Hoàng thiện hệ thống xếp hạng tín dụng của vietcombank
- 126 trang
- file: .pdf
đang tải dữ liệu....
Tài liệu bị giới hạn, để xem hết nội dung vui lòng tải về máy tính.
Tải xuống - 126 trangNội dung text: Hoàng thiện hệ thống xếp hạng tín dụng của vietcombank
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR NG I H C KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUY N THÀNH HUYÊN
HOÀN THI N H TH NG X P H NG
TÍN D NG C A VIETCOMBANK
LU N V N TH C S KINH T
TP. H CHÍ MINH – 2008
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR NG I H C KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUY N THÀNH HUYÊN
HOÀN THI N
H TH NG X P H NG TÍN D NG
C A VIETCOMBANK
LU N V N TH C S KINH T
Chuyên ngành : Ngân hàng
Mã s : 60.31.12
Ng ih ng d n khoa h c : TS.NGUY N MINH KI U
TP. H CHÍ MINH - 2008
L I CAM OAN
Tác gi cam oan s li u trong bài vi t này là chính xác, trung th c, và
tài “HOÀN THI N H TH NG X P H NG TÍN D NG C A
VIETCOMBANK” c trình bày là nghiên c u c a tác gi , ch a c ai
công b trong b t k công trình nào khác.
tài nghiên c u này c hoàn thành có s giúp c a các NHTM và
t ch c ki m toán t i Vi t nam. Tác gi chân thành c m n s t n tình h ng
d n c a TS.Nguy n Minh Ki u. Tác gi c ng chân thành c m n các nhà
nghiên c u, các nhà qu n tr c a Ngân hàng TMCP Ngo i th ng Vi t nam, và
các nhà qu n tr c a NHTM cùng các t ch c ki m toán trong n c có nêu tên
trong tài nghiên c u này ã giúp tác gi trong vi c ti p c n các tài li u
nghiên c u.
Vi c công b m t s thông tin mang tính nh y c m có th nh h !ng n
ho t ng c a các NHTM nên tác gi ã r t cân nh"c khi a các s li u vào
tài nghiên c u, và mong các t ch c có liên quan thông c m giúp tác gi hoàn
thành t t tài nghiên c u này.
M CL C
Trang :
DANH M C CÁC KÝ HI U, CH VI T T T.
DANH M C CÁC B NG BI U.
GI I THI U.
1. Lý do ch n tài. 01
2 Xác nh v n nghiên c u. 02
3. M c tiêu nghiên c u c a tài. 04
4. it ng và ph m vi nghiên c u. 05
5. Ph ng pháp nghiên c u và ti p c n v n . 05
6. K t c u c a lu n v n. 06
7. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a tài 06
CH NG I : CÁC NGHIÊN C U VÀ KINH NGHI M V X P
H!NG TÍN D NG.
1.1 T"ng quan v x p h ng tín d ng. 8
1.1.1 Khái ni#m x p h ng tín d ng 8
1.1.2 it ng c a x p h ng tín d ng. 8
1.1.3. T$m quan tr ng c a x p h ng tín d ng. 10
1.1.3.1. R i ro tín d ng. 10
1.1.3.2. Thi#t h i t% r i ro tín d ng. 11
1.1.3.3. Vai trò c a x p h ng tín d ng trong qu&n tr r i ro. 12
1.1.4. Nguyên t'c x p h ng tín d ng. 12
1.1.5. Mô hình x p h ng tín d ng. 12
1.1.6. Ph ng pháp x p h ng tín d ng theo mô hình i(m s . 13
1.1.7. Quy trình x p h ng tín d ng. 14
1.2. M)t s nghiên c u và kinh nghi#m v x p h ng tín 14
d ng.
1.2.1. Nghiên c u c a Stefanie Kleimeier v mô hình i(m 15
s tín d ng cá nhân áp d ng cho các ngân hàng bán l*
t i Vi#t nam.
1.2.2. Các nghiên c u và kinh nghi#m x p h ng tín d ng trên 16
th tr +ng tài chính c a M,.
1.2.2.1. H# th ng x p h ng tín nhi#m c a Moody’s và S&P. 17
1.2.2.2. Mô hình i(m s tín d ng doanh nghi#p c a Edward I. 18
Altman.
1.2.2.3. S t ng -ng gi.a mô hình i(m s tín d ng c a 21
Edward I. Altman và x p h ng tín nhi#m c a Standard
& Poor.
1.2.2.4. Mô hình i(m s tín d ng cá nhân c a FICO. 22
1.2.3. Kinh nghi#m x p h ng tín d ng c a m)t s NHTM và 24
t" ch c ki(m toán / Vi#t nam.
1.2.3.1. H# th ng x p h ng tín nhi#m c a CIC. 24
1.2.3.2. H# th ng x p h ng tín d ng c a BIDV. 24
1.2.3.2.1. X p h ng tín d ng và x p h ng kho&n vay cá nhân. 24
1.2.3.2.2. X p h ng tín d ng doanh nghi#p. 27
1.2.3.3. H# th ng x p h ng tín d ng c a Vietinbank (Tr 0c 29
ây là Incombank).
1.2.3.3.1. X p h ng tín d ng cá nhân. 30
1.2.3.3.2. X p h ng tín d ng doanh nghi#p. 31
1.2.3.3. H# th ng x p h ng tín d ng c a E&Y. 33
1.2.3.3.1. X p h ng tín d ng cá nhân. 34
1.2.3.3.2. X p h ng tín d ng doanh nghi#p. 36
CH NG II : H TH1NG X P H!NG TÍN D NG C2A
VIETCOMBANK.
2.1. Chính sách tín d ng c a Vietcombank. 39
2.2. Nguyên t'c ch m i(m tín d ng. 39
2.3. S3 d ng k t qu& tính i(m x p h ng tín d ng. 40
2.4. Mô hình tính i(m x p h ng tín d ng c a 40
Vietcombank.
2.4.1. X p h ng tín d ng cá nhân. 40
2.4.2. X p h ng tín d ng doanh nghi#p. 42
2.4.2.1. Mô hình ch m i(m x p h ng tín d ng doanh nghi#p 42
t i các chi nhánh c a Vietcombank.
2.4.2.2. Mô hình ch m i(m x p h ng tín d ng doanh nghi#p 47
t i VCI.
2.5. Nghiên c u m)t s tình hu ng x p h ng tín d ng th c 49
t t i Vietcombank.
2.5.1. Nghiên c u tr +ng h p th nh t : Doanh nghi#p ã 50
c x p lo i A nh ng có xu h 0ng phát sinh n x u.
2.5.2. Nghiên c u tr +ng h p th hai : Doanh nghi#p ã 53
c x p lo i A nh ng có xu h 0ng phát sinh n x u.
2.6. ánh giá h# th ng x p h ng tín d ng c a 56
Vietcombank.
2.6.1 Nh.ng k t qu& t c. 56
2.6.2 Nh.ng h n ch t-n t i c$n kh'c ph c. 58
CH NG III : HOÀN THI N H TH1NG X P H!NG TÍN D NG
C2A VIETCOMBANK
3.1. M c tiêu hoàn thi#n x p h ng tín d ng c a 61
Vietcombank.
3.2 xu t s3a "i b" sung mô hình ch m i(m x p h ng 62
tín d ng c a Vietcombank
3.2.1. Hoàn thi#n mô hình ch m i(m x p h ng tín d ng cá 62
nhân c a Vietcombank.
3.2.2. Hoàn thi#n mô hình ch m i(m x p h ng tín d ng 65
doanh nghi#p c a Vietcombank.
3.2.2.1. H 0ng d4n c a Ngân hàng Nhà n 0c v mô hình x p 65
h ng tín d ng doanh nghi#p.
3.2.2.2. xu t s3a "i b" sung mô hình ch m i(m x p h ng 67
tín d ng doanh nghi#p c a Vietcombank.
3.3. Ki(m ch ng mô hình ch m i(m x p h ng tín d ng 73
c a Vietcombank sau i u ch5nh.
3.3.1 Ki(m ch ng mô hình ch m i(m x p h ng tín d ng cá 73
nhân c a Vietcombank sau i u ch5nh.
3.3.2 Ki(m ch ng mô hình ch m i(m x p h ng tín d ng 74
doanh nghi#p c a Vietcombank sau i u ch5nh.
3.4 Các bi#n pháp h6 tr c$n thi t ( h# th ng x p h ng 78
tín d ng c a Vietcombank phát huy hi#u qu&.
K T LU7N. 81
TÀI LI U THAM KH O.
PH L C I : TIÊU CHU8N TÍNH I M X P H!NG TÍN D NG
DOANH NGHI P C2A VIETCOMABNK.
PH L C II : K T QU CH9M I M XHTD DOANH NGHI P
C2A CÔNG TY CP A.
PH L C III : TIÊU CHU8N TÍNH I M X P H!NG TÍN D NG
DOANH NGHI P THEO H NG D:N C2A
NGÂN HÀNG NHÀ N C.
PH L C IV : TIÊU CHU8N TÍNH I M X P H!NG TÍN D NG
DOANH NGHI P THEO H NG D:N C2A
NGÂN HÀNG NHÀ N C, VÀ XU9T S;A
PH L C V : K T QU CH9M I M XHTD DOANH NGHI P
C2A CÔNG TY CP A B=NG MÔ HÌNH S;A THEO XU9T C2A TÀI NGHIÊN C U.
DANH M C CÁC KÝ HI U, CH VI T T T
Ký hi u Di n gi i
Basel Hi p c v giám sát ho t ng ngân hàng.
BIDV Ngân hàng u t và Phát tri n Vi t Nam.
CIC Trung tâm Thông tin tín d ng c a Ngân hàng Nhà n c.
DNNN Doanh nghi p Nhà n c.
TNN Doanh nghi p có v n ut n c ngoài.
E&Y Công ty TNHH Ernst & Young Vi t Nam.
FICO Fair Isaac Corp.
Moody’s Moody’s Investors Service.
NHNN Ngân hàng Nhà n c Vi t nam.
NHTM Ngân hàng th ng m i.
R&I Rating & Investment Information.
SEC y ban Ch ng khoán và Giao d ch M .
S&P Standard & Poor's.
TNHH Trách nhi m h u h n.
TMCP Th ng m i c ph n.
Vietcombank Ngân hàng TMCP Ngo i th ng Vi t nam.
Vietinbank Ngân hàng Công th ng Vi t nam.
XHTD X p h ng tín d ng.
DANH M C CÁC B NG BI U
B ng Trang
1.01 Ký hi u XHTD cá nhân theo Stefanie Kleimeier. 15
1.02 Ch tiêu ch m i m XHTD cá nhân c a Stefanie 16
Kleimeier.
1.03 H th ng ký hi u x p h ng công c n dài h n c a 18
Moody’s.
1.04 T ng quan gi a ch s tín d ng Z”- i u ch nh c a 21
Altman v i h th ng ký hi u x p h ng c a S&P.
1.05 T tr ng các tiêu chí ánh giá trong mô hình i m s tín 22
d ng FICO.
1.06 H th ng ký hi u x p h ng c a VantageScore. 23
1.07 T tr ng các tiêu chí ánh giá trong mô hình i m s tín 23
d ng VantageScore.
1.08 Các ch tiêu ch m i m cá nhân c a BIDV. 25
1.09 H th ng ký hi u XHTD cá nhân c a BIDV. 26
1.10 Các ch tiêu ch m i m tài s n m b o. 26
1.11 Ma tr n k t h p gi a k t qu XHTD v i k t qu ánh giá 27
tài s n m b o c a BIDV.
1.12 H th ng ký hi u ánh giá tài s n m b o c a BIDV. 27
1.13 i m tr ng s các ch tiêu phi tài chính ch m i m 28
XHTD doanh nghi p c a BIDV.
B ng Trang
1.14 i m tr ng s các ch tiêu tài chính và phi tài chính ch m 28
i m XHTD doanh nghi p c a BIDV.
1.15 H th ng ký hi u x p h ng doanh nghi p c a BIDV. 29
1.16 Các ch tiêu ch m i m tín d ng cá nhân c a Vietinbank. 30
1.17 H th ng ký hi u XHTD cá nhân c a Vietinbank. 31
1.18 i m tr ng s các ch tiêu phi tài chính ch m i m 32
XHTD doanh nghi p c a Vietinbank.
1.19 i m tr ng s các ch tiêu tài chính và phi tài chính ch m 32
i m XHTD doanh nghi p c a Vietinbank.
1.20 H h ng ký hi u XHTD doanh nghi p c a Vietinbank. 33
1.21 Các ch tiêu ch m i m cá nhân c a E&Y. 34,35
1.22 H h ng ký hi u XHTD cá nhân c a E&Y. 36
1.23 Các ch tiêu ch m i m tài chính doanh nghi p c a E&Y. 36
1.24 Ma tr n XHTD k t h p gi a tình hình thanh toán n và 38
tình hình tài chính c a E&Y.
2.01 Các ch tiêu ch m i m XHTD cá nhân c a Vietcombank. 41
2.02 H th ng ký hi u XHTD cá nhân c a Vietcombank. 42
2.03 H ng d n tính toán m t s ch tiêu phân tích tài chính 44
trong ch m i m XHTD doanh nghi p c a Vietcombank.
2.04 i m tr ng s các ch tiêu phi tài chính ch m i m 45
XHTD doanh nghi p c a Vietcombank.
B ng Trang
2.05 i m tr ng s các ch tiêu tài chính và phi tài chính ch m 45
i m XHTD doanh nghi p c a Vietcombank.
2.06 H th ng ký hi u XHTD doanh nghi p c a Vietcombank. 46
2.07 Thang i m và các ch tiêu ch m i m XHTD doanh 48
nghi p c a Vietcombank t i VCI.
2.08 Tình hình x p lo i và n x u c a nhóm it ng nghiên 50
c u
2.09 Tóm t t b ng cân i k toán n m 2007 c a Công ty 51
TNHH A.
2.10 Ch m i m các ch tiêu tài chính c a Công ty TNHH A. 52
2.11 Ch m i m các ch tiêu vay n và chi phí tr lãi c a Công 52
ty TNHH A.
2.12 Ch m i m các ch tiêu thông tin phi tài chính c a Công 53
ty TNHH A.
2.13 Tóm t t b ng cân i k toán n m 2007 c a Công ty CP 54
A.
2.14 i m tr ng s các ch tiêu phi tài chính c a Công ty CP 55
A.
2.15 i m tr ng s các ch tiêu tài chính và phi tài chính ch m 55
i m XHTD doanh nghi p c a Vietcombank.
3.01 Các ch tiêu ch m i m cá nhân. 63
3.02 H th ng ký hi u XHTD cá nhân. 64
B ng Trang
3.03 ánh giá tình hình tr n c a cá nhân. 64
3.04 Ma tr n x p lo i kho n vay cá nhân. 65
3.05 Thang i m và tr ng s các ch tiêu ch m i m x p h ng 66
doanh nghi p theo quy t nh 57/2002/Q -NHNN.
3.06 H th ng ký hi u x p h ng doanh nghi p theo quy t nh 67
57/2002/Q -NHNN.
3.07 Ch m i m các ch tiêu tài chính XHTD doanh nghi p. 69
3.08 Ch m i m các ch tiêu d báo nguy c khó kh n tài 70
chính XHTD doanh nghi p.
3.09 Ch m i m các ch tiêu thông tin phi tài chính XHTD 71
doanh nghi p.
3.10 ánh giá tình hình tr n c a doanh nghi p. 72
3.11 Ma tr n x p lo i kho n vay doanh nghi p. 73
3.12 Ch m i m XHTD cá nhân KH_A b ng mô hình s a i 74
theo xu t c a tài nghiên c u.
3.13 Ch m i m các ch tiêu tài chính c a Công ty TNHH A 75
b ng mô hình s a i theo xu t c a tài nghiên c u.
3.14 Xác nh ch s nguy c v n c a Công ty TNHH A 76
b ng hàm th ng kê Z-score c a Altman.
3.15 Ch m i m các ch tiêu d báo nguy c khó kh n tài 76
chính c a Công ty TNHH A b ng mô hình s a i theo
xu t tài nghiên c u.
B ng Trang
3.16 Ch m i m các ch tiêu thông tin phi tài chính c a Công 77
ty TNHH A b ng mô hình s a i theo xu t c a tài
nghiên c u.
I.01 Ch m i m quy mô doanh nghi p c a Vietcombank. Ph l c I
I.02 Xác nh doanh nghi p theo l!nh v c/ngành c a Ph l c I
Vietcombank.
I.03 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c I
nghi p ngành nông, lâm, ng nghi p theo Vietcombank.
I.04 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c I
nghi p ngành th ng m i d ch v theo Vietcombank.
I.05 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c I
nghi p ngành xây d ng theo Vietcombank.
I.06 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c I
nghi p ngành công nghi p theo Vietcombank.
I.07 Tiêu chu"n ánh giá dòng ti n c a doanh nghi p theo Ph l c I
Vietcombank.
I.08 Tiêu chu"n ánh giá n ng l c qu n lý c a doanh nghi p Ph l c I
theo Vietcombank.
I.09 Tiêu chu"n ánh giá uy tín giao d ch c a doanh nghi p Ph l c I
theo Vietcombank.
I.10 Tiêu chu"n ánh giá các y u t bên ngoài c a doanh Ph l c I
nghi p theo Vietcombank.
I.11 Tiêu chu"n ánh giá các y u t khác c a doanh nghi p Ph l c I
B ng Trang
theo Vietcombank.
II.01 Ch m i m các ch tiêu tài chính c a Công ty CP A. Ph l c II
II.02 Ch m i m dòng ti n c a Công ty CP A. Ph l c II
II.03 Ch m i m n ng l c qu n lý c a Công ty CP A. Ph l c II
II.04 Ch m i m uy tín giao d ch c a Công ty CP A. Ph l c II
II.05 Ch m i m các y u t bên ngoài c a Công ty CP A. Ph l c II
II.06 Ch m i m các y u t khác c a Công ty CP A. Ph l c II
III.01 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c III
nghi p ngành nông, lâm, ng nghi p theo quy t nh
57/2002/Q -NHNN.
III.02 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c III
nghi p ngành th ng m i d ch v theo quy t nh
57/2002/Q -NHNN.
III.03 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c III
nghi p ngành xây d ng theo quy t nh 57/2002/Q -
NHNN.
III.04 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c III
nghi p ngành công nghi p theo quy t nh 57/2002/Q -
NHNN.
B ng Trang
IV.01 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c IV
nghi p ngành nông, lâm, ng nghi p.
IV.02 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c IV
nghi p ngành th ng m i d ch v .
IV.03 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c IV
nghi p ngành xây d ng.
IV.04 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c IV
nghi p ngành công nghi p.
V.01 Ch m i m các ch tiêu tài chính c a Công ty CP A b ng Ph l c V
mô hình s a i theo xu t c a tài nghiên c u.
V.02 Xác nh ch s nguy c v n c a Công ty CP A b ng Ph l c V
hàm th ng kê Z-score c a Altman.
V.03 Ch m i m các ch tiêu d báo nguy c khó kh n tài Ph l c V
chính c a Công ty CP A b ng mô hình s a i theo
xu t c a tài nghiên c u.
V.04 Ch m i m các ch tiêu thông tin phi tài chính c a Công Ph l c V
ty CP A b ng mô hình s a i theo xu t c a tài
nghiên c u.
GI I THI U
Ngân hàng th ng m i (NHTM) là nh ch tài chính trung gian th c
hi n nghi p v kinh doanh ti n t và cung ng các d ch v tài chính. T i Vi t
nam, thu nh p c b n c a các NHTM v n ch y u t ho t ng tín d ng v i
nhi u áp l c và r i ro. Ngân hàng Trung ng các n cd i s b o tr c a
Ngân hàng Thanh toán qu c t , trong các cu c h p t i Basel ã a ra nh ng
yêu c u v qu n tr r i ro trong ó chú tr ng và cao vai trò x p h ng tín
d ng (XHTD) n i b i v i NHTM c quy nh trong Hi p c Basel I
(N m 1988) và b sung trong hi p c Basel II (N m 2004).
1. Lý do ch n tài.
Th c ti n ã cho th y th t b i c a NHTM trong ho t ng tín d ng g n
ch t v i thi u hi u bi t v khách hàng. M t trong nh ng k thu t qu n tr r i ro
tín d ng c a NHTM là s d ng phân tích ch m i m x p h ng uy tín v m t
tín d ng c a m!i khách hàng m t cách th "ng xuyên. Do v y, v n xây d ng
và hoàn thi n h th ng XHTD n i b ang c các NHTM quan tâm nh#m
ng n ng a và h n ch r i ro tín d ng, gi m b t t$ l n x u ph i trích d phòng
r i ro, áp ng các yêu c u c a Basel và Ngân hàng Nhà n c (NHNN).
Trong i u ki n hi n nay c a Vi t nam, x p h ng tín nhi m do các công
ty x p h ng cung c p ch% m i d ng l i & m t s doanh nghi p niêm y t và k t
qu x p h ng có kh n ng ch a chính xác vì thông tin không y . Ngay c
trên th tr "ng XHTD qu c t , các t ch c x p h ng hàng u là Fitch Ratings,
Moody’s và Standard & Poor's c'ng không th tránh kh(i sai l m khi ánh giá
r i ro, m t s doanh nghi p c h x p h ng an toàn thì nay l i tr& thành r i
ro th hi n qua s m t giá liên t c c a c phi u và trái phi u trên th tr "ng
ch ng khoán qu c t , bu c các t ch c x p h ng này ph i nhìn l i các tiêu chí
ánh giá và xem xét l i nh h &ng lên k t qu x p h ng c a m i quan h gi a
GI I THI U
h v i khách hàng c ánh giá. K t qu c a m t cu c i u tra kéo dài 10
tháng trong n m 2007 c a y ban Ch ng khoán và Giao d ch M (SEC) i
v i các ho t ng c a Fitch Ratings, Moody’s và Standard & Poor’s ã kh ng
nh i u mà các nhà u t Ph Wall t lâu ã nghi ng “Nhi u t ch c x p
h ng tín nhi m l n ã coi th ng các quy t c v xung t l i ích và ch chú ý
n l i nhu n khi x p h ng các lo i ch ng khoán”. SEC ã phát hi n ra r ng
các t ch c x p h ng trên ã b “ è b p” b i kh i l ng và m c ph c t p
t ng cao c a các lo i ch ng khoán mà h c yêu c u ánh giá. Các NHTM
ch c ch n ã rút ra c nhi u i u qua tình hình trên và bu c ph i d a vào k t
qu XHTD n i b ! h n ch r i ro. Tuy nhiên, ch tiêu c" b n trong ch#m
i!m và x p h ng tín nhi m khách hàng hi n nay c a m t s NHTM v$n ch a
ph n nh chính xác r i ro, và x p h ng tín nhi m i v i khách hàng th! nhân
v$n ch a c chú tr ng
Hi p c Basel II c%ng c p vai trò c a c" quan qu n lý ngân hàng
trong vi c ánh giá h th ng XHTD n i b ! phân lo i r i ro tài s n c a t
ch c tín d&ng. Nh ng trong th c t , NHNN r#t khó ki!m ch ng h th ng x p
h ng ánh giá r i ro c a các NHTM có úng hay không. Trong khi ó, n u
c s' d&ng h th ng ánh giá r i ro kém chính xác, các NHTM có th! quá
l c quan v tri!n v ng khách hàng d$n t i h u qu khó l ng. T nh(ng phân
tích và nh n nh nêu trên ã cho th#y t m quan tr ng c a vi c nghiên c u
nh m hoàn thi n h"n n(a h th ng XHTD n i b c a các NHTM, và ây rõ
ràng là công vi c mà các NHTM t i c n ti n hành m t cách nh k) nh m áp
ng v i nh(ng thay i v môi tr ng kinh doanh và t ng c ng h"n n(a kh
n ng d báo trong qu n tr r i ro tín d&ng.
2. Xác nh v n nghiên c u.
Basel ã nghiên c u các yêu c u v an toàn v n trong ó quy nh r i ro
tín d&ng và r i ro th tr ng, c ban hành l n u vào n m 1988 trong Hi p
c Basel I. N m 2004, hi p c Basel II ã c thông qua, b sung thêm r i
ro ho t ng, quy nh t* l v n an toàn t i thi!u g n ch+t ch, v i m c r i
ro c a tài s n ngân hàng liên quan n nhi u y u t bao g-m x p h ng tín
2
GI I THI U
nhi m c a khách hàng, m c t p trung c a kho n vay vào m t nhóm khách
hàng. Nh m ti p c n các chu.n m c qu c t nh Basel trong qu n tr r i ro c a
các NHTM theo ph "ng pháp hi n i, NHNN ã có quy t nh 57/2002/Q/-
NHNN ngày 24/01/2002 tri!n khai thí i!m án phân tích, x p lo i tín d&ng
doanh nghi p. Quý II n m 2008 v a qua là m c cu i ! các NHTM t i Vi t
nam trình án XHTD n i b lên NHNN (Nh ng th c t thì a s các NHTM
v$n ch a hoàn thành). Và NHNN c%ng ã yêu c u t ng c ng ki!m soát n
x#u c a các NHTM qua Quy t nh 493/2005/Q/-NHNN ngày 22/4/2005 v
phân lo i n , trích l p và s' d&ng d phòng ! x' lý r i ro tín d&ng.
Hi n nay t i Vi t nam, h u h t các NHTM v$n ang th c hi n phân lo i
n theo /i u 6 c a Quy t nh 493/2005/Q/-NHNN c n c vào th i gian quá
h n c a các kho n vay ang có d n . Nhi u kh n ng n x#u c a các NHTM
có th! cao h"n con s chính th c mà các ngân hàng a ra n u th c hi n phân
lo i khách hàng và n theo /i u 7 c a Quy t nh 493/2005/Q/-NHNN c n c
vào k t qu XHTD n i b c a NHTM :
a) Nhóm 1 (N tiêu chu.n) bao g-m : Các kho n n c t ch c tín
d&ng ánh giá là có kh n ng thu h-i y c n g c và lãi úng h n.
b) Nhóm 2 (N c n chú ý) bao g-m : Các kho n n c t ch c tín
d&ng ánh giá là có kh n ng thu h-i y c n g c và lãi nh ng có d#u hi u
khách hàng suy gi m kh n ng tr n .
c) Nhóm 3 (N d i tiêu chu.n) bao g-m : Các kho n n c t ch c
tín d&ng ánh giá là không có kh n ng thu h-i n g c và lãi khi n h n. Các
kho n n này c t ch c tín d&ng ánh giá là có kh n ng t n th#t m t ph n
n g c và lãi.
d) Nhóm 4 (N nghi ng ) bao g-m : Các kho n n c t ch c tín
d&ng ánh giá là kh n ng t n th#t cao.
) Nhóm 5 (N có kh n ng m#t v n) bao g-m : Các kho n n ct
ch c tín d&ng ánh giá là không còn kh n ng thu h-i, m#t v n.
3
TR NG I H C KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUY N THÀNH HUYÊN
HOÀN THI N H TH NG X P H NG
TÍN D NG C A VIETCOMBANK
LU N V N TH C S KINH T
TP. H CHÍ MINH – 2008
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR NG I H C KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUY N THÀNH HUYÊN
HOÀN THI N
H TH NG X P H NG TÍN D NG
C A VIETCOMBANK
LU N V N TH C S KINH T
Chuyên ngành : Ngân hàng
Mã s : 60.31.12
Ng ih ng d n khoa h c : TS.NGUY N MINH KI U
TP. H CHÍ MINH - 2008
L I CAM OAN
Tác gi cam oan s li u trong bài vi t này là chính xác, trung th c, và
tài “HOÀN THI N H TH NG X P H NG TÍN D NG C A
VIETCOMBANK” c trình bày là nghiên c u c a tác gi , ch a c ai
công b trong b t k công trình nào khác.
tài nghiên c u này c hoàn thành có s giúp c a các NHTM và
t ch c ki m toán t i Vi t nam. Tác gi chân thành c m n s t n tình h ng
d n c a TS.Nguy n Minh Ki u. Tác gi c ng chân thành c m n các nhà
nghiên c u, các nhà qu n tr c a Ngân hàng TMCP Ngo i th ng Vi t nam, và
các nhà qu n tr c a NHTM cùng các t ch c ki m toán trong n c có nêu tên
trong tài nghiên c u này ã giúp tác gi trong vi c ti p c n các tài li u
nghiên c u.
Vi c công b m t s thông tin mang tính nh y c m có th nh h !ng n
ho t ng c a các NHTM nên tác gi ã r t cân nh"c khi a các s li u vào
tài nghiên c u, và mong các t ch c có liên quan thông c m giúp tác gi hoàn
thành t t tài nghiên c u này.
M CL C
Trang :
DANH M C CÁC KÝ HI U, CH VI T T T.
DANH M C CÁC B NG BI U.
GI I THI U.
1. Lý do ch n tài. 01
2 Xác nh v n nghiên c u. 02
3. M c tiêu nghiên c u c a tài. 04
4. it ng và ph m vi nghiên c u. 05
5. Ph ng pháp nghiên c u và ti p c n v n . 05
6. K t c u c a lu n v n. 06
7. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a tài 06
CH NG I : CÁC NGHIÊN C U VÀ KINH NGHI M V X P
H!NG TÍN D NG.
1.1 T"ng quan v x p h ng tín d ng. 8
1.1.1 Khái ni#m x p h ng tín d ng 8
1.1.2 it ng c a x p h ng tín d ng. 8
1.1.3. T$m quan tr ng c a x p h ng tín d ng. 10
1.1.3.1. R i ro tín d ng. 10
1.1.3.2. Thi#t h i t% r i ro tín d ng. 11
1.1.3.3. Vai trò c a x p h ng tín d ng trong qu&n tr r i ro. 12
1.1.4. Nguyên t'c x p h ng tín d ng. 12
1.1.5. Mô hình x p h ng tín d ng. 12
1.1.6. Ph ng pháp x p h ng tín d ng theo mô hình i(m s . 13
1.1.7. Quy trình x p h ng tín d ng. 14
1.2. M)t s nghiên c u và kinh nghi#m v x p h ng tín 14
d ng.
1.2.1. Nghiên c u c a Stefanie Kleimeier v mô hình i(m 15
s tín d ng cá nhân áp d ng cho các ngân hàng bán l*
t i Vi#t nam.
1.2.2. Các nghiên c u và kinh nghi#m x p h ng tín d ng trên 16
th tr +ng tài chính c a M,.
1.2.2.1. H# th ng x p h ng tín nhi#m c a Moody’s và S&P. 17
1.2.2.2. Mô hình i(m s tín d ng doanh nghi#p c a Edward I. 18
Altman.
1.2.2.3. S t ng -ng gi.a mô hình i(m s tín d ng c a 21
Edward I. Altman và x p h ng tín nhi#m c a Standard
& Poor.
1.2.2.4. Mô hình i(m s tín d ng cá nhân c a FICO. 22
1.2.3. Kinh nghi#m x p h ng tín d ng c a m)t s NHTM và 24
t" ch c ki(m toán / Vi#t nam.
1.2.3.1. H# th ng x p h ng tín nhi#m c a CIC. 24
1.2.3.2. H# th ng x p h ng tín d ng c a BIDV. 24
1.2.3.2.1. X p h ng tín d ng và x p h ng kho&n vay cá nhân. 24
1.2.3.2.2. X p h ng tín d ng doanh nghi#p. 27
1.2.3.3. H# th ng x p h ng tín d ng c a Vietinbank (Tr 0c 29
ây là Incombank).
1.2.3.3.1. X p h ng tín d ng cá nhân. 30
1.2.3.3.2. X p h ng tín d ng doanh nghi#p. 31
1.2.3.3. H# th ng x p h ng tín d ng c a E&Y. 33
1.2.3.3.1. X p h ng tín d ng cá nhân. 34
1.2.3.3.2. X p h ng tín d ng doanh nghi#p. 36
CH NG II : H TH1NG X P H!NG TÍN D NG C2A
VIETCOMBANK.
2.1. Chính sách tín d ng c a Vietcombank. 39
2.2. Nguyên t'c ch m i(m tín d ng. 39
2.3. S3 d ng k t qu& tính i(m x p h ng tín d ng. 40
2.4. Mô hình tính i(m x p h ng tín d ng c a 40
Vietcombank.
2.4.1. X p h ng tín d ng cá nhân. 40
2.4.2. X p h ng tín d ng doanh nghi#p. 42
2.4.2.1. Mô hình ch m i(m x p h ng tín d ng doanh nghi#p 42
t i các chi nhánh c a Vietcombank.
2.4.2.2. Mô hình ch m i(m x p h ng tín d ng doanh nghi#p 47
t i VCI.
2.5. Nghiên c u m)t s tình hu ng x p h ng tín d ng th c 49
t t i Vietcombank.
2.5.1. Nghiên c u tr +ng h p th nh t : Doanh nghi#p ã 50
c x p lo i A nh ng có xu h 0ng phát sinh n x u.
2.5.2. Nghiên c u tr +ng h p th hai : Doanh nghi#p ã 53
c x p lo i A nh ng có xu h 0ng phát sinh n x u.
2.6. ánh giá h# th ng x p h ng tín d ng c a 56
Vietcombank.
2.6.1 Nh.ng k t qu& t c. 56
2.6.2 Nh.ng h n ch t-n t i c$n kh'c ph c. 58
CH NG III : HOÀN THI N H TH1NG X P H!NG TÍN D NG
C2A VIETCOMBANK
3.1. M c tiêu hoàn thi#n x p h ng tín d ng c a 61
Vietcombank.
3.2 xu t s3a "i b" sung mô hình ch m i(m x p h ng 62
tín d ng c a Vietcombank
3.2.1. Hoàn thi#n mô hình ch m i(m x p h ng tín d ng cá 62
nhân c a Vietcombank.
3.2.2. Hoàn thi#n mô hình ch m i(m x p h ng tín d ng 65
doanh nghi#p c a Vietcombank.
3.2.2.1. H 0ng d4n c a Ngân hàng Nhà n 0c v mô hình x p 65
h ng tín d ng doanh nghi#p.
3.2.2.2. xu t s3a "i b" sung mô hình ch m i(m x p h ng 67
tín d ng doanh nghi#p c a Vietcombank.
3.3. Ki(m ch ng mô hình ch m i(m x p h ng tín d ng 73
c a Vietcombank sau i u ch5nh.
3.3.1 Ki(m ch ng mô hình ch m i(m x p h ng tín d ng cá 73
nhân c a Vietcombank sau i u ch5nh.
3.3.2 Ki(m ch ng mô hình ch m i(m x p h ng tín d ng 74
doanh nghi#p c a Vietcombank sau i u ch5nh.
3.4 Các bi#n pháp h6 tr c$n thi t ( h# th ng x p h ng 78
tín d ng c a Vietcombank phát huy hi#u qu&.
K T LU7N. 81
TÀI LI U THAM KH O.
PH L C I : TIÊU CHU8N TÍNH I M X P H!NG TÍN D NG
DOANH NGHI P C2A VIETCOMABNK.
PH L C II : K T QU CH9M I M XHTD DOANH NGHI P
C2A CÔNG TY CP A.
PH L C III : TIÊU CHU8N TÍNH I M X P H!NG TÍN D NG
DOANH NGHI P THEO H NG D:N C2A
NGÂN HÀNG NHÀ N C.
PH L C IV : TIÊU CHU8N TÍNH I M X P H!NG TÍN D NG
DOANH NGHI P THEO H NG D:N C2A
NGÂN HÀNG NHÀ N C, VÀ XU9T S;A
PH L C V : K T QU CH9M I M XHTD DOANH NGHI P
C2A CÔNG TY CP A B=NG MÔ HÌNH S;A
DANH M C CÁC KÝ HI U, CH VI T T T
Ký hi u Di n gi i
Basel Hi p c v giám sát ho t ng ngân hàng.
BIDV Ngân hàng u t và Phát tri n Vi t Nam.
CIC Trung tâm Thông tin tín d ng c a Ngân hàng Nhà n c.
DNNN Doanh nghi p Nhà n c.
TNN Doanh nghi p có v n ut n c ngoài.
E&Y Công ty TNHH Ernst & Young Vi t Nam.
FICO Fair Isaac Corp.
Moody’s Moody’s Investors Service.
NHNN Ngân hàng Nhà n c Vi t nam.
NHTM Ngân hàng th ng m i.
R&I Rating & Investment Information.
SEC y ban Ch ng khoán và Giao d ch M .
S&P Standard & Poor's.
TNHH Trách nhi m h u h n.
TMCP Th ng m i c ph n.
Vietcombank Ngân hàng TMCP Ngo i th ng Vi t nam.
Vietinbank Ngân hàng Công th ng Vi t nam.
XHTD X p h ng tín d ng.
DANH M C CÁC B NG BI U
B ng Trang
1.01 Ký hi u XHTD cá nhân theo Stefanie Kleimeier. 15
1.02 Ch tiêu ch m i m XHTD cá nhân c a Stefanie 16
Kleimeier.
1.03 H th ng ký hi u x p h ng công c n dài h n c a 18
Moody’s.
1.04 T ng quan gi a ch s tín d ng Z”- i u ch nh c a 21
Altman v i h th ng ký hi u x p h ng c a S&P.
1.05 T tr ng các tiêu chí ánh giá trong mô hình i m s tín 22
d ng FICO.
1.06 H th ng ký hi u x p h ng c a VantageScore. 23
1.07 T tr ng các tiêu chí ánh giá trong mô hình i m s tín 23
d ng VantageScore.
1.08 Các ch tiêu ch m i m cá nhân c a BIDV. 25
1.09 H th ng ký hi u XHTD cá nhân c a BIDV. 26
1.10 Các ch tiêu ch m i m tài s n m b o. 26
1.11 Ma tr n k t h p gi a k t qu XHTD v i k t qu ánh giá 27
tài s n m b o c a BIDV.
1.12 H th ng ký hi u ánh giá tài s n m b o c a BIDV. 27
1.13 i m tr ng s các ch tiêu phi tài chính ch m i m 28
XHTD doanh nghi p c a BIDV.
B ng Trang
1.14 i m tr ng s các ch tiêu tài chính và phi tài chính ch m 28
i m XHTD doanh nghi p c a BIDV.
1.15 H th ng ký hi u x p h ng doanh nghi p c a BIDV. 29
1.16 Các ch tiêu ch m i m tín d ng cá nhân c a Vietinbank. 30
1.17 H th ng ký hi u XHTD cá nhân c a Vietinbank. 31
1.18 i m tr ng s các ch tiêu phi tài chính ch m i m 32
XHTD doanh nghi p c a Vietinbank.
1.19 i m tr ng s các ch tiêu tài chính và phi tài chính ch m 32
i m XHTD doanh nghi p c a Vietinbank.
1.20 H h ng ký hi u XHTD doanh nghi p c a Vietinbank. 33
1.21 Các ch tiêu ch m i m cá nhân c a E&Y. 34,35
1.22 H h ng ký hi u XHTD cá nhân c a E&Y. 36
1.23 Các ch tiêu ch m i m tài chính doanh nghi p c a E&Y. 36
1.24 Ma tr n XHTD k t h p gi a tình hình thanh toán n và 38
tình hình tài chính c a E&Y.
2.01 Các ch tiêu ch m i m XHTD cá nhân c a Vietcombank. 41
2.02 H th ng ký hi u XHTD cá nhân c a Vietcombank. 42
2.03 H ng d n tính toán m t s ch tiêu phân tích tài chính 44
trong ch m i m XHTD doanh nghi p c a Vietcombank.
2.04 i m tr ng s các ch tiêu phi tài chính ch m i m 45
XHTD doanh nghi p c a Vietcombank.
B ng Trang
2.05 i m tr ng s các ch tiêu tài chính và phi tài chính ch m 45
i m XHTD doanh nghi p c a Vietcombank.
2.06 H th ng ký hi u XHTD doanh nghi p c a Vietcombank. 46
2.07 Thang i m và các ch tiêu ch m i m XHTD doanh 48
nghi p c a Vietcombank t i VCI.
2.08 Tình hình x p lo i và n x u c a nhóm it ng nghiên 50
c u
2.09 Tóm t t b ng cân i k toán n m 2007 c a Công ty 51
TNHH A.
2.10 Ch m i m các ch tiêu tài chính c a Công ty TNHH A. 52
2.11 Ch m i m các ch tiêu vay n và chi phí tr lãi c a Công 52
ty TNHH A.
2.12 Ch m i m các ch tiêu thông tin phi tài chính c a Công 53
ty TNHH A.
2.13 Tóm t t b ng cân i k toán n m 2007 c a Công ty CP 54
A.
2.14 i m tr ng s các ch tiêu phi tài chính c a Công ty CP 55
A.
2.15 i m tr ng s các ch tiêu tài chính và phi tài chính ch m 55
i m XHTD doanh nghi p c a Vietcombank.
3.01 Các ch tiêu ch m i m cá nhân. 63
3.02 H th ng ký hi u XHTD cá nhân. 64
B ng Trang
3.03 ánh giá tình hình tr n c a cá nhân. 64
3.04 Ma tr n x p lo i kho n vay cá nhân. 65
3.05 Thang i m và tr ng s các ch tiêu ch m i m x p h ng 66
doanh nghi p theo quy t nh 57/2002/Q -NHNN.
3.06 H th ng ký hi u x p h ng doanh nghi p theo quy t nh 67
57/2002/Q -NHNN.
3.07 Ch m i m các ch tiêu tài chính XHTD doanh nghi p. 69
3.08 Ch m i m các ch tiêu d báo nguy c khó kh n tài 70
chính XHTD doanh nghi p.
3.09 Ch m i m các ch tiêu thông tin phi tài chính XHTD 71
doanh nghi p.
3.10 ánh giá tình hình tr n c a doanh nghi p. 72
3.11 Ma tr n x p lo i kho n vay doanh nghi p. 73
3.12 Ch m i m XHTD cá nhân KH_A b ng mô hình s a i 74
theo xu t c a tài nghiên c u.
3.13 Ch m i m các ch tiêu tài chính c a Công ty TNHH A 75
b ng mô hình s a i theo xu t c a tài nghiên c u.
3.14 Xác nh ch s nguy c v n c a Công ty TNHH A 76
b ng hàm th ng kê Z-score c a Altman.
3.15 Ch m i m các ch tiêu d báo nguy c khó kh n tài 76
chính c a Công ty TNHH A b ng mô hình s a i theo
xu t tài nghiên c u.
B ng Trang
3.16 Ch m i m các ch tiêu thông tin phi tài chính c a Công 77
ty TNHH A b ng mô hình s a i theo xu t c a tài
nghiên c u.
I.01 Ch m i m quy mô doanh nghi p c a Vietcombank. Ph l c I
I.02 Xác nh doanh nghi p theo l!nh v c/ngành c a Ph l c I
Vietcombank.
I.03 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c I
nghi p ngành nông, lâm, ng nghi p theo Vietcombank.
I.04 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c I
nghi p ngành th ng m i d ch v theo Vietcombank.
I.05 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c I
nghi p ngành xây d ng theo Vietcombank.
I.06 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c I
nghi p ngành công nghi p theo Vietcombank.
I.07 Tiêu chu"n ánh giá dòng ti n c a doanh nghi p theo Ph l c I
Vietcombank.
I.08 Tiêu chu"n ánh giá n ng l c qu n lý c a doanh nghi p Ph l c I
theo Vietcombank.
I.09 Tiêu chu"n ánh giá uy tín giao d ch c a doanh nghi p Ph l c I
theo Vietcombank.
I.10 Tiêu chu"n ánh giá các y u t bên ngoài c a doanh Ph l c I
nghi p theo Vietcombank.
I.11 Tiêu chu"n ánh giá các y u t khác c a doanh nghi p Ph l c I
B ng Trang
theo Vietcombank.
II.01 Ch m i m các ch tiêu tài chính c a Công ty CP A. Ph l c II
II.02 Ch m i m dòng ti n c a Công ty CP A. Ph l c II
II.03 Ch m i m n ng l c qu n lý c a Công ty CP A. Ph l c II
II.04 Ch m i m uy tín giao d ch c a Công ty CP A. Ph l c II
II.05 Ch m i m các y u t bên ngoài c a Công ty CP A. Ph l c II
II.06 Ch m i m các y u t khác c a Công ty CP A. Ph l c II
III.01 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c III
nghi p ngành nông, lâm, ng nghi p theo quy t nh
57/2002/Q -NHNN.
III.02 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c III
nghi p ngành th ng m i d ch v theo quy t nh
57/2002/Q -NHNN.
III.03 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c III
nghi p ngành xây d ng theo quy t nh 57/2002/Q -
NHNN.
III.04 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c III
nghi p ngành công nghi p theo quy t nh 57/2002/Q -
NHNN.
B ng Trang
IV.01 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c IV
nghi p ngành nông, lâm, ng nghi p.
IV.02 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c IV
nghi p ngành th ng m i d ch v .
IV.03 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c IV
nghi p ngành xây d ng.
IV.04 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh Ph l c IV
nghi p ngành công nghi p.
V.01 Ch m i m các ch tiêu tài chính c a Công ty CP A b ng Ph l c V
mô hình s a i theo xu t c a tài nghiên c u.
V.02 Xác nh ch s nguy c v n c a Công ty CP A b ng Ph l c V
hàm th ng kê Z-score c a Altman.
V.03 Ch m i m các ch tiêu d báo nguy c khó kh n tài Ph l c V
chính c a Công ty CP A b ng mô hình s a i theo
xu t c a tài nghiên c u.
V.04 Ch m i m các ch tiêu thông tin phi tài chính c a Công Ph l c V
ty CP A b ng mô hình s a i theo xu t c a tài
nghiên c u.
GI I THI U
Ngân hàng th ng m i (NHTM) là nh ch tài chính trung gian th c
hi n nghi p v kinh doanh ti n t và cung ng các d ch v tài chính. T i Vi t
nam, thu nh p c b n c a các NHTM v n ch y u t ho t ng tín d ng v i
nhi u áp l c và r i ro. Ngân hàng Trung ng các n cd i s b o tr c a
Ngân hàng Thanh toán qu c t , trong các cu c h p t i Basel ã a ra nh ng
yêu c u v qu n tr r i ro trong ó chú tr ng và cao vai trò x p h ng tín
d ng (XHTD) n i b i v i NHTM c quy nh trong Hi p c Basel I
(N m 1988) và b sung trong hi p c Basel II (N m 2004).
1. Lý do ch n tài.
Th c ti n ã cho th y th t b i c a NHTM trong ho t ng tín d ng g n
ch t v i thi u hi u bi t v khách hàng. M t trong nh ng k thu t qu n tr r i ro
tín d ng c a NHTM là s d ng phân tích ch m i m x p h ng uy tín v m t
tín d ng c a m!i khách hàng m t cách th "ng xuyên. Do v y, v n xây d ng
và hoàn thi n h th ng XHTD n i b ang c các NHTM quan tâm nh#m
ng n ng a và h n ch r i ro tín d ng, gi m b t t$ l n x u ph i trích d phòng
r i ro, áp ng các yêu c u c a Basel và Ngân hàng Nhà n c (NHNN).
Trong i u ki n hi n nay c a Vi t nam, x p h ng tín nhi m do các công
ty x p h ng cung c p ch% m i d ng l i & m t s doanh nghi p niêm y t và k t
qu x p h ng có kh n ng ch a chính xác vì thông tin không y . Ngay c
trên th tr "ng XHTD qu c t , các t ch c x p h ng hàng u là Fitch Ratings,
Moody’s và Standard & Poor's c'ng không th tránh kh(i sai l m khi ánh giá
r i ro, m t s doanh nghi p c h x p h ng an toàn thì nay l i tr& thành r i
ro th hi n qua s m t giá liên t c c a c phi u và trái phi u trên th tr "ng
ch ng khoán qu c t , bu c các t ch c x p h ng này ph i nhìn l i các tiêu chí
ánh giá và xem xét l i nh h &ng lên k t qu x p h ng c a m i quan h gi a
GI I THI U
h v i khách hàng c ánh giá. K t qu c a m t cu c i u tra kéo dài 10
tháng trong n m 2007 c a y ban Ch ng khoán và Giao d ch M (SEC) i
v i các ho t ng c a Fitch Ratings, Moody’s và Standard & Poor’s ã kh ng
nh i u mà các nhà u t Ph Wall t lâu ã nghi ng “Nhi u t ch c x p
h ng tín nhi m l n ã coi th ng các quy t c v xung t l i ích và ch chú ý
n l i nhu n khi x p h ng các lo i ch ng khoán”. SEC ã phát hi n ra r ng
các t ch c x p h ng trên ã b “ è b p” b i kh i l ng và m c ph c t p
t ng cao c a các lo i ch ng khoán mà h c yêu c u ánh giá. Các NHTM
ch c ch n ã rút ra c nhi u i u qua tình hình trên và bu c ph i d a vào k t
qu XHTD n i b ! h n ch r i ro. Tuy nhiên, ch tiêu c" b n trong ch#m
i!m và x p h ng tín nhi m khách hàng hi n nay c a m t s NHTM v$n ch a
ph n nh chính xác r i ro, và x p h ng tín nhi m i v i khách hàng th! nhân
v$n ch a c chú tr ng
Hi p c Basel II c%ng c p vai trò c a c" quan qu n lý ngân hàng
trong vi c ánh giá h th ng XHTD n i b ! phân lo i r i ro tài s n c a t
ch c tín d&ng. Nh ng trong th c t , NHNN r#t khó ki!m ch ng h th ng x p
h ng ánh giá r i ro c a các NHTM có úng hay không. Trong khi ó, n u
c s' d&ng h th ng ánh giá r i ro kém chính xác, các NHTM có th! quá
l c quan v tri!n v ng khách hàng d$n t i h u qu khó l ng. T nh(ng phân
tích và nh n nh nêu trên ã cho th#y t m quan tr ng c a vi c nghiên c u
nh m hoàn thi n h"n n(a h th ng XHTD n i b c a các NHTM, và ây rõ
ràng là công vi c mà các NHTM t i c n ti n hành m t cách nh k) nh m áp
ng v i nh(ng thay i v môi tr ng kinh doanh và t ng c ng h"n n(a kh
n ng d báo trong qu n tr r i ro tín d&ng.
2. Xác nh v n nghiên c u.
Basel ã nghiên c u các yêu c u v an toàn v n trong ó quy nh r i ro
tín d&ng và r i ro th tr ng, c ban hành l n u vào n m 1988 trong Hi p
c Basel I. N m 2004, hi p c Basel II ã c thông qua, b sung thêm r i
ro ho t ng, quy nh t* l v n an toàn t i thi!u g n ch+t ch, v i m c r i
ro c a tài s n ngân hàng liên quan n nhi u y u t bao g-m x p h ng tín
2
GI I THI U
nhi m c a khách hàng, m c t p trung c a kho n vay vào m t nhóm khách
hàng. Nh m ti p c n các chu.n m c qu c t nh Basel trong qu n tr r i ro c a
các NHTM theo ph "ng pháp hi n i, NHNN ã có quy t nh 57/2002/Q/-
NHNN ngày 24/01/2002 tri!n khai thí i!m án phân tích, x p lo i tín d&ng
doanh nghi p. Quý II n m 2008 v a qua là m c cu i ! các NHTM t i Vi t
nam trình án XHTD n i b lên NHNN (Nh ng th c t thì a s các NHTM
v$n ch a hoàn thành). Và NHNN c%ng ã yêu c u t ng c ng ki!m soát n
x#u c a các NHTM qua Quy t nh 493/2005/Q/-NHNN ngày 22/4/2005 v
phân lo i n , trích l p và s' d&ng d phòng ! x' lý r i ro tín d&ng.
Hi n nay t i Vi t nam, h u h t các NHTM v$n ang th c hi n phân lo i
n theo /i u 6 c a Quy t nh 493/2005/Q/-NHNN c n c vào th i gian quá
h n c a các kho n vay ang có d n . Nhi u kh n ng n x#u c a các NHTM
có th! cao h"n con s chính th c mà các ngân hàng a ra n u th c hi n phân
lo i khách hàng và n theo /i u 7 c a Quy t nh 493/2005/Q/-NHNN c n c
vào k t qu XHTD n i b c a NHTM :
a) Nhóm 1 (N tiêu chu.n) bao g-m : Các kho n n c t ch c tín
d&ng ánh giá là có kh n ng thu h-i y c n g c và lãi úng h n.
b) Nhóm 2 (N c n chú ý) bao g-m : Các kho n n c t ch c tín
d&ng ánh giá là có kh n ng thu h-i y c n g c và lãi nh ng có d#u hi u
khách hàng suy gi m kh n ng tr n .
c) Nhóm 3 (N d i tiêu chu.n) bao g-m : Các kho n n c t ch c
tín d&ng ánh giá là không có kh n ng thu h-i n g c và lãi khi n h n. Các
kho n n này c t ch c tín d&ng ánh giá là có kh n ng t n th#t m t ph n
n g c và lãi.
d) Nhóm 4 (N nghi ng ) bao g-m : Các kho n n c t ch c tín
d&ng ánh giá là kh n ng t n th#t cao.
) Nhóm 5 (N có kh n ng m#t v n) bao g-m : Các kho n n ct
ch c tín d&ng ánh giá là không còn kh n ng thu h-i, m#t v n.
3