Quản lý môi trường đô thị và khu công nghiệp

I H C QU C GIA THÀNH PH CHÍ MINH
VI N MÔI TR NG VÀ TÀI NGUYÊN
GIÁO TRÌNH
QU N LÝ MÔI TR NG Ô TH
VÀ KHU CÔNG NGHI P
GI NG VIÊN: GVC.TS. LÊ THANH H I
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO CHÍNH
1. Ñaëng Moâng Laân, Caùc coâng cuï quaûn lyù moâi tröôøng, NXB KH&KT,
2001
2. Laâm Minh Trieát-Leâ Thanh Haûi, Quaøn lyù chaát thaûi nguy haïi, NXB Xaây
Döïng, 2006.
3. Phaïm Ngoïc Ñaêng, Quaûn lyù moâi tröôøng ñoâ thò vaø khu coâng nghieäp,
NXB Xaây Döïng, 2000.
4. Phaïm Troïng Maïnh, Quaûn lyù ñoâ thò, NXB Xaây Döïng, 2002.
5. UNEP, Global Environmental Outlook, Earthscan publication LtD.,
London, 1999
6. WB, Regulation and guideline of MSWM, New York, 2002.
C N I DUNG
Giáo trình c trình bày theo 6 ch
C 1: Caùc vaán ñeà moâi tröôøng chung ôû ñoâ thò vaø KCN
C 2: Giôùi thieäu caùc coâng cuï phaùp lyù aùp duïng cho quaûn lyù moâi tröôøng
ÑT-KCN
C 3: Giôùi thieäu caùc coâng cuï kinh teá aùp duïng cho quaûn lyù moâi tröôøng
ÑT-KCN
C 4: Giôùi thieäu caùc coâng cuï khoa hoïc coâng ngheä aùp duïng cho quaûn lyù
moâi tröôøng ÑT-KCN
C 5: Quaûn lyù moâi tröôøng T-KCN theo höôùng beàn vöõng
C 6: Khaùi quaùt veà Quaûn lyù caùc thaønh phaàn moâi tröôøng cuûa ÑT-KCN
Ph ng th c ti p c n
C 1: Caùc vaán ñeà moâi tröôøng chung ôû ÑT- KCN
1. Caùc vaán ñeà moâi tröôøng chung ôû ÑT-KCN cuûa theá giôùi, VN
2. Caùc thaønh phaàn MT taïi ÑT-KCN laø ñoái töôïng thoâng thöôøng cuûa caùc
coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng
3. Caùc tieâu chí ñaùnh giaù moâi tröôøng ÑT-KCN
4. Giôùi thieäu caùc heä thoáng QLMT ÑT-KCN
1a. Caùc vaán ñeà moâi tröôøng ñoâ thò chung cuûa theá giôùi vaø VN
p Toång quan veà ñoâ thò vaø quaù trình ñoâ thò hoùa
p Caùc vaán ñeà moâi tröôøng phaùt sinh
p Tình hình oâ nhieãm taïi moät soá thaønh phoá ñieån hình
p Nguyeân nhaân cuûa vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng töø quaù trình ñoâ thò hoùa
p AÙp löïc moâi tröôøng töø quaù trình ñoâ thò hoùa
Toåâng quan veà ñoâ thò hoùa treân theá giôùi
n 3 t ng i (50% dân s ) ang s ng t i các ô th -2000
n i ngày có 160.000 ng i chuy n c t nông thôn ra thành th
n 369 ô th có 1 tri u dân tr lên (2000)
n n 3 t xe h i ang v n hành, tiêu th 50% nhu c u x ng c a th
gi i
n Bùng n ô th hóa các n c ang phát tri n em l i nhi u thách
th c môi tr ng
Toåâng quan veà ñoâ thò hoùa ôû Vieät Nam
n 24 tri u ng i (28% dân s ) ang s ng t i các ô th
n n n m 2003, VN có 656 ô th , trong ó có 4 ô th lo i I, 10 ô th
lo i II, 13 ô th lo i III, 59 ô th lo i IV và 570 ô th lo i V.
n ô th hóa n c ta di n ra v i t c khá nhanh
n Ph n l n các ô th ch a có h th ng qu n lý môi tr ng hoàn thi n
n Ranh gi i ô th , nh t là các thành ph n ang bành tr ng nhanh
Toåâng quan veà ñoâ thò hoùa ôû Vieät Nam
n Quá trình ô th hóa d n n vi c chi m d ng t nông nghi p và
các lo i t khác ph c v xây d ng ô th , phát tri n công nghi p,
ch v
n Vùng ven các ô th n là các khu v c b tác ng m nh nh t t quá
trình ô th hóa nh vùng Nam Sài Gòn, B c Sông H ng (Hà N i),
n Bàn ( à N ng), Tây Sông H u (C n Th ) và vùng ven sông
m (H i Phòng)
n Quá trình ô th hóa không i li n v i quá trình chy n d ch c c u
kinh t nên i nhi u h u qu ng n cho c dân các vùng ven
1. Caùc vaán ñeà moâi tröôøng chung cuûa caùc ñoâ thò
§ Taäp trung daân cö ñoâng ñuùc → Nhu caàu veà nhaø ôû, vieäc laøm,
giaùo duïc, chaêm soùc söùc khoûe, giao thoâng → Aùp löïc leân
nguoàn taøi nguyeân giôùi haïn
§ Raùc thaûi sinh hoaït → Beänh taät lieân quan
§ Ñoâ thò hoùa töï phaùt ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån → Caùc khu oå
chuoät → Ñieàu kieän veä sinh moâi tröôøng toài taøng → Khoâng
ñaûm baûo söùc khoûe cho coäng ñoàng
1. Caùc vaán ñeà moâi tröôøng chung cuûa caùc ñoâ thò
§ CTNH nhaát laø chaát thaûi beänh vieän → Maàm beänh → Söùc
khoûe coäng ñoàng
§ Nöôùc thaûi → OÂ nhieãm caùc thuûy vöïc vaø nöôùc ngaàm → Taùc
ñoäng xaáu heä sinh thaùi thuûy sinh vaø ngöôøi daân soáng trong löu
vöïc
§ Khí thaûi töø caùc hoaït ñoäng giao thoâng vaø saûn xuaát coâng
nghieäp → Caùc beänh veà ñöôøng hoâ haáp, tieâu hoùa, tim maïch
1. Caùc vaán ñeà moâi tröôøng chung cuûa caùc ñoâ thò
§ Hieän töôïng ñaûo nhieät ñoâ thò, moâi tröôøng vi khí haäu vuøng
trung taâm thöôøng noùng hôn 1÷3oC so vôùi khu vöïc chung
quanh
§ Caùc aùp löïc coù theå vöôït quaù söùc taûi cuûa moâi tröôøng, vöôït quaù
khaû naêng ñaùp öùng cuûa coäng ñoàng vaø xaõ hoäi
§ Caùc vaán ñeà veà coâng aên, vieäc laøm, caùc tuï ñieåm giaûi trí
Tình hình oâ nhi m kk taïi moät soá TP
TP SO2 SPM Chì CO
Bangkok
c Kinh
Calcuta
Delhi
Jakarta
Karachi
Manila
Mumbai
Seoul
Th ng H i
: Nh : Nghiêm tr ng : R t nghiêm tr ng
(theo tiêu chu n c a WHO)
Moät soá hình aûnh veà oâ nhieãm ñoâ thò
Bangkok - Thailand Shanghai-China HCMC-VN
Jakarta-Indonesia Dehli-India Karachi-Pakistan
Phim: Quaù trình chuyeån ñoåi caùc vuøng ñaát ngaäp nöôùc sang ñoâ thò vaø caùc vaán ñeà
moâi tröôøng phaùt sinh
v Nguyeân nhaân gaây oâ nhieãm moâi tröôøng töø quaù trình ñoâ thò hoùa
p Qui ho ch và u t h ng k thu t ô th ch m →
th ng QLMT ô th u → Ô nhi m môi tr ng, cân b ng
sinh thái ô th phá v , c nh quan thiên nhiên bi n
ng
p Qui ho ch ô th ch a l ng ghép v i qui ho ch môi
tr ng → di n tích cây xanh và m t n c trong ô
th gi m, b t t th m n c, thoát n c gi m →
Khan hi m n c và h n hán th ng xuyên x y ra.
v Nguyeân nhaân gaây oâ nhieãm moâi tröôøng töø quaù trình ñoâ thò hoùa
p Dân s ô th t ng cùng v i m c s ng nâng cao → ng
ng ch t th i t sinh ho t và d ch v ô th , c bi t là
c th i và rác th i → ng nhu c u khai thác ngu n
tài nguyên n c.
p Bùng n ph ng ti n giao thông c gi i → i, khí c
i và ti ng n
v Nguyeân nhaân gaây oâ nhieãm moâi tröôøng töø quaù trình ñoâ thò
hoùa
p Rác th i sinh ho t là v n nh c nh i c a t t c
các ô th
p n xu t công nghi p, ti u th công nghi p → Ô
nhi m môi tr ng và gia t ng ch t th i nguy h i.
p Dòng di dân t nông thôn ra thành th → c ép v nhà
và v sinh môi tr ng ô th ng nh các v n xã h i.
1b. Caùc vaán ñeà moâi tröôøng chung töø quaù trình coâng nghieäp
hoùa cuûa theá giôùi vaø VN
p Toång quan veà quaù trình coâng nghieäp hoùa
p Caùc vaán ñeà moâi tröôøng phaùt sinh
p Moät soá loaïi hình KCN
p Caùc vaán ñeà moâi tröôøng ñieån hình
p Nguyeân nhaân cuûa vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng töø quaù trình
coâng nghieäp hoùa
p AÙp löïc moâi tröôøng töø quaù trình coâng nghieäp hoùa
Toång quan veà coâng nghieäp hoùa ôû Vieät Nam vaø theá giôùi
p Treân theá giôùi coù toång coäng coù 12.000 KCN ñöôïc xaây
döïng (2000)
p Quaù trình coâng nghieäp hoùa ñang dieän ra vôùi toác ñoä
raát nhanh, ñaëc bieät ôû Trung Quoác, AÁn Ñoä, Vieät Nam
vaø Thaùi Lan
p Vieät Nam coù 82 KCN t p trung vaø 20 khu kinh t
c a kh u.