éi thi c«ng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi…Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¶i
®îc tËp hîp theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, doanh nghiÖp x©y l¾p cÇn
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
më sæ chi tiÕt ®Ó tËp hîp chi phÝ cho tõng ®éi. Mét ®éi x©y dùng trong kú cã
nhiÒu c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh th× ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ s¶n
xuÊt chung cho tõng c«ng tr×nh cã liªn quan. Tiªu chuÈn sö dông ®Ó ph©n bæ
chi phÝ s¶n xuÊt chung cã thÓ lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ tiÒn
c«ng trùc tiÕp, ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt chung.
5. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p.
Theo chÕ ®é kÕ to¸n nãi chung cho phÐp doanh nghiÖp tuú thuéc vµo
®Æc ®iÓm cña m×nh mµ lùa chän mét trong hai ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ lµ:
ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn vµ ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. Nhng chÕ
®é kÕ to¸n ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p theo quyÕt ®Þnh sè 186- TC-
C§KT cña Bé Tµi chÝnh quy ®Þnh c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p chØ ¸p dông mét
ph¬ng ph¸p lµ kÕ to¸n chi phÝ x©y l¾p theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
Néi dung cña kÕ to¸n chi phÝ x©y l¾p theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn:
5.1. KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
§Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ
nh: phiÕu xuÊt kho, phiÕu xuÊt vËt t theo h¹n møc, b¶ng ph©n bæ dµn gi¸o, cèp
pha, kÕ to¸n ph¶n ¸nh tæng hîp trªn TK 621 “Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc
tiÕp”
TK 621 ®îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 621
+ Bªn Nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho ho¹t
®éng x©y l¾p.
+ Bªn Cã: - TrÞ gi¸ vËt liÖu trùc tiÕp sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho
- KÕt chuyÓn ph©n bæ trÞ gi¸ vËt liÖu thùc tÕ sö dông cho ho¹t ®éng x©y
l¾p trong kú vµo TK 154
TK 621 cuèi kú kh«ng cã sè d.
Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
- Khi xuÊt kho nguyªn vËt liÖu ®Ó sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y
l¾p, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 621: Chi phÝ NVLTT (chi tiÕt cho tõng ®èi tîng ho¹t ®éng)
Cã TK 152: Nguyªn liÖu, vËt liÖu
- Trêng hîp mua nguyªn vËt liÖu ®a th¼ng vµo sö dông cho ho¹t ®éng
x©y l¾p ghi:
Nî TK 142: Chi phÝ tr¶ tríc
Cã TK 153: C«ng cô ®å dïng
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Cuèi th¸ng c¨n cø b¶ng ph©n bæ dµn gi¸o, cèp pha cho tõng c«ng tr×nh,
h¹ng môc c«ng tr×nh ghi:
Nî TK 621: Chi phÝ NVLTT
Cã TK 142: Chi phÝ tr¶ tríc
- Trêng hîp doanh nghiÖp x©y l¾p thùc hiÖn t¹m øng chi phÝ x©y l¾p
giao kho¸n néi bé mµ ®¬n vÞ nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc kÕ to¸n riªng:
+ Khi t¹m øng:
Nî TK 141(1413): T¹m øng chi phÝ x©y l¾p giao kho¸n néi bé
Cã TK 111, 112, 152…
+ Khi b¶n quyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh
®· bµn giao ®îc duyÖt:
Nî TK 621: Chi phÝ NVLTT
Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã)
Cã TK 141(1413)
- Cuèi kú kiÓm kª x¸c ®Þnh sè nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt
nhËp l¹i kho kÕ to¸n ghi:
Nî TK 152: Nguyªn vËt liÖu
Cã TK 621: Chi phÝ NVLTT
5.2. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
§Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp c¨n cø vµo c¸c b¶ng thanh
to¸n tiÒn l¬ng, phiÕu b¸o lµm thªm giê kÕ to¸n ph¶n ¸nh tæng hîp trªn TK
622 “chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 622:
+ Bªn Nî: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
s¶n phÈm x©y l¾p, s¶n xuÊt s¶n phÈm c«ng nghiÖp, cung cÊp dÞch vô, bao gåm
tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng lao ®éng.
+ Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
TK 622 cuèi kú kh«ng cã sè d.
Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
- C¨n cø b¶ng tÝnh l¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n
xuÊt x©y l¾p kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622: chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Cã TK 334: ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
- Khi tÝnh tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho lao ®éng thuª ngoµi trùc tiÕp s¶n xuÊt
x©y l¾p ghi:
Nî TK 622: chi phÝ NCTT
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Cã TK 3342, 331, 111, 112
- Khi trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt
x©y l¾p:
Nî TK 622: chi phÝ NCTT
Cã TK 335(3352)
- Khi tÝnh tiÒn l¬ng nghØ phÐp ph¶i tr¶ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt
x©y l¾p:
Nî TK 3352
Cã TK 334
- Khi t¹m øng chi phÝ tiÒn c«ng ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ khèi lîng giao
kho¸n x©y l¾p néi bé (®¬n vÞ kÕ to¸n kh«ng tæ chøc kÕ to¸n riªng)
Nî TK 141(1413): t¹m øng chi phÝ x©y l¾p giao kho¸n néi bé
Cã TK 111, 112…
Khi b¶ng quyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh ®·
bµn giao ®îc duyÖt - phÇn gi¸ trÞ nh©n c«ng ghi:
Nî TK 622
Cã TK 141(1413)
5.3. KÕ to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
5.3.1. NÕu doanh nghiÖp cã tæ chøc c¸c ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt vµ
cã ph©n cÊp h¹ch to¸n cho ®éi m¸y tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n riªng biÖt th× tÊt
c¶ c¸c chi phÝ liªn quan tíi ho¹t ®éng cña ®éi m¸y thi c«ng ®îc tÝnh vµo c¸c
kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi
phÝ s¶n xuÊt chung. Sau ®ã c¸c kho¶n môc nµy ®îc kÕt chuyÓn ®Ó tÝnh gi¸
thµnh cho 1 ca m¸y thùc hiÖn vµ cung cÊp cho c¸c ®èi tîng x©y l¾p. KÕ to¸n
tæ ®éi m¸y thi c«ng sö dông c¸c TK 621, 622, 627 vµ TK 154.
- Trêng hîp quan hÖ gi÷a ®éi m¸y thi c«ng víi ®¬n vÞ x©y l¾p theo ph-
¬ng thøc cung cÊp lao vô m¸y lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn.
S¬ ®å kÕ to¸n thÓ hiÖn nh sau:
TK liªn quan TK 621,622,627 TK 154 TK 623
TËp hîp CP thøc KÕt chuyÓn CP Ph©n bæ CP
tÕ ph¸t sinh tÝnh gi¸ thµnh SDMTC cho
c¸c ®èi tîng
x©y l¾p
- Trêng hîp quan hÖ gi÷a ®éi m¸y thi c«ng víi ®¬n vÞ x©y l¾p theo ph-
¬ng thøc b¸n lao vô m¸y lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
TK liªn quan TK 621,622,627 TK 154 TK 623
TËp hîp CP thøc KÕt chuyÓn CP Gi¸ thùc tÕ ca m¸y ®·
tÕ ph¸t sinh tÝnh gi¸ thµnh b¸n cho c¸c bé phËn
TK 512 TK 623
Gi¸ b¸n TÝnh vµo CP SDM
TK 333 TK 133
ThuÕ GTGT ThuÕ GTGT
®Çu ra ®Çu vµo
5.3.2. NÕu doanh nghiÖp kh«ng tæ chøc thµnh tæ ®éi m¸y thi c«ng riªng
hoÆc tæ chøc riªng nhng kh«ng ph©n cÊp h¹ch to¸n
- §Ó ph¶n ¸nh chi phÝ m¸y thi c«ng, kÕ to¸n sö dông TK 623 “chi phÝ
sö dông m¸y thi c«ng”
KÕt cÊu vµ néi dung cña TK 623
- Bªn Nî: Ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ cho qu¸ tr×nh sö dông m¸y thi c«ng
- Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
TK 623 cuèi kú kh«ng cã sè d
TK nµy cã TK cÊp I
* TK 6231- chi phÝ nh©n c«ng: dïng ®Ó ph¶n ¸nh l¬ng chÝnh, l¬ng phô,
phô cÊp l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp ®iÒu khiÓn xe, m¸y thi c«ng,
c«ng nh©n phôc vô m¸y thi c«ng.
* TK 6232- chi phÝ vËt liÖu: dïng ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nhiªn liÖu nh
x¨ng, dÇu mì…vËt liÖu kh¸c phôc vô xe, m¸y thi c«ng.
* TK 6233- chi phÝ dông cô s¶n xuÊt
* TK 6234- chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng
* TK 6237- chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
* TK 6238- chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
S¬ ®å kÕ to¸n thÓ hiÖn nh sau:
5.3.3. NÕu doanh nghiÖp thuª ca m¸y thi c«ng
Trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p doanh nghiÖp kh«ng cã m¸y thi c«ng
ph¶i thuª ngoµi, c¨n cø hîp ®ång thuª ngoµi xe, m¸y thi c«ng x¸c ®Þnh sè tiÒn
ph¶i tr¶ cho bªn thuª kÕ to¸n ghi:
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Nî TK 623: chi phÝ sö dông MTC
Nî TK 1331: thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã)
Cã TK 111, 112, 331
5.4. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung.
KÕ to¸n sö dông TK 627 “chi phÝ s¶n xuÊt chung”
KÕt cÊu vµ néi dung TK 627:
Bªn Nî: C¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú
Bªn Cã: + C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung
+ KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung
TK 627 cuèi kú kh«ng cã sè d.
TK 627 cã 6 TK cÊp II:
* TK 6271- chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng
* TK 6272- chi phÝ vËt liÖu
* TK 6273- chi phÝ dông cô s¶n xuÊt
* TK 6274- chi phÝ khÊu hao TSC§
* TK 6277- chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
* TK 6278- chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
S¬ ®å kÕ to¸n thÓ hiÖn nh sau:
5.5. KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p.
* KÕ to¸n sö dông TK 154 “chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang” ®Ó
h¹ch to¸n, tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, TK 154 ®îc më chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi
phÝ (®éi s¶n xuÊt x©y l¾p), theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
Néi dung, kÕt cÊu TK 154:
- Bªn Nî:
+ C¸c chi phÝ NVLTT, chi phÝ NCTT, chi phÝ sö dông MTC, chi phÝ s¶n
xuÊt chung ph¸t sinh trong kú liªn quan ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p c«ng
tr×nh hoÆc gi¸ thµnh x©y l¾p theo gi¸ kho¸n néi bé.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
+ Gi¸ thµnh x©y l¾p cña nhµ thÇu phô hoµn thµnh bµn giao cho nhµ thÇu
chÝnh cha ®îc x¸c ®Þnh tiªu thô trong kú.
- Bªn Cã:
+ Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao.
+ Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm chÕ t¹o xong nhËp kho hoÆc chuyÓn
®i b¸n.
+ Gi¸ thµnh x©y l¾p cña nhµ thÇu phô hoµn thµnh bµn giao cho nhµ thÇu
chÝnh ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong kú.
- Sè d bªn Nî:
+ Chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
+ Gi¸ thµnh x©y l¾p cña nhµ thÇu phô hoµn thµnh bµn giao cho nhµ thÇu
chÝnh cha ®îc x¸c ®Þnh tiªu thô trong kú.
TK 154 cã 4 TK cÊp II:
TK 1541- x©y l¾p
TK 1542- s¶n phÈm kh¸c
TK 1543- dÞch vô
TK 1544- chi phÝ b¶o hµnh x©y l¾p
* Tr×nh tù kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ x©y l¾p.
- Cuèi kú c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ vËt liÖu cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng
môc c«ng tr×nh kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
Cã TK 621: chi phÝ NVLTT
- Cuèi kú c¨n cø b¶ng ph©n bæ CPNCTT cho tõng c«ng tr×nh ghi:
Nî TK 154: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
Cã TK 622: chi phÝ NCTT
- Cuèi kú c¨n cø chi phÝ sö dông MTC ®· tËp hîp, ph©n bæ cho tõng
c«ng tr×nh ghi:
Nî TK 154: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
Cã TK 623: chi phÝ sö dông MTC
- Cuèi kú c¨n cø chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho c«ng tr×nh, h¹ng
môc c«ng tr×nh ghi:
Nî TK 154: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
Cã TK 627: chi phÝ s¶n xuÊt chung
NÕu nhËn bµn giao gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p tõ nhµ thÇu phô:
Nî TK 154: gi¸ cha thuÕ
Nî TK 1331: thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Cã TK 111, 112, 331: gi¸ thanh to¸n
- NÕu nhËn bµn giao khèi lîng x©y l¾p tõ nhµ thÇu phô vµ ®îc x¸c ®Þnh
lµ tiªu thô:
Nî TK 632
Nî TK 133
Cã TK 111, 112, 331
- Cuèi kú c¨n cø gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
hoµn thµnh bµn giao kÕ to¸n ghi:
Nî TK 632: gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 154: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
- NÕu c«ng tr×nh hoµn thµnh chê b¸n hoÆc cha bµn giao kÕ to¸n ghi:
Nî TK 155: thµnh phÈm
Cã TK 154: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
5.6. Tæ chøc sæ kÕ to¸n.
§Ó ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p kÕ to¸n ph¶i më c¸c sæ tæng hîp
vµ sæ chi tiÕt:
+ Sæ tæng hîp: Bao gåm c¸c sæ tuú thuéc vµo h×nh thøc kÕ to¸n doanh
nghiÖp ¸p dông. Tuy nhiªn vÒ h×nh thøc sæ nµo còng ®Òu cã sæ C¸i TK tæng
hîp, mçi TK kÕ to¸n ®Òu ®îc më mét sæ C¸i.
Ch¼ng h¹n, nÕu doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chøng
tõ, kÕ to¸n sö dông b¶ng kª sè 4, NKCT sè 7…
+ Sæ chi tiÕt: §îc më ®Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt: sæ
chi tiÕt CPNVLTT, sæ chi tiÕt CPNCTT, sæ chi tiÕt chi phÝ sö dông MTC, sæ
chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung, sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt.
Sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®îc më cho tõng tæ, ®éi s¶n
xuÊt, tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
6. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
S¶n phÈm x©y l¾p dë dang lµ khèi lîng s¶n phÈm, c«ng viÖc x©y l¾p
cßn ®ang trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cha ®¹t tíi ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý ®·
quy ®Þnh hoÆc ®· hoµn thµnh nhng cha ®¹t tiªu chuÈn bµn giao. §¸nh gi¸ s¶n
phÈm dë dang lµ viÖc tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ s¶n xuÊt trong kú cho
khèi lîng lµm dë cuèi kú theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. §Ó x¸c ®Þnh chi
phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú, ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª khèi lîng x©y l¾p dë
dang, x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh vµ dïng ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë
dang thÝch hîp.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
C¨n cø vµo ph¬ng thøc giao nhËn thÇu gi÷a chñ ®Çu t vµ ®¬n vÞ x©y l¾p,
cã c¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang nh sau:
- Trêng hîp bµn giao thanh to¸n khi c«ng tr×nh hoµn thµnh toµn bé,
tæng céng chi phÝ s¶n xuÊt tõ khi khëi c«ng ®Õn thêi ®iÓm x¸c ®Þnh chÝnh lµ
chi phÝ s¶n xuÊt dë dang thùc tÕ.
- Trêng hîp bµn giao thanh to¸n theo tõng giai ®o¹n hoµn thµnh, s¶n
phÈm dë dang lµ c¸c giai ®o¹n (G§) x©y l¾p cha hoµn thµnh. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ
s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo ph¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ thùc tÕ c¨n cø vµo
gi¸ trÞ dù to¸n (GTDT) vµ møc ®é hoµn thµnh theo c¸c bíc sau:
GTDT khèi lîng GTDT tõng Tû lÖ hoµn
dë dang cuèi kú = giai ®o¹n x thµnh tõng
tõng giai ®o¹n giai ®o¹n
CPSX GTDT CP thùc tÕ CP thùc tÕ ph¸t
thùc tÕ khèi lîng DD ®Çu kú + sinh trong kú
DD cuèi = DD cuèi x
kú tõng kú tõng
giai ®o¹n giai ®o¹n GTDT cña Tæng GTDT
KLXL hoµn + khèi lîng DD
thµnh trong kú cuèi kú c¸c
giai ®o¹n
- Trêng hîp bµn giao thanh to¸n theo ®Þnh kú khèi lîng hoµn thµnh cña
tõng lo¹i c«ng viÖc hoÆc bé phËn , x¸c ®Þnh chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng dë
dang cuèi kú nh sau:
GTDT cña Khèi lîng §¬n Tû lÖ
tõng khèi l dë dang x gi¸ dù x hoµn
=
îng DD to¸n thµnh
CP thùc tÕ CP thùc tÕ ph¸t GTDT
CP DD ®Çu kú + sinh trong kú cña
thùc tÕ KLDD
cña x cuèi
KLDD = kú
cuèi GTDT cña Tæng GTDT
KLXL hoµn + cña KLDD
kú thµnh trong kú cuèi kú
III. C¸c vÊn ®Ò chung vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp
x©y l¾p.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
1.Gi¸ thµnh vµ c¸c lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
1.1 Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé nh÷ng chi phÝ vÒ lao ®éng sèng,
lao ®éng vËt ho¸, c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn mµ doanh nghiÖp x©y l¾p ®· bá
ra ®Ó hoµn thµnh khèi lîng x©y l¾p c«ng tr×nh theo quy ®Þnh. Gi¸ thµnh lµ chØ
tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh chÊt lîng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp.
1.2 C¸c lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
§Ó gióp cho viÖc nghiªn cøu vµ qu¶n lý tèt gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn
ph©n biÖt c¸c lo¹i gi¸ thµnh sau:
1.2.1. Gi¸ thµnh dù to¸n c«ng t¸c x©y l¾p.
Lµ toµn bé chi phÝ ®Ó hoµn thµnh c«ng t¸c x©y l¾p theo dù to¸n. Gi¸
thµnh dù to¸n lµ mét bé phËn cña gi¸ trÞ dù to¸n vµ ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng
thøc sau:
Gi¸ thµnh dù Gi¸ trÞ dù Lîi nhuËn
to¸n = to¸n - ®Þnh møc cho
bªn thi c«ng
Gi¸ thµnh dù to¸n ®îc x©y dùng, x¸c ®Þnh trong nh÷ng ®iÒu kiÖn trung
b×nh vÒ s¶n xuÊt thi c«ng, vÒ hao phÝ lao ®éng vËt t…Gi¸ thµnh dù to¸n cã
tÝnh cè ®Þnh t¬ng ®èi vµ mang tÝnh chÊt x· héi.
1.2.2. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch.
Lµ gi¸ thµnh ®îc x¸c ®Þnh tõ nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ ®Æc ®iÓm cô thÓ cña
mét doanh nghiÖp x©y l¾p trong mét kú kÕ ho¹ch nhÊt ®Þnh.
C¨n cø vµo gi¸ thµnh dù to¸n vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt thùc tÕ, doanh
nghiÖp x©y dùng nh÷ng ®Þnh møc kü thuËt vµ ®¬n gi¸ ®Ó x¸c ®Þnh c¸c hao phÝ
cÇn thiÕt khi thi c«ng c«ng tr×nh trong mét kú kÕ ho¹ch. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch
lµ chØ tiªu ®Ó doanh nghiÖp phÊn ®Êu thùc hiÖn møc lîi nhuËn do h¹ gi¸ thµnh
trong kú kÕ ho¹ch.
Gi¸ Gi¸ thµnh L·i do h¹ Chªnh lÖch
thµnh kÕ = dù to¸n - gi¸ thµnh + so víi dù
ho¹ch - to¸n
1.2.3. Gi¸ thµnh ®Þnh møc.
Lµ tæng chi phÝ ®Ó hoµn thµnh 1 khèi lîng x©y l¾p cô thÓ ®îc tÝnh to¸n
trªn c¬ së ®Æc ®iÓm kÕt cÊu cña c«ng tr×nh, vÒ ph¬ng ph¸p tæ chøc thi c«ng vµ
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
qu¶n lý theo c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®· ®¹t ®îc t¹i c«ng trêng vµo thêi ®iÓm b¾t
®Çu thi c«ng. Khi ®Æc ®iÓm kÕt cÊu c«ng tr×nh, ph¬ng ph¸p qu¶n lý thi c«ng
thay ®æi th× ®Þnh møc sÏ thay ®æi vµ gi¸ thµnh ®Þnh møc cÇn ®îc tÝnh l¹i cho
phï hîp.
1.2.4. Gi¸ thµnh thùc tÕ.
Lµ toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh ®Ó hoµn thµnh qu¸ tr×nh thi
c«ng x©y l¾p do kÕ to¸n tËp hîp ®îc. Gi¸ thµnh thùc tÕ biÓu hiÖn chÊt lîng,
hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp x©y l¾p.
- So s¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ víi gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cho thÊy møc h¹ gi¸
thµnh cña doanh nghiÖp.
- So s¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ víi gi¸ thµnh dù to¸n ph¶n ¸nh chØ tiªu tÝch
luü cña doanh nghiÖp.
- So s¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ víi gi¸ thµnh ®Þnh møc cho thÊy møc ®é
hoµn thµnh ®Þnh møc ®· ®Ò ra cña doanh nghiÖp víi tõng khèi lîng x©y l¾p cô
thÓ.
1.3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ x©y l¾p vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
Chi phÝ x©y l¾p lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Chi phÝ
biÓu hiÖn sù hao phÝ cßn gi¸ thµnh biÓu hiÖn kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
Gi¸ thµnh vµ chi phÝ lµ hai mÆt thèng nhÊt cña mét qu¸ tr×nh. Chóng ®Òu bao
gåm c¸c hao phÝ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ kh¸c doanh
nghiÖp bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, gi÷a chóng cã sù kh¸c nhau:
chi phÝ thÓ hiÖn nh÷ng chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra trong mét kú, kh«ng
tÝnh ®Õn chi phÝ cã liªn quan ®Õn s¶n phÈm ®· hoµn thµnh hay cha. Cßn gi¸
thµnh lµ chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho mét c«ng tr×nh hay khèi lîng x©y l¾p ®·
hoµn thµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm cã thÓ gåm c¶ chi phÝ s¶n xuÊt cña khèi lîng
dë dang ®Çu kú vµ kh«ng bao gåm chi phÝ cña khèi lîng x©y l¾p dë dang cuèi
kú.
2. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô do
doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra, cÇn ph¶i tÝnh ®îc tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n
vÞ. X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh còng lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong toµn bé
c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña kÕ to¸n. NÕu x¸c ®Þnh ®óng, phï hîp
®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh víi ®iÒu kiÖn, ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp sÏ gióp cho
kÕ to¸n më c¸c sæ, c¸c b¶ng tÝnh gi¸ thµnh chÝnh x¸c ®ång thêi kiÓm tra t×nh
h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cã hiÖu qu¶.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
PhÇn thø I.
Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi
phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh
nghiÖp x©y l¾p
I. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.
1.Vai trß vµ ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n (XDCB)
X©y dùng c¬ b¶n lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt cã vÞ trÝ hÕt søc quan träng
trong nÒn kinh tÕ cña mçi quèc gia. XDCB lµ qu¸ tr×nh x©y dùng míi, x©y
dùng l¹i, c¶i t¹o, hiÖn ®¹i ho¸, kh«i phôc c¸c c«ng tr×nh, nhµ m¸y, xÝ nghiÖp,
®êng x¸, cÇu cèng, nhµ cöa…nh»m phôc vô cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng x· héi.
Chi phÝ ®Çu t XDCB chiÕm mét tû träng lín trong tæng ng©n s¸ch nhµ níc
còng nh ng©n s¸ch c¸c doanh nghiÖp.
S¶n xuÊt x©y l¾p lµ mét ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®Æc biÖt, ®ãng mét
vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. S¶n phÈm XDCB còng ®îc tiÕn
hµnh s¶n xuÊt liªn tôc, tõ kh©u th¨m dß, ®iÒu tra kh¶o s¸t ®Õn thiÕt kÕ thi c«ng
vµ quyÕt to¸n c«ng tr×nh khi hoµn thµnh. S¶n xuÊt XDCB còng cã tÝnh d©y
chuyÒn, gi÷a c¸c kh©u cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi
nhau, nÕu mét kh©u ngõng trÖ sÏ ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c kh©u kh¸c.
Tuy nhiªn, XDCB cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt rÊt ®Æc trng, thÓ hiÖn râ
ë s¶n phÈm x©y dùng vµ qu¸ tr×nh s¸ng t¹o ra s¶n phÈm cña ngµnh:
S¶n phÈm x©y l¾p mang tÝnh chÊt riªng lÎ:
Mçi s¶n phÈm s¶n xuÊt x©y l¾p ®Òu cã nh÷ng yªu cÇu vÒ mÆt thiÕt kÕ
mü thuËt, kÕt cÊu, h×nh thøc, ®Þa ®iÓm x©y dùng kh¸c nhau. V× vËy, mçi s¶n
phÈm x©y l¾p ®Òu cã yªu cÇu vÒ tæ chøc qu¶n lý, tæ chøc thi c«ng vµ biÖn
ph¸p thi c«ng phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña tõng c«ng tr×nh cô thÓ.
Do s¶n phÈm cã tÝnh chÊt ®¬n chiÕc vµ ®îc s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng
nªn chi phÝ bá vµo s¶n xuÊt thi c«ng còng hoµn toµn kh¸c nhau gi÷a c¸c c«ng
tr×nh, ngay c¶ khi c«ng tr×nh thi c«ng theo thiÕt kÕ mÉu nhng ë nh÷ng ®Þa
®iÓm kh¸c nhau víi c¸c ®iÒu kiÖn thi c«ng kh¸c nhau th× chi phÝ s¶n xuÊt
còng kh¸c nhau.
S¶n phÈm XDCB cã gi¸ trÞ lín, khèi lîng c«ng tr×nh lín, thêi
gian thi c«ng t¬ng ®èi dµi. Trong thêi gian s¶n xuÊt, thi c«ng cha t¹o ra s¶n
phÈm cho x· héi nhng l¹i sö dông nhiÒu vËt t, nh©n lùc cña x· héi. Do ®ã khi
lËp kÕ ho¹ch XDCB cÇn c©n nh¾c thËn träng nªu râ c¸c yªu cÇu vÒ vËt t, tiÒn
vèn, nh©n c«ng. ViÖc qu¶n lý theo dâi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, thi c«ng ph¶i chÆt
chÏ, ®¶m b¶o sö dông vèn tiÕt kiÖm, ®¶m b¶o chÊt lîng thi c«ng c«ng tr×nh.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Do thêi gian thi c«ng t¬ng ®èi dµi nªn kú tÝnh gi¸ thµnh kh«ng x¸c ®Þnh
hµng th¸ng nh trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp mµ ®îc x¸c ®Þnh trong thêi ®iÓm
khi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh hay bµn giao thanh to¸n theo
giai ®o¹n quy íc tuú thuéc vµo kÕt cÊu, ®Æc ®iÓm kü thuËt…
ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ thi
c«ng x©y l¾p còng ®îc tÝnh cho tõng s¶n phÈm x©y l¾p riªng biÖt, s¶n xuÊt
x©y l¾p thêng ®îc thùc hiÖn theo ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng nªn Ýt ph¸t
sinh chi phÝ trong qu¸ tr×nh lu th«ng.
Thêi gian sö dông s¶n phÈm x©y l¾p t¬ng ®èi dµi:
C¸c c«ng tr×nh XDCB thêng cã thêi gian sö dông dµi nªn mäi sai lÇm
trong qu¸ tr×nh thi c«ng thêng khã söa ch÷a, ph¶i ph¸ ®i lµm l¹i. Sai lÇm trong
XDCB võa g©y l·ng phÝ, võa ®Ó l¹i hËu qu¶ rÊt nghiªm träng, l©u dµi vµ khã
kh¾c phôc.
Do ®Æc ®iÓm nµy mµ trong qu¸ tr×nh thi c«ng cÇn ph¶i thêng xuyªn
kiÓm tra, gi¸m s¸t ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng c«ng tr×nh theo ®óng tiªu chuÈn quy
®Þnh.
S¶n phÈm x©y l¾p ®îc sö dông t¹i chç nhng ®Þa ®iÓm x©y dùng lu«n
thay ®æi theo ®Þa bµn thi c«ng:
Khi chän ®Þa ®iÓm x©y dùng ph¶i ®iÒu tra, nghiªn cøu, kh¶o s¸t thËt kü
vÒ ®iÒu kiÖn kinh tÕ, ®Þa chÊt thuû v¨n, kÕt hîp víi c¸c yªu cÇu vÒ ph¸t triÓn
vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi tríc m¾t còng nh l©u dµi. Sau khi ®a vµo sö dông,
c«ng tr×nh kh«ng thÓ di dêi, cho nªn nÕu c¸c c«ng tr×nh lµ nhµ m¸y, xÝ nghiÖp
cÇn nghiªn cøu c¸c ®iÒu kiÖn vÒ nguån cung cÊp nguyªn vËt liÖu, nguån lùc
lao ®éng, nguån tiªu thô s¶n phÈm, ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn thuËn lîi khi c«ng
tr×nh ®i vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sau nµy.
Mét c«ng tr×nh x©y dùng hoµn thµnh, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ ngêi c«ng
nh©n x©y dùng kh«ng cßn viÖc ®Ó lµm ë ®ã n÷a, ph¶i chuyÓn ®Õn thi c«ng ë
mét c«ng tr×nh kh¸c. Do ®ã, sÏ ph¸t sinh c¸c chi phÝ ®iÒu ®éng c«ng nh©n,
m¸y mãc thi c«ng, chi phÝ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh t¹m thêi cho c«ng nh©n vµ
cho m¸y mãc thi c«ng. §Æc ®iÓm nµy ®· khiÕn c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p thêng sö
dông lùc lîng thuª ngoµi t¹i chç, t¹i n¬i thi c«ng ®Ó gi¶m bít c¸c chi phÝ khi
di dêi.
2. Vai trß, ý nghÜa cña c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.
Th«ng qua c¸c sè liÖu do bé phËn kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸
thµnh cung cÊp, c¸c nhµ qu¶n lý l·nh ®¹o cña doanh nghiÖp cã thÓ biÕt ®îc
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
chi phÝ, gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh còng nh
kÕt qu¶ toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tõ ®ã ®a ra
nh÷ng ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ,
t×nh h×nh sö dông lao ®éng, vËt t, tiÒn vèn cã hiÖu qu¶ hay l·ng phÝ, t×nh h×nh
thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm. §©y còng chÝnh lµ c¨n cø ®Ó ®Ò ra
biÖn ph¸p h÷u hiÖu kÞp thêi nh»m h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt, ®Ò ra c¸c quyÕt
®Þnh phï hîp cho sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. KÕt
qu¶ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ¶nh hëng ®Õn tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm, råi t¸c ®éng tíi sù ®óng ®¾n trong viÖc ph©n tÝch kÕt qu¶
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
Do vËy, tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa quan träng ®èi víi mçi doanh nghiÖp x©y l¾p
trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay.
3. Yªu cÇu qu¶n lý vµ nhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ x©y l¾p vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
3.1. Yªu cÇu qu¶n lý.
S¶n xuÊt x©y l¾p lµ mét nghµnh s¶n xuÊt cã tÝnh chÊt c«ng nghiÖp. Tuy
nhiªn, ®ã lµ mét ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®Æc biÖt. S¶n phÈm x©y l¾p cã
gi¸ trÞ lín, mang tÝnh chÊt riªng lÎ, ®¬n chiÕc.
Do nh÷ng ®Æc thï cña ngµnh XDCB vµ cña s¶n phÈm x©y dùng nªn
viÖc qu¶n lý vÒ ®Çu t, x©y dùng lµ mét qu¸ tr×nh khã kh¨n, phøc t¹p. HiÖn
nay, trong lÜnh vùc x©y dùng, chñ yÕu ¸p dông ph¬ng ph¸p ®Êu thÇu, giao
thÇu, nhËn thÇu x©y dùng. §Ó cã thÓ tróng thÇu, nhËn thÇu thi c«ng mét c«ng
tr×nh th× doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng ®îc gi¸ thÇu hîp lý cho c«ng tr×nh ®ã
dùa trªn c¬ së ®· ®Þnh møc ®¬n gi¸ XDCB do Nhµ níc ban hµnh, trªn c¬ së
gi¸ thÞ trêng vµ kh¶ n¨ng cña b¶n th©n doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, ®Ó ®¶m b¶o
kinh doanh cã l·i, nhiÖm vô hµng ®Çu vµ hÕt søc quan träng cña doanh nghiÖp
lµ tiÕt kiÖm chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Muèn vËy, ®ßi hái
doanh nghiÖp ph¶i t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ nãi chung vµ qu¶n lý
chi phÝ, gi¸ thµnh nãi riªng. KÕ to¸n chi phÝ x©y l¾p vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm x©y l¾p lµ mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý rÊt ®¾c lùc vµ h÷u hiÖu cña
c¸c nhµ l·nh ®¹o, do vËy cÇn ph¶i ®¶m b¶o ph¸t huy tèi ®a t¸c dông cña c«ng
cô kÕ to¸n ®èi víi qu¶n lý s¶n xuÊt thi c«ng trong c¸c lÜnh vùc.
- Qu¶n lý kÕ ho¹ch XDCB ®Ó cã thÓ hoµn thµnh theo ®óng kÕ ho¹ch ®-
îc giao, theo ®óng tiÕn ®é thi c«ng.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
- Qu¶n lý toµn bé c«ng tr×nh theo tõng h¹ng môc c«ng tr×nh, hoÆc giai
®o¹n khèi lîng x©y l¾p sao cho chÊt lîng c«ng tr×nh ®îc ®¶m b¶o ®óng tr×nh
tù, theo ®óng kÕt cÊu.
- Qu¶n lý theo tõng kho¶n môc chi phÝ.
- Qu¶n lý theo tõng tæ ®éi thi c«ng.
- Qu¶n lý gi¸ thµnh c«ng tr×nh theo gi¸ dù to¸n ®· ®îc phª duyÖt.
Tõ nh÷ng yªu cÇu qu¶n lý trªn ta rót ra ®îc nhiÖm vô kÕ to¸n chñ yÕu
cña c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ x©y l¾p vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
3.2. NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
x©y l¾p.
Trong c«ng t¸c qu¶n lý, th«ng qua c¸c th«ng tin vÒ cho phÝ s¶n xuÊt vµ
gi¸ thµnh s¶n phÈm, nhµ qu¶n lý n¾m ®îc chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n
phÈm thùc tÕ cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸
t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc kinh tÕ, kü thuËt, c¸c dù to¸n chi phÝ, tiÕt
kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. KÕ to¸n lµ c«ng cô qu¶n lý
kinh tÕ quan träng ë c¸c doanh nghiÖp. C«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ x©y l¾p vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nhiÖm vô sau:
- C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý vµ quy tr×nh c«ng nghÖ ®Ó x¸c
®Þnh chÝnh x¸c ®èi tîng tËp hîp chi phÝ vµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ hîp lý
còng nh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh, ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh, kú tÝnh gi¸ thµnh.
- Ghi chÐp, ph©n bæ, tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh x¸c cho tõng ®èi t-
îng, kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc chi phÝ, dù to¸n chi phÝ, kiÓm tra
tÝnh to¸n chÝnh x¸c chi phÝ s¶n phÈm. Trªn c¬ së ®ã, tÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸
thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
- X¸c ®Þnh ®óng ®¾n vµ bµn giao, thanh to¸n kÞp thêi khèi lîng c«ng
t¸c x©y dùng ®· hoµn thµnh. §Þnh kú kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ khèi lîng thi c«ng
dë dang theo nguyªn t¾c quy ®Þnh.
- §¸nh gi¸ ®óng ®¾n kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë tõng
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng bé phËn thi c«ng, ®éi x©y dùng…trong
tõng thêi kú phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý cña l·nh ®¹o doanh nghiÖp.
II. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp
x©y l¾p.
1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p:
Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p cã thÓ ®-
îc kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau:
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Qu¸ tr×nh biÕn ®æi cã
C¸c yÕu môc ®Ých c¸c yÕu tè ®Çu C¸c s¶n
tè ®Çu vµo thµnh s¶n phÈm x©y phÈm x©y l¾p
vµo l¾p nhÊt ®Þnh hoµn thµnh
Sù tham gia cña c¸c yÕu tè vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt h×nh thµnh nªn c¸c
kho¶n chi phÝ t¬ng øng: t¬ng øng víi viÖc sö dông nguyªn vËt liÖu lµ chi phÝ
vÒ nguyªn vËt liÖu, t¬ng øng víi viÖc sö dông lao ®éng lµ chi phÝ tiÒn l¬ng,
tiÒn c«ng, t¬ng øng víi viÖc sö dông tµi s¶n cè ®Þnh lµ chi phÝ khÊu hao tµi
s¶n cè ®Þnh…®Ó cã thÓ biÕt ®îc sè chi phÝ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó phôc vô
cho s¶n xuÊt kinh doanh lµ bao nhiªu, nh»m tæng hîp tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu
kinh tÕ tæng hîp phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý, mäi chi phÝ chi ra cuèi cïng
®Òu ®îc biÓu hiÖn b»ng thíc ®o tiÒn tÖ.
Trong doanh nghiÖp x©y l¾p, ngoµi ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p t¹o ra
c¸c s¶n phÈm x©y l¾p cßn cã c¸c ho¹t ®éng kh¸c. Do ®ã, chØ c¸c kho¶n chi
phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p nh»m t¹o ra s¶n phÈm
x©y l¾p míi ®îc coi lµ chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. Trªn c¸c gãc ®é nghiªn cøu
vµ qu¶n lý kh¸c nhau, qua c¸c thêi kú kh¸c nhau ngêi ta cã c¸c c¸ch hiÓu
kh¸c nhau vÒ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®èi víi kÕ to¸n
th× kh¸i niÖm chi phÝ ph¶i lu«n g¾n liÒn víi mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh
nhÊt ®Þnh, ph¶i lµ chi phÝ thùc sù ph¸t sinh. C¸c kho¶n hao hôt vÒ vËt liÖu
ngoµi ®Þnh møc, c¸c kho¶n tiÒn ph¹t vi ph¹m hîp ®ång… sÏ kh«ng ®îc tÝnh
vµo chi phÝ.
Nh vËy, chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toµn bé hao phÝ
vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh
nghiÖp ®· bá ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p trong mét thêi kú
nhÊt ®Þnh.
2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p.
Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ë c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm nhiÒu
lo¹i néi dung, tiªu chuÈn kinh tÕ còng nh môc ®Ých, c«ng dông kh¸c nhau
trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, do ®ã c«ng t¸c kÕ to¸n ®èi víi c¸c lo¹i
chi phÝ còng kh¸c nhau. §Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý c«ng t¸c kÕ to¸n phï hîp
víi tõng lo¹i chi phÝ cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh theo nh÷ng tiªu thøc thÝch hîp.
2.1. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña
chi phÝ.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, c¨n cø vµo tÝnh chÊt, néi dung kinh tÕ cña chi
phÝ s¶n xuÊt kh¸c nhau ®Ó chia ra c¸c yÕu tè chi phÝ, mçi yÕu tè chi phÝ chØ
bao gåm nh÷ng chi phÝ cã cïng mét néi dung kinh tÕ, kh«ng ph©n biÖt c¸c chi
phÝ ®ã ph¸t sinh ë lÜnh vùc nµo, ë ®©u. Trong kú, toµn bé c¸c chi phÝ s¶n xuÊt
x©y l¾p cña doanh nghiÖp ®îc chia thµnh c¸c yÕu tè sau:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu: Bao gåm toµn bé c¸c chi phÝ vÒ nguyªn vËt
liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ, vËt liÖu thiÕt bÞ x©y
dùng c¬ b¶n.
- Chi phÝ nh©n c«ng: Bao gåm toµn bé sè tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng ph¶i tr¶,
tiÒn trÝch BHYT, BHXH, KPC§ cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp.
- Chi phÝ khÊu hao TSC§: Bao gåm toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao
TSC§ sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p cña doanh nghiÖp.
- Chi phÝ c«ng cô dông cô: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ hao mßn cña c¸c
lo¹i c«ng cô dông cô sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p.
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm toµn bé sè tiÒn doanh nghiÖp ®·
chi tr¶ vÒ c¸c lo¹i dÞch vô mua tõ bªn ngoµi nh tiÒn ®iÖn, níc, tiÒn bu phÝ…
phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt x©y l¾p cña doanh nghiÖp.
- Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Bao gåm toµn bé chi phÝ kh¸c dïng cho ho¹t
®éng s¶n xuÊt ngoµi bèn yÕu tè chi phÝ trªn vµ ®îc thanh to¸n b»ng tiÒn.
2.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi
phÝ.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, c¨n cø vµo môc ®Ých, c«ng dông cña chi phÝ
trong s¶n xuÊt ®Ó chia ra c¸c kho¶n môc chi phÝ kh¸c nhau, kh«ng ph©n biÖt
chi phÝ ®ã cã néi dung kinh tÕ nh thÕ nµo. Trong kú, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt
x©y l¾p ®îc chia thµnh c¸c kho¶n môc chi phÝ sau:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: lµ chi phÝ vÒ c¸c lo¹i vËt liÖu chÝnh,
phô, vËt liÖu lu©n chuyÓn…trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n
phÈm x©y l¾p.
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: lµ chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, c¸c
kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p c«ng tr×nh.
- Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: lµ toµn bé chi phÝ sö dông xe, m¸y thi
c«ng phôc vô trùc tiÕp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt thi c«ng, chi phÝ tiÒn l¬ng cña
c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y vµ phôc vô m¸y thi c«ng, chi phÝ nhiªn liÖu vµ
®éng lùc dïng cho m¸y thi c«ng…
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ nh÷ng chi phÝ dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt
chung ë c¸c ph©n xëng, tæ ®éi s¶n xuÊt ngoµi hai kho¶n môc chi phÝ trùc tiÕp
®· nªu ë trªn, bao gåm c¸c kho¶n sau:
+ Chi phÝ nh©n viªn: gåm l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, c¸c kho¶n
BHXH, BHYT, KPC§ trÝch trªn tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n
xuÊt, x©y l¾p, nh©n viªn qu¶n lý ®éi c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng.
+ Chi phÝ vËt liÖu: gåm c¸c chi phÝ vËt liÖu sö dông chung nh vËt liÖu
dïng ®Ó söa ch÷a b¶o dìng TSC§, vËt liÖu v¨n phßng vµ nh÷ng vËt liÖu dïng
cho nhu cÇu qu¶n lý chung ë c¸c ph©n xëng, ®éi s¶n xuÊt…
+ Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt: gåm c¸c chi phÝ vÒ c«ng cô, dông cô dïng
cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung ë c¸c ph©n xëng, ®éi s¶n xuÊt nh: khu«n mÉu
dông cô g¸ l¾p, dông cô cÇm tay, dông cô b¶o hé lao ®éng, v¸n khu«n, giµn
gi¸o trong x©y dùng c¬ b¶n…
+ Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: gåm nh÷ng chi phÝ vÒ lao vô, dÞch vô
mua ngoµi ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt chung ë c¸c ph©n xëng nh: chi
phÝ vÒ ®iÖn níc, khÝ nÐn h¬i, chi phÝ ®iÖn tho¹i, fax, chi phÝ söa ch÷a TSC§
thuª ngoµi…
+ Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: gåm nh÷ng chi phÝ b»ng tiÒn ngoµi nh÷ng chi
phÝ trªn phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt chung cña c¶ ph©n xëng.
Ph©n lo¹i chi phÝ theo môc ®Ých, c«ng dông kinh tÕ cã t¸c dông phôc vô
cho yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt theo ®Þnh møc, cung cÊp sè liÖu cho
c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch h¹
gi¸ thµnh.
2.3. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ víi khèi lîng s¶n
phÈm s¶n xuÊt trong kú.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ s¶n xuÊt ®îc chia thµnh 3 lo¹i:
- Chi phÝ bÊt biÕn (®Þnh phÝ): lµ chi phÝ mµ tæng sè kh«ng thay ®æi dï
cã sù thay ®æi trong møc ®é ho¹t ®éng cña s¶n xuÊt hoÆc khèi lîng s¶n phÈm
s¶n xuÊt trong kú.
- Chi phÝ kh¶ biÕn (biÕn phÝ): lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi vÒ tæng sè tû lÖ
thuËn víi sù thay ®æi cña møc ®é ho¹t ®éng, khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt
trong kú. Thuéc lo¹i chi phÝ nµy lµ chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng
trùc tiÕp…
- Chi phÝ hçn hîp: lµ chi phÝ mµ b¶n th©n nã gåm c¸c yÕu tè cña ®Þnh
phÝ vµ biÕn phÝ.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸ch nµy cã ý nghÜa quan träng trong
c«ng t¸c qu¶n trÞ kinh doanh, phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý cÇn thiÕt
®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh.
2.4. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ víi ®èi
tîng chÞu chi phÝ.
- Chi phÝ trùc tiÕp: lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi t-
îng chÞu chi phÝ. Nh÷ng chi phÝ nµy kÕ to¸n cã thÓ c¨n cø vµo chøng tõ gèc
®Ó tËp hîp cho tõng ®èi tîng chÞu chi phÝ.
- Chi phÝ gi¸n tiÕp: lµ chi phÝ liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng chÞu chi phÝ.
Nh÷ng chi phÝ nµy kÕ to¸n cÇn tiÕn hµnh ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng liªn quan
theo mét tiªu thøc thÝch hîp.
C¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt nµy cã ý nghÜa ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh
ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng mét c¸ch
®óng ®¾n, hîp lý.
2.5. Ph©n lo¹i chi phÝ theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh vµ ph¹m vi tËp hîp chi
phÝ.
- Chi phÝ x©y l¾p cña tæ ®éi x©y dùng: lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan ®Õn
qu¸ tr×nh thi c«ng cña tæ ®éi x©y dùng thuéc ph¹m vi tËp hîp chi phÝ.
- Chi phÝ x©y l¾p cña xÝ nghiÖp
- Chi phÝ x©y l¾p cña doanh nghiÖp
3. §èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p.
§èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ x©y l¾p lµ mét ph¹m vi, giíi h¹n nhÊt ®Þnh
vÒ thêi gian vµ ®Þa ®iÓm ph¸t sinh c¸c chi phÝ ®îc tËp hîp nh»m ®¸p øng yªu
cÇu kiÓm tra, gi¸m s¸t chi phÝ vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh.
ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ®óng ®¾n, phï
hîp víi ho¹t ®éng, ®Æc ®iÓm cña tõng c«ng tr×nh thi c«ng vµ ®¸p øng ®îc yªu
cÇu qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp míi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tæ chøc tèt nhÊt c«ng
viÖc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ x©y l¾p. Tuú theo c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt, yªu
cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý s¶n xuÊt, yªu cÇu h¹ch to¸n kinh doanh cña doanh
nghiÖp mµ ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ toµn bé quy
tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, tõng giai ®o¹n, tõng quy tr×nh c«ng nghÖ riªng biÖt
hay tõng tæ ®éi s¶n xuÊt mµ ®èi tîng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ cã thÓ lµ tõng
c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, tõng ®¬n ®Æt hµng, tõng khèi lîng x©y l¾p
cã thiÕt kÕ riªng…
4. Ph¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
4.1. TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ nh÷ng chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu
chÝnh, vËt liÖu phô, vËt liÖu kh¸c…sö dông trùc tiÕp cho viÖc x©y l¾p c¸c c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp thêng ®îc x©y
dùng ®Þnh møc vµ tæ chøc qu¶n lý chóng theo ®Þnh møc. Chi phÝ nguyªn vËt
liÖu trùc tiÕp cã liªn quan ®Õn c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nµo th× tæ chøc
tËp hîp theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
®ã theo gi¸ trÞ thùc tÕ. C¸c chøng tõ liªn quan ®Õn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc
tiÕp ®Òu ph¶i ghi ®óng ®èi tîng chÞu chi phÝ, trªn c¬ së ®ã kÕ to¸n lËp b¶ng kª
tËp hîp chi phÝ trùc tiÕp cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan ®Ó ghi trùc tiÕp vµo tµi
kho¶n vµ chi tiÕt theo ®óng ®èi tîng.
NÕu nguyªn vËt liÖu sö dông cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng tËp hîp
chi phÝ (vËt liÖu lu©n chuyÓn trong x©y l¾p) ph¶i lùa chän tiªu chuÈn hîp lý ®Ó
tiÕn hµnh ph©n bæ chóng cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan theo tiªu thøc:
C
Ci = x Ti
T
Trong ®ã:
- Ci : Lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu ph©n bæ cho ®èi tîng thø i
- C : Tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu ®· tËp hîp cÇn ph©n bæ
- T: Tæng ®¹i lîng cña tiªu chuÈn dïng ®Ó ph©n bæ
- Ti : §¹i lîng cña tiªu chuÈn ph©n bæ cña ®èi tîng i
+ NÕu chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh cã thÓ chän tiªu chuÈn ph©n bæ lµ:
chi phÝ ®Þnh møc, chi phÝ kÕ ho¹ch, khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt…
+ NÕu chi phÝ vËt liÖu phô, vËt liÖu kh¸c cã thÓ chän tiªu chuÈn ph©n
bæ lµ chi phÝ ®Þnh møc, lµ chi phÝ kÕ ho¹ch, chi phÝ vËt liÖu chÝnh, khèi lîng
s¶n phÈm s¶n xuÊt…
§Ó tËp hîp chÝnh x¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n cÇn chó
ý kiÓm tra x¸c ®Þnh sè nguyªn vËt liÖu ®· lÜnh nhng cuèi kú cha sö dông hÕt
vµ trÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi (nÕu cã), ®Ó lo¹i ra khái chi phÝ guyªn vËt liÖu trùc
tiÕp trong kú.
Chi phÝ TrÞ gi¸ TrÞ gi¸ TrÞ gi¸ TrÞ
nguyªn nguyªn vËt nguyªn nguyªn gi¸
vËt liÖu liÖu trùc vËt liÖu vËt liÖu phÕ
thùc tÕ = tiÕp cßn l¹i xuÊt ®a cuèi kú liÖu
trong kú ®Çu kú vµo sö cha sö thu
+ dông - dông - håi
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
4.2. TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ toµn bé sè tiÒn doanh nghiÖp x©y l¾p
ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt x©y l¾p nh: tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, c¸c
kho¶n phô cÊp (bao gåm c¶ tiÒn thuª lao ®éng bªn ngoµi). Trong doanh
nghiÖp x©y l¾p, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp kh«ng bao gåm tiÒn l¬ng, tiÒn phô
cÊp cho nh©n viªn qu¶n lý vµ c¸c kho¶n trÝch lËp BHXH, BHYT, KPC§ trªn
tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp thêng ®îc tÝnh trùc tiÕp vµo tõng ®èi tîng
chÞu chi phÝ liªn quan. Trêng hîp cÇn ph©n bæ gi¸n tiÕp nh tiÒn l¬ng phô, l¬ng
tr¶ theo thêi gian mµ ngêi lao ®éng thùc hiÖn nhiÒu c«ng viÖc kh¸c nhau th×
cã thÓ chän tiªu chuÈn ph©n bæ lµ: chi phÝ tiÒn c«ng ®Þnh møc (hoÆc kÕ
ho¹ch), sè giê c«ng ®Þnh møc (hoÆc giê c«ng thùc tÕ).
C«ng thøc ph©n bæ:
Sè chi phÝ NCTT Tæng chi phÝ NCTT ph¸t Tiªu thøc
ph¶i ph©n bæ cho sinh cÇn ph©n bæ ph©n bæ
tõng c«ng tr×nh, = x cho tõng
h¹ng môc CT Tæng tiªu thøc ph©n bæ ®èi tîng
4.3. TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
Trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p, viÖc s¶n xuÊt thi c«ng x©y l¾p cã thÓ
®îc tiÕn hµnh theo h×nh thøc thi c«ng chuyªn b»ng m¸y hoÆc hçn hîp võa thñ
c«ng võa b»ng m¸y. Chi phÝ m¸y thi c«ng lµ toµn bé chi phÝ vËt t, lao ®éng vµ
chi phÝ b»ng tiÒn trùc tiÕp cho qu¸ tr×nh sö dông m¸y thi c«ng. Do ®ã, ®Ó ph©n
bæ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng kÕ to¸n ph¶i tËp hîp chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh
cña mét ca m¸y hoÆc mét giê m¸y.
C«ng thøc ph©n bæ:
Chi phÝ sö Tæng CPSDMTC ph¸t sinh Khèi lîng ca
dông MTC cÇn ph©n bæ m¸y thùc
ph©n bæ cho ca = x hiÖn ë CT,
m¸y thùc hiÖn Tæng khèi lîng c«ng viÖc ca HMCT
ë CT, HMCT m¸y thùc hiÖn
4.4. TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung.
Chi phÝ s¶n xuÊt chung thêng ph¸t sinh ë tõng tæ, ®éi x©y l¾p bao gåm:
chi phÝ tiÒn l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dông cô sö
dông ë ®éi thi c«ng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi…Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¶i
®îc tËp hîp theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, doanh nghiÖp x©y l¾p cÇn
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
më sæ chi tiÕt ®Ó tËp hîp chi phÝ cho tõng ®éi. Mét ®éi x©y dùng trong kú cã
nhiÒu c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh th× ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ s¶n
xuÊt chung cho tõng c«ng tr×nh cã liªn quan. Tiªu chuÈn sö dông ®Ó ph©n bæ
chi phÝ s¶n xuÊt chung cã thÓ lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ tiÒn
c«ng trùc tiÕp, ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt chung.
5. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p.
Theo chÕ ®é kÕ to¸n nãi chung cho phÐp doanh nghiÖp tuú thuéc vµo
®Æc ®iÓm cña m×nh mµ lùa chän mét trong hai ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ lµ:
ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn vµ ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. Nhng chÕ
®é kÕ to¸n ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p theo quyÕt ®Þnh sè 186- TC-
C§KT cña Bé Tµi chÝnh quy ®Þnh c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p chØ ¸p dông mét
ph¬ng ph¸p lµ kÕ to¸n chi phÝ x©y l¾p theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
Néi dung cña kÕ to¸n chi phÝ x©y l¾p theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn:
5.1. KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.
§Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ
nh: phiÕu xuÊt kho, phiÕu xuÊt vËt t theo h¹n møc, b¶ng ph©n bæ dµn gi¸o, cèp
pha, kÕ to¸n ph¶n ¸nh tæng hîp trªn TK 621 “Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc
tiÕp”
TK 621 ®îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 621
+ Bªn Nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho ho¹t
®éng x©y l¾p.
+ Bªn Cã: - TrÞ gi¸ vËt liÖu trùc tiÕp sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho
- KÕt chuyÓn ph©n bæ trÞ gi¸ vËt liÖu thùc tÕ sö dông cho ho¹t ®éng x©y
l¾p trong kú vµo TK 154
TK 621 cuèi kú kh«ng cã sè d.
Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
- Khi xuÊt kho nguyªn vËt liÖu ®Ó sö dông trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y
l¾p, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 621: Chi phÝ NVLTT (chi tiÕt cho tõng ®èi tîng ho¹t ®éng)
Cã TK 152: Nguyªn liÖu, vËt liÖu
- Trêng hîp mua nguyªn vËt liÖu ®a th¼ng vµo sö dông cho ho¹t ®éng
x©y l¾p ghi:
Nî TK 142: Chi phÝ tr¶ tríc
Cã TK 153: C«ng cô ®å dïng
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Cuèi th¸ng c¨n cø b¶ng ph©n bæ dµn gi¸o, cèp pha cho tõng c«ng tr×nh,
h¹ng môc c«ng tr×nh ghi:
Nî TK 621: Chi phÝ NVLTT
Cã TK 142: Chi phÝ tr¶ tríc
- Trêng hîp doanh nghiÖp x©y l¾p thùc hiÖn t¹m øng chi phÝ x©y l¾p
giao kho¸n néi bé mµ ®¬n vÞ nhËn kho¸n kh«ng tæ chøc kÕ to¸n riªng:
+ Khi t¹m øng:
Nî TK 141(1413): T¹m øng chi phÝ x©y l¾p giao kho¸n néi bé
Cã TK 111, 112, 152…
+ Khi b¶n quyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh
®· bµn giao ®îc duyÖt:
Nî TK 621: Chi phÝ NVLTT
Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã)
Cã TK 141(1413)
- Cuèi kú kiÓm kª x¸c ®Þnh sè nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt
nhËp l¹i kho kÕ to¸n ghi:
Nî TK 152: Nguyªn vËt liÖu
Cã TK 621: Chi phÝ NVLTT
5.2. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
§Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp c¨n cø vµo c¸c b¶ng thanh
to¸n tiÒn l¬ng, phiÕu b¸o lµm thªm giê kÕ to¸n ph¶n ¸nh tæng hîp trªn TK
622 “chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”
KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK 622:
+ Bªn Nî: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
s¶n phÈm x©y l¾p, s¶n xuÊt s¶n phÈm c«ng nghiÖp, cung cÊp dÞch vô, bao gåm
tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng lao ®éng.
+ Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
TK 622 cuèi kú kh«ng cã sè d.
Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
- C¨n cø b¶ng tÝnh l¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n
xuÊt x©y l¾p kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622: chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Cã TK 334: ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
- Khi tÝnh tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho lao ®éng thuª ngoµi trùc tiÕp s¶n xuÊt
x©y l¾p ghi:
Nî TK 622: chi phÝ NCTT
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Cã TK 3342, 331, 111, 112
- Khi trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt
x©y l¾p:
Nî TK 622: chi phÝ NCTT
Cã TK 335(3352)
- Khi tÝnh tiÒn l¬ng nghØ phÐp ph¶i tr¶ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt
x©y l¾p:
Nî TK 3352
Cã TK 334
- Khi t¹m øng chi phÝ tiÒn c«ng ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ khèi lîng giao
kho¸n x©y l¾p néi bé (®¬n vÞ kÕ to¸n kh«ng tæ chøc kÕ to¸n riªng)
Nî TK 141(1413): t¹m øng chi phÝ x©y l¾p giao kho¸n néi bé
Cã TK 111, 112…
Khi b¶ng quyÕt to¸n t¹m øng vÒ gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p hoµn thµnh ®·
bµn giao ®îc duyÖt - phÇn gi¸ trÞ nh©n c«ng ghi:
Nî TK 622
Cã TK 141(1413)
5.3. KÕ to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
5.3.1. NÕu doanh nghiÖp cã tæ chøc c¸c ®éi m¸y thi c«ng riªng biÖt vµ
cã ph©n cÊp h¹ch to¸n cho ®éi m¸y tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n riªng biÖt th× tÊt
c¶ c¸c chi phÝ liªn quan tíi ho¹t ®éng cña ®éi m¸y thi c«ng ®îc tÝnh vµo c¸c
kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi
phÝ s¶n xuÊt chung. Sau ®ã c¸c kho¶n môc nµy ®îc kÕt chuyÓn ®Ó tÝnh gi¸
thµnh cho 1 ca m¸y thùc hiÖn vµ cung cÊp cho c¸c ®èi tîng x©y l¾p. KÕ to¸n
tæ ®éi m¸y thi c«ng sö dông c¸c TK 621, 622, 627 vµ TK 154.
- Trêng hîp quan hÖ gi÷a ®éi m¸y thi c«ng víi ®¬n vÞ x©y l¾p theo ph-
¬ng thøc cung cÊp lao vô m¸y lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn.
S¬ ®å kÕ to¸n thÓ hiÖn nh sau:
TK liªn quan TK 621,622,627 TK 154 TK 623
TËp hîp CP thøc KÕt chuyÓn CP Ph©n bæ CP
tÕ ph¸t sinh tÝnh gi¸ thµnh SDMTC cho
c¸c ®èi tîng
x©y l¾p
- Trêng hîp quan hÖ gi÷a ®éi m¸y thi c«ng víi ®¬n vÞ x©y l¾p theo ph-
¬ng thøc b¸n lao vô m¸y lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
TK liªn quan TK 621,622,627 TK 154 TK 623
TËp hîp CP thøc KÕt chuyÓn CP Gi¸ thùc tÕ ca m¸y ®·
tÕ ph¸t sinh tÝnh gi¸ thµnh b¸n cho c¸c bé phËn
TK 512 TK 623
Gi¸ b¸n TÝnh vµo CP SDM
TK 333 TK 133
ThuÕ GTGT ThuÕ GTGT
®Çu ra ®Çu vµo
5.3.2. NÕu doanh nghiÖp kh«ng tæ chøc thµnh tæ ®éi m¸y thi c«ng riªng
hoÆc tæ chøc riªng nhng kh«ng ph©n cÊp h¹ch to¸n
- §Ó ph¶n ¸nh chi phÝ m¸y thi c«ng, kÕ to¸n sö dông TK 623 “chi phÝ
sö dông m¸y thi c«ng”
KÕt cÊu vµ néi dung cña TK 623
- Bªn Nî: Ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ cho qu¸ tr×nh sö dông m¸y thi c«ng
- Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
TK 623 cuèi kú kh«ng cã sè d
TK nµy cã TK cÊp I
* TK 6231- chi phÝ nh©n c«ng: dïng ®Ó ph¶n ¸nh l¬ng chÝnh, l¬ng phô,
phô cÊp l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp ®iÒu khiÓn xe, m¸y thi c«ng,
c«ng nh©n phôc vô m¸y thi c«ng.
* TK 6232- chi phÝ vËt liÖu: dïng ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ nhiªn liÖu nh
x¨ng, dÇu mì…vËt liÖu kh¸c phôc vô xe, m¸y thi c«ng.
* TK 6233- chi phÝ dông cô s¶n xuÊt
* TK 6234- chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng
* TK 6237- chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
* TK 6238- chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
S¬ ®å kÕ to¸n thÓ hiÖn nh sau:
5.3.3. NÕu doanh nghiÖp thuª ca m¸y thi c«ng
Trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p doanh nghiÖp kh«ng cã m¸y thi c«ng
ph¶i thuª ngoµi, c¨n cø hîp ®ång thuª ngoµi xe, m¸y thi c«ng x¸c ®Þnh sè tiÒn
ph¶i tr¶ cho bªn thuª kÕ to¸n ghi:
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Nî TK 623: chi phÝ sö dông MTC
Nî TK 1331: thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã)
Cã TK 111, 112, 331
5.4. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung.
KÕ to¸n sö dông TK 627 “chi phÝ s¶n xuÊt chung”
KÕt cÊu vµ néi dung TK 627:
Bªn Nî: C¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú
Bªn Cã: + C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung
+ KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung
TK 627 cuèi kú kh«ng cã sè d.
TK 627 cã 6 TK cÊp II:
* TK 6271- chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng
* TK 6272- chi phÝ vËt liÖu
* TK 6273- chi phÝ dông cô s¶n xuÊt
* TK 6274- chi phÝ khÊu hao TSC§
* TK 6277- chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
* TK 6278- chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
S¬ ®å kÕ to¸n thÓ hiÖn nh sau:
5.5. KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p.
* KÕ to¸n sö dông TK 154 “chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang” ®Ó
h¹ch to¸n, tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, TK 154 ®îc më chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi
phÝ (®éi s¶n xuÊt x©y l¾p), theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
Néi dung, kÕt cÊu TK 154:
- Bªn Nî:
+ C¸c chi phÝ NVLTT, chi phÝ NCTT, chi phÝ sö dông MTC, chi phÝ s¶n
xuÊt chung ph¸t sinh trong kú liªn quan ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p c«ng
tr×nh hoÆc gi¸ thµnh x©y l¾p theo gi¸ kho¸n néi bé.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
+ Gi¸ thµnh x©y l¾p cña nhµ thÇu phô hoµn thµnh bµn giao cho nhµ thÇu
chÝnh cha ®îc x¸c ®Þnh tiªu thô trong kú.
- Bªn Cã:
+ Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao.
+ Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm chÕ t¹o xong nhËp kho hoÆc chuyÓn
®i b¸n.
+ Gi¸ thµnh x©y l¾p cña nhµ thÇu phô hoµn thµnh bµn giao cho nhµ thÇu
chÝnh ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong kú.
- Sè d bªn Nî:
+ Chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
+ Gi¸ thµnh x©y l¾p cña nhµ thÇu phô hoµn thµnh bµn giao cho nhµ thÇu
chÝnh cha ®îc x¸c ®Þnh tiªu thô trong kú.
TK 154 cã 4 TK cÊp II:
TK 1541- x©y l¾p
TK 1542- s¶n phÈm kh¸c
TK 1543- dÞch vô
TK 1544- chi phÝ b¶o hµnh x©y l¾p
* Tr×nh tù kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ x©y l¾p.
- Cuèi kú c¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ vËt liÖu cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng
môc c«ng tr×nh kÕ to¸n ghi:
Nî TK 154: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
Cã TK 621: chi phÝ NVLTT
- Cuèi kú c¨n cø b¶ng ph©n bæ CPNCTT cho tõng c«ng tr×nh ghi:
Nî TK 154: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
Cã TK 622: chi phÝ NCTT
- Cuèi kú c¨n cø chi phÝ sö dông MTC ®· tËp hîp, ph©n bæ cho tõng
c«ng tr×nh ghi:
Nî TK 154: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
Cã TK 623: chi phÝ sö dông MTC
- Cuèi kú c¨n cø chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho c«ng tr×nh, h¹ng
môc c«ng tr×nh ghi:
Nî TK 154: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
Cã TK 627: chi phÝ s¶n xuÊt chung
NÕu nhËn bµn giao gi¸ trÞ khèi lîng x©y l¾p tõ nhµ thÇu phô:
Nî TK 154: gi¸ cha thuÕ
Nî TK 1331: thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Cã TK 111, 112, 331: gi¸ thanh to¸n
- NÕu nhËn bµn giao khèi lîng x©y l¾p tõ nhµ thÇu phô vµ ®îc x¸c ®Þnh
lµ tiªu thô:
Nî TK 632
Nî TK 133
Cã TK 111, 112, 331
- Cuèi kú c¨n cø gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
hoµn thµnh bµn giao kÕ to¸n ghi:
Nî TK 632: gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 154: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
- NÕu c«ng tr×nh hoµn thµnh chê b¸n hoÆc cha bµn giao kÕ to¸n ghi:
Nî TK 155: thµnh phÈm
Cã TK 154: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
5.6. Tæ chøc sæ kÕ to¸n.
§Ó ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p kÕ to¸n ph¶i më c¸c sæ tæng hîp
vµ sæ chi tiÕt:
+ Sæ tæng hîp: Bao gåm c¸c sæ tuú thuéc vµo h×nh thøc kÕ to¸n doanh
nghiÖp ¸p dông. Tuy nhiªn vÒ h×nh thøc sæ nµo còng ®Òu cã sæ C¸i TK tæng
hîp, mçi TK kÕ to¸n ®Òu ®îc më mét sæ C¸i.
Ch¼ng h¹n, nÕu doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chøng
tõ, kÕ to¸n sö dông b¶ng kª sè 4, NKCT sè 7…
+ Sæ chi tiÕt: §îc më ®Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt: sæ
chi tiÕt CPNVLTT, sæ chi tiÕt CPNCTT, sæ chi tiÕt chi phÝ sö dông MTC, sæ
chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung, sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt.
Sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®îc më cho tõng tæ, ®éi s¶n
xuÊt, tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.
6. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
S¶n phÈm x©y l¾p dë dang lµ khèi lîng s¶n phÈm, c«ng viÖc x©y l¾p
cßn ®ang trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cha ®¹t tíi ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý ®·
quy ®Þnh hoÆc ®· hoµn thµnh nhng cha ®¹t tiªu chuÈn bµn giao. §¸nh gi¸ s¶n
phÈm dë dang lµ viÖc tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ s¶n xuÊt trong kú cho
khèi lîng lµm dë cuèi kú theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. §Ó x¸c ®Þnh chi
phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú, ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª khèi lîng x©y l¾p dë
dang, x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh vµ dïng ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë
dang thÝch hîp.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
C¨n cø vµo ph¬ng thøc giao nhËn thÇu gi÷a chñ ®Çu t vµ ®¬n vÞ x©y l¾p,
cã c¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang nh sau:
- Trêng hîp bµn giao thanh to¸n khi c«ng tr×nh hoµn thµnh toµn bé,
tæng céng chi phÝ s¶n xuÊt tõ khi khëi c«ng ®Õn thêi ®iÓm x¸c ®Þnh chÝnh lµ
chi phÝ s¶n xuÊt dë dang thùc tÕ.
- Trêng hîp bµn giao thanh to¸n theo tõng giai ®o¹n hoµn thµnh, s¶n
phÈm dë dang lµ c¸c giai ®o¹n (G§) x©y l¾p cha hoµn thµnh. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ
s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo ph¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ thùc tÕ c¨n cø vµo
gi¸ trÞ dù to¸n (GTDT) vµ møc ®é hoµn thµnh theo c¸c bíc sau:
GTDT khèi lîng GTDT tõng Tû lÖ hoµn
dë dang cuèi kú = giai ®o¹n x thµnh tõng
tõng giai ®o¹n giai ®o¹n
CPSX GTDT CP thùc tÕ CP thùc tÕ ph¸t
thùc tÕ khèi lîng DD ®Çu kú + sinh trong kú
DD cuèi = DD cuèi x
kú tõng kú tõng
giai ®o¹n giai ®o¹n GTDT cña Tæng GTDT
KLXL hoµn + khèi lîng DD
thµnh trong kú cuèi kú c¸c
giai ®o¹n
- Trêng hîp bµn giao thanh to¸n theo ®Þnh kú khèi lîng hoµn thµnh cña
tõng lo¹i c«ng viÖc hoÆc bé phËn , x¸c ®Þnh chi phÝ thùc tÕ cña khèi lîng dë
dang cuèi kú nh sau:
GTDT cña Khèi lîng §¬n Tû lÖ
tõng khèi l dë dang x gi¸ dù x hoµn
=
îng DD to¸n thµnh
CP thùc tÕ CP thùc tÕ ph¸t GTDT
CP DD ®Çu kú + sinh trong kú cña
thùc tÕ KLDD
cña x cuèi
KLDD = kú
cuèi GTDT cña Tæng GTDT
KLXL hoµn + cña KLDD
kú thµnh trong kú cuèi kú
III. C¸c vÊn ®Ò chung vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp
x©y l¾p.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
1.Gi¸ thµnh vµ c¸c lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
1.1 Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé nh÷ng chi phÝ vÒ lao ®éng sèng,
lao ®éng vËt ho¸, c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn mµ doanh nghiÖp x©y l¾p ®· bá
ra ®Ó hoµn thµnh khèi lîng x©y l¾p c«ng tr×nh theo quy ®Þnh. Gi¸ thµnh lµ chØ
tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh chÊt lîng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp.
1.2 C¸c lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
§Ó gióp cho viÖc nghiªn cøu vµ qu¶n lý tèt gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn
ph©n biÖt c¸c lo¹i gi¸ thµnh sau:
1.2.1. Gi¸ thµnh dù to¸n c«ng t¸c x©y l¾p.
Lµ toµn bé chi phÝ ®Ó hoµn thµnh c«ng t¸c x©y l¾p theo dù to¸n. Gi¸
thµnh dù to¸n lµ mét bé phËn cña gi¸ trÞ dù to¸n vµ ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng
thøc sau:
Gi¸ thµnh dù Gi¸ trÞ dù Lîi nhuËn
to¸n = to¸n - ®Þnh møc cho
bªn thi c«ng
Gi¸ thµnh dù to¸n ®îc x©y dùng, x¸c ®Þnh trong nh÷ng ®iÒu kiÖn trung
b×nh vÒ s¶n xuÊt thi c«ng, vÒ hao phÝ lao ®éng vËt t…Gi¸ thµnh dù to¸n cã
tÝnh cè ®Þnh t¬ng ®èi vµ mang tÝnh chÊt x· héi.
1.2.2. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch.
Lµ gi¸ thµnh ®îc x¸c ®Þnh tõ nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ ®Æc ®iÓm cô thÓ cña
mét doanh nghiÖp x©y l¾p trong mét kú kÕ ho¹ch nhÊt ®Þnh.
C¨n cø vµo gi¸ thµnh dù to¸n vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt thùc tÕ, doanh
nghiÖp x©y dùng nh÷ng ®Þnh møc kü thuËt vµ ®¬n gi¸ ®Ó x¸c ®Þnh c¸c hao phÝ
cÇn thiÕt khi thi c«ng c«ng tr×nh trong mét kú kÕ ho¹ch. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch
lµ chØ tiªu ®Ó doanh nghiÖp phÊn ®Êu thùc hiÖn møc lîi nhuËn do h¹ gi¸ thµnh
trong kú kÕ ho¹ch.
Gi¸ Gi¸ thµnh L·i do h¹ Chªnh lÖch
thµnh kÕ = dù to¸n - gi¸ thµnh + so víi dù
ho¹ch - to¸n
1.2.3. Gi¸ thµnh ®Þnh møc.
Lµ tæng chi phÝ ®Ó hoµn thµnh 1 khèi lîng x©y l¾p cô thÓ ®îc tÝnh to¸n
trªn c¬ së ®Æc ®iÓm kÕt cÊu cña c«ng tr×nh, vÒ ph¬ng ph¸p tæ chøc thi c«ng vµ
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
qu¶n lý theo c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®· ®¹t ®îc t¹i c«ng trêng vµo thêi ®iÓm b¾t
®Çu thi c«ng. Khi ®Æc ®iÓm kÕt cÊu c«ng tr×nh, ph¬ng ph¸p qu¶n lý thi c«ng
thay ®æi th× ®Þnh møc sÏ thay ®æi vµ gi¸ thµnh ®Þnh møc cÇn ®îc tÝnh l¹i cho
phï hîp.
1.2.4. Gi¸ thµnh thùc tÕ.
Lµ toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh ®Ó hoµn thµnh qu¸ tr×nh thi
c«ng x©y l¾p do kÕ to¸n tËp hîp ®îc. Gi¸ thµnh thùc tÕ biÓu hiÖn chÊt lîng,
hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp x©y l¾p.
- So s¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ víi gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cho thÊy møc h¹ gi¸
thµnh cña doanh nghiÖp.
- So s¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ víi gi¸ thµnh dù to¸n ph¶n ¸nh chØ tiªu tÝch
luü cña doanh nghiÖp.
- So s¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ víi gi¸ thµnh ®Þnh møc cho thÊy møc ®é
hoµn thµnh ®Þnh møc ®· ®Ò ra cña doanh nghiÖp víi tõng khèi lîng x©y l¾p cô
thÓ.
1.3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ x©y l¾p vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
Chi phÝ x©y l¾p lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Chi phÝ
biÓu hiÖn sù hao phÝ cßn gi¸ thµnh biÓu hiÖn kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
Gi¸ thµnh vµ chi phÝ lµ hai mÆt thèng nhÊt cña mét qu¸ tr×nh. Chóng ®Òu bao
gåm c¸c hao phÝ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ kh¸c doanh
nghiÖp bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, gi÷a chóng cã sù kh¸c nhau:
chi phÝ thÓ hiÖn nh÷ng chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra trong mét kú, kh«ng
tÝnh ®Õn chi phÝ cã liªn quan ®Õn s¶n phÈm ®· hoµn thµnh hay cha. Cßn gi¸
thµnh lµ chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho mét c«ng tr×nh hay khèi lîng x©y l¾p ®·
hoµn thµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm cã thÓ gåm c¶ chi phÝ s¶n xuÊt cña khèi lîng
dë dang ®Çu kú vµ kh«ng bao gåm chi phÝ cña khèi lîng x©y l¾p dë dang cuèi
kú.
2. §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô do
doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra, cÇn ph¶i tÝnh ®îc tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n
vÞ. X¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh còng lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong toµn bé
c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña kÕ to¸n. NÕu x¸c ®Þnh ®óng, phï hîp
®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh víi ®iÒu kiÖn, ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp sÏ gióp cho
kÕ to¸n më c¸c sæ, c¸c b¶ng tÝnh gi¸ thµnh chÝnh x¸c ®ång thêi kiÓm tra t×nh
h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cã hiÖu qu¶.
Sinh viªn: NguyÔn BÝch Minh - Khoa: Tµi chÝnh kÕ to¸n