Những điều cha mẹ nên biết
- 209 trang
- file: .pdf
đang tải dữ liệu....
Tài liệu bị giới hạn, để xem hết nội dung vui lòng tải về máy tính.
Tải xuống - 209 trangNội dung text: Những điều cha mẹ nên biết
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 1
MUC
Å LUÅC
NHÛÄNG ÀIÏÌU CHA MEÅ NÏN BIÏËT ..................................................... 5
Con baån hoåc gò úã trûúâng mêîu giaáo.......................................................5
Cha meå nïn chuá yá nhûäng biïíu hiïån laå cuãa treã................................... 8
Röëi loaån têm thêìn úã treã em vaâ caách phoâng traánh............................ 11
12 caách hûäu ñch giuáp treã vui söëng...................................................... 13
Daåy con: Nguyïn tùæc nhûng khöng cûúäng eáp ................................... 15
Baån coá biïët lùæng nghe con treã? ...........................................................18
Khi con baån quaá hiïëu àöång ................................................................ 21
Ài hoåp phuå huynh cho con.................................................................. 23
Hiïën kïë ................................................................................................. 26
Taác duång cuãa sûå khen thûúãng tñch cûåc ............................................. 28
Lêìn àêìu àûa con ài mêîu giaáo............................................................. 30
Treã con muöën gò úã ba meå?................................................................... 33
Taåi sao treã em khoá cho mûúån àöì chúi?..............................................35
Nhûäng caách noái sinh chuyïån..............................................................37
Nhûäng àûáa treã siïu viïåt ..................................................................... 39
Giaáo duåc con treã thöng qua viïåc laâm vaâ troâ chúi..............................42
Àïí con baån coá trñ nhúá töët khi hoåc baâi ................................................ 44
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 2
Giaãi maä nhûäng giêëc mú cuãa treã ......................................................... 47
Laâm baån vúái con khöng dïî ................................................................. 52
10 sai lêìm cuãa phuå huynh trong viïåc daåy con.................................. 54
Cêy roi hay sûå khuyïn nhuã ................................................................ 55
Coá nïn luác naâo cuäng rêìy la con.......................................................... 58
Caách cû xûã giûäa meå vaâ con gaái tuöíi múái lúán ..................................... 60
Cha meå laâ laá chùæn ............................................................................... 62
Daåy treã phûúng phaáp hoåc töët ............................................................. 66
Laâm baån vúái con úã tuöíi dêåy thò.......................................................... 67
DAÅY CON TRONG NHAÂ........................................................................68
Khi nuöi con möåt mònh....................................................................... 70
5 caách nïu gûúng daåy con caái............................................................. 71
Sao con töi àaái dêìm hoaâi?................................................................... 74
Hûúáng dêîn treã tûå laâm vïå sinh............................................................ 76
Tñnh hûúáng nöåi - hûúáng ngoaåi cuãa treã ..............................................80
Viïåc nhaâ beá 5 - 6 tuöíi coá thïí giuáp meå ................................................ 84
Cùn phoâng vui ve................................................................................. 85
Têåp cho treã tñnh ngùn nùæp.................................................................. 87
Daåy con noái chuyïån àiïån thoaåi...........................................................89
Thïë giúái tûúãng tûúång cuãa beá ..............................................................91
Treã em cêìn àuúåc giaáo duåc yá thûác vïì tiïìn baåc tûâ 3 tuöíi? .................. 93
Nïn àaánh con hay khöng? .................................................................. 95
Àïí treã biïët nghe lúâi ............................................................................. 97
Giúái haån chúi game úã tuöíi mêîu giaáo? (Tûâ 2-5 tuöíi) ....................... 100
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 3
Laâm gò khi con caái àaánh nhau?........................................................ 101
Chuêín bõ cho beá coá em...................................................................... 103
Àûâng àïí viïåc gò cuäng hoãi meå! ........................................................... 109
Haäy noái ñt ài möåt chuát!...................................................................... 111
Khi treã giêån döîi?................................................................................ 114
Giuáp con coá nhiïìu baån ...................................................................... 117
Giaáo duåc con yá thûác tiïët kiïåm .......................................................... 118
Daåy cho con nhûäng baâi hoåc dinh dûúäng.......................................... 119
GIAÁO DUÅC NHÊN BAÃN ...................................................................... 121
Noái chuyïån giúái tñnh vúái con ............................................................ 123
Rùn daåy con núi àöng ngûúâi ............................................................. 127
9 caách giuáp xêy dûång loâng tûå troång núi treã con ............................. 130
Chúi têåp thïí ....................................................................................... 135
Daåy con biïët chia se .......................................................................... 136
Daåy cho treã biïët thöng caãm .............................................................. 139
Daåy treã vïì loâng biïët ún ..................................................................... 142
Daåy cho treã biïët nhûäng ngaây àùåc biïåt ............................................. 148
Giuáp con kiïìm chïë cún giêån ............................................................. 149
Nhuát nhaát .......................................................................................... 151
Sûå súå haäi cuãa treã (3-4 tuöíi)............................................................... 154
Sûãa löîi tûå cao úã treã em...................................................................... 157
Àaä àïën luác daåy treã biïët “cho” ........................................................... 161
Múã röång caác quan hïå ......................................................................... 163
Xoa dõu cún giêån úã treã ....................................................................... 164
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 4
Daåy treã biïët kñnh troång ngûúâi lúán ................................................... 165
Xûã lyá tònh traång treã em ùn cùæp vùåt.................................................. 172
Khi treã moác tuái meå ............................................................................ 177
Taåi sao boån treã cûá hay noái döëi .......................................................... 179
Giaáo duåc giúái tñnh khi naâo?.............................................................. 181
Giuáp treã vûúåt qua nöîi àau mêët ngûúâi thên .................................... 183
Haäy kiïn nhêîn vúái con caái ................................................................ 188
Daåy con coá thoái quen lïî pheáp ........................................................... 189
OÁc khöi haâi vaâ treã con....................................................................... 191
Daåy treã caách xûã sûå ............................................................................ 194
Möi trûúâng töët àïí hònh thaânh nhên caách ....................................... 197
Coá phaãi treã hû do baån beâ xêëu? ......................................................... 201
Daåy treã caách söëng tñch cûåc vaâ chuã àöång.......................................... 204
Khi treã con hoåc................................................................................... 208
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 5
NH ÛÄNG ÀIÏÌU CHA MEÅ NÏ N B IÏËT
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 6
Con baån hoåc gò úã trûúâng mêîu giaáo
Möåt söë phuå huynh hoãi: "Taåi sao con töi hoåc hïët 4 nùm "àaåi hoåc
mêîu giaáo" maâ vêîn khöng biïët àoåc, biïët viïët?". Àùåt cêu hoãi trïn coá
nghôa laâ phuå huynh hoaân toaân khöng hiïíu gò vïì caách giaáo duåc úã mêîu
giaáo.
Nïëu trûúác àêy beá chó biïët quanh quêín bïn ba, quêën quyát bïn
meå thò nay chên àaä ài vûäng, miïång noái bi bö, muöën coá beâ baån, thñch
ra àûúâng chúi àïí àûúåc hoaåt àöång nhiïìu hún vaâ giao tiïëp röång hún, vò
àúâi söëng thiïn nhiïn vaâ xaä höåi coân bao nhiïu bñ êín àöëi vúái beá. Trûúâng
hoåc chñnh laâ núi thñch húåp nhêët, thoãa maän àûúåc nhu cêìu hiïíu biïët vaâ
vui chúi cuãa treã.
Nhûäng baâi hoåc laâm ngûúâi àêìu tiïn
Qua caác baâi àöìng dao, baâi thú, baâi haát coá tiïët têëu vui tûúi, ngöå
nghônh, tònh caãm, beá thñch vaâ nhúá nhanh. Ài hoåc mêîu, beá coá dõp laâm
quen vúái ngön ngûä vùn hoåc, nghïå thuêåt.
Möåt söë phuå huynh hoãi: "Taåi sao con töi hoåc hïët 4 nùm "àaåi hoåc
mêîu giaáo" maâ vêîn khöng biïët àoåc, biïët viïët?". Xin thûa: Ngaây ngaây,
beá àïën trûúâng mêîu giaáo khöng phaãi àïí ngöìi nghe cö giaãng baâi nhû
hoåc sinh phöí thöng, maâ laâ àïí vui chúi cuâng caác baån, àïí tham gia caác
hoaåt àöång khaác nhau. Beá hoåc laâm ngûúâi: Beá biïët coá cö Tiïn hiïìn tûâ,
öng Buåt luön xuêët hiïån kõp thúâi giuáp àúä treã em ngoan; coá muå phuâ
thuyã hay con yïu tinh àaáng gheát luác naâo cuäng rònh rêåp chúâ àúåi cú höåi
laâm àiïìu aác. Qua chuyïån kïí, beá biïët caái thiïån vaâ caái aác, tònh caãm àaåo
àûác vaâ tònh caãm thêím myä.
Sûác maånh cuãa giaáo duåc têåp thïí
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 7
ÚÃ trûúâng mêìm non, beá coân hoåc caách hoaâ àöìng vúái caác baån, biïët
giûä yïn lùång trong giúâ nguã trûa, biïët caãm ún, xin löîi. Trûúác khi ùn, beá
rûãa tay saåch, biïët giú tay xin phaát biïíu. Chúi xong: tûå cêët àöì chúi lïn
kïå. Cö coân daåy cho beá tûå phuåc vuå, tûå xuác cúm ùn, uöëng nûúác xong uáp
cöëc xuöëng. Cö noái gò laâ beá nghe ngay, khöng cêìn àaánh, la vò xung
quanh coá bao nhiïu baån cuäng àang nghe lúâi cö, beá maâ khöng nghe,
caác baån cûúâi. Sûác maånh giaáo duåc têåp thïí laâ vêåy.
Beá àang loay hoay dûúái àêët nhaâo nùån cuåc àêët, hoaåt àöång nghïå
thuêåt àêëy. Vúái treã úã lûáa tuöíi mêìm non, hoaåt àöång nghïå thuêåt àöìng
nghôa vúái sûå thïí nghiïåm caãm giaác: àêët seát deão bao nhiïu thò nùån
àûúåc, voâng cöí tay cêìm buát sao cho kheáo àïí ra hònh troân... Thöng qua
taåo hònh, treã em hoåc lêåp kïë hoaåch haânh àöång: quyïët àõnh seä laâm gò,
duâng vêåt liïåu naâo, sùæp xïëp caác chi tiïët ra sao... Luác vaâo lúáp möåt, beá àaä
coá caác kiïën thûác cú baãn, beá haáo hûác hoåc hoãi, ham tòm toâi, vaâ àiïìu
quan troång nhêët laâ beá tûå tin, biïët lùæng nghe cö vaâ laâm theo, biïët têåp
trung chuá yá. Bêëy nhiïu thöi laâ cha meå coá thïí yïn têm cho beá vaâo lúáp
möåt.
Möåt söë beá àûúåc hoåc trûúác chûúng trònh lúáp möåt, khi bûúác vaâo
trûúâng phöí thöng trong nhûäng thaáng àêìu coá thïí hún baån mònh úã chöî
biïët möåt söë chûä, möåt söë con tñnh, nhûng do khöng àûúåc chuêín bõ trûúác
vïì mùåt têm lyá vaâ thïí chêët nïn mau choáng tuåt hêåu sau caác baån. Treã coá
thïí sinh ra chuã quan khi phaãi hoåc laåi caái àaä biïët, nïn chïính maãng,
chaán hoåc. Tïå haåi hún laâ thoái quen hoåc sai phûúng phaáp àaä caãn trúã
viïåc tiïëp thu àiïìu cö daåy, àïí laåi nhûäng thoái quen xêëu trong hoaåt àöång
trñ tuïå cuãa caác beá. Sûãa sai, phaá boã möåt thoái quen bao giúâ cuäng khoá
hún hònh thaânh thoái quen múái.
Cha meå coá thïí laâm gò höî trúå cö giaáo duåc con caái?
- Giûä nïëp sinh hoaåt nhû úã trûúâng mêìm non: cho con ùn, nguã
àuáng giúâ, vïå sinh caá nhên töët.
- Khöng laâm höå treã, àïí treã lúán lïn laâ nhûäng ngûúâi tûå lêåp, tûå tin,
saáng taåo, yïu lao àöång.
- Thûúâng xuyïn troâ chuyïån vúái con baån: hoãi con ài hoåc coá vui
khöng, nghe con haát, àoåc thú, kïí chuyïån (khuyïën khñch con noái nùng
maåch laåc, maånh daån, laâm cho con thïm mïën thêìy, yïu baån...)
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 8
- Tranh thuã luác àûa àoán con àïí trao àöíi vúái cö vïì sinh hoaåt
trong ngaây cuãa con baån, cuâng cö taåo moåi àiïìu kiïån phaát triïín treã em
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 9
Cha meå nïn chuá yá nhûäng biïíu hiïån laå cuãa treã
Baån coá bao giúâ giêåt mònh vò àöåt nhiïn con baån coá nhûäng thay
àöíi hoaân toaân vïì mùåt têm lyá? Coá thïí do baån quaá bêån röån vúái cöng viïåc
maâ sao nhaäng viïåc chÎùm soác àûáa con beá nhoã. Àûáa beá böîng trúã nïn
ngöî nghõch, hû àöën hoùåc lêìm lò khaác thûúâng.
* Vò sao beá trêìm uêët, lêìm lò?
Nïëu thêëy con baån coá nhûäng biïíu hiïån, haânh àöång khaác laå sau
àêy, baån nïn kiïím tra laåi xem têm lyá cuãa beá co gò bêët öín khöng?
- Mùåt lêìm lò, quaâu quaåu, chùèng noái chùèng cûúâi, cuäng chùèng
nhoäng nheäo. Khöng noái chuyïån vúái böë meå nhû thûúâng ngaây.
- ÚÃ trûúâng hoåc, beá khöng chúi àuâa vúái caác baån maâ hay ngöìi lò
möåt chöî, khöng phaát biïíu yá kiïën, khöng hûáng thuá trong giúâ hoåc.
- ÚÃ nhaâ, beá chó laâm möîi möåt viïåc nhû xem ti vi caã töëi. Hoùåc coá
beá ngöìi vaâo baân hoåc miïåt maâi suöët buöíi maâ khöng chuá yá àïën cha meå,
anh chõ em.
Giaãi phaáp taåm thúâi: Àoá laâ hiïån tûúång trêìm uêët úã treã em. Trong
trûúâng húåp naây, baån nïn taåo têm lyá thoaãi maái cho beá bùçng nhûäng
biïån phaáp gúåi yá nhû sau:
- Cha meå nïn gêìn guäi, vöî vïì beá. Nhûäng cûã chó nheå nhaâng, dõu
daâng, thaái àöå ên cêìn, êu yïëm seä laâm dõu búát nhûäng töín thûúng trong
loâng cuãa beá.
- Àûa beá hoâa nhêåp trúã laåi vúái baån beâ bùçng caách àún giaãn nhû: ruã
baån àïën nhaâ hoåc nhoám, ön baâi. Böë meå cuâng tham gia caác troâ chúi vúái
beá nhû chúi nhaâ choâi, baán àöì haâng, chúi buáp bï... vúái beá gaái. Chúi
àaánh trêån, têåp àaánh cúâ tûúáng... vúái beá trai.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 10
- Ban àêìu, coá thïí beá seä khöng mêëy hûúãng ûáng, nhûng baån cêìn
hïët sûác kiïn nhêîn àïí khuyïn nhuã, chΕm soác beá.
* Vò sao beá laåi ngöî nghõch vaâ nöíi loaån?
Traái vúái trûúâng húåp trïn, beá laåi toã ra rêët cûáng àêìu. Noá cûúng
quyïët khöng vêng lúâi cha meå. Àoân roi chó laâm noá thïm xa laánh, vaâ
caâng "àöëi àêìu" vúái baån hún. Àöi khi, beá coân toã yá tûâ chöëi quyïët liïåt sûå
chΕm soác cuãa baån. Noá tûå laâm têët caã moåi viïåc, duâ baån toã yá muöën giuáp
noá. Laâm ngûúåc laåi nhûäng àiïìu cha meå khuyïn baão.
Giaãi phaáp taåm thúâi:
- Trûúác tiïn, baån phaãi chiïìu theo yá con treã. Khöng duâng roi voåt,
la mùæng beá nûäa.
- Àaáp ûáng nhûäng "yïu saách" nhoã àïí tòm xem beá nöíi loaån vò lyá do
naâo.
- Nïëu têët caã phûúng phaáp trïn àïìu khöng coá kïët quaã, baån vêîn
coân möåt caách: Àûa beá àïën gùåp chuyïn gia têm lyá. Chuyïn gia seä cho
beá laâm nhûäng ca trùæc nghiïåm nhoã. Tûâ àoá, baån seä giaãi àaáp àûúåc nhûäng
thùæc mùæc cuãa mònh.
Cuöåc söëng quaá bêån röån, böë meå khoá chùm soác con caái chu àaáo.
Tuy nhiïn, theo caác chuyïn gia, böë meå nïn àñch danh àûa àoán con ài
hoåc. Duâ böë meå vêët vaã hún nhûng vêîn àaãm baão àûúåc an toaân cho treã,
vûâa taåo tònh thên àùåc biïåt giûäa böë meå vaâ con caái.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 11
Röëi loaån têm thêìn úã treã em vaâ caách phoâng traánh
Nïëu treã àöåt nhiïn hoåc haânh sa suát, ùn ñt, uöëng nhiïìu, thûác
khuya, mêët nguã vaâ hay khoác, cûúâi vö cúá, cha meå haäy quan têm túái treã
saát sao hún, vò àoá coá thïí laâ nhûäng dêëu hiïåu cuãa chûáng röëi loaån têm
thêìn.
Treã bõ röëi loaån têm thêìn coân coá thïí coá nhûäng biïíu hiïån khaác
nhû röëi loaån tû duy (noái nhiïìu, nöåi dung linh tinh, khoá hiïíu), gia
tùng haânh vi, röëi loaån baâi tiïët (tiïíu lùæt nhùæt nhiïìu lêìn).
Baác sô Lêm Xuên Àiïìn, Giaám àöëc Bïånh viïån Sûác khoãe têm thêìn
TP HCM, cho biïët, caác daång röëi loaån sûác khoãe têm thêìn thûúâng gùåp úã
treã võ thaânh niïn laâ röëi loaån vêån àöång, loaån thêìn cêëp, têm thêìn phên
liïåt, chêåm phaát triïín têm thêìn, röëi loaån lo êu, röëi loaån giêëc nguã, röëi
loaån phaát triïín têm sinh lyá... Nguyïn nhên gêy röëi loaån bao göìm:
- Yïëu töë sinh hoåc (di truyïìn).
- Töín thûúng thûåc thïí (xaãy ra trong thúâi kyâ baâo thai, sinh núã
hoùåc do bïånh têåt sau sinh).
- Sang chêën tên lyá: ÚÃ tuöíi hoåc troâ, nhûäng truåc trùåc trong cuöåc
söëng gia àònh vaâ nhaâ trûúâng, sûå thiïëu huåt tònh caãm (do cha meå ly dõ,
boã rúi, do quan hïå thêìy troâ, baån beâ bõ xaáo tröån) dïî dêîn àïën caác röëi
loaån kïí trïn.
Haânh vi bêët thûúâng úã treã coá thïí chó laâ möåt phaãn ûáng nhêët thúâi.
Nïëu àûúåc xûã lyá thñch húåp, treã seä öín àõnh vaâ tiïëp tuåc phaát triïín bònh
thûúâng. Nïëu tònh hònh nghiïm troång hún, treã cêìn àûúåc khaám nghiïåm
àêìy àuã vïì y khoa vaâ têm lyá. Cha meå phaãi vûúåt qua mùåc caãm "bïånh
têm thêìn" àïí àûa con àïën khaám úã cú súã chuyïn khoa caâng súám caâng
töët.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 12
Nhûäng ûáng xûã húåp lyá trong cuöåc söëng hùçng ngaây cuãa cha meå seä
giuáp phoâng traánh nguy cú röëi loaån têm thêìn cho con, cuå thïí laâ:
- Taåo khöng khñ gia àònh êëm aáp, hoâa thuêån, moåi ngûúâi yïu
thûúng nhau. Trong àoá, cha meå laâ têëm gûúng saáng cho con, giuáp treã
tûå khùèng àõnh vaâ baão vïå mònh, tûå àïì khaáng trûúác nhûäng nguy cú bïn
ngoaâi.
- Khöng aáp àùåt, chuåp muä, xuác phaåm hay duâng nhûäng biïån phaáp
nùång nïì vúái treã. Nhûäng haânh vi thö baåo seä àïí laåi vïët thûúng sêu
trong têm höìn, ngùn chùån sûå phaát triïín bònh thûúâng cuãa treã.
- Nïn chêëp nhêån thûåc traång cuãa treã, khöng aáp àùåt caác àõnh kiïën
hay sûå kyâ voång cuãa mònh. Cêìn tòm caách phaát huy nhûäng mùåt tñch cûåc
cuãa treã thay vò than vaän, höëi tiïëc, tuyïåt voång.
- Khöng nïn quaá nuöng chiïìu, àûâng súå con thêët baåi hay gùåp
nguy hiïím maâ khöng cho noá tûå lêåp, laâm treã mêët tñnh chuã àöång.
- Taåo möi trûúâng hoåc àûúâng vaâ xaä höåi laânh maånh, khöng gêy aáp
lûåc têm lyá quaá nhiïìu vïì viïåc hoåc têåp cuãa caác em.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 13
12 caách hûäu ñch giuáp treã vui söëng
Caác chuyïn gia têm lyá khùèng àõnh rùçng nhûäng àûáa treã coá khaã
nùng vui söëng thûúâng coá möåt söë tñnh caách àùåc thuâ – bao göìm loâng tûå
troång, tñnh laåc quan vaâ khaã nùng tûå chuã. Niïìm vui söëng nuöi dûúäng
têm höìn treã vaâ giuáp treã thêëm nhuêìn yá nghôa töët àeåp cuãa cuöåc söëng.
Dûúái àêy laâ 12 caách hûäu ñch giuáp treã thaânh cöng trong tûúng lai.
1.Àïí treã tiïëp cêån vúái niïìm vui thûúâng ngaây: Àûâng aáp àùåt treã.
Haäy taåo khoaãng khöng gian vaâ thúâi gian thoaãi maái àïí treã tûå do chúi
àuâa vaâ tûúãng tûúång. Àiïìu àoá giuáp treã phaát triïín khaã nùng tòm hiïíu
vaâ khaám phaá theo caách riïng cuãa mònh. Baån cuäng coá thïí taåo niïìm vui
cho treã khi cuâng treã töí chûác sinh nhêåt cho buáp bï hay giuáp treã may
quêìn aáo...
2. Daåy treã biïët quan têm: “Tûâ khi coân rêët nhoã treã em àaä thñch
giuáp ngûúâi khaác”. Haäy giuáp treã nhêån thêëy mònh laâ thaânh viïn quan
troång vaâ coá ñch bùçng caách taåo cú höåi cho treã tiïëp xuác vúái moåi ngûúâi.
Haäy cuâng treã choån ra nhûäng moán àöì chúi, quêìn aáo cuä àïí gûãi tùång treã
em ngheâo.
3. Giuáp treã reân luyïån thïí chêët: Baån haäy khuyïën khñch con tham
gia caác hoaåt àöång thïí lûåc treã yïu thñch, vò caác hoaåt àöång naây khöng
chó reân luyïån sûác khoãe vaâ khaã nùng chõu àûång maâ coân laâm cho treã
vui, giaãm cùng thùèng vaâ giaãi toãa nùng lûúång möåt caách laânh maånh.
4. Haäy cuâng treã cûúâi lïn: Baån haäy kïí chuyïån vui cho treã nghe,
cuâng haát vúái treã nhûäng baâi haát thiïëu nhi, tûå dñ doãm vïì mònh. Cûúâi coá
lúåi cho treã vaâ baån vò khi cûúâi baån giaãi toãa cùng thùèng vaâ hñt oxy vaâo
cú thïí nhiïìu hún, nhúâ àoá maâ tinh thêìn phêën chêën.
5. Cêìn saáng taåo trong viïåc khen thûúãng: Cha meå khöng nïn
khen treã bùçng caách noái àún giaãn “töët lùæm”. Lúâi khen cêìn roä raâng, húåp
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 14
lyá vaâ nïu àûúåc chi tiïët sûå tiïën böå cuãa treã. Treã seä vui veã vaâ cöë gùæng
hún nïëu baån noái: “Con tö maâu bûác tranh naây àeåp quaá!”.
6. Quan têm àïën chïë àöå ùn cuãa treã: Trûúâng húåp treã àoái khöng
àuáng vaâo giúâ ùn (khöng phaãi do bïånh), haäy cho treã ùn taåm nhûng
phaãi àaãm baão àuã chêët dinh dûúäng (nhû: sûäa chua ñt beáo, traái cêy tûúi
hoùåc khö...). Ùn uöëng àuã chêët seä giaãm phêìn naâo tñnh hay thay àöíi úã
treã vaâ laâm cho cú thïí khoãe maånh hún.
7. Khúi dêåy tñnh nghïå sô núi treã: Bêët kyâ hònh thûác nghïå thuêåt
naâo cuäng giuáp con baån giaãi toaã tònh caãm vaâ laâm àúâi söëng nöåi têm treã
thïm phong phuá. Thöng qua caác hònh thûác nghïå thuêåt, treã seä biïíu löå
nhûäng caãm xuác vïì baãn thên vaâ vïì thïë giúái riïng cuãa mònh. Àûúåc khen
khi chúi caác mön nghïå thuêåt hay biïíu diïîn vùn nghïå úã trûúâng giuáp
treã caãm thêëy haâi loâng vúái chñnh mònh.
8. Haäy móm cûúâi vúái treã: “Möîi ngaây möåt ngûúâi cêìn böën lêìn öm
àïí töìn taåi, taám àïí duy trò sûå söëng vaâ mûúâi saáu àïí trûúãng thaânh”. Khi
baån núã möåt nuå cûúâi thêåt tûúi vaâ öm con vaâo loâng nghôa laâ baån ngêìm
quaã quyïët vúái treã rùçng treã àaä laâm rêët töët. Haäy nhúá rùçng nuå cûúâi vaâ
nhûäng voâng tay êu yïëm coá ñch cho caã baån lêîn treã.
9. Lùæng nghe: Treã rêët muöën àûúåc cha meå chuá yá vò àoá laâ luác treã
caãm thêëy mònh àûúåc quan têm. Haäy taåm ngûng cöng viïåc vaâ têåp
trung nghe khi treã muöën noái. Àûâng bao giúâ ngùæt lúâi treã, chêëm dûát cêu
chuyïån hay nghe möåt caách qua loa – ngay caã khi baån àaä nghe treã noái
rêët nhiïìu lêìn. Haäy troâ chuyïån vaâ lùæng nghe treã khi baån àûa treã àïën
trûúâng hoùåc khi baån döî treã nguã.
10. Àûâng àoâi hoãi úã treã sûå hoaân haão: Nïëu baån êën àõnh hay àoâi
hoãi hoaân haão vïì möåt cöng viïåc maâ treã phaãi laâm nghôa laâ baån àaä laâm
giaãm loâng tin úã treã. Trûúác khi daåy treã laâm viïåc töët hún, baån nïn tûå
hoãi:
- Treã khöng laâm töët viïåc laâ do sûác khoãe hay vò viïåc vûúåt quaá khaã
nùng treã?
- Nïëu àoá khöng phaãi laâ sai soát thûúâng xuyïn thò baån àûâng bêån
têm nhiïìu vïì chuyïån naây nûäa. Dêìn dêìn, treã seä tûå phêën àêëu vaâ laâm
viïåc töët hún.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 15
11. Huêën luyïån treã khaã nùng giaãi quyïët vêën àïì: Treã seä tûå tin
hún khi tûå mònh giaãi quyïët thaânh cöng möåt khoá khùn naâo àoá. Bùæt
àêìu tûâ nhûäng viïåc àún giaãn nhû: cöåt dêy giaây, bùng qua àûúâng an
toaân..., sau àoá treã tiïën dêìn àïën khaã nùng tûå giaãi quyïët vêën àïì lúán hún
möåt caách àöåc lêåp. Baån cuäng coá thïí giuáp treã bùçng caách:
- Tòm hiïíu vaâ chó ra caác bûúác giaãi quyïët vêën àïì cuãa treã.
- Quyïët àõnh trúå giuáp hay àïí treã tûå giaãi quyïët.
- Nïëu treã cêìn höî trúå, phaãi àaãm baão sûå höî trúå húåp lyá vaâ kõp thúâi.
12. Cho treã cú höåi thïí hiïån khaã nùng cuãa mònh: Cêåu beá rêët mï
saách? Haäy cho treã àoåc trong luác baån àang laâm bïëp. Con gaái baån coá
nùng khiïëu vïì söë? Khi baån ài mua sùæm, haäy àïí con baån coá dõp tröí taâi
tñnh toaán. Khi baån chia seã vúái treã loâng nhiïåt tònh vaâ cho treã thêëy baån
trên troång nhûäng moán quaâ noá tùång thò baån àaä laâm tùng loâng tûå troång
cuãa con mònh.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 16
Daåy con: Nguyïn tùæc nhûng khöng cûúäng eáp
Trong gia àònh, ngûúâi meå luön laâ chöî dûåa ïm aái nhêët cho con
caái, laâ nguöìn àöång viïn, vöî vïì cho con phêën àêëu. Nïëu quan hïå meå con
khöng töët seä coá taác duång ngûúåc laåi.
Con caái chï traách cha meå?
Baån àang giùåt àöì lúä tay trong khi nöìi canh söi suåc trïn bïëp
àang traâo ra. Baån goåi con àang hoåc baâi xuöëng bïëp nhêëc nöìi canh
xuöëng. Con baån laâm xong, cùçn nhùçn: “Con gheát meå quaá. Àang hoåc baâi
maâ cuäng khöng yïn”. Nghe tiïëng “gheát” meå nöíi giêån àuâng àuâng la
mùæng con thêåm tïå.
Khöng nïn buöìn vò viïåc con caái chï traách böë, meå trong möåt thúâi
àiïím naâo àoá, maâ nïn xem àoá laâ bònh thûúâng trong quaá trònh trûúãng
thaânh cuãa con caái. Trong trûúâng húåp naây, baån nïn bònh tônh giaãi
thñch cho con hiïíu: viïåc nhúâ con trong trûúâng húåp naây laâ bêët khaã
khaáng. Nhûäng viïåc khaác gia àònh khöng bao giúâ sai biïíu con laâm
trong luác àang hoåc.
Meå súå ài xa caách ngaây vò súå nïìn nïëp trong nhaâ xaáo tröån do thiïëu
baân tay nöåi trúå. Baån khöng biïët trong thúâi gian àoá chöìng, con ùn nguã
ra sao.
Khöng nïn àïí chuyïån nhaâ chó lïå thuöåc vaâo möåt ngûúâi. Thónh
thoaãng vùæng nhaâ vaâi ngaây laâ caách baån àïí con caâi têåp quaán xuyïën viïåc
nhaâ. Àiïìu àoá coá lúåi àïí reân luyïån tñnh àöåc lêåp, khöng yã laåi.
Àïí con coá nhiïìu phûúng aán lûåa choån
Baån thêëy con khöng àûúåc saåch seä. Baån gùæt lïn “ài tùæm ài” hoùåc
“bêín quaá, coá ài tùæm khöng”.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 17
Khöng nïn duâng mïånh lïånh nhû vêåy, con baån seä miïîn cûúäng
vêng lúâi nhûng khöng àûúåc vui. Thay vaâo àoá, baån nïn noái: “Con
muöën tùæm rûãa bêy giúâ hay àïí chiïìu maát cuäng àûúåc. Tùæm saåch röìi con
seä rêët àeåp trai”.
Khöng choån phûúng aán àe doåa
Khi muöën con laâm viïåc gò àoá, baån thûúâng hay duâng cuåm tûâ
“maây khöng bao giúâ...” hoùåc “maây vêîn cûá...” röìi “maây seä bõ...”.
Baån nïn chónh laåi caách noái nhû vêåy vò noá luön taåo aáp lûåc nùång
nïì laâm cho con baån súå haäi khi thêët baåi, thiïëu tûå tin do àoá thiïëu nùng
àöång. Baån nïn duâng caác cêu coá yá nghôa tñch cûåc nhû “Nïëu con laâm ...
thò seä rêët töët” coá taác duång khuyïën khñch.
Coá nguyïn tùæc nhûng cêìn linh hoaåt
Cûá haâng tuêìn vaâo chiïìu thûá tû, baån phên cöng con baån àïën cûãa
haâng mua gaåo chúã vïì duâng cho caã tuêìn.
Chiïìu thûá tû tuêìn naây, ài laâm vïì, trúâi mûa, baån phaát hiïån con
baån khöng ra cûãa haâng mua gaåo. Baån bûåc mònh rêìy la con mùåc duâ
nhaâ vêîn coân gaåo nêëu.
Khöng nïn: Mùåc duâ viïåc nhaâ àaä phên cöng thaânh thoái quen,
nhûng nguyïn tùæc khöng phaãi laâ àiïìu cûáng nhùæc. Chiïìu höm êëy trúâi
mûa, chúã gaåo vïì khöng traánh khoãi bõ ûúát. Baån coá thïí linh àöång cho
pheáp con àïí àïën chiïìu höm sau, trúâi nùæng raáo mua gaåo tiïån hún.
Àûâng cûúäng eáp con
Hún 10 giúâ töëi, baån phaát hiïån ra bònh dêìu ùn àaä hïët, saáng súám
mai khöng thïí laâm bûäa àiïím têm cho caã nhaâ. Baån goåi con gaái múái 10
tuöíi ài mua dêìu ùn. Con beá khöng chõu ài vò “súå ma”. Baån cûúäng eáp
con phaãi ài cho àûúåc. Beá vûâa ài vûâa khoác.
Àûâng nïn cho rùçng con baån coá khaã nùng laâm viïåc laâm àûúåc moåI
chuyïån, khöng súå gò caã vaâ nïëu noá tûâ chöëi chó vò giaã vúâ hoùåc lûúâi biïëng.
Súå ma (chuã yïëu laâ súå àûúâng vùæng) laâ caãm giaác thêåt cuãa treã võ thaânh
niïn, nhêët laâ con gaái. Trûúác khi giao möåt nhiïåm vuå gò, baån cêìn cên
nhùæc: viïåc àoá coá vûúåt quaá khaã nùng cuãa con khöng vaâ töët nhêët laâ
àûâng cûúäng eáp.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 18
Noái ra àiïìu hy voång hún laâ raâng buöåc
Con baån àang hoåc lúáp 12, baån ra mïånh lïånh “nùm nay phaãi thi
àêåu àaåi hoåc, nïëu khöng àêåu thò phaãi tòm viïåc laâm, khöng ai nuöi nûäa
àêu”.
Baån tûúãng rùçng nghiïm khùæc nhû thïë con baån seä cöë gùæng hoåc
têåp, nhûng thûåc ra chó laâm con baån cùng thùèng, khoá hoåc têåp nïëu nghe
nhûäng lúâi nhû thïë, mùåc duâ noá biïët rùçng noá coá rúát àaåi hoåc thò gia àònh
seä cho thi laåi. Töët nhêët baån nïn noái “con seä àem laåi niïìm vui cho gia
àònh nïëu nùm nay thi àêåu àaåi hoåc”.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 19
Baån coá biïët lùæng nghe con treã?
Khi con baån bûúác chên àïën trûúâng cuäng coá nghôa laâ treã bûúác
vaâo möåt thïë giúái röång lúán vúái rêët nhiïìu khoá khùn, rêët nhiïìu niïìm vui
cuäng nhû nöîi buöìn cêìn chia seã. Nhûng liïåu baån coá biïët lùæng nghe
tiïëng noái cuãa con baån khöng? Àiïìu àoá khöng dïî chuát naâo.
Khöng ngùæt lúâi
Liïåu coá luác naâo vò àang bêån bõu maâ baån noáng naãy ngùæt lúâi treã
khöng? Thûåc ra nhûäng öng böë baâ meå biïët yïn lùång nghe con mònh
thöí löå hïët nöîi niïìm quaã khöng nhiïìu. Con chuáng ta vêîn thûúâng
xuyïn phaãi nghe nhûäng cêu àaåi loaåi nhû: “Thöi àûúåc röìi, meå àang
bêån, àïí mai meå seä hoãi cö giaáo cho con”. Hoùåc laâ: “Sao con lai choån vaâo
àuáng luác naây àïí kïí lïí nhô? Thöi, àïí tyá nûäa meå seä nghe con noái”.
Nhûng chñnh nhûäng àûáa treã cuäng cêìn àûúåc tön troång vaâ lùæng nghe
khöng bõ ngùæt lúâi nhû möåt ngûúâi lúán.
Haäy àïí cho treã biïët rùçng baån hiïíu vaâ thöng caãm
Khi treã chaåy àïën kïí vúái böë meå möåt àiïìu gò àoá coá nghôa laâ treã cêìn
tòm úã baån möåt chöî dûåa tinh thêìn, sûå caãm thöng vaâ giuáp àúä, vò vêåy
baån luön phaãi toã thaái àöå quan têm vaâ sùén loâng lùæng nghe. Nïëu baån
vêîn thûúâng xuyïn vûâa àoåc baáo, vûâa nghe con têm sûå thò töët hún hïët
baån nïn taåm gaác cöng viïåc sang möåt bïn vaâ nghe treã noái. Vaâ baån nïn
suy nghô möåt chuát trûúác khi traã lúâi. Nïëu con baån vûâa dûát lúâi baån àaä
àûa cêu traã lúâi ra ngay seä gêy cho treã êën tûúång rùçng nhûäng khoá
khùn, rùæc röëi cuãa treã chò laâ nhûäng àiïìu vúá vêín, khöng àaáng àïí baân
baåc. Haäy noái rùçng baån hiïíu vêën àïì àoá khoá khùn àöëi vúái treã nhû thïë
naâo trûúác khi giuáp treã giaãi quyïët vêën àïì.
Tòm hiïíu nguyïn nhên thay vò phaán xeát
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 20
Nïëu nhû cêåu con àang hoåc tiïíu hoåc thöí löå vúái baån rùçng beá àang
rêët böëi röëi vò àaä lúä lêëy cêy buát chò cuãa möåt baån cuâng lúáp thò baån
khöng nïn vöåi vaâng la mùæng con. Sûå chó trñch cuãa baån laâm treã caãm
thêëy súå haäi vaâ lêìn sau con baån seä khöng coân têm sûå vúái baån nhûäng
chuyïån nhû vêåy nûäa. Àiïìu baån nïn laâm laâ tòm hiïíu tònh huöëng con
baån àaä laâm viïåc àoá. Duâ vò lyá do gò ài nûäa baån cuäng nïn khen ngúåi treã
vò treã àaä duäng caãm nhêån ra löîi lêìm cuãa mònh vaâ àöång viïn con àûa
traã buát cho baån. Nïëu baån taåo àûúåc möåt thoái quen troâ chuyïån vaâ chia
seã, möåt bêìu khöng khñ yïn êëm vaâ quan têm lêîn nhau trong gia àònh
thò chùæc chùæn con baån seä luön luön têm sûå vúái baån moåi nöîi niïìm cuãa
chuáng.
Choån möåt khöng gian thñch húåp cho cuöåc troâ chuyïån
Baån haäy tòm möåt goác thñch húåp cho cuöåc troâ chuyïån khi con baån
gùåp rùæc röëi àïí khöng laâm àûát àoaån cuöåc troâ chuyïån, phên taán sûå chuá
yá cuãa baån. Àiïìu àoá taåo cho con baån caãm giaác rùçng baån rêët quan têm
àïën àiïìu treã sùæp noái, giuáp treã àuã tûå tin vaâ bònh tônh àïí baây toã vúái baån
nhûäng nöîi lo lùæng trong loâng.
Haäy biïët chúâ àúåi
Baån àûâng ngaåc nhiïn khi treã im lùång, khöng thïí bùæt àêìu cuöåc
troâ chuyïån. Duâ sao thò con baån vêîn coân laâ möåt àûáa treã. Baån àûâng laâm
treã hoaãng súå bùçng nhûäng lúâi noái theo kiïíu: “Noái nhanh lïn nïëu khöng
thò moåi viïåc hoãng hïët bêy giúâ”. Baån nïn khñch lïå treã: “Böë meå biïët coá
nhûäng chuyïån thêåt khoá noái nhûng nïëu con kïí hïët thò böë meå seä giuáp
con vûúåt qua àûúåc khoá khùn naây”. Trong nhûäng trûúâng húåp treã ngêåp
ngûâng khöng noái, baån coá thïí giuáp treã bùæt àêìu bùçng caách àûa ra
nhûäng cêu hoãi gúåi yá hoùåc kïí nhûäng trûúâng húåp tûúng tûå cuãa baån
trong thúâi niïn thiïëu.
Lùæng nghe, chia seã niïìm vui nöîi buöìn cuãa con treã laâ caã möåt
nghïå thuêåt laâm cha meå.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
MUC
Å LUÅC
NHÛÄNG ÀIÏÌU CHA MEÅ NÏN BIÏËT ..................................................... 5
Con baån hoåc gò úã trûúâng mêîu giaáo.......................................................5
Cha meå nïn chuá yá nhûäng biïíu hiïån laå cuãa treã................................... 8
Röëi loaån têm thêìn úã treã em vaâ caách phoâng traánh............................ 11
12 caách hûäu ñch giuáp treã vui söëng...................................................... 13
Daåy con: Nguyïn tùæc nhûng khöng cûúäng eáp ................................... 15
Baån coá biïët lùæng nghe con treã? ...........................................................18
Khi con baån quaá hiïëu àöång ................................................................ 21
Ài hoåp phuå huynh cho con.................................................................. 23
Hiïën kïë ................................................................................................. 26
Taác duång cuãa sûå khen thûúãng tñch cûåc ............................................. 28
Lêìn àêìu àûa con ài mêîu giaáo............................................................. 30
Treã con muöën gò úã ba meå?................................................................... 33
Taåi sao treã em khoá cho mûúån àöì chúi?..............................................35
Nhûäng caách noái sinh chuyïån..............................................................37
Nhûäng àûáa treã siïu viïåt ..................................................................... 39
Giaáo duåc con treã thöng qua viïåc laâm vaâ troâ chúi..............................42
Àïí con baån coá trñ nhúá töët khi hoåc baâi ................................................ 44
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 2
Giaãi maä nhûäng giêëc mú cuãa treã ......................................................... 47
Laâm baån vúái con khöng dïî ................................................................. 52
10 sai lêìm cuãa phuå huynh trong viïåc daåy con.................................. 54
Cêy roi hay sûå khuyïn nhuã ................................................................ 55
Coá nïn luác naâo cuäng rêìy la con.......................................................... 58
Caách cû xûã giûäa meå vaâ con gaái tuöíi múái lúán ..................................... 60
Cha meå laâ laá chùæn ............................................................................... 62
Daåy treã phûúng phaáp hoåc töët ............................................................. 66
Laâm baån vúái con úã tuöíi dêåy thò.......................................................... 67
DAÅY CON TRONG NHAÂ........................................................................68
Khi nuöi con möåt mònh....................................................................... 70
5 caách nïu gûúng daåy con caái............................................................. 71
Sao con töi àaái dêìm hoaâi?................................................................... 74
Hûúáng dêîn treã tûå laâm vïå sinh............................................................ 76
Tñnh hûúáng nöåi - hûúáng ngoaåi cuãa treã ..............................................80
Viïåc nhaâ beá 5 - 6 tuöíi coá thïí giuáp meå ................................................ 84
Cùn phoâng vui ve................................................................................. 85
Têåp cho treã tñnh ngùn nùæp.................................................................. 87
Daåy con noái chuyïån àiïån thoaåi...........................................................89
Thïë giúái tûúãng tûúång cuãa beá ..............................................................91
Treã em cêìn àuúåc giaáo duåc yá thûác vïì tiïìn baåc tûâ 3 tuöíi? .................. 93
Nïn àaánh con hay khöng? .................................................................. 95
Àïí treã biïët nghe lúâi ............................................................................. 97
Giúái haån chúi game úã tuöíi mêîu giaáo? (Tûâ 2-5 tuöíi) ....................... 100
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 3
Laâm gò khi con caái àaánh nhau?........................................................ 101
Chuêín bõ cho beá coá em...................................................................... 103
Àûâng àïí viïåc gò cuäng hoãi meå! ........................................................... 109
Haäy noái ñt ài möåt chuát!...................................................................... 111
Khi treã giêån döîi?................................................................................ 114
Giuáp con coá nhiïìu baån ...................................................................... 117
Giaáo duåc con yá thûác tiïët kiïåm .......................................................... 118
Daåy cho con nhûäng baâi hoåc dinh dûúäng.......................................... 119
GIAÁO DUÅC NHÊN BAÃN ...................................................................... 121
Noái chuyïån giúái tñnh vúái con ............................................................ 123
Rùn daåy con núi àöng ngûúâi ............................................................. 127
9 caách giuáp xêy dûång loâng tûå troång núi treã con ............................. 130
Chúi têåp thïí ....................................................................................... 135
Daåy con biïët chia se .......................................................................... 136
Daåy cho treã biïët thöng caãm .............................................................. 139
Daåy treã vïì loâng biïët ún ..................................................................... 142
Daåy cho treã biïët nhûäng ngaây àùåc biïåt ............................................. 148
Giuáp con kiïìm chïë cún giêån ............................................................. 149
Nhuát nhaát .......................................................................................... 151
Sûå súå haäi cuãa treã (3-4 tuöíi)............................................................... 154
Sûãa löîi tûå cao úã treã em...................................................................... 157
Àaä àïën luác daåy treã biïët “cho” ........................................................... 161
Múã röång caác quan hïå ......................................................................... 163
Xoa dõu cún giêån úã treã ....................................................................... 164
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 4
Daåy treã biïët kñnh troång ngûúâi lúán ................................................... 165
Xûã lyá tònh traång treã em ùn cùæp vùåt.................................................. 172
Khi treã moác tuái meå ............................................................................ 177
Taåi sao boån treã cûá hay noái döëi .......................................................... 179
Giaáo duåc giúái tñnh khi naâo?.............................................................. 181
Giuáp treã vûúåt qua nöîi àau mêët ngûúâi thên .................................... 183
Haäy kiïn nhêîn vúái con caái ................................................................ 188
Daåy con coá thoái quen lïî pheáp ........................................................... 189
OÁc khöi haâi vaâ treã con....................................................................... 191
Daåy treã caách xûã sûå ............................................................................ 194
Möi trûúâng töët àïí hònh thaânh nhên caách ....................................... 197
Coá phaãi treã hû do baån beâ xêëu? ......................................................... 201
Daåy treã caách söëng tñch cûåc vaâ chuã àöång.......................................... 204
Khi treã con hoåc................................................................................... 208
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 5
NH ÛÄNG ÀIÏÌU CHA MEÅ NÏ N B IÏËT
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 6
Con baån hoåc gò úã trûúâng mêîu giaáo
Möåt söë phuå huynh hoãi: "Taåi sao con töi hoåc hïët 4 nùm "àaåi hoåc
mêîu giaáo" maâ vêîn khöng biïët àoåc, biïët viïët?". Àùåt cêu hoãi trïn coá
nghôa laâ phuå huynh hoaân toaân khöng hiïíu gò vïì caách giaáo duåc úã mêîu
giaáo.
Nïëu trûúác àêy beá chó biïët quanh quêín bïn ba, quêën quyát bïn
meå thò nay chên àaä ài vûäng, miïång noái bi bö, muöën coá beâ baån, thñch
ra àûúâng chúi àïí àûúåc hoaåt àöång nhiïìu hún vaâ giao tiïëp röång hún, vò
àúâi söëng thiïn nhiïn vaâ xaä höåi coân bao nhiïu bñ êín àöëi vúái beá. Trûúâng
hoåc chñnh laâ núi thñch húåp nhêët, thoãa maän àûúåc nhu cêìu hiïíu biïët vaâ
vui chúi cuãa treã.
Nhûäng baâi hoåc laâm ngûúâi àêìu tiïn
Qua caác baâi àöìng dao, baâi thú, baâi haát coá tiïët têëu vui tûúi, ngöå
nghônh, tònh caãm, beá thñch vaâ nhúá nhanh. Ài hoåc mêîu, beá coá dõp laâm
quen vúái ngön ngûä vùn hoåc, nghïå thuêåt.
Möåt söë phuå huynh hoãi: "Taåi sao con töi hoåc hïët 4 nùm "àaåi hoåc
mêîu giaáo" maâ vêîn khöng biïët àoåc, biïët viïët?". Xin thûa: Ngaây ngaây,
beá àïën trûúâng mêîu giaáo khöng phaãi àïí ngöìi nghe cö giaãng baâi nhû
hoåc sinh phöí thöng, maâ laâ àïí vui chúi cuâng caác baån, àïí tham gia caác
hoaåt àöång khaác nhau. Beá hoåc laâm ngûúâi: Beá biïët coá cö Tiïn hiïìn tûâ,
öng Buåt luön xuêët hiïån kõp thúâi giuáp àúä treã em ngoan; coá muå phuâ
thuyã hay con yïu tinh àaáng gheát luác naâo cuäng rònh rêåp chúâ àúåi cú höåi
laâm àiïìu aác. Qua chuyïån kïí, beá biïët caái thiïån vaâ caái aác, tònh caãm àaåo
àûác vaâ tònh caãm thêím myä.
Sûác maånh cuãa giaáo duåc têåp thïí
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 7
ÚÃ trûúâng mêìm non, beá coân hoåc caách hoaâ àöìng vúái caác baån, biïët
giûä yïn lùång trong giúâ nguã trûa, biïët caãm ún, xin löîi. Trûúác khi ùn, beá
rûãa tay saåch, biïët giú tay xin phaát biïíu. Chúi xong: tûå cêët àöì chúi lïn
kïå. Cö coân daåy cho beá tûå phuåc vuå, tûå xuác cúm ùn, uöëng nûúác xong uáp
cöëc xuöëng. Cö noái gò laâ beá nghe ngay, khöng cêìn àaánh, la vò xung
quanh coá bao nhiïu baån cuäng àang nghe lúâi cö, beá maâ khöng nghe,
caác baån cûúâi. Sûác maånh giaáo duåc têåp thïí laâ vêåy.
Beá àang loay hoay dûúái àêët nhaâo nùån cuåc àêët, hoaåt àöång nghïå
thuêåt àêëy. Vúái treã úã lûáa tuöíi mêìm non, hoaåt àöång nghïå thuêåt àöìng
nghôa vúái sûå thïí nghiïåm caãm giaác: àêët seát deão bao nhiïu thò nùån
àûúåc, voâng cöí tay cêìm buát sao cho kheáo àïí ra hònh troân... Thöng qua
taåo hònh, treã em hoåc lêåp kïë hoaåch haânh àöång: quyïët àõnh seä laâm gò,
duâng vêåt liïåu naâo, sùæp xïëp caác chi tiïët ra sao... Luác vaâo lúáp möåt, beá àaä
coá caác kiïën thûác cú baãn, beá haáo hûác hoåc hoãi, ham tòm toâi, vaâ àiïìu
quan troång nhêët laâ beá tûå tin, biïët lùæng nghe cö vaâ laâm theo, biïët têåp
trung chuá yá. Bêëy nhiïu thöi laâ cha meå coá thïí yïn têm cho beá vaâo lúáp
möåt.
Möåt söë beá àûúåc hoåc trûúác chûúng trònh lúáp möåt, khi bûúác vaâo
trûúâng phöí thöng trong nhûäng thaáng àêìu coá thïí hún baån mònh úã chöî
biïët möåt söë chûä, möåt söë con tñnh, nhûng do khöng àûúåc chuêín bõ trûúác
vïì mùåt têm lyá vaâ thïí chêët nïn mau choáng tuåt hêåu sau caác baån. Treã coá
thïí sinh ra chuã quan khi phaãi hoåc laåi caái àaä biïët, nïn chïính maãng,
chaán hoåc. Tïå haåi hún laâ thoái quen hoåc sai phûúng phaáp àaä caãn trúã
viïåc tiïëp thu àiïìu cö daåy, àïí laåi nhûäng thoái quen xêëu trong hoaåt àöång
trñ tuïå cuãa caác beá. Sûãa sai, phaá boã möåt thoái quen bao giúâ cuäng khoá
hún hònh thaânh thoái quen múái.
Cha meå coá thïí laâm gò höî trúå cö giaáo duåc con caái?
- Giûä nïëp sinh hoaåt nhû úã trûúâng mêìm non: cho con ùn, nguã
àuáng giúâ, vïå sinh caá nhên töët.
- Khöng laâm höå treã, àïí treã lúán lïn laâ nhûäng ngûúâi tûå lêåp, tûå tin,
saáng taåo, yïu lao àöång.
- Thûúâng xuyïn troâ chuyïån vúái con baån: hoãi con ài hoåc coá vui
khöng, nghe con haát, àoåc thú, kïí chuyïån (khuyïën khñch con noái nùng
maåch laåc, maånh daån, laâm cho con thïm mïën thêìy, yïu baån...)
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 8
- Tranh thuã luác àûa àoán con àïí trao àöíi vúái cö vïì sinh hoaåt
trong ngaây cuãa con baån, cuâng cö taåo moåi àiïìu kiïån phaát triïín treã em
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 9
Cha meå nïn chuá yá nhûäng biïíu hiïån laå cuãa treã
Baån coá bao giúâ giêåt mònh vò àöåt nhiïn con baån coá nhûäng thay
àöíi hoaân toaân vïì mùåt têm lyá? Coá thïí do baån quaá bêån röån vúái cöng viïåc
maâ sao nhaäng viïåc chÎùm soác àûáa con beá nhoã. Àûáa beá böîng trúã nïn
ngöî nghõch, hû àöën hoùåc lêìm lò khaác thûúâng.
* Vò sao beá trêìm uêët, lêìm lò?
Nïëu thêëy con baån coá nhûäng biïíu hiïån, haânh àöång khaác laå sau
àêy, baån nïn kiïím tra laåi xem têm lyá cuãa beá co gò bêët öín khöng?
- Mùåt lêìm lò, quaâu quaåu, chùèng noái chùèng cûúâi, cuäng chùèng
nhoäng nheäo. Khöng noái chuyïån vúái böë meå nhû thûúâng ngaây.
- ÚÃ trûúâng hoåc, beá khöng chúi àuâa vúái caác baån maâ hay ngöìi lò
möåt chöî, khöng phaát biïíu yá kiïën, khöng hûáng thuá trong giúâ hoåc.
- ÚÃ nhaâ, beá chó laâm möîi möåt viïåc nhû xem ti vi caã töëi. Hoùåc coá
beá ngöìi vaâo baân hoåc miïåt maâi suöët buöíi maâ khöng chuá yá àïën cha meå,
anh chõ em.
Giaãi phaáp taåm thúâi: Àoá laâ hiïån tûúång trêìm uêët úã treã em. Trong
trûúâng húåp naây, baån nïn taåo têm lyá thoaãi maái cho beá bùçng nhûäng
biïån phaáp gúåi yá nhû sau:
- Cha meå nïn gêìn guäi, vöî vïì beá. Nhûäng cûã chó nheå nhaâng, dõu
daâng, thaái àöå ên cêìn, êu yïëm seä laâm dõu búát nhûäng töín thûúng trong
loâng cuãa beá.
- Àûa beá hoâa nhêåp trúã laåi vúái baån beâ bùçng caách àún giaãn nhû: ruã
baån àïën nhaâ hoåc nhoám, ön baâi. Böë meå cuâng tham gia caác troâ chúi vúái
beá nhû chúi nhaâ choâi, baán àöì haâng, chúi buáp bï... vúái beá gaái. Chúi
àaánh trêån, têåp àaánh cúâ tûúáng... vúái beá trai.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 10
- Ban àêìu, coá thïí beá seä khöng mêëy hûúãng ûáng, nhûng baån cêìn
hïët sûác kiïn nhêîn àïí khuyïn nhuã, chΕm soác beá.
* Vò sao beá laåi ngöî nghõch vaâ nöíi loaån?
Traái vúái trûúâng húåp trïn, beá laåi toã ra rêët cûáng àêìu. Noá cûúng
quyïët khöng vêng lúâi cha meå. Àoân roi chó laâm noá thïm xa laánh, vaâ
caâng "àöëi àêìu" vúái baån hún. Àöi khi, beá coân toã yá tûâ chöëi quyïët liïåt sûå
chΕm soác cuãa baån. Noá tûå laâm têët caã moåi viïåc, duâ baån toã yá muöën giuáp
noá. Laâm ngûúåc laåi nhûäng àiïìu cha meå khuyïn baão.
Giaãi phaáp taåm thúâi:
- Trûúác tiïn, baån phaãi chiïìu theo yá con treã. Khöng duâng roi voåt,
la mùæng beá nûäa.
- Àaáp ûáng nhûäng "yïu saách" nhoã àïí tòm xem beá nöíi loaån vò lyá do
naâo.
- Nïëu têët caã phûúng phaáp trïn àïìu khöng coá kïët quaã, baån vêîn
coân möåt caách: Àûa beá àïën gùåp chuyïn gia têm lyá. Chuyïn gia seä cho
beá laâm nhûäng ca trùæc nghiïåm nhoã. Tûâ àoá, baån seä giaãi àaáp àûúåc nhûäng
thùæc mùæc cuãa mònh.
Cuöåc söëng quaá bêån röån, böë meå khoá chùm soác con caái chu àaáo.
Tuy nhiïn, theo caác chuyïn gia, böë meå nïn àñch danh àûa àoán con ài
hoåc. Duâ böë meå vêët vaã hún nhûng vêîn àaãm baão àûúåc an toaân cho treã,
vûâa taåo tònh thên àùåc biïåt giûäa böë meå vaâ con caái.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 11
Röëi loaån têm thêìn úã treã em vaâ caách phoâng traánh
Nïëu treã àöåt nhiïn hoåc haânh sa suát, ùn ñt, uöëng nhiïìu, thûác
khuya, mêët nguã vaâ hay khoác, cûúâi vö cúá, cha meå haäy quan têm túái treã
saát sao hún, vò àoá coá thïí laâ nhûäng dêëu hiïåu cuãa chûáng röëi loaån têm
thêìn.
Treã bõ röëi loaån têm thêìn coân coá thïí coá nhûäng biïíu hiïån khaác
nhû röëi loaån tû duy (noái nhiïìu, nöåi dung linh tinh, khoá hiïíu), gia
tùng haânh vi, röëi loaån baâi tiïët (tiïíu lùæt nhùæt nhiïìu lêìn).
Baác sô Lêm Xuên Àiïìn, Giaám àöëc Bïånh viïån Sûác khoãe têm thêìn
TP HCM, cho biïët, caác daång röëi loaån sûác khoãe têm thêìn thûúâng gùåp úã
treã võ thaânh niïn laâ röëi loaån vêån àöång, loaån thêìn cêëp, têm thêìn phên
liïåt, chêåm phaát triïín têm thêìn, röëi loaån lo êu, röëi loaån giêëc nguã, röëi
loaån phaát triïín têm sinh lyá... Nguyïn nhên gêy röëi loaån bao göìm:
- Yïëu töë sinh hoåc (di truyïìn).
- Töín thûúng thûåc thïí (xaãy ra trong thúâi kyâ baâo thai, sinh núã
hoùåc do bïånh têåt sau sinh).
- Sang chêën tên lyá: ÚÃ tuöíi hoåc troâ, nhûäng truåc trùåc trong cuöåc
söëng gia àònh vaâ nhaâ trûúâng, sûå thiïëu huåt tònh caãm (do cha meå ly dõ,
boã rúi, do quan hïå thêìy troâ, baån beâ bõ xaáo tröån) dïî dêîn àïën caác röëi
loaån kïí trïn.
Haânh vi bêët thûúâng úã treã coá thïí chó laâ möåt phaãn ûáng nhêët thúâi.
Nïëu àûúåc xûã lyá thñch húåp, treã seä öín àõnh vaâ tiïëp tuåc phaát triïín bònh
thûúâng. Nïëu tònh hònh nghiïm troång hún, treã cêìn àûúåc khaám nghiïåm
àêìy àuã vïì y khoa vaâ têm lyá. Cha meå phaãi vûúåt qua mùåc caãm "bïånh
têm thêìn" àïí àûa con àïën khaám úã cú súã chuyïn khoa caâng súám caâng
töët.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 12
Nhûäng ûáng xûã húåp lyá trong cuöåc söëng hùçng ngaây cuãa cha meå seä
giuáp phoâng traánh nguy cú röëi loaån têm thêìn cho con, cuå thïí laâ:
- Taåo khöng khñ gia àònh êëm aáp, hoâa thuêån, moåi ngûúâi yïu
thûúng nhau. Trong àoá, cha meå laâ têëm gûúng saáng cho con, giuáp treã
tûå khùèng àõnh vaâ baão vïå mònh, tûå àïì khaáng trûúác nhûäng nguy cú bïn
ngoaâi.
- Khöng aáp àùåt, chuåp muä, xuác phaåm hay duâng nhûäng biïån phaáp
nùång nïì vúái treã. Nhûäng haânh vi thö baåo seä àïí laåi vïët thûúng sêu
trong têm höìn, ngùn chùån sûå phaát triïín bònh thûúâng cuãa treã.
- Nïn chêëp nhêån thûåc traång cuãa treã, khöng aáp àùåt caác àõnh kiïën
hay sûå kyâ voång cuãa mònh. Cêìn tòm caách phaát huy nhûäng mùåt tñch cûåc
cuãa treã thay vò than vaän, höëi tiïëc, tuyïåt voång.
- Khöng nïn quaá nuöng chiïìu, àûâng súå con thêët baåi hay gùåp
nguy hiïím maâ khöng cho noá tûå lêåp, laâm treã mêët tñnh chuã àöång.
- Taåo möi trûúâng hoåc àûúâng vaâ xaä höåi laânh maånh, khöng gêy aáp
lûåc têm lyá quaá nhiïìu vïì viïåc hoåc têåp cuãa caác em.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 13
12 caách hûäu ñch giuáp treã vui söëng
Caác chuyïn gia têm lyá khùèng àõnh rùçng nhûäng àûáa treã coá khaã
nùng vui söëng thûúâng coá möåt söë tñnh caách àùåc thuâ – bao göìm loâng tûå
troång, tñnh laåc quan vaâ khaã nùng tûå chuã. Niïìm vui söëng nuöi dûúäng
têm höìn treã vaâ giuáp treã thêëm nhuêìn yá nghôa töët àeåp cuãa cuöåc söëng.
Dûúái àêy laâ 12 caách hûäu ñch giuáp treã thaânh cöng trong tûúng lai.
1.Àïí treã tiïëp cêån vúái niïìm vui thûúâng ngaây: Àûâng aáp àùåt treã.
Haäy taåo khoaãng khöng gian vaâ thúâi gian thoaãi maái àïí treã tûå do chúi
àuâa vaâ tûúãng tûúång. Àiïìu àoá giuáp treã phaát triïín khaã nùng tòm hiïíu
vaâ khaám phaá theo caách riïng cuãa mònh. Baån cuäng coá thïí taåo niïìm vui
cho treã khi cuâng treã töí chûác sinh nhêåt cho buáp bï hay giuáp treã may
quêìn aáo...
2. Daåy treã biïët quan têm: “Tûâ khi coân rêët nhoã treã em àaä thñch
giuáp ngûúâi khaác”. Haäy giuáp treã nhêån thêëy mònh laâ thaânh viïn quan
troång vaâ coá ñch bùçng caách taåo cú höåi cho treã tiïëp xuác vúái moåi ngûúâi.
Haäy cuâng treã choån ra nhûäng moán àöì chúi, quêìn aáo cuä àïí gûãi tùång treã
em ngheâo.
3. Giuáp treã reân luyïån thïí chêët: Baån haäy khuyïën khñch con tham
gia caác hoaåt àöång thïí lûåc treã yïu thñch, vò caác hoaåt àöång naây khöng
chó reân luyïån sûác khoãe vaâ khaã nùng chõu àûång maâ coân laâm cho treã
vui, giaãm cùng thùèng vaâ giaãi toãa nùng lûúång möåt caách laânh maånh.
4. Haäy cuâng treã cûúâi lïn: Baån haäy kïí chuyïån vui cho treã nghe,
cuâng haát vúái treã nhûäng baâi haát thiïëu nhi, tûå dñ doãm vïì mònh. Cûúâi coá
lúåi cho treã vaâ baån vò khi cûúâi baån giaãi toãa cùng thùèng vaâ hñt oxy vaâo
cú thïí nhiïìu hún, nhúâ àoá maâ tinh thêìn phêën chêën.
5. Cêìn saáng taåo trong viïåc khen thûúãng: Cha meå khöng nïn
khen treã bùçng caách noái àún giaãn “töët lùæm”. Lúâi khen cêìn roä raâng, húåp
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 14
lyá vaâ nïu àûúåc chi tiïët sûå tiïën böå cuãa treã. Treã seä vui veã vaâ cöë gùæng
hún nïëu baån noái: “Con tö maâu bûác tranh naây àeåp quaá!”.
6. Quan têm àïën chïë àöå ùn cuãa treã: Trûúâng húåp treã àoái khöng
àuáng vaâo giúâ ùn (khöng phaãi do bïånh), haäy cho treã ùn taåm nhûng
phaãi àaãm baão àuã chêët dinh dûúäng (nhû: sûäa chua ñt beáo, traái cêy tûúi
hoùåc khö...). Ùn uöëng àuã chêët seä giaãm phêìn naâo tñnh hay thay àöíi úã
treã vaâ laâm cho cú thïí khoãe maånh hún.
7. Khúi dêåy tñnh nghïå sô núi treã: Bêët kyâ hònh thûác nghïå thuêåt
naâo cuäng giuáp con baån giaãi toaã tònh caãm vaâ laâm àúâi söëng nöåi têm treã
thïm phong phuá. Thöng qua caác hònh thûác nghïå thuêåt, treã seä biïíu löå
nhûäng caãm xuác vïì baãn thên vaâ vïì thïë giúái riïng cuãa mònh. Àûúåc khen
khi chúi caác mön nghïå thuêåt hay biïíu diïîn vùn nghïå úã trûúâng giuáp
treã caãm thêëy haâi loâng vúái chñnh mònh.
8. Haäy móm cûúâi vúái treã: “Möîi ngaây möåt ngûúâi cêìn böën lêìn öm
àïí töìn taåi, taám àïí duy trò sûå söëng vaâ mûúâi saáu àïí trûúãng thaânh”. Khi
baån núã möåt nuå cûúâi thêåt tûúi vaâ öm con vaâo loâng nghôa laâ baån ngêìm
quaã quyïët vúái treã rùçng treã àaä laâm rêët töët. Haäy nhúá rùçng nuå cûúâi vaâ
nhûäng voâng tay êu yïëm coá ñch cho caã baån lêîn treã.
9. Lùæng nghe: Treã rêët muöën àûúåc cha meå chuá yá vò àoá laâ luác treã
caãm thêëy mònh àûúåc quan têm. Haäy taåm ngûng cöng viïåc vaâ têåp
trung nghe khi treã muöën noái. Àûâng bao giúâ ngùæt lúâi treã, chêëm dûát cêu
chuyïån hay nghe möåt caách qua loa – ngay caã khi baån àaä nghe treã noái
rêët nhiïìu lêìn. Haäy troâ chuyïån vaâ lùæng nghe treã khi baån àûa treã àïën
trûúâng hoùåc khi baån döî treã nguã.
10. Àûâng àoâi hoãi úã treã sûå hoaân haão: Nïëu baån êën àõnh hay àoâi
hoãi hoaân haão vïì möåt cöng viïåc maâ treã phaãi laâm nghôa laâ baån àaä laâm
giaãm loâng tin úã treã. Trûúác khi daåy treã laâm viïåc töët hún, baån nïn tûå
hoãi:
- Treã khöng laâm töët viïåc laâ do sûác khoãe hay vò viïåc vûúåt quaá khaã
nùng treã?
- Nïëu àoá khöng phaãi laâ sai soát thûúâng xuyïn thò baån àûâng bêån
têm nhiïìu vïì chuyïån naây nûäa. Dêìn dêìn, treã seä tûå phêën àêëu vaâ laâm
viïåc töët hún.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 15
11. Huêën luyïån treã khaã nùng giaãi quyïët vêën àïì: Treã seä tûå tin
hún khi tûå mònh giaãi quyïët thaânh cöng möåt khoá khùn naâo àoá. Bùæt
àêìu tûâ nhûäng viïåc àún giaãn nhû: cöåt dêy giaây, bùng qua àûúâng an
toaân..., sau àoá treã tiïën dêìn àïën khaã nùng tûå giaãi quyïët vêën àïì lúán hún
möåt caách àöåc lêåp. Baån cuäng coá thïí giuáp treã bùçng caách:
- Tòm hiïíu vaâ chó ra caác bûúác giaãi quyïët vêën àïì cuãa treã.
- Quyïët àõnh trúå giuáp hay àïí treã tûå giaãi quyïët.
- Nïëu treã cêìn höî trúå, phaãi àaãm baão sûå höî trúå húåp lyá vaâ kõp thúâi.
12. Cho treã cú höåi thïí hiïån khaã nùng cuãa mònh: Cêåu beá rêët mï
saách? Haäy cho treã àoåc trong luác baån àang laâm bïëp. Con gaái baån coá
nùng khiïëu vïì söë? Khi baån ài mua sùæm, haäy àïí con baån coá dõp tröí taâi
tñnh toaán. Khi baån chia seã vúái treã loâng nhiïåt tònh vaâ cho treã thêëy baån
trên troång nhûäng moán quaâ noá tùång thò baån àaä laâm tùng loâng tûå troång
cuãa con mònh.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 16
Daåy con: Nguyïn tùæc nhûng khöng cûúäng eáp
Trong gia àònh, ngûúâi meå luön laâ chöî dûåa ïm aái nhêët cho con
caái, laâ nguöìn àöång viïn, vöî vïì cho con phêën àêëu. Nïëu quan hïå meå con
khöng töët seä coá taác duång ngûúåc laåi.
Con caái chï traách cha meå?
Baån àang giùåt àöì lúä tay trong khi nöìi canh söi suåc trïn bïëp
àang traâo ra. Baån goåi con àang hoåc baâi xuöëng bïëp nhêëc nöìi canh
xuöëng. Con baån laâm xong, cùçn nhùçn: “Con gheát meå quaá. Àang hoåc baâi
maâ cuäng khöng yïn”. Nghe tiïëng “gheát” meå nöíi giêån àuâng àuâng la
mùæng con thêåm tïå.
Khöng nïn buöìn vò viïåc con caái chï traách böë, meå trong möåt thúâi
àiïím naâo àoá, maâ nïn xem àoá laâ bònh thûúâng trong quaá trònh trûúãng
thaânh cuãa con caái. Trong trûúâng húåp naây, baån nïn bònh tônh giaãi
thñch cho con hiïíu: viïåc nhúâ con trong trûúâng húåp naây laâ bêët khaã
khaáng. Nhûäng viïåc khaác gia àònh khöng bao giúâ sai biïíu con laâm
trong luác àang hoåc.
Meå súå ài xa caách ngaây vò súå nïìn nïëp trong nhaâ xaáo tröån do thiïëu
baân tay nöåi trúå. Baån khöng biïët trong thúâi gian àoá chöìng, con ùn nguã
ra sao.
Khöng nïn àïí chuyïån nhaâ chó lïå thuöåc vaâo möåt ngûúâi. Thónh
thoaãng vùæng nhaâ vaâi ngaây laâ caách baån àïí con caâi têåp quaán xuyïën viïåc
nhaâ. Àiïìu àoá coá lúåi àïí reân luyïån tñnh àöåc lêåp, khöng yã laåi.
Àïí con coá nhiïìu phûúng aán lûåa choån
Baån thêëy con khöng àûúåc saåch seä. Baån gùæt lïn “ài tùæm ài” hoùåc
“bêín quaá, coá ài tùæm khöng”.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 17
Khöng nïn duâng mïånh lïånh nhû vêåy, con baån seä miïîn cûúäng
vêng lúâi nhûng khöng àûúåc vui. Thay vaâo àoá, baån nïn noái: “Con
muöën tùæm rûãa bêy giúâ hay àïí chiïìu maát cuäng àûúåc. Tùæm saåch röìi con
seä rêët àeåp trai”.
Khöng choån phûúng aán àe doåa
Khi muöën con laâm viïåc gò àoá, baån thûúâng hay duâng cuåm tûâ
“maây khöng bao giúâ...” hoùåc “maây vêîn cûá...” röìi “maây seä bõ...”.
Baån nïn chónh laåi caách noái nhû vêåy vò noá luön taåo aáp lûåc nùång
nïì laâm cho con baån súå haäi khi thêët baåi, thiïëu tûå tin do àoá thiïëu nùng
àöång. Baån nïn duâng caác cêu coá yá nghôa tñch cûåc nhû “Nïëu con laâm ...
thò seä rêët töët” coá taác duång khuyïën khñch.
Coá nguyïn tùæc nhûng cêìn linh hoaåt
Cûá haâng tuêìn vaâo chiïìu thûá tû, baån phên cöng con baån àïën cûãa
haâng mua gaåo chúã vïì duâng cho caã tuêìn.
Chiïìu thûá tû tuêìn naây, ài laâm vïì, trúâi mûa, baån phaát hiïån con
baån khöng ra cûãa haâng mua gaåo. Baån bûåc mònh rêìy la con mùåc duâ
nhaâ vêîn coân gaåo nêëu.
Khöng nïn: Mùåc duâ viïåc nhaâ àaä phên cöng thaânh thoái quen,
nhûng nguyïn tùæc khöng phaãi laâ àiïìu cûáng nhùæc. Chiïìu höm êëy trúâi
mûa, chúã gaåo vïì khöng traánh khoãi bõ ûúát. Baån coá thïí linh àöång cho
pheáp con àïí àïën chiïìu höm sau, trúâi nùæng raáo mua gaåo tiïån hún.
Àûâng cûúäng eáp con
Hún 10 giúâ töëi, baån phaát hiïån ra bònh dêìu ùn àaä hïët, saáng súám
mai khöng thïí laâm bûäa àiïím têm cho caã nhaâ. Baån goåi con gaái múái 10
tuöíi ài mua dêìu ùn. Con beá khöng chõu ài vò “súå ma”. Baån cûúäng eáp
con phaãi ài cho àûúåc. Beá vûâa ài vûâa khoác.
Àûâng nïn cho rùçng con baån coá khaã nùng laâm viïåc laâm àûúåc moåI
chuyïån, khöng súå gò caã vaâ nïëu noá tûâ chöëi chó vò giaã vúâ hoùåc lûúâi biïëng.
Súå ma (chuã yïëu laâ súå àûúâng vùæng) laâ caãm giaác thêåt cuãa treã võ thaânh
niïn, nhêët laâ con gaái. Trûúác khi giao möåt nhiïåm vuå gò, baån cêìn cên
nhùæc: viïåc àoá coá vûúåt quaá khaã nùng cuãa con khöng vaâ töët nhêët laâ
àûâng cûúäng eáp.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 18
Noái ra àiïìu hy voång hún laâ raâng buöåc
Con baån àang hoåc lúáp 12, baån ra mïånh lïånh “nùm nay phaãi thi
àêåu àaåi hoåc, nïëu khöng àêåu thò phaãi tòm viïåc laâm, khöng ai nuöi nûäa
àêu”.
Baån tûúãng rùçng nghiïm khùæc nhû thïë con baån seä cöë gùæng hoåc
têåp, nhûng thûåc ra chó laâm con baån cùng thùèng, khoá hoåc têåp nïëu nghe
nhûäng lúâi nhû thïë, mùåc duâ noá biïët rùçng noá coá rúát àaåi hoåc thò gia àònh
seä cho thi laåi. Töët nhêët baån nïn noái “con seä àem laåi niïìm vui cho gia
àònh nïëu nùm nay thi àêåu àaåi hoåc”.
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 19
Baån coá biïët lùæng nghe con treã?
Khi con baån bûúác chên àïën trûúâng cuäng coá nghôa laâ treã bûúác
vaâo möåt thïë giúái röång lúán vúái rêët nhiïìu khoá khùn, rêët nhiïìu niïìm vui
cuäng nhû nöîi buöìn cêìn chia seã. Nhûng liïåu baån coá biïët lùæng nghe
tiïëng noái cuãa con baån khöng? Àiïìu àoá khöng dïî chuát naâo.
Khöng ngùæt lúâi
Liïåu coá luác naâo vò àang bêån bõu maâ baån noáng naãy ngùæt lúâi treã
khöng? Thûåc ra nhûäng öng böë baâ meå biïët yïn lùång nghe con mònh
thöí löå hïët nöîi niïìm quaã khöng nhiïìu. Con chuáng ta vêîn thûúâng
xuyïn phaãi nghe nhûäng cêu àaåi loaåi nhû: “Thöi àûúåc röìi, meå àang
bêån, àïí mai meå seä hoãi cö giaáo cho con”. Hoùåc laâ: “Sao con lai choån vaâo
àuáng luác naây àïí kïí lïí nhô? Thöi, àïí tyá nûäa meå seä nghe con noái”.
Nhûng chñnh nhûäng àûáa treã cuäng cêìn àûúåc tön troång vaâ lùæng nghe
khöng bõ ngùæt lúâi nhû möåt ngûúâi lúán.
Haäy àïí cho treã biïët rùçng baån hiïíu vaâ thöng caãm
Khi treã chaåy àïën kïí vúái böë meå möåt àiïìu gò àoá coá nghôa laâ treã cêìn
tòm úã baån möåt chöî dûåa tinh thêìn, sûå caãm thöng vaâ giuáp àúä, vò vêåy
baån luön phaãi toã thaái àöå quan têm vaâ sùén loâng lùæng nghe. Nïëu baån
vêîn thûúâng xuyïn vûâa àoåc baáo, vûâa nghe con têm sûå thò töët hún hïët
baån nïn taåm gaác cöng viïåc sang möåt bïn vaâ nghe treã noái. Vaâ baån nïn
suy nghô möåt chuát trûúác khi traã lúâi. Nïëu con baån vûâa dûát lúâi baån àaä
àûa cêu traã lúâi ra ngay seä gêy cho treã êën tûúång rùçng nhûäng khoá
khùn, rùæc röëi cuãa treã chò laâ nhûäng àiïìu vúá vêín, khöng àaáng àïí baân
baåc. Haäy noái rùçng baån hiïíu vêën àïì àoá khoá khùn àöëi vúái treã nhû thïë
naâo trûúác khi giuáp treã giaãi quyïët vêën àïì.
Tòm hiïíu nguyïn nhên thay vò phaán xeát
http://www.ebooks.vdcmedia.com
NHÛÄ N G CAÁ C H NUÖI DAÅ Y TRÑ TUÏÅ VAÂ KYÄ NÙNG CUÃ A TREÃ 20
Nïëu nhû cêåu con àang hoåc tiïíu hoåc thöí löå vúái baån rùçng beá àang
rêët böëi röëi vò àaä lúä lêëy cêy buát chò cuãa möåt baån cuâng lúáp thò baån
khöng nïn vöåi vaâng la mùæng con. Sûå chó trñch cuãa baån laâm treã caãm
thêëy súå haäi vaâ lêìn sau con baån seä khöng coân têm sûå vúái baån nhûäng
chuyïån nhû vêåy nûäa. Àiïìu baån nïn laâm laâ tòm hiïíu tònh huöëng con
baån àaä laâm viïåc àoá. Duâ vò lyá do gò ài nûäa baån cuäng nïn khen ngúåi treã
vò treã àaä duäng caãm nhêån ra löîi lêìm cuãa mònh vaâ àöång viïn con àûa
traã buát cho baån. Nïëu baån taåo àûúåc möåt thoái quen troâ chuyïån vaâ chia
seã, möåt bêìu khöng khñ yïn êëm vaâ quan têm lêîn nhau trong gia àònh
thò chùæc chùæn con baån seä luön luön têm sûå vúái baån moåi nöîi niïìm cuãa
chuáng.
Choån möåt khöng gian thñch húåp cho cuöåc troâ chuyïån
Baån haäy tòm möåt goác thñch húåp cho cuöåc troâ chuyïån khi con baån
gùåp rùæc röëi àïí khöng laâm àûát àoaån cuöåc troâ chuyïån, phên taán sûå chuá
yá cuãa baån. Àiïìu àoá taåo cho con baån caãm giaác rùçng baån rêët quan têm
àïën àiïìu treã sùæp noái, giuáp treã àuã tûå tin vaâ bònh tônh àïí baây toã vúái baån
nhûäng nöîi lo lùæng trong loâng.
Haäy biïët chúâ àúåi
Baån àûâng ngaåc nhiïn khi treã im lùång, khöng thïí bùæt àêìu cuöåc
troâ chuyïån. Duâ sao thò con baån vêîn coân laâ möåt àûáa treã. Baån àûâng laâm
treã hoaãng súå bùçng nhûäng lúâi noái theo kiïíu: “Noái nhanh lïn nïëu khöng
thò moåi viïåc hoãng hïët bêy giúâ”. Baån nïn khñch lïå treã: “Böë meå biïët coá
nhûäng chuyïån thêåt khoá noái nhûng nïëu con kïí hïët thò böë meå seä giuáp
con vûúåt qua àûúåc khoá khùn naây”. Trong nhûäng trûúâng húåp treã ngêåp
ngûâng khöng noái, baån coá thïí giuáp treã bùæt àêìu bùçng caách àûa ra
nhûäng cêu hoãi gúåi yá hoùåc kïí nhûäng trûúâng húåp tûúng tûå cuãa baån
trong thúâi niïn thiïëu.
Lùæng nghe, chia seã niïìm vui nöîi buöìn cuãa con treã laâ caã möåt
nghïå thuêåt laâm cha meå.
http://www.ebooks.vdcmedia.com