Kế toán bán hàng và xác định kết qủa kinh doanh tại công ty sản xuất và dịch vụ xuất khẩu nguyễn hoàng, gia lâm hà nội
- 34 trang
- file: .doc
đang tải dữ liệu....
Tài liệu bị giới hạn, để xem hết nội dung vui lòng tải về máy tính.
Tải xuống - 34 trangNội dung text: Kế toán bán hàng và xác định kết qủa kinh doanh tại công ty sản xuất và dịch vụ xuất khẩu nguyễn hoàng, gia lâm hà nội
Lêi nãi ®Çu
Trong c¬ chÕ thÞ trêng, kinh tÕ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn dùa trªn thÕ m¹nh cña
chÝnh m×nh lµ môc tiªu mµ mçi quèc gia ®Òu mong muèn ®¹t tíi, ®iÒu nµy ®Æc biÖt
quan träng ®èi víi mét ®Êt níc ®ang trong qóa tr×nh ph¸t triÓn theo m« h×nh kinh tÕ
thÞ trêng cã ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa nh níc ta hiÖn nay, v× vËy qu¶n lý tµi chÝnh
còng ph¶i thay ®æi cho phï hîp víi xu híng ph¸t triÓn ®ã.
Tríc ®©y, trong c¬ chÕ tËp trung bao cÊp th× viÖc kinh doanh thÊt b¹i cã Nhµ
níc bï lç. Nhng trong c¬ chÕ thÞ trêng míi th× lîi Ých kinh tÕ g¾n liÒn trùc tiÕp víi
doanh nghiÖp. Sù tham gia ®Çy ®ñ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ lµm cho c¹nh tranh ngµy
cµng trë lªn gay g¾t. Tiªu thô thµnh phÈm, hµng hãa chiÕm vÞ trÝ rÊt quan träng.
Thùc hiÖn kh©u tiªu thô sÏ t¹o ra c¸c chu kú kinh doanh liªn tôc, ®Èy nhanh tèc ®é
lu©n chuyÓn vèn, t¹o ra c¸c nguån thu bï chi ®¶m b¶o cã l·i th× doanh nghiÖp ph¶i
thóc ®Èy nhanh tiªu thô s¶n phÈm hµng hãa, rót ng¾n vßng quay cña vèn, thu håi
vèn mét c¸ch nhanh nhÊt vµ cã hiÖu qña nhÊt. V× vËy c«ng t¸c b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qña b¸n hµng lµ mét trong nh÷ng phÇn hµnh kÕ to¸n quan träng nhÊt.
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nªu trªn, qua thêi gian thùc tËp t¹i
c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu NguyÔn Hoµng, Gia L©m - Hµ Néi, ®îc sù
gióp ®ì cña c¸n bé nh©n viªn phßng kÕ to¸n cïng sù híng dÉn tËn t×nh - chu ®¸o
cña thÇy gi¸o: TiÕn sÜ NguyÔn Vâ Ngo¹n, em tËp trung nghiªn cøu ®Ò tµi: "KÕ to¸n
b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt
khÈu NguyÔn Hoµng, Gia L©m - Hµ Néi" cho luËn v¨n cña m×nh.
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, luËn v¨n gåm 03 ch¬ng
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng
trong doanh nghiÖp .
Ch¬ng II: T×nh h×nh thùc tÕ vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n
hµng t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu NguyÔn Hoµng, Gia L©m - Hµ Néi.
Ch¬ng III: §¸nh gi¸ chung vµ mét sè ®Ò xuÊt nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn kÕ
to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt
khÈu NguyÔn Hoµng, Gia L©m - Hµ Néi.
Ch¬ng I
Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qña b¸n hµng trong doanh nghiÖp
I. Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qña b¸n hµng
1. Kh¸i niÖm vÒ b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng
B¸n hµng ë c¸c doanh nghiÖp lµ qóa tr×nh c¸c ®¬n vÞ ®ã thùc hiÖn viÖc
chuyÓn hãa vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh tõ h×nh th¸i hµng hãa sang h×nh th¸i
tiÒn tÖ vµ h×nh thµnh kÕt qña b¸n hµng. §ã lµ viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u hµng hãa,
dÞch vô cho kh¸ch hµng, doanh nghiÖp thu ®îc tiÒn hoÆc ®îc quyÒn thu tiÒn.
B¸n hµng lµ kh©u cuèi cïng cña qóa tr×nh lu th«ng hµng hãa, nã tháa m·n
nhu cÇu cña x· héi vÒ mét gi¸ trÞ sö dông nµo ®ã, thùc hiÖn môc ®Ých cña s¶n xuÊt
lµ tiªu dïng.
B¸n hµng lµ viÖc thùc hiÖn gi¸ trÞ sö dông cña hµng hãa th«ng qua quan hÖ
trao ®æi, ®ã lµ qóa tr×nh ®¬n vÞ b¸n giao hµng cho ®¬n vÞ mua ®Ó thu ®îc tiÒn vÒ
hoÆc chÊp nhËn tr¶ tiÒn.
Nh vËy xÐt ë gãc ®é kinh tÕ, b¸n hµng chÝnh lµ qóa tr×nh chuyÓn giao hµng
hãa cña ®¬n vÞ b¸n cho ®¬n vÞ mua vµ nhËn ®îc tiÒn thanh to¸n cña hä. Theo nghÜa
®ã, qóa tr×nh b¸n hµng nÕu thanh to¸n qua ng©n hµng vµ mua b¸n theo hîp ®ång th×
cã thÓ chia thµnh hai giai ®o¹n:
Giai ®o¹n 1: §¬n vÞ b¸n xuÊt giao s¶n phÈm cho ®¬n vÞ mua. Giai ®o¹n nµy
®¬n vÞ c¨n cø vµo c¸c hîp ®ång tiªu thô ®· ký kÕt ®Ó giao hµng cho kh¸ch hµng.
§¬n vÞ b¸n cã thÓ giao hµng trùc tiÕp hoÆc cã thÓ giao hµng gi¸n tiÕp (qua ®¹i lý
vËn t¶i, qua ngµnh m«i giíi...) cho kh¸ch hµng. Giai ®o¹n nµy ph¶n ¸nh mét mÆt
qóa tr×nh vËn ®éng cña hµng hãa. Tuy nhiªn nã cha ®¶m b¶o ph¶n ¸nh ®îc kÕt qña
cña b¸n hµng, cha cã c¬ së ®Ó ®¶m b¶o qóa tr×nh b¸n hµng ®· hoµn tÊt bëi v× hµng
hãa göi ®i cha ®îc kh¼ng ®Þnh lµ sÏ thu ®îc tiÒn.
Giai ®o¹n 2: Kh¸ch hµng tr¶ tiÒn hoÆc x¸c nhËn tr¶ tiÒn. §©y lµ giai ®o¹n ®¬n
vÞ ®· tiªu thô ®îc hµng hãa vµ thu tiÒn vÒ (hoÆc sÏ thu ®îc tiÒn vÒ). KÕt thóc giai
®o¹n nµy còng lµ lóc qóa tr×nh b¸n hµng ®îc hoµn tÊt, ®¬n vÞ cã thu nhËp ®Ó bï ®¾p
c¸c chi phÝ ®· bá ra trong qóa tr×nh kinh doanh vµ h×nh thµnh kÕt qña kinh doanh.
Trong mèi quan hÖ nh©n qña ®ã b¸n hµng víi vÞ trÝ lµ kh©u cuèi cïng trong
qóa tr×nh kinh doanh cña ®¬n vÞ cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi kÕt qña kinh doanh.
B¸n hµng lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh, ngîc l¹i, x¸c ®Þnh kÕt qña kinh
doanh lµ c¨n cø quan träng ®Ó ®¬n vÞ c¨n cø quyÕt ®Þnh cã tiªu thô hµng hãa n÷a
hay kh«ng? kh«ng tiªu thô hµng hãa nµo, gi¸ b¸n cña tõng lo¹i hµng hãa ra sao...
Cã thÓ nãi gi÷a b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng cã mèi quan hÖ mËt thiÕt.
KÕt qña b¸n hµng lµ môc ®Ých cuèi cïng cña ®¬n vÞ, cßn b¸n hµng lµ ph¬ng tiÖn
trùc tiÕp ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých ®ã.
2. ý nghÜa cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng.
C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm, c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i mua hµng
hãa, c¸c doanh nghiÖp dÞch vô t¹o ra dÞch vô ... ®Òu ®Ó cung cÊp s¶n phÈm, hµng
hãa, dÞch vô cho x· héi, ®iÒu ®ã thÓ hiÖn th«ng qua nghiÖp vô b¸n hµng. Trong nÒn
kinh tÕ thÞ trêng, ®iÒu quan träng lµ sù quan t©m hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp lµ
lµm thÕ nµo s¶n phÈm, hµng hãa, dÞch vô cña m×nh tiªu thô ®îc trªn thÞ trêng vµ ®îc
thÞ trêng chÊp nhËn vÒ c¸c ph¬ng tiÖn: gi¸ c¶, chÊt lîng, mÉu m·...
Qóa tr×nh b¸n hµng lµ qóa tr×nh thÓ hiÖn quan hÖ trao ®æi th«ng qua c¸c ph-
¬ng tiÖn thanh to¸n ®Ó thÓ hiÖn gi¸ trÞ cña s¶n phÈm, hµng hãa, dÞch vô ... trong ®ã,
doanh nghiÖp chuyÓn giao s¶n phÈm, hµng hãa, dÞch vô cho kh¸ch hµng, cßn kh¸ch
hµng ph¶i tr¶ cho doanh nghiÖp kho¶n tiÒn t¬ng øng víi gi¸ cña s¶n phÈm, hµng
hãa, dÞch vô ®ã theo gi¸ quy ®Þnh hoÆc tháa thuËn.
Môc ®Ých kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng quan
t©m nhÊt lµ kÕt qña kinh doanh vµ lµm thÕ nµo ®Ó kÕt qña kinh doanh cµng cao cµng
2
tèt. §iÒu ®ã phô thuéc nhiÒu vµo viÖc tæ chøc kiÓm so¸t c¸c kho¶n doanh thu, c¸c
kho¶n chi phÝ vµ x¸c ®Þnh tÝnh to¸n kÕt qña cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, ®Çu t,
ho¹t ®éng tµi chÝnh ... trong kú cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i biÕt ®îc
kinh doanh mÆt hµng nµo, s¶n xuÊt s¶n phÈm nµo cã hiÖu qña cao vµ xu h íng kinh
doanh chóng nh thÕ nµo ®Ó cã thÓ ®Çu t më réng kinh doanh chóng hoÆc chuyÓn h-
íng sang kinh doanh hay s¶n xuÊt mÆt hµng kh¸c. Do ®ã, viÖc tæ chøc kÕ to¸n b¸n
hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh nh thÕ nµo ®ã ®Ó cung cÊp ®îc nh÷ng th«ng
tin cÇn thiÕt gióp cho chñ doanh nghiÖp vµ gi¸m ®èc ®iÒu hµnh cã thÓ ph©n tÝch,
®¸nh gi¸ vµ lùa chän c¸c ph¬ng ¸n kinh doanh, ph¬ng ¸n ®Çu t cã hiÖu qña nhÊt.
§iÒu ®ã còng chØ cã thÓ dùa vµo th«ng tin cña kÕ to¸n cung cÊp míi ®¶m b¶o tÝnh
trung thùc vµ ®¸ng tin cËy.
ViÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng, kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qña mét c¸ch
khoa häc, hîp lý vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp cã ý nghÜa quan
träng trong viÖc thu nhËn, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin cho chñ doanh nghiÖp, gi¸m
®èc ®iÒu hµnh, c¸c c¬ quan chñ qu¶n, qu¶n lý tµi chÝnh ... ®Ó lùa chän ph¬ng ¸n
kinh doanh cã hiÖu qña, gi¸m s¸t viÖc chÊp hµnh chÝnh s¸ch, chÕ ®é kinh tÕ, tµi
chÝnh ...
Doanh thu, chi phÝ vµ lîi nhuËn lµ 3 chØ tiªu mµ mçi doanh nghiÖp ®Òu quan
t©m trong qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Nh vËy, viÖc b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña
b¸n hµng cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi lîi nhuËn, mèi liªn hÖ d©y chuyÒn nµy lu«n
¶nh hëng rÊt lín ®Õn toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
3. NhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng.
B¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng lµ ho¹t ®éng rÊt quan träng trong qóa
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Gi÷a kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ kÕ ho¹ch
tiªu thô cã mèi quan hÖ mËt thiÕt, trong ®ã s¶n xuÊt lµ gèc cña tiªu thô. NhËn thøc
®îc vÊn ®Ò ®ã, nhiÖm vô ®Ò ra cho kÕ to¸n, b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh b¸n hµng nh sau:
- Ghi chÐp, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ kÞp thêi khèi lîng hµng hãa b¸n ra.
- Ghi chÐp, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c trÞ gi¸ vèn cña hµng b¸n ra trong kú kinh
doanh.
- Ghi chÐp, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c ®Çy ®ñ c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qóa tr×nh
b¸n hµng còng nh qóa tr×nh qu¶n lý doanh nghiÖp cho tõng hµng hãa ®· b¸n.
- TÝnh to¸n chÝnh x¸c, kÞp thêi kÕt qña cña qóa tr×nh tiªu thô hµng hãa.
TÝnh to¸n x¸c ®Þnh®óng sè thuÕ GTGT ®Çu ra vµ sè thuÕ GTGT ph¶i nép cho Nhµ
níc.
II. Tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng
1. Kh¸i niÖm vµ ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch
vô:
Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ tæng gi¸ trÞ ®îc thùc hiÖn do viÖc
b¸n hµng hãa cung cÊp dÞch vô cho kh¸ch hµng. Tæng sè doanh thu b¸n hµng lµ sè
tiÒn ghi trªn hãa ®¬n b¸n hµng, trªn hîp ®ång cung cÊp dÞch vô. Theo chÕ ®é kÕ
to¸n hiÖn hµnh, thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu lµ thêi ®iÓm chuyÓn giao quyÒn së
h÷u vÒ hµng hãa dÞch vô cho kh¸ch hµng vµ ®îc kh¸ch hµng thanh to¸n ngay hoÆc
chÊp nhËn thanh to¸n cho sè hµng hãa, dÞch vô ®· cung cÊp. Tïy thuéc vµo ph¬ng
ph¸p tÝnh thuÕ GTGT, doanh thu b¸n hµng bao gåm hay kh«ng bao gåm thuÕ
GTGT, cô thÓ nh sau:
- §èi víi c¬ së kinh doanh tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th×
doanh thu b¸n hµng, cung cÊp dÞch vô kh«ng bao gåm thuÕ GTGT.
3
- §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc diÖn tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc
tiÕp th× doanh thu b¸n hµng, cung cÊp dÞch vô ®· bao gåm c¶ thuÕ GTGT.
- Trong c¸c doanh nghiÖp, doanh thu b¸n hµng bao gåm doanh thu b¸n hµng
hãa, vµ doanh thu cung cÊp dÞch vô ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Doanh thu b¸n Khèi lîng hµng hãa, dÞch vô
hµng vµ cung cÊp = ®îc coi lµ tiªu thô x Gi¸ b¸n
dÞch vô
§Ó x¸c ®Þnh ®îc kÕt qña b¸n hµng, cÇn tÝnh ®îc doanh thu thuÇn, ®ã lµ sè
chªnh lÖch gi÷a tæng doanh thu b¸n hµng víi c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n, hµng
b¸n bÞ tr¶ l¹i, thuÕ TT§B, thuÕ xuÊt khÈu (nÕu cã). Trong ®ã:
+ Gi¶m gi¸ hµng b¸n: lµ sè tiÒn gi¶m trõ cho kh¸ch hµng trªn gi¸ b¸n tháa
thuËn do c¸c nguyªn nh©n ®Æc biÖt nh hµng kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng quy
c¸ch ... ngoµi ra gåm kho¶n thëng cho kh¸ch hµng do trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh
®· tiÕn hµnh mua mét khèi lîng lín hµng hãa vµ kho¶n gi¶m trõ trªn gi¸ b¸n th«ng
thêng v× mua khèi lîng lín hµng hãa trong mét ®ît (bít gi¸).
+ ChiÕt khÊu th¬ng m¹i: Lµ kho¶n doanh nghiÖp ®· gi¶m trõ, hoÆc thanh to¸n
cho ngêi mua hµng do viÖc ngêi mua hµng ®· mua hµng (s¶n phÈm, hµng hãa), dÞch
vô vµ khèi lîng lín theo tháa thuËn vÒ chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®· ghi trªn hîp ®ång
kinh tÕ mua b¸n hoÆc c¸c cam kÕt mua, b¸n hµng.
+ Doanh thu b¸n hµng bÞ tr¶ l¹i: lµ tæng gi¸ thanh to¸n cña sè hµng hãa ®· ®-
îc tiªu thô nhng bÞ ngêi mua tõ chèi, tr¶ l¹i cho ngêi b¸n vi ph¹m c¸c ®iÒu kiÖn ®·
cam kÕt trong hîp ®ång nh kh«ng phï hîp víi yªu cÇu tiªu chuÈn, quy c¸ch kü
thuËt.
+ ThuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ GTGT nép theo ph¬ng ph¸p
trùc tiÕp: lµ sè thuÕ tÝnh cho hµng xuÊt khÈu hoÆc nh÷ng hµng hãa chÞu thuÕ TT§B
®Ó ghi gi¶m doanh thu cho nh÷ng hµng hãa ®ã.
Cïng víiviÖc x¸c ®Þnh ®óng doanh thu b¸n hµng, kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh
x¸c sè thuÕ GTGT ®Çu ra cña hµng hãa tiªu thô trªn c¬ së ®ã tÝnh to¸n sè thuÕ
GTGT mµ doanh nghiÖp ph¶i nép.
2. KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô
2.1. Néi dung doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô:
Doanh thu b¸n hµng, cung cÊp dÞch vô lµ toµn bé sè tiÒn thu ®îc, ho¨c sÏ thu
®îc tõ c¸c giao dÞch vµ nghiÖp vô ph¸t sinh doanh thu nh b¸n s¶n phÈm, hµng hãa,
cung cÊp dÞch vô cho kh¸ch hµng bao gåm c¶ c¸c kho¶n phô thu vµ phÝ thu thªm
ngoµi gi¸ b¸n (nÕu cã).
2.2. Chøng tõ kÕ to¸n sö dông:
Tïy theo ph¬ng thøc, h×nh thøc b¸n hµng mµ sö dông c¸c chøng tõ kÕ to¸n
sau:
- Hãa ®¬n thuÕ GTGT, hãa ®¬n b¸n hµng, hãa ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho,
phiÕu xuÊt kho, hãa ®¬n b¸n hµng giao th¼ng.
- PhiÕu thu tiÒn mÆt, giÊy nép tiÒn cña nh©n viªn b¸n hµng.
- B¶ng kª b¸n lÎ hµng hãa, dÞch vô.
4
- B¸o c¸o b¸n hµng.
- C¸c chøng tõ kh¸c cã liªn quan.
2.3. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông:
Trªn c¬ së hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n thèng nhÊt do nhµ níc ban hµnh, c¨n
cø vµo quy m« nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh cña doanh nghiÖp, kÕ to¸n tiÕn hµnh
nghiªn cøu cô thÓ hãa vµ x¸c ®Þnh hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông trong doanh
nghiÖp m×nh. §Ó theo dâi doanh thu b¸n hµng vµ t×nh h×nh b¸n hµng, kÕ to¸n sö
dông c¸c tµi kho¶n sau:
- Tµi kho¶n 511 "Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô". Dïng ®Ó ph¶n
¸nh tæng sè doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cña doanh nghiÖp, c¸c kho¶n gi¶m doanh
thu vµ x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn trong kú cña doanh nghiÖp. TK 511 cuèi kú kh«ng
cßn sè d vµ trong DN ®îc më chi tiÕt thµnh 4 TK cÊp 2:
+ TK 511.1 "Doanh thu b¸n hµng hãa" ®îc sö dông chñ yÕu trong c¸c doanh
nghiÖp.
+ TK511.2 "Doanh thu b¸n c¸c thµnh phÈm" ph¶n ¸nh doanh thu cña s¶n
phÈm ®· b¸n.
+ TK 511.3 "Doanh thu cung cÊp dÞch vô" sö dông chñ yÕu trong c¸c doanh
nghiÖp dÞch vô
+ TK 511.4 "Doanh thu trî cÊp trî gi¸"
- TK 512 "Doanh thu néi bé": Ph¶n ¸nh doanh thu vÒ s¶n phÈm, hµng hãa,
lao vô, s¶n phÈm tiªu thô néi bé gi÷a c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc trong cïng mét C«ng ty,
TËp ®oµn, Liªn hiÖp XK ... h¹ch to¸n toµn ngµnh. Ngoµi ra, tµi kho¶n nµy cßn sö
dông ®Ó theo dâi c¸c kho¶n, mét sè néi dung ®îc coi lµ tiªu thô néi bé kh¸c nh sö
dông s¶n phÈm, hµng hãa, dÞch vô vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hay tr¶ l¬ng
thëng ... cho c«ng nh©n viªn chøc .... TK 512 ®îc chi tiÕt thµnh 3 TK cÊp 2:
+ TK 521.1 "Doanh thu b¸n hµng hãa"
+ TK 512.2 "Doanh thu b¸n c¸c thµnh phÈm"
+ TK 512.3 "Doanh thu cung cÊp dÞch vô"
- TK 531 "Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i" ph¶n ¸nh doanh thu cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ph¶n ¸nh trªn tµi kho¶n nµy sÏ ®iÒu chØnh doanh thu b¸n
hµng thùc tÕ thùc hiÖn trong kú kinh doanh ®Ó tÝnh doanh thu thuÇn.
- TK 532 "Gi¶m gi¸ hµng b¸n": TK nµydïng ®Ó ph¶n ¸nh kho¶n gi¶m gi¸ cho
kh¸ch hµng do hµng kÐm phÈm chÊt, sai quy c¸ch hay kh¸ch hµng mua víi khèi l-
îng lín. Sè tiÒn gi¶m gi¸ hµng b¸n kÕt chuyÓn sang TK 511 ®Ó ghi gi¶m doanh thu
b¸n hµng.
- TK 333 "thuÕ GTGT" vµ c¸c kho¶n ph¶i nép NSNN ®îc më chi tiÕt thµnh
c¸c TK cÊp 2 nh:
+ TK 333.1 "ThuÕ GTGT"
+ TK 333.2 "ThuÕ TT§B"
+ TK 333.3 "ThuÕ xuÊt, nhËp khÈu"
+ TK 333.4 "ThuÕ TNDN"
+ TK 333.6 "ThuÕ tµi nguyªn"
+ TK 333.7 "ThuÕ nhµ ®Êt, tiÒn thuª ®Êt"
5
+ TK 333.8 "C¸c lo¹i thuÕ kh¸c"
+ ........
2.4. Tr×nh tù kÕ to¸n doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô
2.4.1. Ph¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp:
B¸n hµng trùc tiÕp lµ ph¬ng thøc giao hµng cho ngêi mua trùc tiÕp t¹i kho
(hay trùc tiÕp t¹i c¸c ph©n xëng kh«ng qua kho) cña doanh nghiÖp. Sau khi ngêi
mua nhËn ®ñ hµng thanh to¸n tiÒn hµng hoÆc chÊp nhËn nî hµng hãa x¸c ®Þnh lµ
tiªu thô. Lóc nµy, doanh nghiÖp mÊt quyÒn së h÷u vÒ sè hµng mµ ngêi b¸n ®· giao
vµ kÕ to¸n ghi nhËn doanh thu b¸n hµng theo gi¸ b¸n cha cã thuÕ GTGT. Tr×nh tù
h¹ch to¸n theo s¬ ®å 1.
2.4.2. Ph¬ng thøc b¸n hµng ®¹i lý, ký göi:
B¸n hµng ®¹i lý, ký göi lµ ph¬ng thøc mµ bªn chñ hµng (gäi lµ bªn giao ®¹i
lý) xuÊt hµng giao cho bªn nhËn ®¹i lý (gäi lµ bªn ®¹i lý) ®Ó b¸n. Bªn ®¹i lý sÏ ® îc
hëng thï lao ®¹i lý díi h×nh thøc hoa hång hoÆc chªnh lÖch gi¸. Tr×nh tù kÕ to¸n
t¹i ®¬n vÞ nhËn ®¹i lý, ký göi theo s¬ ®å 2. Tr×nh tù kÕ to¸n t¹i ®¬n vÞ giao ®¹i lý,
ký göi theo s¬ ®å 3.
2.4.3. Ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp:
B¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp lµ ph¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn nhiÒu lÇn. Ngêi
mua sÏ thanh to¸n mét phÇn lÇn ®Çu ngay t¹i thêi ®iÓm mua, sè tiÒn cßn l¹i ®îc ng-
êi mua chÊp nhËn thanh to¸n dÇn ë c¸c kú tiÕp theo vµ ph¶i chÞu mét tû lÖ l·i suÊt
nhÊt ®Þnh. Th«ng thêng, sè tiÒn tr¶ ë c¸c kú tiÕp theo b»ng nhau, trong ®ã bao gåm
mét phÇn doanh thu gèc vµ mét phÇn l·i tr¶ chËm. Theo ph¬ng thøc nµy, vÒ mÆt
h¹ch to¸n khi giao hµng cho ngêi mua th× lîng hµng chuyÓn giao ®îc gäi lµ tiªu thô.
VÒ thùc chÊt, chØ khi nµo ngêi mua thanh to¸n hÕt tiÒn hµng th× doanh nghiÖp míi
mÊt quyÒn së h÷u hµng hãa. PhÇn l·i tr¶ gãp ®îc h¹ch to¸n vµo thu nhËp ho¹t ®éng
tµi chÝnh vµ kh«ng chÞu thuÕ GTGT. Tr×nh tù kÕ to¸n b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp
theo s¬ ®å 4.
2.4.4. Ph¬ng thøc hµng ®æi hµng:
Hµng ®æi hµng lµ ph¬ng thøc b¸n hµng mµ trong ®ã, ngêi b¸n ®em vËt t, s¶n
phÈm, hµng hãa cña m×nh ®Ó ®æi lÊy vËt t, hµng hãa, s¶n phÈm cña ngêi mua. Lîng
hµng ®em ®i trao ®æi thùc chÊt lµ lîng hµng xuÊt b¸n gi¸ trao ®æi lµ gi¸ b¸n cña
hµng hãa, vËt t, s¶n phÈm ®ã trªn thÞ trêng. Tr×nh tù kÕ to¸n theo ph¬ng thøc hµng
®æi hµng theo s¬ ®å sè 5.
III. KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n
1. Kh¸i niÖm gi¸ vèn hµng b¸n
§èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i trÞ gi¸ vèn hµng b¸n lµ sè tiÒn thùc tÕ mµ
doanh nghiÖp ®· bá ra ®Ó cã ®îc sè hµng hãa ®ã, tøc lµ bao gåm trÞ gi¸ mua thùc tÕ
vµ chi phÝ thu mua cña hµng xuÊt b¸n.
TrÞ gi¸ vèn cña TrÞ gi¸ mua cña chi phÝ thu mua ph©n
hµng tiªu thô = hµng tiªu thô trong + bæ cho hµng tiªu thô
trong kú kú trong kú
2. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ mua cña hµng tiªu thô
6
Hµng hãa ®îc mua vÒ tõ nh÷ng nguån kh¸c nhau, vµo c¸c thêi ®iÓm kh¸c
nhau v× vËy khi xuÊt kho cÇn tÝnh trÞ gi¸ xuÊt kho thùc tÕ cña chóng. ViÖc x¸c ®Þnh
®óng gi¸ mua cña hµng b¸n ra ph¶i dùa trªn nguyªn t¾c nhÊt qu¸n.
Do mçi doanh nghiÖp cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý
kh¸c nhau nªn cã thÓ lùa chän mét trong c¸c ph¬ng ph¸p díi ®©y phï hîp víi
doanh nghiÖp m×nh:
- Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn.
TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng = Sè lîng hµng x §¬n gi¸ thùc tÕ
hãa xuÊt kho hãa xuÊt kho b×nh qu©n
TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng + TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng
§¬n gi¸ thùc tÕ = hãa tån ®Çu kú hãa nhËp trong kú
b×nh qu©n Sè lîng hµng hãa Sè lîng hµng hãa
tån ®Çu kú + nhËp trong kú
§ã lµ c¸ch tÝnh theo gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n cña toµn bé sè vèn ®Çu kú vµ toµn
bé sè nhËp trong kú. Theo ph¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn cã thÓ ®îc
tÝnh liªn hoµn trong c¶ kú cho mçi lÇn xuÊt do vËy cßn gäi lµ b×nh qu©n gia quyÒn
liªn hoµn.
- Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ thùc tÕ nhËp tríc - xuÊt tríc (FIFO):
Theo ph¬ng ph¸p nµy tríc hÕt ta ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho cña
tõng lÇn nhËp vµ gi¶ thiÕt hµng nµo nhËp kho tríc th× xuÊt tríc. Sau ®ã c¨n cø vµo
sè lîng xuÊt kho ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho theo nguyªn t¾c: TÝnh theo ®¬n gi¸
thùc tÕ nhËp tríc ®èi víi sè lîng xuÊt kho thuéc lÇn nhËp tríc, sè cßn l¹i (tæng sè
xuÊt kho - sè ®· xuÊt thuéc lÇn nhËp tríc) ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ lÇn nhËp
tiÕp theo. Nh vËy gi¸ thùc tÕ cña hµng hãa tån kho cuèi kú l¹i lµ gi¸ thùc tÕ cña sè
hµng hãa thuéc c¸c lÇn sau cïng.
- Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ thùc tÕ nhËp sau - xuÊt tríc (LIFO):
Theo ph¬ng ph¸p nµy còng ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®¬n gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn
nhËp kho vµ còng gi¶ thiÕt hµng nµo nhËp kho sau th× xuÊt tríc. Sau ®ã c¨n cø sè l-
îng xuÊt kho tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho theo nguyªn t¾c: TÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ
cña lÇn nhËp sau cïng, sè cßn l¹i ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ cña lÇn nhËp tríc ®ã.
Nh vËy gi¸ thùc tÕ cña hµng hãa tån kho cuèi kú l¹i lµ gi¸ thùc tÕ cña hµng hãa
thuéc c¸c lÇn nhËp sau.
- Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh:
Theo ph¬ng ph¸p nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý theo dâi hµng hãa
theo tõng l«. Khi xuÊt l« hµng hãa thuéc l« nµo th× c¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho vµ
®¬n gi¸ nhËp kho (mua) thùc tÕ cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho.
- Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ theo gi¸ thùc tÕ hÖ sè gi¸:
§Ó tÝnh ®îc trÞ gi¸ mua thùc tÕ xuÊt kho, hµng ngµy kÕ to¸n c¨n cø vµo t×nh
h×nh xuÊt kho hµng hãa ®Ó ghi vµo b¶ng kª xuÊt kho theo gi¸ h¹ch to¸n. Cuèi th¸ng
7
tÝnh hÖ sè gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n cña hµng tån ®Çu kú vµ nhËp trong
th¸ng, sau ®ã lÊy hÖ sè nµy nh©n víi trÞ gi¸ hµng xuÊt kho theo gi¸ h¹ch to¸n ®Ó x¸c
®Þnh gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt kho.
Cuèi kú kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ thu mua cho hµng hãa tiªu thô, chi
phÝ thu mua lµ chi phÝ liªn quan ®Õn giai ®o¹n mua hµng nh chi phÝ vËn chuyÓn, b¶o
qu¶n, thuª kho, b·i chøa, hao hôt ®Þnh møc trong khi mua.
CP mua hµng ph©n bæ + CP mua hµng ph¸t
CP thu mua ph©n cho hµng tån ®Çu kú sinh trong kú TrÞ gi¸ mua
bæ cho hµng b¸n ra = x cöa hµng b¸n
trong kú TrÞ gi¸ mua cña hµng + TrÞ gi¸ mua cña ra trong kú
tån ®Çu kú hµng nhËp trong
kú
3. Tµi kho¶n sö dông:
TK 632 "gi¸ vèn hµng b¸n" dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña hµng b¸n vµ c¸c
TK liªn quan 156 (TK 156.1 vµ TK 156.2), TK 157, TK 911.
4. Tr×nh tù kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n:
H¹ch to¸n theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn (S¬ ®å 6)
H¹ch to¸n theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú (S¬ ®å 7)
IV. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp
1. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng
1.1. Néi dung chi phÝ b¸n hµng
Chi phÝ b¸n hµng lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ doanh nghiÖp bá ra cã liªn quan ®Õn
ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm, hµng hãa trong kú, lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé
hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa cÇn thiÕt ®Ó phôc vô qóa tr×nh b¸n
hµng nh chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng, chi phÝ dông cô b¸n hµng, hoa hång, qu¶ng
c¸o, b¶o hµnh, chi phÝ KHTSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi...
§Ó ph¶n ¸nh chi phÝ b¸n hµng, kÕ to¸n sö dông TK 641 "chi phÝ b¸n hµng"
- KÕt cÊu:
+ Bªn nî: TËp hîp chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh trong kú
+ Bªn cã: Ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng cho s¶n phÈm, hµng hãa tiªu thô
- TK 641 cã 7 TK cÊp 2:
+ TK 641.1 "Chi phÝ nh©n viªn"
+ TK 641.2 "Chi phÝ vËt liÖu, bao b×"
+ TK 641.3 "Chi phÝ dông cô, ®å dïng"
+ TK 641.4 "Chi phÝ khÊu hao TSC§"
+ TK 641.5 "Chi phÝ b¶o hµnh"
8
+ TK 641.7 "Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi"
+ TK 641.8 "Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c"
1.2. Tr×nh tù h¹ch to¸n:
Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng: ®îc kh¸i qu¸t theo s¬ ®å 8
2. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp:
2.1. Néi dung chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp:
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn
qu¶n lý chung toµn doanh nghiÖp. Theo quy ®Þnh hiÖn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
bao gåm: chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý, chi phÝ vËt liÖu ®å dïng cho v¨n phßng, chi phÝ
KHTSC§ dïng cho c«ng t¸c qu¶n lý chung cña doanh nghiÖp, c¸c kho¶n thuÕ, lÖ
phÝ, b¶o hiÓm, chi phÝ dù phßng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
§Ó ph¶n ¸nh chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp kÕ to¸n sö dông TK 642 "Chi phÝ
qu¶n lý doanh nghiÖp"
- KÕt cÊu:
+ Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
+ Bªn Cã: C¸c kho¶n gi¶m chi
KÕt chuyÓn vµo TK 911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qña
- TK 642 cã c¸c TK cÊp 2 sau:
+ TK 642.1 "Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý"
+ TK 642.2 "Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý"
+ TK 642.3 "Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng"
+ TK 642.4 "Chi phÝ khÊu hao TSC§"
+ TK 642.5 "ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ
+ TK 642.6 "Chi phÝ dù phßng"
+ TK 642.7 "Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi"
+ TK 642.8 "Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c"
2.2. Tr×nh tù h¹ch to¸n:
Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: ®îc kh¸i qu¸t theo s¬
®å 9.
V. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng
1. Kh¸i niÖm kÕt qña b¸n hµng:
KÕt qña tiªu thô hµng hãa lµ kÕt qña cuèi cïng cña ho¹t ®éng kinh doanh ®îc
thÓ hiÖn th«ng qua chØ tiªu lîi nhuËn vÒ tiªu thô hµng hãa sau mét kú kinh doanh
nhÊt ®Þnh, lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a doanh thu b¸n hµng thuÇn víi gi¸ vèn hµng b¸n
vµ chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
2. Tµi kho¶n sö dông.
* KÕ to¸n sö dông TK 911 "X¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh " ®Ó x¸c ®Þnh toµn
bé kÕt qña ho¹t ®éng SXKD vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña doanh nghiÖp. Tµi kho¶n
nµy ®îc më chi tiÕt cho tõng ho¹t ®éng SXKD. TK 911 cã kÕt cÊu nh sau:
- Bªn Nî:
9
+ KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n
+ KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng
+ KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
+ KÕt chuyÓn kÕt qña ho¹t ®éng kinh doanh (l·i)
- Bªn Cã:
+ KÕt chuyÓn thu nhËp thuÇn vÒ tiªu thô s¶n phÈm, hµng hãa, dÞch vô
+ KÕt chuyÓn kÕt qña ho¹t ®éng kinh doanh (lç)
* §Ó x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh, kÕ to¸n sö dông TK 911 "X¸c ®Þnh kÕt
qña kinh doanh" vµ TK 421 "L·i cha ph©n phèi" TK 421 cã kÕt cÊu nh sau:
- Bªn Nî: KÕt chuyÓn kÕt qña ho¹t ®éng kinh doanh (Lç)
- Bªn Cã: KÕt chuyÓn kÕt qña ho¹t ®éng kinh doanh (L·i).
3. Tr×nh tù h¹ch to¸n:
Tr×nh tù kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh ®îc tr×nh bµy theo s¬ ®å
10.
ch¬ng II
T×nh h×nh thùc tÕ vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qña b¸n hµng t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô
xuÊt khÈu nguyÔn hoµng, gia l©m - hµ néi
10
I. ®Æc ®iÓm t×nh h×nh tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c«ng ty
s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu nguyÔn hoµng, gia l©m - hµ
néi
1. Qóa tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë c«ng ty.
Trong xu thÕ ph¸t triÓn cña toµn khu vùc nãi chung vµ cña ViÖt Nam nãi
riªng, th× th¸ch thøc ®èi víi ViÖt Nam lµ mét khã kh¨n rÊt lín vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ,
v¨n hãa. NhÊt lµ khi ViÖt Nam ®· gia nhËp ASEAN, AFTA vµ trong t¬ng lai kh«ng
xa sÏ gia nhËp tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). Nh÷ng g× h«m nay ViÖt Nam cã
®îc kh«ng thÓ kh«ng kÓ tíi ®ãng gãp cña c¸c doanh nghiÖp thµnh ®¹t vµo c«ng
cuéc ®æi míi cña ®Êt níc. C«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu NguyÔn Hoµng lµ
mét trong nh÷ng ®¬n vÞ tiªu biÓu ®ã. C«ng ty thµnh lËp vµo ngµy 30/10/1992. C«ng
ty cã trô së giao dÞch t¹i ®Þa bµn HuyÖn Gia L©m - Hµ Néi, tªn giao dÞch quèc tÕ lµ
Nguyªn Hoang garment Co.Ltd víi giÊy phÐp kinh doanh sè 042988 do Träng Tµi
kinh tÕ Hµ Néi cÊp ngµy 3/11/1992.
- §èi tîng s¶n xuÊt ë c«ng ty lµ quÇn ¸o may mÆc xuÊt khÈu.
- Kh¸ch hµng chÝnh cña c«ng ty lµ níc §an M¹ch (mét trong nh÷ng níc cã
uy tÝn trªn thÞ trêng quèc tÕ).
- §Çu t c¬ së vËt chÊt lµ do c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu NguyÔn
Hoµng dùa vµo mét phÇn vèn tù cã vµ mét phÇn vèn ®i vay.
- Mét m¶ng nhá cña c«ng ty chuyªn s¶n xuÊt quÇn ¸o trÎ con (Kids
Collection) do phßng kinh doanh ®¶m nhiÖm, mÆt hµng nµy rÊt ®îc a chuéng trªn
thÞ trêng hiÖn nay vµ cã chi nh¸nh ë kh¾p c¶ níc.
- Tæng sè vèn kinh doanh cña c«ng ty lµ: 10.848.756.412 ®
+ Vèn cè ®Þnh: 2.701.464.980 ®
+ Vèn lu ®éng: 8.147.291.432 ®
§Õn ®Çu n¨m 2003, sau 10 n¨m ho¹t ®éng c«ng ty ®· s¶n xuÊt ®îc hµng chôc
triÖu bé quÇn ¸o.
Toµn bé s¶n phÈm trªn chñ yÕu ®îc xuÊt khÈu sang thÞ trêng Ch©u ¢u ®Ó t¹o
thªm sù ph¸t triÓn cña c«ng ty, ban l·nh ®¹o ®· chñ ®éng vµ m¹nh d¹n ký hîp ®ång
víi nhiÒu kh¸ch hµng nh»m n©ng cao kim ng¹ch xuÊt khÈu, tËn dông n¨ng lùc tèi
®a s½n cã cña c«ng ty.
C«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu NguyÔn Hoµng lµ mét c«ng ty Tr¸ch
nhiÖm h÷u h¹n, h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, c«ng ty cã ®Çy ®ñ t c¸ch ph¸p nh©n, cã
con dÊu riªng, ®îc më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng vµ lµ ®èi tîng ®iÒu chØnh cña luËt
Doanh nghiÖp ViÖt Nam.
2. NhiÖm vô kinh doanh cña c«ng ty.
C«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu NguyÔn Hoµng, Gia L©m - Hµ Néi
gåm c¸c ho¹t ®éng kinh doanh sau:
- Kinh doanh hµng thÓ thao.
- Kinh doanh trang phôc c«ng së.
- Kinh doanh ®å ch¬i trÎ em.
- VËn chuyÓn hµng hãa.
11
- §¹i lý b¸n quÇn ¸o may mÆc xuÊt khÈu, dÞch vô vËn chuyÓn hµng hãa.
- Kinh doanh kh¸ch s¹n.
- Kinh doanh hµng tiªu dïng.
3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu
NguyÔn Hoµng.
§Ó thÝch øng víi nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn, ho¹t ®éng theo c¬
chÕ thÞ trêng, cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN. Yªu cÇu hµng ®Çu
®èi víi c«ng ty lµ ph¶i chän m« h×nh qu¶n lý sao cho phï hîp víi chøc n¨ng, nhiÖm
vô cña m×nh, ®¶m b¶o võa gän nhÑ nhng vÉn ®ñ hiÖu lùc ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh
doanh. §øng ®Çu lµ gi¸m ®èc, ngêi cã quyÒn cao nhÊt vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc
ph¸p luËt vÒ mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty. ChÕ ®é mét thñ trëng t¹i c«ng ty ®îc thùc
hiÖn dùa trªn c¬ së thùc hiÖn quyÒn lµm chñ cña ngêi lao ®éng nh»m gi¶i quyÕt
®óng ®¾n mèi quan hÖ vÒ lîi Ých kinh tÕ gi÷a ngêi lao ®éng tËp thÓ vµ c«ng ty.
C¸c phßng ban chøc n¨ng gióp viÖc cho gi¸m ®èc vµ c¸c phã phßng gi¸m
®èc. Mçi phßng ®Òu cã nhiÖm vô nhÊt ®Þnh ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
th«ng suèt.
- C¸c bé phËn chøc n¨ng gåm 6 phßng:
+ Phßng kü thuËt
+ Xëng s¶n xuÊt
+ Phßng KCS (phßng kü thuËt kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm)
+ Phßng hµnh chÝnh
+ Phßng kÕ to¸n
+ Phßng kinh doanh tæng hîp
- Vµ 3 tæ:
+ Tæ c¾t
+ Tæ may
+ Tæ lµ
- Chøc n¨ng, nhiÖm vô ë tõng bé phËn:
+ Gi¸m ®èc:
Lµ ngêi phô tr¸ch chung vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh ë c«ng ty.
+ Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch s¶n xuÊt:
Lµ ngêi ®îc gi¸m ®èc ñy quyÒn chØ ®¹o vÊn ®Ò s¶n xuÊt vµ chÊt lîng s¶n
phÈm. Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch s¶n xuÊt, ®ång thêi lµ ngêi ®îc ñy quyÒn cïng phã
gi¸m ®èc tµi chÝnh vµ kinh doanh gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan khi gi¸m ®èc
®i v¾ng.
+ Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch hµnh chÝnh cã quyÒn tuyÓn chän c«ng nh©n viªn vµ
sa th¶i khi cÇn thiÕt.
+ Phã gi¸m ®èc tµi chÝnh vµ kinh doanh:
Lµ ngêi ®îc gi¸m ®èc ñy quyÒn chØ ®¹o mäi ho¹t ®éng kinh doanh vµ tµi
chÝnh cña c«ng ty, phã gi¸m ®èc tµi chÝnh vµ kinh doanh cã tr¸ch nhiÖm lµm cho
c«ng ty lu«n ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®Òu ®Æn tøc lµ chØ ®¹o vÒ tµi chÝnh vµ t×m kiÕm
12
nh÷ng ®¬n ®Æt hµng, lµ ngêi cïng trî lý gi¸m ®èc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan
khi gi¸m ®èc v¾ng mÆt.
- C¸c bé phËn chøc n¨ng:
+ Phßng kü thuËt:
Cã nhiÖm vô gi¸m s¸t vµ ®a ra ®Þnh møc, tiªu chuÈn vÒ kü thuËt, øng dông khoa häc
kü thuËt, ph¸t minh s¸ng kiÕn c¶i tiÕn s¶n phÈm.
+ Xëng s¶n xuÊt:
ChÞu tr¸ch nhiÖm s¶n xuÊt s¶n phÈm xuÊt khÈu cho c«ng ty.
+Phßng KCS:
ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kü thuËt, an toµn trong s¶n xuÊt, ngoµi ra phßng nµy cã
nhiÖm vô quan träng n÷a lµ kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm trªn tõng c«ng ®o¹n s¶n
xuÊt.
+Phßng hµnh chÝnh:
Lµ bé phËn ®îc tËp hîp ban tæ chøc lao ®éng tiÒn l¬ng, hµnh chÝnh qu¶n trÞ.
NhiÖm vô cña bé phËn nµy lµ bè trÝ, s¾p xÕp lao ®éng trong c«ng ty vµ sè lîng, tr×nh
®é tay nghÒ tõng phßng, tõng tæ x©y dùng nh÷ng néi dung, quy chÕ híng dÉn thùc
hiÖn c¸c quy ®Þnh theo ®óng chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ níc.
+ Phßng kÕ to¸n:
Lµ bé phËn lµm c«ng cô qu¶n lý trong c«ng ty, gióp gi¸m ®èc thùc hiÖn tèt
chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n, thèng kª tµi chÝnh cho c«ng ty, ngoµi ra phßng nµy cã
nhiÖm vô lËp vµ thùc hiÖn tèt c¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh vµ b¸o c¸o tµi chÝnh theo quy
®Þnh.
+ Phßng kinh doanh tæng hîp:
Thùc hiÖn nhiÖm vô t×m hiÓu thÞ trêng, t×m nguån cung cÊp nguyªn vËt liÖu
cho c«ng ty vµ t×m thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm, thóc ®Èy b¸n hµng.
Ngoµi c¸c bé phËn chøc n¨ng trªn ba tæ chÝnh c¾t, may, lµ cã nhiÖm vô t¹o ra s¶n
phÈm lµ quÇn ¸o may mÆc xuÊt khÈu, t¹o nguån lùc thóc ®Èy c«ng ty ph¸t triÓn.
gi¸m ®èc
Phã gi¸m ®èc phô Phã gi¸m ®èc phô Phã gi¸m ®èc phô
tr¸ch s¶n xuÊt tr¸ch hµnh chÝnh tr¸ch tµi chÝnh
Phßng
Phßng Xëng Phßng Phßng Phßng kinh
kü s¶n kcs hµnh kÕ to¸n doanh
thuËt xuÊt chÝnh tæng
13 hîp
Tæ c¾t Tæ may Tæ lµ
BiÓu 1: S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt
khÈu NguyÔn Hoµng.
Gi¶i thÝch s¬ ®å: Quan hÖ chØ ®¹o
C¸c chØ tiªu kÕt qña ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty n¨m 2001/2002
N¨m
2001 2002
ChØ tiªu
1. Tæng doanh thu 13.129.090.886 14.510.687.191
2. Tæng lîi nhuËn 2.724.220.668 2.983.703.220
3. ThuÕ nép NS Nhµ níc 65.920.649 95.820.691
Theo sè liÖu cña b¶ng trªn ta thÊy trong n¨m 2002, C«ng ty ®· lµm ¨n cã
hiÖu qña h¬n n¨m 2001, lîi nhuËn, doanh thu, thuÕ nép ng©n s¸ch ®Òu t¨ng h¬n. Cô
thÓ lµ tæng doanh thu n¨m 2002 t¨ng so víi n¨m 2001 t¨ng 10,5%. Lîi nhuËn n¨m
2002 t¨ng so víi n¨m 2001 t¨ng 9,52%, c¸c kho¶n thuÕ nép ng©n s¸ch còng t¨ng
lªn.
II. ®Æc ®iÓm tæ chøc kÕ to¸n t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch
vô xuÊt khÈu NguyÔn Hoµng.
1. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña phßng kÕ to¸n:
- LËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh, ®ång thêi thèng nhÊt víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ kü
thuËt cña c«ng ty.
- Huy ®éng ®îc c¸c nguån vèn thÝch hîp, sö dông vèn hîp lý tiÕt kiÖm, ®¶m
b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qña kinh tÕ cao.
Tæ chøc h¹ch to¸n kÞp thêi, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong
qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
14
- Thùc hiÖn híng dÉn vµ gi¸m s¸t qu¶n lý tiÒn tÖ cña c«ng ty theo quy ®Þnh
cña Nhµ níc.
- Ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña c«ng ty.
- Gióp gi¸m ®èc cña c«ng ty x©y dùng gi¸ b¸n s¶n phÈm quyÕt ®Þnh vÒ tµi
chÝnh trong s¶n xuÊt kinh doanh.
- Tham gia x©y dùng c¸c hîp ®ång kinh tÕ víi c¸c kh¸ch hµng ®Æc biÖt trong
viÖc quy ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn tµi chÝnh cña hîp ®ång.
ChÝnh nh÷ng chøc n¨ng vµ nhiÖm vô trªn mµ c¬ cÊu bé m¸y kÕ to¸n t¹i c«ng
ty tæ chøc nh sau:
S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu NguyÔn Hoµng
KÕ to¸n trëng
KÕ to¸n KÕ to¸n
KÕ to¸n TSC§ tæng hîp
thanh vËt t, l- kiªm kÕ
to¸n ¬ng vµ to¸n gi¸ Thñ qòy
b¶o thµnh vµ
hiÓm tiªu thô
SP
Thñ kho, nh©n viªn thèng kª
BiÓu 2: S¬ ®å bé m¸y tæ chøc kÕ to¸n t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu
NguyÔn Hoµng.
Gi¶i thÝch s¬ ®å: Quan hÖ chØ ®¹o
Quan hÖ phèi hîp
2. Mét sè ®Æc ®iÓm c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty.
C«ng ty hiÖn ®ang ¸p dông h×nh thøc sæ kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ. Víi ®Æc
®iÓm cña mét doanh nghiÖp, c«ng ty kh«ng thùc hiÖn tÝnh gi¸ thµnh mµ chØ tiÕn
hµnh h¹ch to¸n chi phÝ kinh doanh. ViÖc qu¶n lý chi phÝ còng ®îc tËp trung t¹i c«ng
ty.
Niªn ®é kÕ to¸n b¾t ®Çu tõ ngµy 01/01/N vµ kÕt thóc vµo ngµy 31/12/N, sö
dông thèng nhÊt ®¬n vÞ tiÒn tÖ vµ ®ång ViÖt Nam.
15
Kú h¹ch to¸n cña c«ng ty theo th¸ng, hµng th¸ng kÕ to¸n tiÕn hµnh khãa sæ
lËp b¸o c¸o tæng hîp cÇn thiÕt. Ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT t¹i c«ng ty lµ ph¬ng
ph¸p khÊu trõ.
S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc chøng tõ ghi sæ
Chøng tõ gèc
NhËp d÷ liÖu
16
B¸o c¸o chi tiÕt TK 511, 632, 641 B¶ng tæng hîp chi tiÕt
C©n ®èi nhËp xuÊt TK 156
Chøng tõ ghi sæ
Sæ c¸i TK 511, 641, 642, 911
B¶ng c©n ®èi thö B¸o c¸o tµi chÝnh
Ghi chó: Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
Quan hÖ ®èi chiÕu
III. thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qña b¸n hµng t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt
khÈu NguyÔn hoµng
1. KÕ to¸n b¸n hµng t¹i c«ng ty
1.1. Néi dung doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô t¹i c«ng ty:
- T¹i c«ng ty, doanh thu b¸n hµng gåm:
+ Doanh thu b¸n hµng hãa
+ Doanh thu b¸n s¶n phÈm
+ Doanh thu cung cÊp dÞch vô
+ Doanh thu chi phÝ
1.2. Chøng tõ kÕ to¸n sö dông.
- Hãa ®¬n GTGT kiªm phiÕu xuÊt kho
- PhiÕu thu
17
- C¸c chøng tõ liªn quan
1.3. Tµi kho¶n sö dông t¹i c«ng ty.
§Ó ph¶n ¸nh tæng doanh thu b¸n hµng hãa trong kú, kÕ to¸n sö dông TK 511
"Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô"
C¸c TK kh¸c cã liªn quan: TK 111, 112,131, 3331...
- KÕt cÊu TK 511:
+ Bªn Nî:
Kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n kÕt chuyÓn cuèi kú
KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vµo TK 911 "x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng"
+ Bªn Cã:
Doanh thu b¸n hµng hãa cña c«ng ty thùc hiÖn trong kú kÕ to¸n
1.4. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n vµ tr×nh tù ghi sæ:
- T¹i kho: Thñ kho c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho do bé phËn b¸n hµng viÕt ®Ó
giao cho kh¸ch hµng theo ®óng nh sè lîng hµng ghi trªn phiÕu xuÊt kho. Cuèi
th¸ng thñ kho cã nhiÖm vô nép toµn bé phiÕu xuÊt kho lªn phßng kÕ to¸n ®Ó lµm
c¨n cø ®èi chiÕu b¸n hµng.
- T¹i cöa hµng: Nh©n viªn b¸n hµng hµng ngµy ngoµi viÖc ghi chÐp t×nh h×nh
xuÊt b¸n hµng, cßn lµ ngêi trùc tiÕp giao hµng vµ thu tiÒn hµng. Cuèi ngµy nh©n
viªn b¸n hµng cã tr¸ch nhiÖm ph¶i ®a phiÕu b¸n hµng cïng toµn bé sè tiÒn hµng vÒ
phßng kÕ to¸n cña c«ng ty. Toµn bé sè tiÒn hµng ®Òu ®îc nép cho thñ qòy cña c«ng
ty.
- T¹i phßng kÕ to¸n: C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho ®Ó viÕt hãa ®¬n GTGT (BiÓu
1), hãa ®¬n nµy cña c«ng ty sÏ ®îc lËp thµnh 3 liªn:
+ Liªn gèc: Lu t¹i phßng kÕ to¸n
+ Mét liªn: giao cho kh¸ch hµng
+ Mét liªn: Lµm c¨n cø ®Ó thanh to¸n.
§ång thêi tiÕn hµnh h¹ch to¸n tiªu thô hµng hãa.
* Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
1.4.1.Ph¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp:
Thêng ¸p dông cho nhãm ®èi tîng kh¸ch hµng quen lµ c¸ nh©n tËp thÓ mua
víi sè lîng lín.
T¹i kho khi nhËn ®îc hãa ®¬n, thñ kho sÏ ghi vµo thÎ kho theo sè lîng hµng
®îc b¸n. ThÎ kho do thñ kho më hµng th¸ng vµ më chi tiÕt cho tõng lo¹i hµng hãa
(BiÓu 2). Thñ kho cã nhiÖm vô theo dâi chi tiÕt hµng hãa nhËp, xuÊt, tån. §Õn cuèi
th¸ng thñ kho tÝnh sè tån kho cho tõng lo¹i hµng hãa ®Ó ®èi chiÕu víi phßng kÕ
to¸n.
T¹i phßng kÕ to¸n, sau khi nhËn chøng tõ do thñ kho mang tíi, kÕ to¸n kiÓm
tra tÝnh ph¸p lý vµ ký. Mçi lo¹i hµng hãa ®Òu ®îc sö dông mét m· riªng nªn khi
nhËn ®îc hãa ®¬n GTGT, kÕ to¸n tra m· hµng b¸n ®Ó nhËp vµo m¸y tÝnh ®· ®îc lËp
tr×nh s½n. KÕ to¸n sö dông hãa ®¬n, sæ chi tiÕt hµng hãa, b¶ng tæng hîp nhËp, xuÊt,
tån (BiÓu 4,5,6).
18
VD: Ngµy 12/03/2003 trªn hãa ®¬n sè 022106 (BiÓu 1) c«ng ty b¸n cho c«ng
ty DÖt May T.D.N mét sè mÆt hµng, c«ng ty T.D.N thanh to¸n ngay b»ng tiÒn mÆt.
T¹i phßng kÕ to¸n, sau khi hãa ®¬n chøng tõ do thñ kho chuyÓn tíi kÕ to¸n
kho c¨n cø vµo m· hµng ®Ó nhËp vµo phÇn hµnh b¸n hµng ®· ®îc lËp tr×nh s½n trªn
m¸y vµ tõ hãa ®¬n GTGT sè 022106 vµ phiÕu thu sè T29/10 (BiÓu 3), kÕ to¸n ®Þnh
kho¶n nh sau:
Nî TK 111: 5.519.482
Cã TK 511: 5.017.711
Cã TK 333.1: 501.771
Tõ phiÕu thu kÕ to¸n vµo sæ qòy tiÒn mÆt (BiÓu 7).Cuèi th¸ng c¨n cø vµo hãa
®¬n GTGT vµ sæ theo dâi hãa ®¬n kÕ to¸n lËp chøng tõ ghi sæ sè 05 ph¶n ¸nh doanh
thu cña c«ng ty. C¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ sè 05 kÕ to¸n ghi sæ c¸i TK 511.
H×nh thøc thanh to¸n chñ yÕu t¹i c«ng ty lµ thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt. Sè tiÒn
b¸n hµng t¹i kho trong ngµy ®îc nép cho thñ qòy c«ng ty, kÕ to¸n vµo sæ chi tiÕt TK
131 cho c«ng ty vµ tõng mÆt hµng.
VÝ dô: Ngµy 15 th¸ng 03 n¨m 2003 trªn hãa ®¬n sè 022108 c«ng ty xuÊt kho
b¸n cho anh TuÊn mét sè mÆt hµng (BiÓu 8)
Tæng sè tiÒn thanh to¸n lµ 6.272.700®, anh TuÊn tr¶ ngay b»ng tiÒn mÆt. Cuèi
ngµy chÞ Liªn nh©n viªn b¸n hµng t¹i kho c«ng ty nép tiÒn b¸n hµng cho thñ qòy sè
tiÒn ghi trªn hãa ®¬n GTGT lµ 6.272.700®, chÞ Liªn nép 5.161.700®. KÕ to¸n qòy
lËp phiÕu thu sè 243 (BiÓu 26), vµ lËp biªn b¶n cam kÕt thanh to¸n, ghi sæ chi tiÕt
TK 131 cho c«ng ty.
Theo vÝ dô trªn, c¨n cø vµo hãa ®¬n sè 022108, phiÕu thu sè 243 vµ biªn b¶n
cam kÕt thanh to¸n cho nh©n viªn b¸n hµng kÕ to¸n ®Þnh kho¶n:
Nî TK 111 5.161.700
Nî TK 131 1.111.000
Cã TK 511 5.974.000
Cã TK 333.1 298.700
Tõ hãa ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho kÕ to¸n vµo sæ chi tiÕt b¸n hµng (BiÓu 9), tõ
phiÕu thu vµ biªn b¶n cam kÕt thanh to¸n, kÕ to¸n ghi sæ chi tiÕt TK 131 theo dâi
cho c«ng ty (BiÓu 10). KÕ to¸n dùa vµo biªn b¶n cam kÕt thanh to¸n, phiÕu thu, hãa
®¬n ph¶n ¸nh vµo bªn Nî TK 131. Khi nh©n viªn cöa hµng nép nèt sè thiÕu, c¨n cø
vµo phiÕu thu tiÒn mÆt kÕ to¸n ph¶n ¸nh vµo bªn Cã TK 131, cuèi th¸ng kÕ to¸n
tæng hîp sè liÖu trªn sæ TK 131 ®Ó x¸c ®Þnh sè nî ph¸t sinh trong kú, tæng sè tiÒn
®· thanh to¸n, cha thanh to¸n cßn tån ®Õn cuèi kú cña mçi cöa hµng vµ kho c«ng ty.
Cuèi th¸ng c¨n cø vµo sæ chi tiÕt b¸n hµng, c¸c phiÕu xuÊt kho kiªm hãa ®¬n
b¸n hµng, kÕ to¸n kho lËp b¸o c¸o b¸n hµng t¹i kho c«ng ty.
KÕ to¸n kho c¨n cø vµo c¸c b¸o c¸o b¸n hµng t¹i kho c«ng ty lËp b¶ng kª
hµng hãa dÞch vô t¹i kho c«ng ty (BiÓu 21).
Cuèi th¸ng c¨n cø vµo hãa ®¬n GTGT, b¸o c¸o b¸n hµng t¹i c«ng ty, b¶ng kª
hµng hãa dÞch vô, sæ chi tiÕt TK 131 theo dâi sè tiÒn cßn nép thiÕu cña kho c«ng ty
®Ó lËp chøng tõ ghi sæ sè 05, tõ chøng tõ ghi sè 05 kÕ to¸n ghi sæ c¸i TK 511 cho
doanh thu kho c«ng ty (BiÓu 11).
1.4.2. B¸n hµng hãa t¹i cöa hµng:
19
Thêng ¸p dông cho kh¸ch hµng lµ nhãm ®èi tîng, c¸ nh©n mua hµng víi sè l-
îng nhá.
NghiÖp vô b¸n hµng t¹i c¸c cöa hµng: cöa hµng 45 Quang Trung, siªu thÞ
Starbowl, cöa hµng ST Intimex, cöa hµng Trµng TiÒn.
T¹i c¸c cöa hµng, khi ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô b¸n hµng nh©n viªn b¸n hµng
kh«ng lËp hãa ®¬n b¸n hµng mµ chØ lËp b¸o c¸o b¸n hµng hµng ngµy cña c¸c cöa
hµng cña mçi b¸o c¸o cã ghi ®Çy ®ñ vÒ lo¹i hµng, sè lîng, gi¸ gèc, gi¸ b¸n vµ thµnh
tiÒn. Cuèi ngµy nh©n viªn cöa hµng tËp hîp c¸c b¸o c¸o cña c¸c cöa hµng göi cho
nh©n viªn kÕ to¸n thèng kª cña tõng cöa hµng ®Ó lµm c¨n cø ghi sæ chi tiÕt b¸n
hµng cña cöa hµng.
Cuèi ngµy nh©n viªn b¸n hµng ®em toµn bé sè tiÒn b¸n hµng trong ngµy nép
cho thñ qòy cña c«ng ty. Sè tiÒn thiÕu so víi b¸o c¸o b¸n hµng ®îc theo dâi t¹i sæ
chi tiÕt TK 131. KÕ to¸n qòy lËp phiÕu thu tiÒn, phiÕu lËp thµnh 2 liªn, 1 liªn ®Ó l u
t¹i sæ, 1 liªn giao cho nh©n viªn kÕ to¸n cöa hµng ®Ó lµm c¨n cø lËp b¶ng kª nép
tiÒn cña cöa hµng.
VÝ dô: Ngµy 15/03/2003 anh Linh nh©n viªn cöa hµng ST Intimex nép b¸o
c¸o b¸n hµng hµng ngµy sau:
Tªn hµng §¬n vÞ Sè lîng §¬n gi¸ (®) Thµnh tiÒn (®)
KC 21287 ChiÕc 2 73.000 146.000
KH 35302 ChiÕc 1 125.000 125.000
HD 54041 ChiÕc 5 39.000 195.000
KC 21272 ChiÕc 15 25.000 375.000
.........
Tæng sè tiÒn b¸n hµng cña cöa hµng ST Intimex lµ 1.380.000, nh©n viªn cöa
hµng ®· nép ®ñ.
Tõ b¸o c¸o b¸n hµng ngµy 15/03/2003 (BiÓu 12), kÕ to¸n vµo sæ chi tiÕt b¸n
hµng cña cöa hµng (BiÓu 13). Tõ phiÕu thu sè 17, b¸o c¸o b¸n hµng hµng ngµy vµ sæ
chi tiÕt b¸n hµng cña cöa hµng kÕ to¸n ®Þnh kho¶n:
Nî TK 111 1.380.000
Cã TK 511 1.314.286
Cã TK 333.1 65.714
Cuèi th¸ng kÕ to¸n cöa hµng lËp c¸c b¸o c¸o b¸n hµng vµ göi lªn cho phßng
kÕ to¸n c«ng ty. C¸c b¸o c¸o gåm:
- B¶ng kª nép tiÒn: c¨n cø vµo phiÕu thu sè tiÒn thùc nép cho thñ qòy
- B¸o c¸o b¸n hµng t¹i c¸c cöa hµng: ®îc lËp c¨n cø vµo c¸c b¸o c¸o b¸n
hµng hµng ngµy vµ sæ chi tiÕt b¸n hµng.
- B¸o c¸o tæng hîp kinh doanh: c¨n cø vµo c¸c b¸o c¸o b¸n hµng cña c¸c cöa
hµng (BiÓu 14).
Cuèi th¸ng kÕ to¸n c«ng ty tæng hîp sè liÖu ë c¸c cöa hµng vµ lËp b¶ng gi¶i
thÝch doanh thu TK 511.
20
Trong c¬ chÕ thÞ trêng, kinh tÕ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn dùa trªn thÕ m¹nh cña
chÝnh m×nh lµ môc tiªu mµ mçi quèc gia ®Òu mong muèn ®¹t tíi, ®iÒu nµy ®Æc biÖt
quan träng ®èi víi mét ®Êt níc ®ang trong qóa tr×nh ph¸t triÓn theo m« h×nh kinh tÕ
thÞ trêng cã ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa nh níc ta hiÖn nay, v× vËy qu¶n lý tµi chÝnh
còng ph¶i thay ®æi cho phï hîp víi xu híng ph¸t triÓn ®ã.
Tríc ®©y, trong c¬ chÕ tËp trung bao cÊp th× viÖc kinh doanh thÊt b¹i cã Nhµ
níc bï lç. Nhng trong c¬ chÕ thÞ trêng míi th× lîi Ých kinh tÕ g¾n liÒn trùc tiÕp víi
doanh nghiÖp. Sù tham gia ®Çy ®ñ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ lµm cho c¹nh tranh ngµy
cµng trë lªn gay g¾t. Tiªu thô thµnh phÈm, hµng hãa chiÕm vÞ trÝ rÊt quan träng.
Thùc hiÖn kh©u tiªu thô sÏ t¹o ra c¸c chu kú kinh doanh liªn tôc, ®Èy nhanh tèc ®é
lu©n chuyÓn vèn, t¹o ra c¸c nguån thu bï chi ®¶m b¶o cã l·i th× doanh nghiÖp ph¶i
thóc ®Èy nhanh tiªu thô s¶n phÈm hµng hãa, rót ng¾n vßng quay cña vèn, thu håi
vèn mét c¸ch nhanh nhÊt vµ cã hiÖu qña nhÊt. V× vËy c«ng t¸c b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qña b¸n hµng lµ mét trong nh÷ng phÇn hµnh kÕ to¸n quan träng nhÊt.
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nªu trªn, qua thêi gian thùc tËp t¹i
c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu NguyÔn Hoµng, Gia L©m - Hµ Néi, ®îc sù
gióp ®ì cña c¸n bé nh©n viªn phßng kÕ to¸n cïng sù híng dÉn tËn t×nh - chu ®¸o
cña thÇy gi¸o: TiÕn sÜ NguyÔn Vâ Ngo¹n, em tËp trung nghiªn cøu ®Ò tµi: "KÕ to¸n
b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt
khÈu NguyÔn Hoµng, Gia L©m - Hµ Néi" cho luËn v¨n cña m×nh.
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, luËn v¨n gåm 03 ch¬ng
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng
trong doanh nghiÖp .
Ch¬ng II: T×nh h×nh thùc tÕ vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n
hµng t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu NguyÔn Hoµng, Gia L©m - Hµ Néi.
Ch¬ng III: §¸nh gi¸ chung vµ mét sè ®Ò xuÊt nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn kÕ
to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt
khÈu NguyÔn Hoµng, Gia L©m - Hµ Néi.
Ch¬ng I
Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qña b¸n hµng trong doanh nghiÖp
I. Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qña b¸n hµng
1. Kh¸i niÖm vÒ b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng
B¸n hµng ë c¸c doanh nghiÖp lµ qóa tr×nh c¸c ®¬n vÞ ®ã thùc hiÖn viÖc
chuyÓn hãa vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh tõ h×nh th¸i hµng hãa sang h×nh th¸i
tiÒn tÖ vµ h×nh thµnh kÕt qña b¸n hµng. §ã lµ viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u hµng hãa,
dÞch vô cho kh¸ch hµng, doanh nghiÖp thu ®îc tiÒn hoÆc ®îc quyÒn thu tiÒn.
B¸n hµng lµ kh©u cuèi cïng cña qóa tr×nh lu th«ng hµng hãa, nã tháa m·n
nhu cÇu cña x· héi vÒ mét gi¸ trÞ sö dông nµo ®ã, thùc hiÖn môc ®Ých cña s¶n xuÊt
lµ tiªu dïng.
B¸n hµng lµ viÖc thùc hiÖn gi¸ trÞ sö dông cña hµng hãa th«ng qua quan hÖ
trao ®æi, ®ã lµ qóa tr×nh ®¬n vÞ b¸n giao hµng cho ®¬n vÞ mua ®Ó thu ®îc tiÒn vÒ
hoÆc chÊp nhËn tr¶ tiÒn.
Nh vËy xÐt ë gãc ®é kinh tÕ, b¸n hµng chÝnh lµ qóa tr×nh chuyÓn giao hµng
hãa cña ®¬n vÞ b¸n cho ®¬n vÞ mua vµ nhËn ®îc tiÒn thanh to¸n cña hä. Theo nghÜa
®ã, qóa tr×nh b¸n hµng nÕu thanh to¸n qua ng©n hµng vµ mua b¸n theo hîp ®ång th×
cã thÓ chia thµnh hai giai ®o¹n:
Giai ®o¹n 1: §¬n vÞ b¸n xuÊt giao s¶n phÈm cho ®¬n vÞ mua. Giai ®o¹n nµy
®¬n vÞ c¨n cø vµo c¸c hîp ®ång tiªu thô ®· ký kÕt ®Ó giao hµng cho kh¸ch hµng.
§¬n vÞ b¸n cã thÓ giao hµng trùc tiÕp hoÆc cã thÓ giao hµng gi¸n tiÕp (qua ®¹i lý
vËn t¶i, qua ngµnh m«i giíi...) cho kh¸ch hµng. Giai ®o¹n nµy ph¶n ¸nh mét mÆt
qóa tr×nh vËn ®éng cña hµng hãa. Tuy nhiªn nã cha ®¶m b¶o ph¶n ¸nh ®îc kÕt qña
cña b¸n hµng, cha cã c¬ së ®Ó ®¶m b¶o qóa tr×nh b¸n hµng ®· hoµn tÊt bëi v× hµng
hãa göi ®i cha ®îc kh¼ng ®Þnh lµ sÏ thu ®îc tiÒn.
Giai ®o¹n 2: Kh¸ch hµng tr¶ tiÒn hoÆc x¸c nhËn tr¶ tiÒn. §©y lµ giai ®o¹n ®¬n
vÞ ®· tiªu thô ®îc hµng hãa vµ thu tiÒn vÒ (hoÆc sÏ thu ®îc tiÒn vÒ). KÕt thóc giai
®o¹n nµy còng lµ lóc qóa tr×nh b¸n hµng ®îc hoµn tÊt, ®¬n vÞ cã thu nhËp ®Ó bï ®¾p
c¸c chi phÝ ®· bá ra trong qóa tr×nh kinh doanh vµ h×nh thµnh kÕt qña kinh doanh.
Trong mèi quan hÖ nh©n qña ®ã b¸n hµng víi vÞ trÝ lµ kh©u cuèi cïng trong
qóa tr×nh kinh doanh cña ®¬n vÞ cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi kÕt qña kinh doanh.
B¸n hµng lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh, ngîc l¹i, x¸c ®Þnh kÕt qña kinh
doanh lµ c¨n cø quan träng ®Ó ®¬n vÞ c¨n cø quyÕt ®Þnh cã tiªu thô hµng hãa n÷a
hay kh«ng? kh«ng tiªu thô hµng hãa nµo, gi¸ b¸n cña tõng lo¹i hµng hãa ra sao...
Cã thÓ nãi gi÷a b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng cã mèi quan hÖ mËt thiÕt.
KÕt qña b¸n hµng lµ môc ®Ých cuèi cïng cña ®¬n vÞ, cßn b¸n hµng lµ ph¬ng tiÖn
trùc tiÕp ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých ®ã.
2. ý nghÜa cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng.
C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm, c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i mua hµng
hãa, c¸c doanh nghiÖp dÞch vô t¹o ra dÞch vô ... ®Òu ®Ó cung cÊp s¶n phÈm, hµng
hãa, dÞch vô cho x· héi, ®iÒu ®ã thÓ hiÖn th«ng qua nghiÖp vô b¸n hµng. Trong nÒn
kinh tÕ thÞ trêng, ®iÒu quan träng lµ sù quan t©m hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp lµ
lµm thÕ nµo s¶n phÈm, hµng hãa, dÞch vô cña m×nh tiªu thô ®îc trªn thÞ trêng vµ ®îc
thÞ trêng chÊp nhËn vÒ c¸c ph¬ng tiÖn: gi¸ c¶, chÊt lîng, mÉu m·...
Qóa tr×nh b¸n hµng lµ qóa tr×nh thÓ hiÖn quan hÖ trao ®æi th«ng qua c¸c ph-
¬ng tiÖn thanh to¸n ®Ó thÓ hiÖn gi¸ trÞ cña s¶n phÈm, hµng hãa, dÞch vô ... trong ®ã,
doanh nghiÖp chuyÓn giao s¶n phÈm, hµng hãa, dÞch vô cho kh¸ch hµng, cßn kh¸ch
hµng ph¶i tr¶ cho doanh nghiÖp kho¶n tiÒn t¬ng øng víi gi¸ cña s¶n phÈm, hµng
hãa, dÞch vô ®ã theo gi¸ quy ®Þnh hoÆc tháa thuËn.
Môc ®Ých kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng quan
t©m nhÊt lµ kÕt qña kinh doanh vµ lµm thÕ nµo ®Ó kÕt qña kinh doanh cµng cao cµng
2
tèt. §iÒu ®ã phô thuéc nhiÒu vµo viÖc tæ chøc kiÓm so¸t c¸c kho¶n doanh thu, c¸c
kho¶n chi phÝ vµ x¸c ®Þnh tÝnh to¸n kÕt qña cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, ®Çu t,
ho¹t ®éng tµi chÝnh ... trong kú cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i biÕt ®îc
kinh doanh mÆt hµng nµo, s¶n xuÊt s¶n phÈm nµo cã hiÖu qña cao vµ xu h íng kinh
doanh chóng nh thÕ nµo ®Ó cã thÓ ®Çu t më réng kinh doanh chóng hoÆc chuyÓn h-
íng sang kinh doanh hay s¶n xuÊt mÆt hµng kh¸c. Do ®ã, viÖc tæ chøc kÕ to¸n b¸n
hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh nh thÕ nµo ®ã ®Ó cung cÊp ®îc nh÷ng th«ng
tin cÇn thiÕt gióp cho chñ doanh nghiÖp vµ gi¸m ®èc ®iÒu hµnh cã thÓ ph©n tÝch,
®¸nh gi¸ vµ lùa chän c¸c ph¬ng ¸n kinh doanh, ph¬ng ¸n ®Çu t cã hiÖu qña nhÊt.
§iÒu ®ã còng chØ cã thÓ dùa vµo th«ng tin cña kÕ to¸n cung cÊp míi ®¶m b¶o tÝnh
trung thùc vµ ®¸ng tin cËy.
ViÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng, kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qña mét c¸ch
khoa häc, hîp lý vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp cã ý nghÜa quan
träng trong viÖc thu nhËn, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin cho chñ doanh nghiÖp, gi¸m
®èc ®iÒu hµnh, c¸c c¬ quan chñ qu¶n, qu¶n lý tµi chÝnh ... ®Ó lùa chän ph¬ng ¸n
kinh doanh cã hiÖu qña, gi¸m s¸t viÖc chÊp hµnh chÝnh s¸ch, chÕ ®é kinh tÕ, tµi
chÝnh ...
Doanh thu, chi phÝ vµ lîi nhuËn lµ 3 chØ tiªu mµ mçi doanh nghiÖp ®Òu quan
t©m trong qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Nh vËy, viÖc b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña
b¸n hµng cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi lîi nhuËn, mèi liªn hÖ d©y chuyÒn nµy lu«n
¶nh hëng rÊt lín ®Õn toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
3. NhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng.
B¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng lµ ho¹t ®éng rÊt quan träng trong qóa
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Gi÷a kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ kÕ ho¹ch
tiªu thô cã mèi quan hÖ mËt thiÕt, trong ®ã s¶n xuÊt lµ gèc cña tiªu thô. NhËn thøc
®îc vÊn ®Ò ®ã, nhiÖm vô ®Ò ra cho kÕ to¸n, b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh b¸n hµng nh sau:
- Ghi chÐp, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ kÞp thêi khèi lîng hµng hãa b¸n ra.
- Ghi chÐp, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c trÞ gi¸ vèn cña hµng b¸n ra trong kú kinh
doanh.
- Ghi chÐp, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c ®Çy ®ñ c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qóa tr×nh
b¸n hµng còng nh qóa tr×nh qu¶n lý doanh nghiÖp cho tõng hµng hãa ®· b¸n.
- TÝnh to¸n chÝnh x¸c, kÞp thêi kÕt qña cña qóa tr×nh tiªu thô hµng hãa.
TÝnh to¸n x¸c ®Þnh®óng sè thuÕ GTGT ®Çu ra vµ sè thuÕ GTGT ph¶i nép cho Nhµ
níc.
II. Tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng
1. Kh¸i niÖm vµ ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch
vô:
Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ tæng gi¸ trÞ ®îc thùc hiÖn do viÖc
b¸n hµng hãa cung cÊp dÞch vô cho kh¸ch hµng. Tæng sè doanh thu b¸n hµng lµ sè
tiÒn ghi trªn hãa ®¬n b¸n hµng, trªn hîp ®ång cung cÊp dÞch vô. Theo chÕ ®é kÕ
to¸n hiÖn hµnh, thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu lµ thêi ®iÓm chuyÓn giao quyÒn së
h÷u vÒ hµng hãa dÞch vô cho kh¸ch hµng vµ ®îc kh¸ch hµng thanh to¸n ngay hoÆc
chÊp nhËn thanh to¸n cho sè hµng hãa, dÞch vô ®· cung cÊp. Tïy thuéc vµo ph¬ng
ph¸p tÝnh thuÕ GTGT, doanh thu b¸n hµng bao gåm hay kh«ng bao gåm thuÕ
GTGT, cô thÓ nh sau:
- §èi víi c¬ së kinh doanh tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th×
doanh thu b¸n hµng, cung cÊp dÞch vô kh«ng bao gåm thuÕ GTGT.
3
- §èi víi c¬ së kinh doanh thuéc diÖn tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc
tiÕp th× doanh thu b¸n hµng, cung cÊp dÞch vô ®· bao gåm c¶ thuÕ GTGT.
- Trong c¸c doanh nghiÖp, doanh thu b¸n hµng bao gåm doanh thu b¸n hµng
hãa, vµ doanh thu cung cÊp dÞch vô ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Doanh thu b¸n Khèi lîng hµng hãa, dÞch vô
hµng vµ cung cÊp = ®îc coi lµ tiªu thô x Gi¸ b¸n
dÞch vô
§Ó x¸c ®Þnh ®îc kÕt qña b¸n hµng, cÇn tÝnh ®îc doanh thu thuÇn, ®ã lµ sè
chªnh lÖch gi÷a tæng doanh thu b¸n hµng víi c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n, hµng
b¸n bÞ tr¶ l¹i, thuÕ TT§B, thuÕ xuÊt khÈu (nÕu cã). Trong ®ã:
+ Gi¶m gi¸ hµng b¸n: lµ sè tiÒn gi¶m trõ cho kh¸ch hµng trªn gi¸ b¸n tháa
thuËn do c¸c nguyªn nh©n ®Æc biÖt nh hµng kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng quy
c¸ch ... ngoµi ra gåm kho¶n thëng cho kh¸ch hµng do trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh
®· tiÕn hµnh mua mét khèi lîng lín hµng hãa vµ kho¶n gi¶m trõ trªn gi¸ b¸n th«ng
thêng v× mua khèi lîng lín hµng hãa trong mét ®ît (bít gi¸).
+ ChiÕt khÊu th¬ng m¹i: Lµ kho¶n doanh nghiÖp ®· gi¶m trõ, hoÆc thanh to¸n
cho ngêi mua hµng do viÖc ngêi mua hµng ®· mua hµng (s¶n phÈm, hµng hãa), dÞch
vô vµ khèi lîng lín theo tháa thuËn vÒ chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®· ghi trªn hîp ®ång
kinh tÕ mua b¸n hoÆc c¸c cam kÕt mua, b¸n hµng.
+ Doanh thu b¸n hµng bÞ tr¶ l¹i: lµ tæng gi¸ thanh to¸n cña sè hµng hãa ®· ®-
îc tiªu thô nhng bÞ ngêi mua tõ chèi, tr¶ l¹i cho ngêi b¸n vi ph¹m c¸c ®iÒu kiÖn ®·
cam kÕt trong hîp ®ång nh kh«ng phï hîp víi yªu cÇu tiªu chuÈn, quy c¸ch kü
thuËt.
+ ThuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ GTGT nép theo ph¬ng ph¸p
trùc tiÕp: lµ sè thuÕ tÝnh cho hµng xuÊt khÈu hoÆc nh÷ng hµng hãa chÞu thuÕ TT§B
®Ó ghi gi¶m doanh thu cho nh÷ng hµng hãa ®ã.
Cïng víiviÖc x¸c ®Þnh ®óng doanh thu b¸n hµng, kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh
x¸c sè thuÕ GTGT ®Çu ra cña hµng hãa tiªu thô trªn c¬ së ®ã tÝnh to¸n sè thuÕ
GTGT mµ doanh nghiÖp ph¶i nép.
2. KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô
2.1. Néi dung doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô:
Doanh thu b¸n hµng, cung cÊp dÞch vô lµ toµn bé sè tiÒn thu ®îc, ho¨c sÏ thu
®îc tõ c¸c giao dÞch vµ nghiÖp vô ph¸t sinh doanh thu nh b¸n s¶n phÈm, hµng hãa,
cung cÊp dÞch vô cho kh¸ch hµng bao gåm c¶ c¸c kho¶n phô thu vµ phÝ thu thªm
ngoµi gi¸ b¸n (nÕu cã).
2.2. Chøng tõ kÕ to¸n sö dông:
Tïy theo ph¬ng thøc, h×nh thøc b¸n hµng mµ sö dông c¸c chøng tõ kÕ to¸n
sau:
- Hãa ®¬n thuÕ GTGT, hãa ®¬n b¸n hµng, hãa ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho,
phiÕu xuÊt kho, hãa ®¬n b¸n hµng giao th¼ng.
- PhiÕu thu tiÒn mÆt, giÊy nép tiÒn cña nh©n viªn b¸n hµng.
- B¶ng kª b¸n lÎ hµng hãa, dÞch vô.
4
- B¸o c¸o b¸n hµng.
- C¸c chøng tõ kh¸c cã liªn quan.
2.3. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông:
Trªn c¬ së hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n thèng nhÊt do nhµ níc ban hµnh, c¨n
cø vµo quy m« nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh cña doanh nghiÖp, kÕ to¸n tiÕn hµnh
nghiªn cøu cô thÓ hãa vµ x¸c ®Þnh hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông trong doanh
nghiÖp m×nh. §Ó theo dâi doanh thu b¸n hµng vµ t×nh h×nh b¸n hµng, kÕ to¸n sö
dông c¸c tµi kho¶n sau:
- Tµi kho¶n 511 "Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô". Dïng ®Ó ph¶n
¸nh tæng sè doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cña doanh nghiÖp, c¸c kho¶n gi¶m doanh
thu vµ x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn trong kú cña doanh nghiÖp. TK 511 cuèi kú kh«ng
cßn sè d vµ trong DN ®îc më chi tiÕt thµnh 4 TK cÊp 2:
+ TK 511.1 "Doanh thu b¸n hµng hãa" ®îc sö dông chñ yÕu trong c¸c doanh
nghiÖp.
+ TK511.2 "Doanh thu b¸n c¸c thµnh phÈm" ph¶n ¸nh doanh thu cña s¶n
phÈm ®· b¸n.
+ TK 511.3 "Doanh thu cung cÊp dÞch vô" sö dông chñ yÕu trong c¸c doanh
nghiÖp dÞch vô
+ TK 511.4 "Doanh thu trî cÊp trî gi¸"
- TK 512 "Doanh thu néi bé": Ph¶n ¸nh doanh thu vÒ s¶n phÈm, hµng hãa,
lao vô, s¶n phÈm tiªu thô néi bé gi÷a c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc trong cïng mét C«ng ty,
TËp ®oµn, Liªn hiÖp XK ... h¹ch to¸n toµn ngµnh. Ngoµi ra, tµi kho¶n nµy cßn sö
dông ®Ó theo dâi c¸c kho¶n, mét sè néi dung ®îc coi lµ tiªu thô néi bé kh¸c nh sö
dông s¶n phÈm, hµng hãa, dÞch vô vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hay tr¶ l¬ng
thëng ... cho c«ng nh©n viªn chøc .... TK 512 ®îc chi tiÕt thµnh 3 TK cÊp 2:
+ TK 521.1 "Doanh thu b¸n hµng hãa"
+ TK 512.2 "Doanh thu b¸n c¸c thµnh phÈm"
+ TK 512.3 "Doanh thu cung cÊp dÞch vô"
- TK 531 "Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i" ph¶n ¸nh doanh thu cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ph¶n ¸nh trªn tµi kho¶n nµy sÏ ®iÒu chØnh doanh thu b¸n
hµng thùc tÕ thùc hiÖn trong kú kinh doanh ®Ó tÝnh doanh thu thuÇn.
- TK 532 "Gi¶m gi¸ hµng b¸n": TK nµydïng ®Ó ph¶n ¸nh kho¶n gi¶m gi¸ cho
kh¸ch hµng do hµng kÐm phÈm chÊt, sai quy c¸ch hay kh¸ch hµng mua víi khèi l-
îng lín. Sè tiÒn gi¶m gi¸ hµng b¸n kÕt chuyÓn sang TK 511 ®Ó ghi gi¶m doanh thu
b¸n hµng.
- TK 333 "thuÕ GTGT" vµ c¸c kho¶n ph¶i nép NSNN ®îc më chi tiÕt thµnh
c¸c TK cÊp 2 nh:
+ TK 333.1 "ThuÕ GTGT"
+ TK 333.2 "ThuÕ TT§B"
+ TK 333.3 "ThuÕ xuÊt, nhËp khÈu"
+ TK 333.4 "ThuÕ TNDN"
+ TK 333.6 "ThuÕ tµi nguyªn"
+ TK 333.7 "ThuÕ nhµ ®Êt, tiÒn thuª ®Êt"
5
+ TK 333.8 "C¸c lo¹i thuÕ kh¸c"
+ ........
2.4. Tr×nh tù kÕ to¸n doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô
2.4.1. Ph¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp:
B¸n hµng trùc tiÕp lµ ph¬ng thøc giao hµng cho ngêi mua trùc tiÕp t¹i kho
(hay trùc tiÕp t¹i c¸c ph©n xëng kh«ng qua kho) cña doanh nghiÖp. Sau khi ngêi
mua nhËn ®ñ hµng thanh to¸n tiÒn hµng hoÆc chÊp nhËn nî hµng hãa x¸c ®Þnh lµ
tiªu thô. Lóc nµy, doanh nghiÖp mÊt quyÒn së h÷u vÒ sè hµng mµ ngêi b¸n ®· giao
vµ kÕ to¸n ghi nhËn doanh thu b¸n hµng theo gi¸ b¸n cha cã thuÕ GTGT. Tr×nh tù
h¹ch to¸n theo s¬ ®å 1.
2.4.2. Ph¬ng thøc b¸n hµng ®¹i lý, ký göi:
B¸n hµng ®¹i lý, ký göi lµ ph¬ng thøc mµ bªn chñ hµng (gäi lµ bªn giao ®¹i
lý) xuÊt hµng giao cho bªn nhËn ®¹i lý (gäi lµ bªn ®¹i lý) ®Ó b¸n. Bªn ®¹i lý sÏ ® îc
hëng thï lao ®¹i lý díi h×nh thøc hoa hång hoÆc chªnh lÖch gi¸. Tr×nh tù kÕ to¸n
t¹i ®¬n vÞ nhËn ®¹i lý, ký göi theo s¬ ®å 2. Tr×nh tù kÕ to¸n t¹i ®¬n vÞ giao ®¹i lý,
ký göi theo s¬ ®å 3.
2.4.3. Ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp:
B¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp lµ ph¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn nhiÒu lÇn. Ngêi
mua sÏ thanh to¸n mét phÇn lÇn ®Çu ngay t¹i thêi ®iÓm mua, sè tiÒn cßn l¹i ®îc ng-
êi mua chÊp nhËn thanh to¸n dÇn ë c¸c kú tiÕp theo vµ ph¶i chÞu mét tû lÖ l·i suÊt
nhÊt ®Þnh. Th«ng thêng, sè tiÒn tr¶ ë c¸c kú tiÕp theo b»ng nhau, trong ®ã bao gåm
mét phÇn doanh thu gèc vµ mét phÇn l·i tr¶ chËm. Theo ph¬ng thøc nµy, vÒ mÆt
h¹ch to¸n khi giao hµng cho ngêi mua th× lîng hµng chuyÓn giao ®îc gäi lµ tiªu thô.
VÒ thùc chÊt, chØ khi nµo ngêi mua thanh to¸n hÕt tiÒn hµng th× doanh nghiÖp míi
mÊt quyÒn së h÷u hµng hãa. PhÇn l·i tr¶ gãp ®îc h¹ch to¸n vµo thu nhËp ho¹t ®éng
tµi chÝnh vµ kh«ng chÞu thuÕ GTGT. Tr×nh tù kÕ to¸n b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp
theo s¬ ®å 4.
2.4.4. Ph¬ng thøc hµng ®æi hµng:
Hµng ®æi hµng lµ ph¬ng thøc b¸n hµng mµ trong ®ã, ngêi b¸n ®em vËt t, s¶n
phÈm, hµng hãa cña m×nh ®Ó ®æi lÊy vËt t, hµng hãa, s¶n phÈm cña ngêi mua. Lîng
hµng ®em ®i trao ®æi thùc chÊt lµ lîng hµng xuÊt b¸n gi¸ trao ®æi lµ gi¸ b¸n cña
hµng hãa, vËt t, s¶n phÈm ®ã trªn thÞ trêng. Tr×nh tù kÕ to¸n theo ph¬ng thøc hµng
®æi hµng theo s¬ ®å sè 5.
III. KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n
1. Kh¸i niÖm gi¸ vèn hµng b¸n
§èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i trÞ gi¸ vèn hµng b¸n lµ sè tiÒn thùc tÕ mµ
doanh nghiÖp ®· bá ra ®Ó cã ®îc sè hµng hãa ®ã, tøc lµ bao gåm trÞ gi¸ mua thùc tÕ
vµ chi phÝ thu mua cña hµng xuÊt b¸n.
TrÞ gi¸ vèn cña TrÞ gi¸ mua cña chi phÝ thu mua ph©n
hµng tiªu thô = hµng tiªu thô trong + bæ cho hµng tiªu thô
trong kú kú trong kú
2. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ mua cña hµng tiªu thô
6
Hµng hãa ®îc mua vÒ tõ nh÷ng nguån kh¸c nhau, vµo c¸c thêi ®iÓm kh¸c
nhau v× vËy khi xuÊt kho cÇn tÝnh trÞ gi¸ xuÊt kho thùc tÕ cña chóng. ViÖc x¸c ®Þnh
®óng gi¸ mua cña hµng b¸n ra ph¶i dùa trªn nguyªn t¾c nhÊt qu¸n.
Do mçi doanh nghiÖp cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng, yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý
kh¸c nhau nªn cã thÓ lùa chän mét trong c¸c ph¬ng ph¸p díi ®©y phï hîp víi
doanh nghiÖp m×nh:
- Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn.
TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng = Sè lîng hµng x §¬n gi¸ thùc tÕ
hãa xuÊt kho hãa xuÊt kho b×nh qu©n
TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng + TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng
§¬n gi¸ thùc tÕ = hãa tån ®Çu kú hãa nhËp trong kú
b×nh qu©n Sè lîng hµng hãa Sè lîng hµng hãa
tån ®Çu kú + nhËp trong kú
§ã lµ c¸ch tÝnh theo gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n cña toµn bé sè vèn ®Çu kú vµ toµn
bé sè nhËp trong kú. Theo ph¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn cã thÓ ®îc
tÝnh liªn hoµn trong c¶ kú cho mçi lÇn xuÊt do vËy cßn gäi lµ b×nh qu©n gia quyÒn
liªn hoµn.
- Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ thùc tÕ nhËp tríc - xuÊt tríc (FIFO):
Theo ph¬ng ph¸p nµy tríc hÕt ta ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho cña
tõng lÇn nhËp vµ gi¶ thiÕt hµng nµo nhËp kho tríc th× xuÊt tríc. Sau ®ã c¨n cø vµo
sè lîng xuÊt kho ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho theo nguyªn t¾c: TÝnh theo ®¬n gi¸
thùc tÕ nhËp tríc ®èi víi sè lîng xuÊt kho thuéc lÇn nhËp tríc, sè cßn l¹i (tæng sè
xuÊt kho - sè ®· xuÊt thuéc lÇn nhËp tríc) ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ lÇn nhËp
tiÕp theo. Nh vËy gi¸ thùc tÕ cña hµng hãa tån kho cuèi kú l¹i lµ gi¸ thùc tÕ cña sè
hµng hãa thuéc c¸c lÇn sau cïng.
- Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ thùc tÕ nhËp sau - xuÊt tríc (LIFO):
Theo ph¬ng ph¸p nµy còng ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ®¬n gi¸ thùc tÕ cña tõng lÇn
nhËp kho vµ còng gi¶ thiÕt hµng nµo nhËp kho sau th× xuÊt tríc. Sau ®ã c¨n cø sè l-
îng xuÊt kho tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho theo nguyªn t¾c: TÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ
cña lÇn nhËp sau cïng, sè cßn l¹i ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ thùc tÕ cña lÇn nhËp tríc ®ã.
Nh vËy gi¸ thùc tÕ cña hµng hãa tån kho cuèi kú l¹i lµ gi¸ thùc tÕ cña hµng hãa
thuéc c¸c lÇn nhËp sau.
- Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh:
Theo ph¬ng ph¸p nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý theo dâi hµng hãa
theo tõng l«. Khi xuÊt l« hµng hãa thuéc l« nµo th× c¨n cø vµo sè lîng xuÊt kho vµ
®¬n gi¸ nhËp kho (mua) thùc tÕ cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho.
- Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ theo gi¸ thùc tÕ hÖ sè gi¸:
§Ó tÝnh ®îc trÞ gi¸ mua thùc tÕ xuÊt kho, hµng ngµy kÕ to¸n c¨n cø vµo t×nh
h×nh xuÊt kho hµng hãa ®Ó ghi vµo b¶ng kª xuÊt kho theo gi¸ h¹ch to¸n. Cuèi th¸ng
7
tÝnh hÖ sè gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n cña hµng tån ®Çu kú vµ nhËp trong
th¸ng, sau ®ã lÊy hÖ sè nµy nh©n víi trÞ gi¸ hµng xuÊt kho theo gi¸ h¹ch to¸n ®Ó x¸c
®Þnh gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt kho.
Cuèi kú kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ thu mua cho hµng hãa tiªu thô, chi
phÝ thu mua lµ chi phÝ liªn quan ®Õn giai ®o¹n mua hµng nh chi phÝ vËn chuyÓn, b¶o
qu¶n, thuª kho, b·i chøa, hao hôt ®Þnh møc trong khi mua.
CP mua hµng ph©n bæ + CP mua hµng ph¸t
CP thu mua ph©n cho hµng tån ®Çu kú sinh trong kú TrÞ gi¸ mua
bæ cho hµng b¸n ra = x cöa hµng b¸n
trong kú TrÞ gi¸ mua cña hµng + TrÞ gi¸ mua cña ra trong kú
tån ®Çu kú hµng nhËp trong
kú
3. Tµi kho¶n sö dông:
TK 632 "gi¸ vèn hµng b¸n" dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña hµng b¸n vµ c¸c
TK liªn quan 156 (TK 156.1 vµ TK 156.2), TK 157, TK 911.
4. Tr×nh tù kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n:
H¹ch to¸n theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn (S¬ ®å 6)
H¹ch to¸n theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú (S¬ ®å 7)
IV. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp
1. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng
1.1. Néi dung chi phÝ b¸n hµng
Chi phÝ b¸n hµng lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ doanh nghiÖp bá ra cã liªn quan ®Õn
ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm, hµng hãa trong kú, lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé
hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa cÇn thiÕt ®Ó phôc vô qóa tr×nh b¸n
hµng nh chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng, chi phÝ dông cô b¸n hµng, hoa hång, qu¶ng
c¸o, b¶o hµnh, chi phÝ KHTSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi...
§Ó ph¶n ¸nh chi phÝ b¸n hµng, kÕ to¸n sö dông TK 641 "chi phÝ b¸n hµng"
- KÕt cÊu:
+ Bªn nî: TËp hîp chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh trong kú
+ Bªn cã: Ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng cho s¶n phÈm, hµng hãa tiªu thô
- TK 641 cã 7 TK cÊp 2:
+ TK 641.1 "Chi phÝ nh©n viªn"
+ TK 641.2 "Chi phÝ vËt liÖu, bao b×"
+ TK 641.3 "Chi phÝ dông cô, ®å dïng"
+ TK 641.4 "Chi phÝ khÊu hao TSC§"
+ TK 641.5 "Chi phÝ b¶o hµnh"
8
+ TK 641.7 "Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi"
+ TK 641.8 "Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c"
1.2. Tr×nh tù h¹ch to¸n:
Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng: ®îc kh¸i qu¸t theo s¬ ®å 8
2. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp:
2.1. Néi dung chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp:
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn
qu¶n lý chung toµn doanh nghiÖp. Theo quy ®Þnh hiÖn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
bao gåm: chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý, chi phÝ vËt liÖu ®å dïng cho v¨n phßng, chi phÝ
KHTSC§ dïng cho c«ng t¸c qu¶n lý chung cña doanh nghiÖp, c¸c kho¶n thuÕ, lÖ
phÝ, b¶o hiÓm, chi phÝ dù phßng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
§Ó ph¶n ¸nh chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp kÕ to¸n sö dông TK 642 "Chi phÝ
qu¶n lý doanh nghiÖp"
- KÕt cÊu:
+ Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
+ Bªn Cã: C¸c kho¶n gi¶m chi
KÕt chuyÓn vµo TK 911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qña
- TK 642 cã c¸c TK cÊp 2 sau:
+ TK 642.1 "Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý"
+ TK 642.2 "Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý"
+ TK 642.3 "Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng"
+ TK 642.4 "Chi phÝ khÊu hao TSC§"
+ TK 642.5 "ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ
+ TK 642.6 "Chi phÝ dù phßng"
+ TK 642.7 "Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi"
+ TK 642.8 "Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c"
2.2. Tr×nh tù h¹ch to¸n:
Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: ®îc kh¸i qu¸t theo s¬
®å 9.
V. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng
1. Kh¸i niÖm kÕt qña b¸n hµng:
KÕt qña tiªu thô hµng hãa lµ kÕt qña cuèi cïng cña ho¹t ®éng kinh doanh ®îc
thÓ hiÖn th«ng qua chØ tiªu lîi nhuËn vÒ tiªu thô hµng hãa sau mét kú kinh doanh
nhÊt ®Þnh, lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a doanh thu b¸n hµng thuÇn víi gi¸ vèn hµng b¸n
vµ chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
2. Tµi kho¶n sö dông.
* KÕ to¸n sö dông TK 911 "X¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh " ®Ó x¸c ®Þnh toµn
bé kÕt qña ho¹t ®éng SXKD vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña doanh nghiÖp. Tµi kho¶n
nµy ®îc më chi tiÕt cho tõng ho¹t ®éng SXKD. TK 911 cã kÕt cÊu nh sau:
- Bªn Nî:
9
+ KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n
+ KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng
+ KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
+ KÕt chuyÓn kÕt qña ho¹t ®éng kinh doanh (l·i)
- Bªn Cã:
+ KÕt chuyÓn thu nhËp thuÇn vÒ tiªu thô s¶n phÈm, hµng hãa, dÞch vô
+ KÕt chuyÓn kÕt qña ho¹t ®éng kinh doanh (lç)
* §Ó x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh, kÕ to¸n sö dông TK 911 "X¸c ®Þnh kÕt
qña kinh doanh" vµ TK 421 "L·i cha ph©n phèi" TK 421 cã kÕt cÊu nh sau:
- Bªn Nî: KÕt chuyÓn kÕt qña ho¹t ®éng kinh doanh (Lç)
- Bªn Cã: KÕt chuyÓn kÕt qña ho¹t ®éng kinh doanh (L·i).
3. Tr×nh tù h¹ch to¸n:
Tr×nh tù kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh ®îc tr×nh bµy theo s¬ ®å
10.
ch¬ng II
T×nh h×nh thùc tÕ vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qña b¸n hµng t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô
xuÊt khÈu nguyÔn hoµng, gia l©m - hµ néi
10
I. ®Æc ®iÓm t×nh h×nh tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c«ng ty
s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu nguyÔn hoµng, gia l©m - hµ
néi
1. Qóa tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë c«ng ty.
Trong xu thÕ ph¸t triÓn cña toµn khu vùc nãi chung vµ cña ViÖt Nam nãi
riªng, th× th¸ch thøc ®èi víi ViÖt Nam lµ mét khã kh¨n rÊt lín vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ,
v¨n hãa. NhÊt lµ khi ViÖt Nam ®· gia nhËp ASEAN, AFTA vµ trong t¬ng lai kh«ng
xa sÏ gia nhËp tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). Nh÷ng g× h«m nay ViÖt Nam cã
®îc kh«ng thÓ kh«ng kÓ tíi ®ãng gãp cña c¸c doanh nghiÖp thµnh ®¹t vµo c«ng
cuéc ®æi míi cña ®Êt níc. C«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu NguyÔn Hoµng lµ
mét trong nh÷ng ®¬n vÞ tiªu biÓu ®ã. C«ng ty thµnh lËp vµo ngµy 30/10/1992. C«ng
ty cã trô së giao dÞch t¹i ®Þa bµn HuyÖn Gia L©m - Hµ Néi, tªn giao dÞch quèc tÕ lµ
Nguyªn Hoang garment Co.Ltd víi giÊy phÐp kinh doanh sè 042988 do Träng Tµi
kinh tÕ Hµ Néi cÊp ngµy 3/11/1992.
- §èi tîng s¶n xuÊt ë c«ng ty lµ quÇn ¸o may mÆc xuÊt khÈu.
- Kh¸ch hµng chÝnh cña c«ng ty lµ níc §an M¹ch (mét trong nh÷ng níc cã
uy tÝn trªn thÞ trêng quèc tÕ).
- §Çu t c¬ së vËt chÊt lµ do c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu NguyÔn
Hoµng dùa vµo mét phÇn vèn tù cã vµ mét phÇn vèn ®i vay.
- Mét m¶ng nhá cña c«ng ty chuyªn s¶n xuÊt quÇn ¸o trÎ con (Kids
Collection) do phßng kinh doanh ®¶m nhiÖm, mÆt hµng nµy rÊt ®îc a chuéng trªn
thÞ trêng hiÖn nay vµ cã chi nh¸nh ë kh¾p c¶ níc.
- Tæng sè vèn kinh doanh cña c«ng ty lµ: 10.848.756.412 ®
+ Vèn cè ®Þnh: 2.701.464.980 ®
+ Vèn lu ®éng: 8.147.291.432 ®
§Õn ®Çu n¨m 2003, sau 10 n¨m ho¹t ®éng c«ng ty ®· s¶n xuÊt ®îc hµng chôc
triÖu bé quÇn ¸o.
Toµn bé s¶n phÈm trªn chñ yÕu ®îc xuÊt khÈu sang thÞ trêng Ch©u ¢u ®Ó t¹o
thªm sù ph¸t triÓn cña c«ng ty, ban l·nh ®¹o ®· chñ ®éng vµ m¹nh d¹n ký hîp ®ång
víi nhiÒu kh¸ch hµng nh»m n©ng cao kim ng¹ch xuÊt khÈu, tËn dông n¨ng lùc tèi
®a s½n cã cña c«ng ty.
C«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu NguyÔn Hoµng lµ mét c«ng ty Tr¸ch
nhiÖm h÷u h¹n, h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, c«ng ty cã ®Çy ®ñ t c¸ch ph¸p nh©n, cã
con dÊu riªng, ®îc më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng vµ lµ ®èi tîng ®iÒu chØnh cña luËt
Doanh nghiÖp ViÖt Nam.
2. NhiÖm vô kinh doanh cña c«ng ty.
C«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu NguyÔn Hoµng, Gia L©m - Hµ Néi
gåm c¸c ho¹t ®éng kinh doanh sau:
- Kinh doanh hµng thÓ thao.
- Kinh doanh trang phôc c«ng së.
- Kinh doanh ®å ch¬i trÎ em.
- VËn chuyÓn hµng hãa.
11
- §¹i lý b¸n quÇn ¸o may mÆc xuÊt khÈu, dÞch vô vËn chuyÓn hµng hãa.
- Kinh doanh kh¸ch s¹n.
- Kinh doanh hµng tiªu dïng.
3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu
NguyÔn Hoµng.
§Ó thÝch øng víi nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn, ho¹t ®éng theo c¬
chÕ thÞ trêng, cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN. Yªu cÇu hµng ®Çu
®èi víi c«ng ty lµ ph¶i chän m« h×nh qu¶n lý sao cho phï hîp víi chøc n¨ng, nhiÖm
vô cña m×nh, ®¶m b¶o võa gän nhÑ nhng vÉn ®ñ hiÖu lùc ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh
doanh. §øng ®Çu lµ gi¸m ®èc, ngêi cã quyÒn cao nhÊt vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc
ph¸p luËt vÒ mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty. ChÕ ®é mét thñ trëng t¹i c«ng ty ®îc thùc
hiÖn dùa trªn c¬ së thùc hiÖn quyÒn lµm chñ cña ngêi lao ®éng nh»m gi¶i quyÕt
®óng ®¾n mèi quan hÖ vÒ lîi Ých kinh tÕ gi÷a ngêi lao ®éng tËp thÓ vµ c«ng ty.
C¸c phßng ban chøc n¨ng gióp viÖc cho gi¸m ®èc vµ c¸c phã phßng gi¸m
®èc. Mçi phßng ®Òu cã nhiÖm vô nhÊt ®Þnh ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
th«ng suèt.
- C¸c bé phËn chøc n¨ng gåm 6 phßng:
+ Phßng kü thuËt
+ Xëng s¶n xuÊt
+ Phßng KCS (phßng kü thuËt kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm)
+ Phßng hµnh chÝnh
+ Phßng kÕ to¸n
+ Phßng kinh doanh tæng hîp
- Vµ 3 tæ:
+ Tæ c¾t
+ Tæ may
+ Tæ lµ
- Chøc n¨ng, nhiÖm vô ë tõng bé phËn:
+ Gi¸m ®èc:
Lµ ngêi phô tr¸ch chung vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh ë c«ng ty.
+ Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch s¶n xuÊt:
Lµ ngêi ®îc gi¸m ®èc ñy quyÒn chØ ®¹o vÊn ®Ò s¶n xuÊt vµ chÊt lîng s¶n
phÈm. Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch s¶n xuÊt, ®ång thêi lµ ngêi ®îc ñy quyÒn cïng phã
gi¸m ®èc tµi chÝnh vµ kinh doanh gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan khi gi¸m ®èc
®i v¾ng.
+ Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch hµnh chÝnh cã quyÒn tuyÓn chän c«ng nh©n viªn vµ
sa th¶i khi cÇn thiÕt.
+ Phã gi¸m ®èc tµi chÝnh vµ kinh doanh:
Lµ ngêi ®îc gi¸m ®èc ñy quyÒn chØ ®¹o mäi ho¹t ®éng kinh doanh vµ tµi
chÝnh cña c«ng ty, phã gi¸m ®èc tµi chÝnh vµ kinh doanh cã tr¸ch nhiÖm lµm cho
c«ng ty lu«n ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®Òu ®Æn tøc lµ chØ ®¹o vÒ tµi chÝnh vµ t×m kiÕm
12
nh÷ng ®¬n ®Æt hµng, lµ ngêi cïng trî lý gi¸m ®èc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan
khi gi¸m ®èc v¾ng mÆt.
- C¸c bé phËn chøc n¨ng:
+ Phßng kü thuËt:
Cã nhiÖm vô gi¸m s¸t vµ ®a ra ®Þnh møc, tiªu chuÈn vÒ kü thuËt, øng dông khoa häc
kü thuËt, ph¸t minh s¸ng kiÕn c¶i tiÕn s¶n phÈm.
+ Xëng s¶n xuÊt:
ChÞu tr¸ch nhiÖm s¶n xuÊt s¶n phÈm xuÊt khÈu cho c«ng ty.
+Phßng KCS:
ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kü thuËt, an toµn trong s¶n xuÊt, ngoµi ra phßng nµy cã
nhiÖm vô quan träng n÷a lµ kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm trªn tõng c«ng ®o¹n s¶n
xuÊt.
+Phßng hµnh chÝnh:
Lµ bé phËn ®îc tËp hîp ban tæ chøc lao ®éng tiÒn l¬ng, hµnh chÝnh qu¶n trÞ.
NhiÖm vô cña bé phËn nµy lµ bè trÝ, s¾p xÕp lao ®éng trong c«ng ty vµ sè lîng, tr×nh
®é tay nghÒ tõng phßng, tõng tæ x©y dùng nh÷ng néi dung, quy chÕ híng dÉn thùc
hiÖn c¸c quy ®Þnh theo ®óng chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ níc.
+ Phßng kÕ to¸n:
Lµ bé phËn lµm c«ng cô qu¶n lý trong c«ng ty, gióp gi¸m ®èc thùc hiÖn tèt
chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n, thèng kª tµi chÝnh cho c«ng ty, ngoµi ra phßng nµy cã
nhiÖm vô lËp vµ thùc hiÖn tèt c¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh vµ b¸o c¸o tµi chÝnh theo quy
®Þnh.
+ Phßng kinh doanh tæng hîp:
Thùc hiÖn nhiÖm vô t×m hiÓu thÞ trêng, t×m nguån cung cÊp nguyªn vËt liÖu
cho c«ng ty vµ t×m thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm, thóc ®Èy b¸n hµng.
Ngoµi c¸c bé phËn chøc n¨ng trªn ba tæ chÝnh c¾t, may, lµ cã nhiÖm vô t¹o ra s¶n
phÈm lµ quÇn ¸o may mÆc xuÊt khÈu, t¹o nguån lùc thóc ®Èy c«ng ty ph¸t triÓn.
gi¸m ®èc
Phã gi¸m ®èc phô Phã gi¸m ®èc phô Phã gi¸m ®èc phô
tr¸ch s¶n xuÊt tr¸ch hµnh chÝnh tr¸ch tµi chÝnh
Phßng
Phßng Xëng Phßng Phßng Phßng kinh
kü s¶n kcs hµnh kÕ to¸n doanh
thuËt xuÊt chÝnh tæng
13 hîp
Tæ c¾t Tæ may Tæ lµ
BiÓu 1: S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n lý t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt
khÈu NguyÔn Hoµng.
Gi¶i thÝch s¬ ®å: Quan hÖ chØ ®¹o
C¸c chØ tiªu kÕt qña ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty n¨m 2001/2002
N¨m
2001 2002
ChØ tiªu
1. Tæng doanh thu 13.129.090.886 14.510.687.191
2. Tæng lîi nhuËn 2.724.220.668 2.983.703.220
3. ThuÕ nép NS Nhµ níc 65.920.649 95.820.691
Theo sè liÖu cña b¶ng trªn ta thÊy trong n¨m 2002, C«ng ty ®· lµm ¨n cã
hiÖu qña h¬n n¨m 2001, lîi nhuËn, doanh thu, thuÕ nép ng©n s¸ch ®Òu t¨ng h¬n. Cô
thÓ lµ tæng doanh thu n¨m 2002 t¨ng so víi n¨m 2001 t¨ng 10,5%. Lîi nhuËn n¨m
2002 t¨ng so víi n¨m 2001 t¨ng 9,52%, c¸c kho¶n thuÕ nép ng©n s¸ch còng t¨ng
lªn.
II. ®Æc ®iÓm tæ chøc kÕ to¸n t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch
vô xuÊt khÈu NguyÔn Hoµng.
1. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña phßng kÕ to¸n:
- LËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh, ®ång thêi thèng nhÊt víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ kü
thuËt cña c«ng ty.
- Huy ®éng ®îc c¸c nguån vèn thÝch hîp, sö dông vèn hîp lý tiÕt kiÖm, ®¶m
b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qña kinh tÕ cao.
Tæ chøc h¹ch to¸n kÞp thêi, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong
qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
14
- Thùc hiÖn híng dÉn vµ gi¸m s¸t qu¶n lý tiÒn tÖ cña c«ng ty theo quy ®Þnh
cña Nhµ níc.
- Ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña c«ng ty.
- Gióp gi¸m ®èc cña c«ng ty x©y dùng gi¸ b¸n s¶n phÈm quyÕt ®Þnh vÒ tµi
chÝnh trong s¶n xuÊt kinh doanh.
- Tham gia x©y dùng c¸c hîp ®ång kinh tÕ víi c¸c kh¸ch hµng ®Æc biÖt trong
viÖc quy ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn tµi chÝnh cña hîp ®ång.
ChÝnh nh÷ng chøc n¨ng vµ nhiÖm vô trªn mµ c¬ cÊu bé m¸y kÕ to¸n t¹i c«ng
ty tæ chøc nh sau:
S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu NguyÔn Hoµng
KÕ to¸n trëng
KÕ to¸n KÕ to¸n
KÕ to¸n TSC§ tæng hîp
thanh vËt t, l- kiªm kÕ
to¸n ¬ng vµ to¸n gi¸ Thñ qòy
b¶o thµnh vµ
hiÓm tiªu thô
SP
Thñ kho, nh©n viªn thèng kª
BiÓu 2: S¬ ®å bé m¸y tæ chøc kÕ to¸n t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu
NguyÔn Hoµng.
Gi¶i thÝch s¬ ®å: Quan hÖ chØ ®¹o
Quan hÖ phèi hîp
2. Mét sè ®Æc ®iÓm c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty.
C«ng ty hiÖn ®ang ¸p dông h×nh thøc sæ kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ. Víi ®Æc
®iÓm cña mét doanh nghiÖp, c«ng ty kh«ng thùc hiÖn tÝnh gi¸ thµnh mµ chØ tiÕn
hµnh h¹ch to¸n chi phÝ kinh doanh. ViÖc qu¶n lý chi phÝ còng ®îc tËp trung t¹i c«ng
ty.
Niªn ®é kÕ to¸n b¾t ®Çu tõ ngµy 01/01/N vµ kÕt thóc vµo ngµy 31/12/N, sö
dông thèng nhÊt ®¬n vÞ tiÒn tÖ vµ ®ång ViÖt Nam.
15
Kú h¹ch to¸n cña c«ng ty theo th¸ng, hµng th¸ng kÕ to¸n tiÕn hµnh khãa sæ
lËp b¸o c¸o tæng hîp cÇn thiÕt. Ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT t¹i c«ng ty lµ ph¬ng
ph¸p khÊu trõ.
S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc chøng tõ ghi sæ
Chøng tõ gèc
NhËp d÷ liÖu
16
B¸o c¸o chi tiÕt TK 511, 632, 641 B¶ng tæng hîp chi tiÕt
C©n ®èi nhËp xuÊt TK 156
Chøng tõ ghi sæ
Sæ c¸i TK 511, 641, 642, 911
B¶ng c©n ®èi thö B¸o c¸o tµi chÝnh
Ghi chó: Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
Quan hÖ ®èi chiÕu
III. thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh
kÕt qña b¸n hµng t¹i c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt
khÈu NguyÔn hoµng
1. KÕ to¸n b¸n hµng t¹i c«ng ty
1.1. Néi dung doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô t¹i c«ng ty:
- T¹i c«ng ty, doanh thu b¸n hµng gåm:
+ Doanh thu b¸n hµng hãa
+ Doanh thu b¸n s¶n phÈm
+ Doanh thu cung cÊp dÞch vô
+ Doanh thu chi phÝ
1.2. Chøng tõ kÕ to¸n sö dông.
- Hãa ®¬n GTGT kiªm phiÕu xuÊt kho
- PhiÕu thu
17
- C¸c chøng tõ liªn quan
1.3. Tµi kho¶n sö dông t¹i c«ng ty.
§Ó ph¶n ¸nh tæng doanh thu b¸n hµng hãa trong kú, kÕ to¸n sö dông TK 511
"Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô"
C¸c TK kh¸c cã liªn quan: TK 111, 112,131, 3331...
- KÕt cÊu TK 511:
+ Bªn Nî:
Kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n kÕt chuyÓn cuèi kú
KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vµo TK 911 "x¸c ®Þnh kÕt qña b¸n hµng"
+ Bªn Cã:
Doanh thu b¸n hµng hãa cña c«ng ty thùc hiÖn trong kú kÕ to¸n
1.4. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n vµ tr×nh tù ghi sæ:
- T¹i kho: Thñ kho c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho do bé phËn b¸n hµng viÕt ®Ó
giao cho kh¸ch hµng theo ®óng nh sè lîng hµng ghi trªn phiÕu xuÊt kho. Cuèi
th¸ng thñ kho cã nhiÖm vô nép toµn bé phiÕu xuÊt kho lªn phßng kÕ to¸n ®Ó lµm
c¨n cø ®èi chiÕu b¸n hµng.
- T¹i cöa hµng: Nh©n viªn b¸n hµng hµng ngµy ngoµi viÖc ghi chÐp t×nh h×nh
xuÊt b¸n hµng, cßn lµ ngêi trùc tiÕp giao hµng vµ thu tiÒn hµng. Cuèi ngµy nh©n
viªn b¸n hµng cã tr¸ch nhiÖm ph¶i ®a phiÕu b¸n hµng cïng toµn bé sè tiÒn hµng vÒ
phßng kÕ to¸n cña c«ng ty. Toµn bé sè tiÒn hµng ®Òu ®îc nép cho thñ qòy cña c«ng
ty.
- T¹i phßng kÕ to¸n: C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho ®Ó viÕt hãa ®¬n GTGT (BiÓu
1), hãa ®¬n nµy cña c«ng ty sÏ ®îc lËp thµnh 3 liªn:
+ Liªn gèc: Lu t¹i phßng kÕ to¸n
+ Mét liªn: giao cho kh¸ch hµng
+ Mét liªn: Lµm c¨n cø ®Ó thanh to¸n.
§ång thêi tiÕn hµnh h¹ch to¸n tiªu thô hµng hãa.
* Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
1.4.1.Ph¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp:
Thêng ¸p dông cho nhãm ®èi tîng kh¸ch hµng quen lµ c¸ nh©n tËp thÓ mua
víi sè lîng lín.
T¹i kho khi nhËn ®îc hãa ®¬n, thñ kho sÏ ghi vµo thÎ kho theo sè lîng hµng
®îc b¸n. ThÎ kho do thñ kho më hµng th¸ng vµ më chi tiÕt cho tõng lo¹i hµng hãa
(BiÓu 2). Thñ kho cã nhiÖm vô theo dâi chi tiÕt hµng hãa nhËp, xuÊt, tån. §Õn cuèi
th¸ng thñ kho tÝnh sè tån kho cho tõng lo¹i hµng hãa ®Ó ®èi chiÕu víi phßng kÕ
to¸n.
T¹i phßng kÕ to¸n, sau khi nhËn chøng tõ do thñ kho mang tíi, kÕ to¸n kiÓm
tra tÝnh ph¸p lý vµ ký. Mçi lo¹i hµng hãa ®Òu ®îc sö dông mét m· riªng nªn khi
nhËn ®îc hãa ®¬n GTGT, kÕ to¸n tra m· hµng b¸n ®Ó nhËp vµo m¸y tÝnh ®· ®îc lËp
tr×nh s½n. KÕ to¸n sö dông hãa ®¬n, sæ chi tiÕt hµng hãa, b¶ng tæng hîp nhËp, xuÊt,
tån (BiÓu 4,5,6).
18
VD: Ngµy 12/03/2003 trªn hãa ®¬n sè 022106 (BiÓu 1) c«ng ty b¸n cho c«ng
ty DÖt May T.D.N mét sè mÆt hµng, c«ng ty T.D.N thanh to¸n ngay b»ng tiÒn mÆt.
T¹i phßng kÕ to¸n, sau khi hãa ®¬n chøng tõ do thñ kho chuyÓn tíi kÕ to¸n
kho c¨n cø vµo m· hµng ®Ó nhËp vµo phÇn hµnh b¸n hµng ®· ®îc lËp tr×nh s½n trªn
m¸y vµ tõ hãa ®¬n GTGT sè 022106 vµ phiÕu thu sè T29/10 (BiÓu 3), kÕ to¸n ®Þnh
kho¶n nh sau:
Nî TK 111: 5.519.482
Cã TK 511: 5.017.711
Cã TK 333.1: 501.771
Tõ phiÕu thu kÕ to¸n vµo sæ qòy tiÒn mÆt (BiÓu 7).Cuèi th¸ng c¨n cø vµo hãa
®¬n GTGT vµ sæ theo dâi hãa ®¬n kÕ to¸n lËp chøng tõ ghi sæ sè 05 ph¶n ¸nh doanh
thu cña c«ng ty. C¨n cø vµo chøng tõ ghi sæ sè 05 kÕ to¸n ghi sæ c¸i TK 511.
H×nh thøc thanh to¸n chñ yÕu t¹i c«ng ty lµ thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt. Sè tiÒn
b¸n hµng t¹i kho trong ngµy ®îc nép cho thñ qòy c«ng ty, kÕ to¸n vµo sæ chi tiÕt TK
131 cho c«ng ty vµ tõng mÆt hµng.
VÝ dô: Ngµy 15 th¸ng 03 n¨m 2003 trªn hãa ®¬n sè 022108 c«ng ty xuÊt kho
b¸n cho anh TuÊn mét sè mÆt hµng (BiÓu 8)
Tæng sè tiÒn thanh to¸n lµ 6.272.700®, anh TuÊn tr¶ ngay b»ng tiÒn mÆt. Cuèi
ngµy chÞ Liªn nh©n viªn b¸n hµng t¹i kho c«ng ty nép tiÒn b¸n hµng cho thñ qòy sè
tiÒn ghi trªn hãa ®¬n GTGT lµ 6.272.700®, chÞ Liªn nép 5.161.700®. KÕ to¸n qòy
lËp phiÕu thu sè 243 (BiÓu 26), vµ lËp biªn b¶n cam kÕt thanh to¸n, ghi sæ chi tiÕt
TK 131 cho c«ng ty.
Theo vÝ dô trªn, c¨n cø vµo hãa ®¬n sè 022108, phiÕu thu sè 243 vµ biªn b¶n
cam kÕt thanh to¸n cho nh©n viªn b¸n hµng kÕ to¸n ®Þnh kho¶n:
Nî TK 111 5.161.700
Nî TK 131 1.111.000
Cã TK 511 5.974.000
Cã TK 333.1 298.700
Tõ hãa ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho kÕ to¸n vµo sæ chi tiÕt b¸n hµng (BiÓu 9), tõ
phiÕu thu vµ biªn b¶n cam kÕt thanh to¸n, kÕ to¸n ghi sæ chi tiÕt TK 131 theo dâi
cho c«ng ty (BiÓu 10). KÕ to¸n dùa vµo biªn b¶n cam kÕt thanh to¸n, phiÕu thu, hãa
®¬n ph¶n ¸nh vµo bªn Nî TK 131. Khi nh©n viªn cöa hµng nép nèt sè thiÕu, c¨n cø
vµo phiÕu thu tiÒn mÆt kÕ to¸n ph¶n ¸nh vµo bªn Cã TK 131, cuèi th¸ng kÕ to¸n
tæng hîp sè liÖu trªn sæ TK 131 ®Ó x¸c ®Þnh sè nî ph¸t sinh trong kú, tæng sè tiÒn
®· thanh to¸n, cha thanh to¸n cßn tån ®Õn cuèi kú cña mçi cöa hµng vµ kho c«ng ty.
Cuèi th¸ng c¨n cø vµo sæ chi tiÕt b¸n hµng, c¸c phiÕu xuÊt kho kiªm hãa ®¬n
b¸n hµng, kÕ to¸n kho lËp b¸o c¸o b¸n hµng t¹i kho c«ng ty.
KÕ to¸n kho c¨n cø vµo c¸c b¸o c¸o b¸n hµng t¹i kho c«ng ty lËp b¶ng kª
hµng hãa dÞch vô t¹i kho c«ng ty (BiÓu 21).
Cuèi th¸ng c¨n cø vµo hãa ®¬n GTGT, b¸o c¸o b¸n hµng t¹i c«ng ty, b¶ng kª
hµng hãa dÞch vô, sæ chi tiÕt TK 131 theo dâi sè tiÒn cßn nép thiÕu cña kho c«ng ty
®Ó lËp chøng tõ ghi sæ sè 05, tõ chøng tõ ghi sè 05 kÕ to¸n ghi sæ c¸i TK 511 cho
doanh thu kho c«ng ty (BiÓu 11).
1.4.2. B¸n hµng hãa t¹i cöa hµng:
19
Thêng ¸p dông cho kh¸ch hµng lµ nhãm ®èi tîng, c¸ nh©n mua hµng víi sè l-
îng nhá.
NghiÖp vô b¸n hµng t¹i c¸c cöa hµng: cöa hµng 45 Quang Trung, siªu thÞ
Starbowl, cöa hµng ST Intimex, cöa hµng Trµng TiÒn.
T¹i c¸c cöa hµng, khi ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô b¸n hµng nh©n viªn b¸n hµng
kh«ng lËp hãa ®¬n b¸n hµng mµ chØ lËp b¸o c¸o b¸n hµng hµng ngµy cña c¸c cöa
hµng cña mçi b¸o c¸o cã ghi ®Çy ®ñ vÒ lo¹i hµng, sè lîng, gi¸ gèc, gi¸ b¸n vµ thµnh
tiÒn. Cuèi ngµy nh©n viªn cöa hµng tËp hîp c¸c b¸o c¸o cña c¸c cöa hµng göi cho
nh©n viªn kÕ to¸n thèng kª cña tõng cöa hµng ®Ó lµm c¨n cø ghi sæ chi tiÕt b¸n
hµng cña cöa hµng.
Cuèi ngµy nh©n viªn b¸n hµng ®em toµn bé sè tiÒn b¸n hµng trong ngµy nép
cho thñ qòy cña c«ng ty. Sè tiÒn thiÕu so víi b¸o c¸o b¸n hµng ®îc theo dâi t¹i sæ
chi tiÕt TK 131. KÕ to¸n qòy lËp phiÕu thu tiÒn, phiÕu lËp thµnh 2 liªn, 1 liªn ®Ó l u
t¹i sæ, 1 liªn giao cho nh©n viªn kÕ to¸n cöa hµng ®Ó lµm c¨n cø lËp b¶ng kª nép
tiÒn cña cöa hµng.
VÝ dô: Ngµy 15/03/2003 anh Linh nh©n viªn cöa hµng ST Intimex nép b¸o
c¸o b¸n hµng hµng ngµy sau:
Tªn hµng §¬n vÞ Sè lîng §¬n gi¸ (®) Thµnh tiÒn (®)
KC 21287 ChiÕc 2 73.000 146.000
KH 35302 ChiÕc 1 125.000 125.000
HD 54041 ChiÕc 5 39.000 195.000
KC 21272 ChiÕc 15 25.000 375.000
.........
Tæng sè tiÒn b¸n hµng cña cöa hµng ST Intimex lµ 1.380.000, nh©n viªn cöa
hµng ®· nép ®ñ.
Tõ b¸o c¸o b¸n hµng ngµy 15/03/2003 (BiÓu 12), kÕ to¸n vµo sæ chi tiÕt b¸n
hµng cña cöa hµng (BiÓu 13). Tõ phiÕu thu sè 17, b¸o c¸o b¸n hµng hµng ngµy vµ sæ
chi tiÕt b¸n hµng cña cöa hµng kÕ to¸n ®Þnh kho¶n:
Nî TK 111 1.380.000
Cã TK 511 1.314.286
Cã TK 333.1 65.714
Cuèi th¸ng kÕ to¸n cöa hµng lËp c¸c b¸o c¸o b¸n hµng vµ göi lªn cho phßng
kÕ to¸n c«ng ty. C¸c b¸o c¸o gåm:
- B¶ng kª nép tiÒn: c¨n cø vµo phiÕu thu sè tiÒn thùc nép cho thñ qòy
- B¸o c¸o b¸n hµng t¹i c¸c cöa hµng: ®îc lËp c¨n cø vµo c¸c b¸o c¸o b¸n
hµng hµng ngµy vµ sæ chi tiÕt b¸n hµng.
- B¸o c¸o tæng hîp kinh doanh: c¨n cø vµo c¸c b¸o c¸o b¸n hµng cña c¸c cöa
hµng (BiÓu 14).
Cuèi th¸ng kÕ to¸n c«ng ty tæng hîp sè liÖu ë c¸c cöa hµng vµ lËp b¶ng gi¶i
thÝch doanh thu TK 511.
20