Tâm lý học nhân cách

TÂM LÝ HỌC NHÂN CÁCH
Ths. Phạm thị Xuân Cúc
MỤC TIÊU:
1. Nêu khái niệm về nhân cách, các khái niệm có liên quan &
các đặc điểm của nhân cách
2. Trình bày sự hình thành & phát triển nhân cách, các yếu tố
ảnh hƣởng
3. Trình bày các thuộc tính của nhân cách
4. Ứng dụng vào thực tế LS
I. KHÁI NIỆM CHUNG
1. CON NGƯỜI:
 Bao gồm ytố SVật & cả ytố XH
 Chỉ mọi cá thể:
từ trẻ sơ sinh  ngƣời trƣởng thành
từ ngƣời chậm phát triển về trí tuệ  bậc tài
ba lỗi lạc
2. CÁ NHÂN:
Chỉ con ngƣời riêng lẻ, cụ thể; gồm 2 mặt: sinh
học & XH tâm lý.
 Mặt sinh học: ytố BS-DT
 Mặt XH: h.th quan hệ XH
 Mặt tâm lý: là những nét h.th tlý ổn định nhƣ:
năng lực, nhu cầu, tính cách…
3. CÁ TÍNH:
Những đđ thể trạng & tlý độc đáo, ko lập lại ở
ngƣời khác
Hình thành dựa trên cs tố chất DT, dƣới ảnh
hƣởng của GD, hoàn cảnh sống & HĐ cá nhân
4. NHÂN CÁCH:
Khi xem xét 1 con ngƣời với tƣ cách là thành
viên của 1 XH nhất định, là chủ thể các mối
q.hệ XH, giao tiếp & HĐ có ý thức  nhân
cách của ngƣời đó
1số khái niệm về nhân cách:
 NC là tƣ cách & phẩm chất của con ngƣời, là toàn bộ
những phẩm chất về ĐĐ & tlý của cá nhân đƣợc hình
thành & phát triển trong XH.
 NC là toàn bộ những đđiểm, phẩm chất tlý đã ổn định
của cá nhân qui định giá trị XH & hành vi XH của ngƣời
đó
 NC laø kieåu suy nghó, CG & haønh vi ñaëc tröng cho loái
soáng & caùch thích nghi cuûa rieâng töøng ngöôøi; do
nhöõng ytoá theå traïng, mtr gaén vôùi söï phaùt trieån cuûa
caù nhaân & nhöõng kno trong XH hình thaønh neân.
CÁC ĐẶC ĐIỂM CỦA NHÂN CÁCH:
 Tính ổn định, bền vững
 Tính thống nhất
 Tính tích cực
 Tính giao lƣu
 Tính oån ñònh, beàn vöõng:
NC phaûi laø nhöõng neùt tlyù ñieån hình, oån ñònh & beàn
vöõng trong 1khoaûng t.gian daøi, trong hoaøn caûnh nhaát
ñònh; ko phaûi laø h.töôïng ngaãu nhieân, nhaát thôøi.
 Sự k.hợp các h.t tlý x.h đƣợc t.hợp lại, dần dần
h.th nét tlý ổn định  đặc điểm ổn định  NC
 Dự kiến trƣớc h.vi của 1 NC
 Tính thoáng nhaát:
Nhöõng neùt tlyù trong NC coù moái l.quan maät thieát,
chaët cheõ vôùi nhau thaønh 1 heä thoáng taïo neân tính
thoáng nhaát cuûa NC
NC ko phải là dấu cộng của nhiều thuộc tính,
phẩm chất riêng lẻ mà là 1ht thống nhất  mỗi
nét NC đều l.quan ko tách rời với nét NC khác
 Cần GD con ngƣời nhƣ 1NC hoàn chỉnh
 Tính tích cöïc:
NC laø nhöõng phaåm chaát tlyù giuùp con ngöôøi giöõ vai
troø chuû theå tích cöïc trong caùc moái q.heä XH, trong HÑ,
giao löu. Noù qui ñònh h.vi XH & g.trò XH cuûa caù nhaân.
 Thể hiện ở những HĐ muôn màu muôn vẻ & đa
dạng  biến đổi, cải tạo TG xq, cải tạo bản thân
& những đặc trƣng tlý của mình.
 Con ngƣời sống  con ngƣời HĐ  NC phát
triển
 Nguồn gốc tính tích cực/NC là nhu cầu
 Tính giao löu:
Giöõa caùc caù nhaân coù söï giao löu, taùc ñoäng, aûnh
höôûng laãn nhau, töø ñoù töøng NC daàn daàn tröôûng
thaønh & hoaøn thieän hôn.
 Qua giao lƣu cá nhân lĩnh hội các chuẩn mực ĐĐ
& HT giá trị của XH
 Qua giao lƣu mỗi cá nhân đƣợc đ.giá, đƣợc nhìn
nhận theo quan điểm của XH
 Ko có nhu cầu giao lƣu & sự HĐ tập thể với MĐ
nhất định ko có ngôn ngữ, ko có LĐ
II. CẤU TRÚC CỦA NHÂN CÁCH:
A. Kiểu phổ biến hiện nay:
Gồm 4 thuộc tính tlý điển hình:
1. Xu hƣớng
2. Năng lực
3. Tính khí
4. Tính cách
CAÁU TRUÙC NHAÂN CAÙCH
XU HÖÔÙNG NAÊNG LÖÏC KHÍ CHAÁT TÍNH CAÙCH
NHU CAÀU NAÊNG LÖÏC CHUNG LINH HOAÏT
HÖÙNG THUÙÙ NAÊNG LÖÏC CHUYEÂN BIEÄT BÌNH THAÛN
LYÙ TÖÔÛNG NOÙNG NAÛY
THEÁ GIÔÙI QUAN ÖU TÖ
NIEÀM TIN
1. XU HƢỚNG:
Chiều hƣớng phát triển của 1 cá nhân, là
những ytố tlý thúc đẩy bên trong; khiến ý
thức & h.vi của cá nhân nghiêng về hƣớng
này mà ko theo hƣớng khác