Quản lý đĩa và hệ thống file

Quản
 lý
 đĩa
 và
 hệ
 thống
 file
 
Linux
 và
 phần
 mềm
 mã
 nguồn
 mở
 
2009
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  1
 
Nội
 dung
 
I. Các
 khái
 niệm
 cơ
 bản
 
II. Quản
 lý
 đĩa
 và
 phân
 vùng
 
III. Quản
 lý
 hệ
 thống
 tệp
 
IV. Quản
 lý
 hạn
 ngạch
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  2
 
I.
 Các
 khái
 niệm
 cơ
 bản
 
• Các
 loại
 đĩa
 vật
 lý
 
– IDE,
 SCSI,
 USB,
 SATA,
 LVM,
 ….
 
– Ký
 hiệu
 /dev/hdX,
 /dev/sdX,
 /dev/fdX
 
– X
 là
 chữ
 cái
 
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  3
 
Phân
 vùng
• Đĩa
 vật
 lý
 có
 thể
 chia
 thành
 nhiều
 phân
 vùng
 
• Các
 phân
 vùng
 được
 HĐH
 truy
 cập
 như
 một
 ổ
 đĩa
 
logic
 
• HĐH
 Linux
 quản
 lý
 các
 phân
 vùng
 bằng
 các
 tệp
 
kiểu
 block
 device
 
 
• Ký
 hiệu
 /dev/XY
 
• X
 là
 tên
 ổ
 đĩa
 
• Y
 là
 số
 thứ
 tự
 phân
 vùng
 trong
 ổ
 đĩa
 
• Các
 phân
 vùng
 dạng
 LVM,
 RAID
 có
 thể
 có
 các
 tên
 
khác
 nhau.
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  4
 
Hệ
 thống
 tệp
• Tổ
 chức
 logics
 của
 phân
 vùng
 
– NTFS,
 EXT2,
 EXT3,
 SWAP,
 ……..
 
• EXT2
 
• EXT3
 
• EXT4
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  5
 
Tổ
 chức
 của
 ổ
 đĩa
 
• Master
 boot
 record
 
• Boot
 record
 
• Primary
 par{{on
 (tối
 đa
 4)
 
• Extended
 Par{{on
 
• Logical
 Par{{on
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  6
 
Nội
 dung
 
I. Các
 khái
 niệm
 cơ
 bản
 
II. Quản
 lý
 đĩa
 và
 phân
 vùng
 
III. Quản
 lý
 hệ
 thống
 tệp
 
IV. Quản
 lý
 hạn
 ngạch
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  7
 
II.
 Quản
 lý
 ổ
 đĩa
 và
 phân
 vùng
 
• Công
 cụ:
 pdisk,
 fdisk,
 parted
 
• Thao
 tác
 
– Hiển
 thị
 thông
 {n
 về
 các
 phân
 vùng
 
– Xóa
 phân
 vùng
 
– Thay
 đổi
 cấu
 hình
 của
 phân
 vùng
 
– Tạo
 các
 phân
 vùng
 mới
 
– Ghi
 các
 thay
 đổi
 vào
 MBR
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  8
 
Ví
 dụ
 
• Sử
 dụng
 Linux
 cần
 những
 phân
 vùng
 nào?
 
• 4
 phân
 vùng
 chính
 
• 4
 phân
 vùng
 chính
 
–
 1
 
 phân
 vùng
 mở
 rộng
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  9
 
Nội
 dung
 
I. Các
 khái
 niệm
 cơ
 bản
 
II. Quản
 lý
 đĩa
 và
 phân
 vùng
 
III. Quản
 lý
 hệ
 thống
 tệp
 
IV. Quản
 lý
 hạn
 ngạch
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  10
 
III.
 Quản
 lý
 hệ
 thống
 tệp
 
• Tạo
 ra
 hệ
 thống
 tệp-­‐định
 dạng
 
• Kiểm
 tra
 hệ
 thống
 tệp
 
• Tối
 ưu
 hệ
 thống
 tệp
 
• Sử
 dụng
 hệ
 thống
 tệp
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  11
 
Tạo
 ra
 hệ
 thống
 tệp
 
• mkfs
 
– Tạo
 ra
 hệ
 thống
 tệp
 trên
 phân
 vùng
 trống
 
– -­‐t
 để
 khai
 báo
 kiểu
 hệ
 thống
 tệp
 
• Liên
 kết
 với
 các
 lệnh
 tạo
 hệ
 thống
 tệp
 tương
 
ứng
 
• mk2fs,
 mkfs.ext2
 tạo
 ra
 hệ
 thống
 tệp
 linux
 
(ext2)
 
• mk2fs
 -­‐j,
 mkfs.ext3
 tạo
 ra
 hệ
 thống
 tệp
 linux
 
(ext3)
 
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  12
 
Định
 dạng
 hệ
 thống
 tệp
 ext2
 
• -­‐b
 kích
 thước
 block
 
• -­‐i
 số
 lượng
 byte
 cho
 1
 inode
 
• -­‐c
 Số
 lần
 mount
 
• -­‐j
 Có
 nhật
 ký?
 
• -­‐m
 dự
 trữ
 
• -­‐r
 số
 block
 dự
 trữ
 
• -­‐g,
 -­‐u
 nhóm
 và
 NSD
 được
 dùng
 dự
 trữ
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  13
 
Sử
 dụng
 các
 hệ
 thống
 tệp
 
• Thực
 hiện
 câu
 lệnh
 mount
 
– Điểm
 mount
 
– Thiết
 bị
 được
 mount
 
– Kiểu
 hệ
 thống
 tệp
 
– Các
 {êu
 chí
 khác
 
• Đọc,
 ghi,
 hạn
 ngạch,
 ……
 
• Ảnh
 hưởng
 đến
 tệp
 mtab
 
• umount:
 giải
 phóng
 thiết
 bị
 
• fuser:
 các
 {ến
 trình
 đang
 sử
 dụng
 tệp
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  14
 
Kiểm
 tra
 ổ
 đĩa
 
• Tìm
 các
 block
 bị
 lỗi
 
• Tìm
 các
 sector
 bị
 lỗi
 
• Sửa
 chữa
 khi
 cần
 !
 
• Có
 thể
 được
 thực
 hiện
 tự
 động
 
– fdisk
 
 -­‐f
 /dev/sda1
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  15
 
Các
 tùy
 biến
 của
 câu
 lệnh
 mount
 
op#on
  Ý
 nghĩa
 
-­‐t
  Kiểu
 hệ
 thống
 tệp
 (ext2,
 ext3,
 vfat,
 n“s,
 nfs,
 cifs,
 …..)
 
rw/
 ro
  Readonly,
 read-­‐write
 
usrquota,grpquota
 
  Hạn
 ngạch
 NSD
 và
 hạn
 ngạch
 nhóm
 
users/nousers
  Cho
 phép
 NSD
 mount/umount
 
exec/noexec
  Cho
 phép
 thực
 hiện
 các
 chương
 trình
 trên
 phân
 chương
 sau
 khi
 
mount
 
sync/async
  Cập
 nhật
 ngay/không
 cập
 nhật
 ngay
 các
 thay
 đổi
 
suid/nosuid
 
user=,
 password=
  Cung
 cấp
 tên
 và
 mật
 khẩu
 để
 kết
 nối
 với
 thiết
 bị
 lưu
 trữ
 (mạng)
 
loop
  Cho
 phép
 làm
 việc
 với
 các
 ổ
 đĩa
 ảo
 (tệp)
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  16
 
Mount
 khi
 khởi
 động
 hệ
 thống
 
• /etc/fstab
 
[root@localhost
 ~]#
 cat
 /etc/fstab
 
#device
 
 
 mount
 point
 fs
 
 
 
 
 
 
 op{on
 dump
 chk
 
/dev/VolGroup00/LogVol00
 
 /
 
 ext3
 
 
 
 defaults
 
 
 
 
 
 1
 1
 
LABEL=/boot
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 /boot
 
 
 ext3
 
 
 
 defaults
 
 
 
 
 
 1
 2
 
tmpfs
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 /dev/shm
 tmpfs
 
 defaults
 
 
 
 
 
 0
 0
 
devpts
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 /dev/pts
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 devpts
 
 gid=5,mode=620
 
 0
 0
 
sysfs
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 /sys
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 sysfs
 
 
 defaults
 
 
 
 
 
 
 
 0
 0
 
proc
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 /proc
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 proc
 
 
 
 defaults
 
 
 
 
 
 
 
 0
 0
 
/dev/VolGroup00/LogVol01
 swap
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 swap
 
 
 
 defaults
 
 
 
 
 
 
 
 0
 0
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  17
 
Các
 thao
 tác
 để
 sử
 dụng
 một
 ổ
 đĩa
 mới
 
lắp
• Tạo
 các
 phân
 vùng
 dùng
 phần
 mềm
 fdisk.
 
• Định
 dạng
 phân
 vùng
 bằng
 định
 dạng
 ext2/3/4
 
sử
 dụng
 phần
 mềm
 mkfs.
 
• Gán
 nhãn
 phân
 vùng
 sử
 dụng
 e2label.
 
• Tạo
 ra
 điểm
 gắn
 kết
 (mount
 point
 tương
 ứng)
 
• Thử
 gắn
 kết
 
 
• Khai
 báo
 dòng
 lệnh
 mount
 tương
 ứng
 trong
 /
etc/fstab
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  18
 
Các
 thao
 tác
 trên
 ổ
 đĩa
 
• df
 
– Hiển
 thị
 các
 thông
 {n
 về
 ổ
 đia
 
• dd
 
– copy
 từ
 ổ
 đĩa
 này
 sang
 ổ
 đĩa
 khác
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  19
 
Tạo
 và
 quản
 lý
 bộ
 nhớ
 ảo
 
• Khái
 niệm
 bộ
 nhớ
 ảo
 
– Bộ
 nhớ
 trên
 đĩa
 cứng
 sử
 dụng
 khi
 không
 đủ
 bộ
 nhớ
 vật
 lý
 
• Bộ
 nhớ
 ảo
 sử
 dụng
 trong
 Linux
 
– Phân
 vùng
 riêng
 biệt,
 được
 tạo
 ra
 khi
 cài
 đặt
 
• Sử
 dụng
 tệp
 cho
 bộ
 nhớ
 ảo
 
– Các
 phân
 vùng
 được
 quản
 lý
 như
 các
 tệp
 
– mkswap
 /test/swap.img;
 swapon
 /test/swap.img
 
• Sử
 dụng
 phân
 vùng
 cho
 bộ
 nhớ
 ảo
 
– Thay
 đổi
 phân
 vùng
 sử
 dụng
 cho
 swap
 
– mkswap
 /dev/sda5;
 swapon
 /dev/sda5
 
• Sử
 dụng
 nhiều
 bộ
 nhớ
 ảo
 
– Cùng
 một
 lúc
 sử
 dụng
 nhiều
 bộ
 nhớ
 ảo
 khác
 nhau
 
• Tự
 động
 hóa
 việc
 cấu
 hình
 swap
 
– /etc/fstab
 
4/15/11
  @Hà
 Quốc
 Trung
 2009
  20